Յօդուածներ

ԴՈԿՏ. ՆՈՐԱ ԱՐԻՍԵԱՆ 2014 տարուան ընթացքին Երեւանի մէջ «Նորավանք գիտակրթական հիմնադրամ»-ը եւ Հայաստանի Գիտութիւններու ազգային ակադեմիայի արեւելագիտութեան հիմնարկը լոյս ընծայեցին արեւելագէտ, պատմական գիտութիւնների թեկնածու Արաքս Փաշայեանի «Իսլամն Ազրպէյճանում. անցեալը եւ եերկան» գիրքը, որի պատասխանատու խմբագիրն էր Վահրամ Տէր Մաթեւոսեանը: 196 էջերէ բաղկացած գրքի առաջին մասը կը կրէր «Իսլամը պատմութեան զիկզակներում (XIX-XX ԴԴ.)» վերնագիրը, որ կը բաժնուի երկու ենթագլուխներու. «Իսլամն արեւելեան...

Արամ Հայկազի (1900-1986, ծնեալ Արամ Չեքեմեան), մայրն ու քոյրերը 1915-ին օսմանցի թուրքերու կողմէ հայերու դէմ հալածանքին զոհերէն դարձան, բռնի կերպով իրենց տունէն քալեցին սուրիական անապատին մէջ: Սովահար եւ ընչազուրկ` անոնք հասան գիւղ մը, ուր այլ հայերու հանդիպեցան, որոնք իսլամութիւնը ընդունելէ ետք կ՛աշխատէին թուրքերու տուներուն մէջ: Ընդառաջելով իր մօր խնդրանքներուն` փոքրիկն Հայկազ եւս հաւատափոխ դարձաւ: Յաջորդող չորս տարիներուն ան ապրեցաւ քրտական...

Ձիւնածածկ Լեռնալիբանանի ցուրտ եղանակին, սակայն ջերմ ու վառ մթնոլորտի մէջ, ՀՄԸՄ-ի Պուրճ Համուտ մասնաճիւղի Սկաուտական խորհուրդը 10-11 յունուար 2015-ին խորհուրդ-խմբապետութիւն երկօրեայ սեմինար մը կազմակերպեց: Սեմինարը տեղի ունեցաւ Պիքֆայայի «Նաաս» պանդոկի սեմինարներու բաժինին մէջ` մասնակցութեամբ 28 քոյրերու եւ եղբայրներու, ինչպէս նաեւ ներկայութեամբ մասնաճիւղի վարչութեան սկաուտական ներկայացուցիչին: Սեմինարին նպատակն էր հանգամանօրէն քննել ու վերլուծել մասնաճիւղին դիմագրաւած հարցերն ու դժուարութիւնները, համապատասխան լուծումներ որոնել,...

ՇԱՀԱՆԴՈՒԽՏ  Լիբանանահայ գաղութին մէջ Մարաշի հայրենակցական միութիւնը իր ուրոյն դերը ունի իբրեւ բարեսիրական միութիւն: Աւելի քան 80 տարիներէ ի վեր ան կը շարունակէ իր կրթանպաստ, աղքատախնամ եւ այլ հայրենասիրական գործունէութիւնը: Լիբանանի մէջ կրնանք ըսել, որ ան եղաւ առաջին հայրենակցական միութիւններէն մէկը, որ գիտցաւ ջերմութիւն ստեղծել Կիլիկիոյ Մարաշ քաղաքէն գաղթական եկած ժողովուրդին մէջ, մասնաւորաբար իր հայրենակիցները միացնելու աշխատանքով: Եթէ յետադարձ ակնարկ...

ՆԱԶԱՐԷԹ ՊԷՐՊԷՐԵԱՆ Հասան Ճեմալ Վերջին շաբաթներուն հայ մամուլի եւ համացանցի լուսարձակները իր վրայ կեդրոնացուցած է Հասան Ճեմալ անունով թուրք մտաւորական մը, որ դեկտեմբերի աւարտին  Երեւան այցելած էր եւ հրապարակային երկու ելոյթներ ունեցած էր, որոնք առիթ ծառայեցին բողոքի ու բանավէճի բուռն ալիքի մը շղթայազերծման: Հասան Ճեմալի Երեւան այցելութեան շարժառիթը հիւրաբար անոր մասնակցութիւնն էր հայեւթուրք երկխօսութիւնը քաջալերող ու Եւրոպական Միութեան կողմէ հովանաւորուած...

Րաֆֆի Տօնապետեան, նախարար Ճէյսըն Քենի եւ Քանատա-Հայաստան խորհրդարանական խմբակցութեան նախագահ Հարըլտ Ալպրեխթ Ստորեւ կը ներկայացնենք «Հորիզոն»-ին կատարած հարցազրոյցը ՀՅԴ Քանատայի Կեդրոնական կոմիտէի ներկայացուցիչ Րաֆֆի Տօնապետեանի հետ. «ՀՈՐԻԶՈՆ».- 2014-ի համագաղութային գլխաւոր իրագործումներէն մէկը հանդիսացաւ Վանքուվըրի մէջ Հայոց ցեղասպանութեան նուիրուած յուշարձանի զետեղումը: Ինչպէ՞ս կը գնահատէք այս աշխատանքը: ՐԱՖՖԻ ՏՕՆԱՊԵՏԵԱՆ.- Նախ ըսեմ, որ ընդհանրապէս 2014-ը ինքնին իրագործումներով եւ յաջողութիւններով լեցուն տարի մը եղաւ,...

Յայտնի թուրք լրագրող եւ գրող Ճենկիզ Աքթար թրքական «Թարաֆ» եւ անգլիատառ «Թուտէյզ Զաման» օրաթերթերուն մէջ լոյս տեսած «Մուտք գործելով 2015 թուական» յօդուածին մէջ անդրադառնալով Հայոց ցեղասպանութեան հարցին` կը գրէ. «Ո՛վ գիտէ, թերեւս այն, որ չարը մեզ կը հետապնդէ, անվերջանալի զանգուածային սպանութիւնները եւ չարչարանքներէն ապաքինելու մեր անկարողութիւնը պայմանաւորուած է դարաւոր անէծքով ու սուտով: Դուք ի՞նչ կը կարծէք: Թերեւս ասիկա հայերու, երեխաներու,...

Եուսթ Լակենտիյք «Թուտէյզ Զաման»-ի մէջ կը գրէ, որ անկախ Թուրքիոյ փափաքէն, 2015-ը պիտի ըլլայ այն տարին, երբ այս երկիրը` Օսմանեան կայսրութեան իրաւայաջորդը, դարձեալ պիտի դիմագրաւէ այժմ աւելի հրամայական դարձած այն հարցումը, թէ ինչպէ՞ս կը նայի 1915-ին օսմանցի հայերուն դէմ գործուած «վայրագ արարքներուն»: Հայերը կը վայելեն աջակցութիւնը համաշխարհային հանրային կարծիքին, որոնք կը հաւատան, թէ Թուրքիա համոզիչ պատասխան մը տալու պատասխանատուութիւնը կը...

Հայաստանի սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական յանձնաժողովի` 2014թ. հոկտեմբերին հրապարակուած հայեցակարգում վերլուծուել եւ ներկայացուել են Հայաստանում պետական իշխանութեան համակարգային հիմնական արատները, կատարուել է համապարփակ ախտաճանաչում, հիմնաւորուել է սահմանադրական փոփոխութիւնների անհրաժեշտութիւնը: Հայեցակարգով առաջադրուող լուծումներն, ընդհանուր առմամբ, կարող են նպաստել ժամանակակից ընկերային, իրաւական եւ ժողովրդավարական պետութեան կառուցմանը` ապահովելով մարդու (քաղաքացու) հիմնական իրաւունքների իրացումը: Ձեւակերպուել է կարեւորագոյն խնդիր` յաղթահարել քաղաքական մենիշխանութիւնը, բարեփոխումներով երաշխաւորել իշխանութեան ընտրովիութեան,...

ԿԱՐԻՆԷ ՏԷՐ ԳԷՈՐԳԵԱՆ «Անվճար». այս ցուցանակով շարուած էին հիմնականում հայերէն գրքեր` սեղանի վրայ, որ տեղադրուած էր Հայաստանեայց Առաքելական եկեղեցու բակում (Պըրպենք), անցեալ կիրակի, յաւարտ Ս. պատարագի: Կէսօր էր: Այնտեղ էինք գտնւում` մասնակցելու այդ համալիրի սրահում կազմակերպուած ամանորեայ խրախճանքին: Ու պատահաբար անցնելով այդ կողմից` տեսնում ենք գրքերով սեղանը: Հայերէն գիրք տեսնելուց աւելի` կանչողը «Անվճար» գրութիւնն էր: Զարմանալի՛, միեւնոյն ժամանակ գրաւիչ խայծ...

ՊՕՂՈՍ ՇԱՀՄԵԼԻՔԵԱՆ 2014 տարին հայութեան համար մեծ կորուստներու տարի մը եղաւ: Մեզմէ յաւերժ բաժնուեցան յայտնի մտաւորականներ, կուսակցական եւ ազգային գործիչներ ու արուեստագէտներ: Յարգա՛նք իրենց յիշատակին: Որքան ալ սրտի մօտիկ եղած ըլլան, անոնց հետ մօտէն ծանօթութիւն ունենալու պատիւը չեմ ունեցած եւ այդ իսկ պատճառով սրտի խօսքս կը փոխանցեմ քանի մը բառով միայն: Հողը թեթեւ գայ վրանիդ: Նախորդող քանի մը տարիներուն մեզմէ...

ՎԱՀՐԱՄ ԷՄՄԻԵԱՆ Թրքական «Չանաքքալէ» կայքը կը հաղորդէ, որ Թուրքիոյ Չանաքքալէ քաղաքի երիտասարդական միութիւնը Չանաքքալէի (Կալիփոլի) ճակատամարտի 100-ամեակին առիթով քաղաքին մէջ պիտի կազմակերպէ «Խաղաղութիւն-2015» խորագիրով նախաձեռնութիւն մը, որուն պիտի մասնակցին 9 երկիրներէ, ներառեալ` Հայաստանէն երիտասարդներ: Կը հաղորդուի, որ նախագիծի 36 մասնակիցները պիտի խօսին մարդկային իրաւանց, ժողովրդավարութեան, մշակութային բազմազանութեան նիւթերու շուրջ, պիտի զարգացնեն ընկերային ցանցի օգտագործման հմտութիւնները եւ պիտի աշխատին ամբողջ տարին...

ԼԷՈՆԻԴ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆ Ուղիղ 25 տարի առաջ, 1990 թուականի յունուարի 13-ին, Պաքւում սկսուեցին հայերի զանգուածային ջարդերը: Մի ամբողջ շաբաթ Ազրպէյճանի մայրաքաղաքում իրենց դաժանութեամբ ու վայրենութեամբ աներեւակայելի վայրագութիւններ կատարուեցին, որոնց ընթացքում սպաննուեցին հարիւրաւոր անմեղ մարդիկ: Պաքւում տեղի ունեցած յունուարեան ողբերգութիւնը փաստօրէն դարձաւ այն զանգուածային ոճրագործութիւնների շղթայի վերջին օղակը, որոնք 1988-1990թթ. կատարուեցին հանրապետութեան հայազգի բնակչութեան հանդէպ: Այն արիւնալի շաբաթի իրադարձութիւնները, որոնք հանրապետութեան իշխանութիւնների...

Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեակին առթիւ Սուրիոյ Հայ դատի յանձնախումբին կազմակերպած «Հայ դատի լսարան» ձեռնարկի դասախօսութիւնները կը շարունակուին: Հինգշաբթի, 18 դեկտեմբեր 2014-ի յետմիջօրէի ժամը 4:30-ին Ա. Մ. Ժ. Տ. «Անի» ճաշարանին մէջ տեղի ունեցաւ «Հայ դատի լսարան»-ի չորրորդ նիստը` «Արեւմտահայերէնն ու Արեւմտահայաստանը» խորագրով: Օրուան զեկուցաբերներն էին Ֆիմի Տէր Յակոբեանն ու Լեւոն Շառոյեանը: Ներկայ էին Բերիոյ թեմի առաջնորդի ներկայացուցիչ Զարեհ քհնյ. Շաքարեան, ազգայիններ,...

ՅՈՎԻԿ ԱՒԱՆԷՍՈՎ Պաքուի հայկական ջարդերից 25 տարի է  անցել: Միայն թէ այդ ջարդերն իրենց  մաշկի վրայ զգացած մարդիկ բոլոր մանրամասներով կարող են պատմել տեսածն ու ապրածը: Ազրպէյճանի մայրաքաղաքում ապրող հայերը  1990 թուականի յունուարի 13-ից շուրջ մէկ շաբաթ հալածուեցին, հետապնդուեցին ու ցեղասպանութեան ենթարկուեցին: Այսօր Հայաստանում գրանցուած իւրաքանչիւր  3  փախստականից երկուսը այստեղ  հաստատուել են Պաքուից: Ցեղային զտումներ, կոտորածներ եւ ջարդեր...  Պատշգամբներից նետուող կենդանի  ջահեր`  մարդիկ...

Պատրաստեց՝ ՄԱՐԱԼ ՄԽՍԵԱՆ Քուէյթ Կաթողիկոսական Փոխանորդ Մասիս Ծ. Վրդ. Զօպուեանի Հանդիպումները  * Յունուար 8-ին թեմի կաթողիկոսական փոխանորդ Մասիս ծ. վրդ. Զօպուեան, ընկերակցութեամբ գաղութի հոգեւոր հովիւ Արտակ քհնյ. Քէհեայեանի, Ազգային վարչութեան ատենապետ Վարդան Նարինեանի եւ առաջնորդարանի յարաբերական յանձնախումբի ատենապետ Մարքօ Պապլանեանի, այցելեց Քուէյթի խորհրդարանի նախագահ շէյխ Մարզուք Ղանեմին, Քուէյթի խորհրդարանին մէջ: Հայր սուրբը անոր փոխանցեց Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Արամ Ա. կաթողիկոսին...

Կարելի՞ է սպաննել երեխաներ հրէական դպրոցի մը առջեւ: Կարելի՞ է զգետնել լրագրողներ, որոնք խմբագրական ժողովի մէջ են: Կարելի չէ: Կատարելով անհաւատալին` իսլամական ֆաշականութեան զինեալ ձեռքեր մեզի կը մատուցեն հսկայ ծառայութիւն մը` ցոյց կու տան իրենց ճշմարիտ դիմագիծը: Չսխալինք: Յուզումի արդար պահերէ ետք Ֆրանսա չի կրնար չկատարել այս ջարդին առարկայական քննարկումը ու անվերապահօրէն հարցադրման չենթարկել երկրին արտաքին քաղաքականութեան իր ներկայի ուղղութիւնները,...

ԽԱՉԱՏՈՒՐ Ա. ՔՀՆՅ. ՊՕՂՈՍԵԱՆ Քիչ առաջ Ֆրանսայի տարածքին ամէն տեղ պաշտօնապէս մէկ վայրկեանի լռութիւն պահուեցաւ` ի յարգանս «Շարլի Էպտօ» երգիծական շաբաթաթերթի բացառիկ կարողութեան տէր տաղանդաւոր լրագրողներուն, ծաղրանկարիչներուն եւ պահակ ոստիկաններուն յիշատակին: Ֆրանսայի ծերակոյտի նախագահը ըսաւ, որ` «այս վայրկեանին ես պէտք էր ծաղրանկարիչ Քապիւին հետ ըլլայի, իրեն հետ ժամադրութիւն ունէի խօսելու համար «Ամէն բանի մասին կարելի» է խնդալ» նիւթին մասին»: Քապիւին...

ՅԱԿՈԲ ՈՒՌՀԱՅԵՑԻ Երբ կը խօսինք նոր աշխարհին մասին, կ՛ակնարկենք ամբողջութեամբ տարբեր բանի մը, քան ինչ որ է նախկին աշխարհը: Կ՛ակնարկենք նոր կացութաձեւի, նոր համակարգի, ընկերային արդարութեամբ օժտուած նոր իրավիճակի մը, որ կամուրջները քանդած ըլլայ, գոյութիւն ունենալու իրաւունքը կորսնցուցած` հինցած կացութաձեւերուն եւ իրավիճակներուն հետ: Այդքան ալ ճիշդ չէ այն մտածումը, որ նորը կարելի է ստեղծել հինին բարենորոգումին ընդմէջէն: Նորը կարելի է...

ԳԷՈՐԳ ՊԵՏԻԿԵԱՆ Ինծի կը մնար միայն շնորհակալութիւն յայտնել եւ, աւելի՛ն, երախտապարտ մնալ: Ուրիշ ոչի՛նչ: Այդ օր երկու մանչերս, տարեդարձիս առթիւ, մեր նստասենեակի պատերէն մէկը ծածկող, ապակիէ վեց փեղկերով զարդարուած գրադարան մը գնած ու ինծի նուիրած էին: Ամբողջ օրը այսպէս պոռալով, կանչելով, բարկանալով եւ քրտնելով` երկուքը միասին աշխատած, անոր կտորները միացուցած եւ վերջապէս գրադարանը տեղաւորած էին իր ճշդուած տեղը: Հիմա կարգը...