Խմբագրական

Անցեալ շաբթուան ընթացքին լիբանանահայութեան ապրած ազգային եռուզեռը տարբեր հանգամանքներով ուշադրութիւն կը գրաւէ: ՀՅԴ Բիւրոյի նախաձեռնութեամբ Լիբանանի մէջ կայացան համասփիւռքեան-համահայկական գործունէութեան դաշտ ունեցող կառոյցներուն` ՀՄԸՄ-ի, Համազգայինի եւ ՀՕՄ-ի պատասխանատու մարմիններու լիագումար նիստեր, միջդիւանական ժողովներ, խորհրդակցական հաւաքներ, ժողովրդային հանդիպումներ: Այս բոլորը համալրուեցան այդ միութիւններու կեդրոնական մարմիններու գործունէութիւններու համակարգման համատեղ նիստերով, ՀՅԴ Բիւրոյի լիագումար եւ անոր առընթեր ՀՅԴ մարմիններու ներկայացուցիչներու զեկուցական եւ քննարկողական...

ՀԱՊԿ-ի երեւանեան վեհաժողովին ուղղութեամբ լուսարձակները կեդրոնացան յայտարարուելիք հռչակագիրին Երեւանի կողմէ անհամաձայնութեան վրայ: Հայկական կողմը պահանջած է երկու փաստաթուղթերու մէջ ներառել քաղաքական գնահատական` Ազրպէյճանի յարձակողապաշտութիւնը դատապարտող: Հարցը առկախուած է եւ որոշուած  փաստաթուղթերը լրամշակել: ՀԱՊԿ-ի երեւանեան քննարկումներուն ընթացքին կայ կէտ, որ առաջին հայեացքով հեռանկարային կը թուի, սակայն հիմնական ուղղութիւններով մտահոգութիւններ կը փոխանցէ: Կառավարութեան նիստին բացուած են որոշ փակագիծեր եւ կատարուած յայտարարութիւն առ...

Երկրի մը անկախութեան ամէնէն ցուցանշային կէտը սահմաններու անխախտելիութիւնն է, գերիշխան տարածքներու վրայ ամբողջական վերահսկողութիւնը: Խոցելի դարձնելու համար անկախութիւնը, տարբեր կողմեր կը դիմեն այնպիսի գործողութիւններու, որոնք խնդրոյ առարկայ կը դարձնեն սահմաններու ամրակայութիւնը: Զուգահեռ` տնտեսապէս կախեալ պահելու, պետական հաստատութիւններ անդամալուծելու, հասարակութիւն-կառավարութիւն անջրպետ յառաջացնելու եւ ասոնցմէ բխած բոլոր հետեւանքները ձեւական կը դարձնեն երկրին անկախութիւնը: Սահմանները միայն ցամաքային չեն. անոնք  նաեւ օդային են եւ...

Ներկայ ժամանակներուն եւ պայմաններուն մէջ Դաշնակցութեան օրուան տօնակատարութիւնը առիթ է նաեւ ներհայեցողական մտածումներու, ինքնաքննարկումի, յաճախ` համարձակ եւ ինքնավստահ դիրքերէ բացթողումները ընդունելու եւ միայն այդ բոլորէն ետք նոր ծրագիրներ, նոր ուղղութիւններ եւ նոր աշխատակարգ որդեգրելու: Հայրենիքի մէջ գործընթացները, որոնք կ՛առաջնորդուին այսօրուան իշխանութիւններու կողմէ, համազգային հեռանկար չեն բանար մեր առջեւ: Չկայ համահայկական օրակարգ, միացեալ ռազմավարութիւն, Հայաստան-Արցախ-սփիւռք դերերու բաշխումի անյետաձգելի համակարգումի որեւէ փորձ:...

Ֆրանսայի Ծերակոյտի բանաձեւը կանխատեսելի էր, նկատի ունենալով նոյն Ծերակոյտի նախկին որոշումը` Արցախի Հանրապետութեան ճանաչումի կոչ ուղղելու առումով: Անոր վրայ կը գումարուէին նաեւ սեպտեմբերեան պատերազմական գործողութիւններուն առիթով պաշտօնական Փարիզի հնչեցուցած հասցէական մեղադրանքներն ու պահանջը` ազրպէյճանական զօրքերու ելման կէտեր վերադարձի: Ֆրանսայի նախագահը աւելի աշխուժ ներգրաւուածութիւն կ՛առաջարկէր  եւ օրինակ կը բերէր ՄԱԿ-ի կամ ԵԱՀԿ-ի խաղաղապահ առաքելութեան անհրաժեշտութիւնը: Այս հասցէականութիւնը եւ անկէ բխած ներգրաւուելու...

Թուրքիոյ նախագահին կատարած վերջին յայտարարութիւնը` ուղղուած Հայաստանի Հանրապետութեան եւ սփիւռքին, քանի մը դիտարժան ուղերձներ կը բովանդակէ: Նախ մէջբերենք յայտարարութիւնը` «Թուրքիան Հայաստանէն կ՛ակնկալէ տարածաշրջանին մէջ դրական քայլեր: Ներկայ պահուն մենք բաւարար քայլեր չենք տեսներ Երեւանի կողմէ Անգարայի եւ Պաքուի հետ յարաբերութիւններու կարգաւորման ուղղութեամբ: Չեմ կրնար ըսել, որ այս փուլը արդէն անցած է: Սփիւռքի մէջ կ՛աշխատին անոնց դէմ, ինչ որ բացասաբար կ՛անդրադառնայ...

Միացեալ Նահանգներու արտաքին գործոց նախարարութեան մամլոյ քարտուղար Նետ Փրայս տասը օր առաջ մեկնաբանելով Սոչիի եռակողմ հանդիպումը կը վերաշեշտէր, թէ իր պետութիւնը պիտի շարունակէ ներգրաւուիլ յաջորդ ամիսներուն` դիւրացնելու Հայաստանի եւ Ազրպէյճանի միջեւ երկկողմանի հոլովոյթներու հետ, ինչպէս նաեւ բազմակողմանի կազմակերպութիւններու միջոցով քննարկումները: Այստեղ որեւէ սլաք չկայ ռուսական միջնորդութեան. կայ սակայն յստակ փոխանցում, որ Ուաշինկթընը պիտի շարունակէ աշխուժօրէն ներգրաւուած մնալ այս գործընթացին: «Յաջորդող...

Նոյեմբեր 9-ի յայտարարութեան երկրորդ տարելիցին նախօրեակին պատահական չէ, որ Ազրպէյճանի նախագահը կը մեկնի բռնագրաւուած Շուշի եւ այնտեղէն յոխորտանքներ կը հնչեցնէ: Եթէ շրջանցենք ներքին լսարանին ուղղուած բաժինը, կը կեդրոնանանք հայկական կողմին եւ միջազգային հանրութեան վերաբերող ուղերձներուն վրայ: Ազրպէյճանի նախագահին համաձայն, Հայաստանի մէջ վրէժխնդրական ուժեր չեն հաշտուած պատերազմի արդիւնքներուն հետ: Չարտասանուած մասը այն է, որ այդ ուժերն են, որոնք խանգարիչ դեր կ՛ունենան...

Սէուտական Արաբիոյ դեսպանութեան կողմէ Թաէֆի համաձայնագիրի 33-ամեակի նշումը քաղաքական դիտարկումներու դուռ կը բանայ բնականաբար: Նախ ընդունինք, որ հերթական տարեթիւի նշումով զուտ արարողակարգային իրադարձութիւն չէ արձանագրուածը: Ընդունելութեան տեսքով ներկայ պահուն համալիբանանեան համախմբուածութիւն յառաջացնելու եւ մանաւանդ Սէուտական Արաբիոյ հիմնական դերակատարութիւնը վերյիշելու ուղերձները ուշագրաւօրէն առկայ են: Թաէֆը պատերազմի աւարտ խորհրդանշող վայր ու թուական է: Երկխօսութեան գերադասումն է եւ համաձայնութիւնը` վերջ տալու քանդիչ պառակտումներուն:...

Ազգային գաղափարախօսական պատճառներուն առընթեր կան քաղաքական հրատապ շարժառիթներ այսօր զանգուածային ներկայութիւն ապահովելու միասնութեան հանրահաւաքին: Արցախի հայութիւնը, Սոչիի եռակողմ հանդիպումի նախօրէին, աշխարհը համոզեց, որ վճռական տրամադրուած է Ազրպէյճանի կազմին չմիանալու իր սկզբունքը իրագործելու պայքարին մէջ: Այստեղ կար կարեւոր զուգահեռ. Ազգային ժողով -հասարակութիւն զուգընթաց եւ փոխլրացնող կշռոյթներով կ՛ընթանային այդ վճռականութեան դրսեւորումներու գործողութիւնները. կամ` ինքնորոշման իրաւունքի կիրարկելիութեան անշեղ վարքագիծի հանդէպ անտեղիտալիութիւնը: Պատահական չէր...

Պաշտօնական Թեհրանէն հնչած յայտարարութիւններուն ամէնէն ուշագրաւ բաժինը այն էր, որ իրանական ընկերութիւնները պատրաստ են զարգացնել Իրանի եւ Հայաստանի միջեւ փոխադրումները եւ նոր տարանցիկ անցք ստեղծել Հայաստանի եւ Պարսից ծոցի միջեւ` Արեւելեան Ազրպէյճանի Նորտուզ գիւղով: Խօսքը ըստ էութեան Պարսից ծոց-Սեւ ծով ուղղութեան մասին է: Անշուշտ նոր չէ Հայաստանի տարանցիկ կարգավիճակի այս կարեւոր եւ ռազմավարական նշանակութիւն ունեցող ծրագիրը: Խնդիրը այն է, որ...

Սոչիի եռակողմ յայտարարութեան մէջ Ռուսիոյ Դաշնութեան ուղղակիօրէն վերաբերող բաժինները պէտք է լուսարձակի տակ առնել` արժեւորելու համար նախասոչի կատարուած յայտարարութիւնները Ռուսիոյ նախագահին կողմէ եւ անոնց կիրարկելիութեան հաւանականութիւնը: Առաջին. «Նշելով ռուսական խաղաղապահ զօրախումբի առանցքային ներդրումը իր տեղակայման գօտիի անվտանգութեան ապահովման առումով` ընդգծեցինք տարածաշրջանին մէջ իրավիճակի կայունացման ուղղութեամբ Ռուսիոյ ջանքերու արդիականութիւնը»: Երկրորդ. «Ընդգծեցինք Ազրպէյճանի Հանրապետութեան եւ Հայաստանի Հանրապետութեան միջեւ խաղաղութեան պայմանագիրի կնքման աշխուժ...

Արցախի Հանրապետութեան խորհրդարանին յայտարարութիւնն ու Ստեփանակերտի համաժողովրդային հանրահաւաքը համընթաց քայլեր են, որոնք թէ՛ ներազգային եւ թէ՛ արտաքին ուղերձներ կը պարփակեն: Պէտք է արձանագրել, որ 44-օրեայ պատերազմէն ետք տարբեր առիթներով Արցախի ժողովուրդը հանրահաւաքի դիմած էր` իր ձայնը լսելի դարձնելու համար: Այս մէկը մարդաշատութեամբ եզակի է եւ իր տարողութեամբ` հատու պատգամներ փոխանցող: Յայտարարութեան եւ հանրահաւաքին ընդառաջման տարողութեամբ եւ հնչած տեսակէտներու համադրումը կատարելով...

Հանրապետութեան նախագահի պաշտօնավարութեան ժամկէտը այսօր կ՛աւարտի: Հիմնական հանգոյցը այս առիթով այն էր, որ մինչեւ պաշտօնաթողում կամ լիազօրութիւններու աւարտ կարելի պիտի ըլլա՞ր նոր կառավարութիւն կազմել: Ժամեր մնացած են լիազօրութիւններու այդ ուղղութեամբ կատարման համար, բայց աւելի իրատեսական է, որ նախագահական աթոռի թափուր մնալով կառավարութիւնը եւս  կը մնայ հրաժարեալ կարգավիճակով կամ ընթացիկ գործերը վարելու ներկայ  տեսքով. այստեղ  կայ սահմանադրութեան մեկնաբանութեան խնդիր: Նախագահական պաշտօնի...

Արցախի խորհրդարանական ուժերուն միացեալ յայտարարութիւնը ներկայ պայմաններուն մէջ եզակի երեւոյթ է: Արցախի խորհրդարանը տարբեր առիթներով եւս հանդէս եկաւ միասնական դիրքորոշումով: Յատկապէս ապաբռնագրաւման օրէնքին շուրջ համախմբուած Արցախի խորհրդարանը յստակ սահմանեց հետագայ քաղաքական աշխատանքներու ուղղութիւնները թէ՛ տարածքային ամբողջականութեան վերականգնման եւ թէ՛ ազգերու ինքնորոշման իրաւունքի հիման վրայ պայքարը շարունակելու ճանապարհային քարտէսը յստակացնելով: Դժբախտաբար Արցախի օրինակը չդարձաւ վարակիչ: Ո՛չ Հայաստանի Հանրապետութիւնը եւ ո՛չ ալ...

Հանրապետութեան նախագահի ընտրութեան օրակարգին յատկացուած չորրորդ նիստը, ինչպէս նախատեսուած էր, անգամ մը եւս չյաջողեցաւ կատարել ընտրութիւն: Մինչ արդէն իսկ օրեր կը բաժնեն մեզ նախագահի պաշտօնաթողման թուականէն: Այս կարճատեւ միջոցին եւս նախադրեալները կը յուշեն, որ կարելի պիտի չըլլայ իրականացնել նախագահի ընտրութիւնը: Այստեղ երեւոյթը պէտք չէ մեկնաբանել` ընտրութիւնը խափանելու կամ ձեռնպահ քուէարկութիւններով առաջադրուած թեկնածուի ընտրուելուն չնպաստելու եւ վերջապէս օրինաթիւի խախտումով նիստը անօրինական...

Անգարան եւ Պաքուն անհանգստացած են ԵԱՀԿ-ի առած քայլերով` Հայաստան-Ազրպէյճան սահմանագիծին ուղղութեամբ: Նկատենք անմիջապէս, որ ԵԱՀԿ-ի դիտորդական առաքելութիւնը գործուղուած է սահմանագիծին հայաստանեան կողմը: Ազրպէյճանը դիմում չէ կատարած ԵԱՀԿ-ին այս առումով: Ընդհակառակը դէմ է, որ նման ձեւաչափով առաքելութիւն իրականացուի իր եւ Հայաստանի սահմանային գօտիին մէջ: Այս գործողութիւններուն դէմ է նաեւ Անգարան, որ միջնորդական թէ դիտորդական առաքելութիւնները կը դիտարկէ Անգարա-Մոսկուա ընդհանուր համաձայնութիւններու շրջածիրին...

Հայաստանի արտաքին գործոց նախարարութիւնը պարզ դարձուց, որ քննարկումի մէջ է  հայ-ազրպէյճանական սահմանի հայաստանեան հատուածին մէջ ԵԱՀԿ-ի դիտորդներ գործուղելու թեման: Պաշտօնական Երեւանը կ՛ակնկալէ, որ Եւրոպական Միութեան դիտորդական առաքելութիւնը փաստահաւաք բաժին կ՛ունենայ. եւ` փաստերը կը վկայեն, որ այն պնդումները, թէ  տեղի ունեցած է եւ կը շարունակուի տեղի ունենալ ազրպէյճանական զօրքերու ներխուժում Հայաստանի Հանրապետութեան միջազգայնօրէն ճանչցուած տարածքներու ուղղութեամբ, կը համապատասխանեն իրականութեան: Հայկական կողմը...

Ազրպէյճանի արտաքին գործոց նախարարութեան վերջին յայտարարութիւնը անորոշութեան բաժին ունի երեւութապէս: Ըստ պաշտօնական Պաքուի, Երեւանը պէտք է հրաժարի Զանգեզուրի միջանցքին հետ կապուած պատճառաբանութիւններէն եւ  պէտք է դադրեցնէ խուսափիլը 2020 թուականի նոյեմբերին ստորագրուած եռակողմ յայտարարութեան մէջ ամրագրուած իր պարտաւորութիւններէն: Անորոշութիւնը կամ հակասութիւնը, որ այստեղ կ՛երեւի, այն է, որ միջանցքի պարտաւորութեան մասին կը խօսուի եւ յղում կը կատարուի 9 նոյեմբերի յայտարարութեան, ուր միջանցք...

Հայ մամուլի օրը շնորհաւորանքներու եւ մամուլի դերը շեշտող գրութիւններէն անդին  առիթ պէտք է հանդիսանայ ընդհանրապէս հայկական լրատուադաշտի ամէնէն արդիական խնդիրներու քննարկման, բայց մանաւանդ  տեղեկատուական նոր ռազմավարութեան մշակման համար: Կան դասական խնդիրներ` հաւաստիութեան, լեզուի պահպանման, համագործակցութեան, տպագիրի հեռանկարներուն, նորարարութիւններուն հետ քայլ պահելուն եւ նման բազմաթիւ մարտահրաւէրներ: Ամէնէն արագ կշռոյթներով կը փոխուին հրատապ թեմաներու առաջին հորիզոնականները: Հիմա փաստօրէն պարտադրուող զիջումներուն դիմաց համահայկական...