Խմբագրական

Հայաստանի Հանրապետութեան հիմնադրութեան 105-րդ տարեդարձը կը նշենք  ծանրագոյն պայմաններու մէջ: Պաշտօնական Երեւանի կողմէ յայտարարուած է, որ Հայաստանի Հանրապետութիւնը պատրաստ է ճանչնալու Արցախը Ազրպէյճանի կազմին մէջ: Ընդհանուր միտումը, յայտարարութիւններուն եւ իրադարձութիւններուն ընթացքը մտածել կու տային, որ ի վերջոյ նման դիրքորոշում պիտի հնչէր պաշտօնապէս: Նախ` նշաձողի իջեցման յորդորներ, ապա` ինքնորոշման իրաւունքի բառակապակցութեան դուրս մղում պաշտօնական հռետորաբանութենէն, յետոյ` կեդրոնացում անբովանդակ իրաւունքներու եւ Արցախի...

Պրիւքսելեան հանդիպումներէն բխած Շարլ Միշելի յայտարարութեան հիմնական նորութիւնը` Հայաստան-Ազրպէյճան տարածքային ամբողջականութիւններու փոխճանաչումին առընթեր, թուանշաններով տարածքներու յստակացումն էր: Փաշինեանի մամլոյ ասուլիսով վերահաստատուեցաւ այդ մէկը, ինչ որ համազօր է Արցախը Ազրպէյճանի կազմին մէջ ընդունելուն: Մամլոյ ասուլիսին ընթացքին հնչած յայտարարութիւնները նոր բաժին եւս աւելցուցին հայկական կողմէն արձանագրուող հիմնական զիջումներուն վրայ: Սահմանազատման եւ սահմանագծման համար նկատի կ՛առնուի 1975-ի քարտէսը, ուր առանց որեւէ իրաւական հիմքի ...

Ուքրանիոյ նախագահին Արաբական վեհաժողովին յայտնուիլը անակնկալ էր: Ժողովի ձեւաչափն ու օրակարգը նկատի ունենալով նոյնիսկ հակաօրինաչափ երեւոյթի համազօր էր անոր ժամանումը Ժետտա եւ մասնակցութիւնը Արաբական լիկայի սպասուած վեհաժողովին: Նախապէս Զելենսքիի մասնակցութեան մասին յայտարարութիւններ չկային: Գրեթէ նոյն օրն էր, որ անոր մասնակցութեան լուրը պաշտօնականացաւ: Ուքրանիոյ նախագահը  արաբական երկիրներուն կոչ ուղղեց օգնելու ուքրանացի ժողովուրդին` վստահեցնելով, որ իր երկիրը երբեք պիտի չընդունի ռուսական ախորժակները:...

Թուրքիոյ  համապետական ընտրութիւններու խորհրդարանական պատկերը պարզ է: Կայ յստակ համաձայնական մեծամասնութիւն: Էրտողանի վերընտրուելու պարագային այս մեծամասնութիւնը աւելի կ՛ամրապնդէ նախագահական համակարգով ղեկավարուող Թուրքիան: Ներքին առումով Էրտողանը կ՛ունենայ օրէնսդիրի հեզասահ համաձայնութիւնները նախագահական գերլիազօրութիւնները կատարելու ընթացքին: Քըլըչտարօղլուն խոստացած էր ընտրուելու պարագային հետամուտ ըլլալ Սահմանադրական հիմնական փոփոխութիւններ իրականացնելու եւ համակարգը դարձնելու խորհրդարանական, փոխհակակշիռ հաստատութիւններու կայացման առաջադրանքով: Քաղաքագիտական կանխատեսումները ընդհանրապէս կեդրոնացած էին արդէն երկրորդ փուլի...

Պրիւքսելեան հանդիպումներէն կարելի է արձանագրել քանի մը կէտ: Նախ այն, որ Պրիւքսելի միջնորդութեամբ ընթացող բանակցութիւնները կը վերականգնուին այս ձեւով: Ազրպէյճանը, փաստօրէն դէմ ըլլալով Փարիզի միջնորդական մասնակցութեան, առկախած էր քառակողմ ձեւաչափը, որմէ ետք ընդհանրապէս սառած էր նաեւ պրիւքսելեան միջնորդութիւնը: Ազրպէյճանական արգելքը վերցուած է փաստօրէն, որովհետեւ Պրիւքսելի վերագործարկումով չ՛աւարտիր այս նոր գործընթացը: Յայտարարուած է արդէն, որ շուտով Քիշնեւի մէջ կը հանդիպին կողմերու...

Թուրքիոյ մէջ կիրակի տեղի ունենալիք համապետական ընտրութիւնները ամէնէն անկանխատեսելին են թերեւս Թուրքիոյ ժամանակակից պատմութեան մէջ: Բեւեռացած է հասարակութիւնը, եւ ամբողջ լուսարձակները կեդրոնացած են գործող նախագահին հեռանալո՞ւ, թէ՞ մնալու հաւանականութիւններուն վրայ: Թուրքիան աշխարհին կը ներկայանայ ընտրական մշակոյթի ժողովրդավարական դիմագիծով, երկրորդ փուլի կայացման հաւանականութիւնը բարձր ցուցադրելով եւ գործող իշխանութեան վերընտրուելու  եւ այդ առաջադրանքով դիրքերը չարաշահելու տեսութիւնը փորձել հեռացնելով: Ժողովրդավար այս շղարշը անշուշտ...

Ֆրանսական մամուլը յատուկ լուսարձակի տակ առած է կառավարութեան ներգրաւումը Լիբանանի նախագահական ընտրութիւններու թղթածրարին: Ցուցանիշը այդ բոլորին միայն Ֆրանսայի դեսպանին կողմէ կատարուող մագոգային հանդիպումները չեն: Ֆրանսական մամուլը, յղում կատարելով Ֆրանսայի դիւանագիտական աղբիւրներու, կը խօսի ամէնէն շատ հաւանական համախոհութիւն գոյացնելու տուեալներ ունեցող թեկնածուի մասին: Այստեղ արդէն քննադատական սլաքները կ՛ուղղուին գործող կառավարութեան, որովհետեւ նոյն այդ աղբիւրները կը կեդրոնանան Հըզպալլայի առաջադրած թեկնածու Ֆրենժիէի վրայ:...

Արլինկթընեան բանակցութիւններուն մասին Հայաստանի Հանրապետութեան եւ Ազրպէյճանի արտաքին գործոց նախարարութիւններու պաշտօնական լրահոսներուն բովանդակութեան մէջ չկայ էական տարբերութիւն: Հիմնական բաժինը այն է, որ խաղաղութեան ծրագիրի կէտերէն ոմանց շուրջ գոյացած է համաձայնութիւն, իսկ որոշ կէտերու շուրջ` ոչ: Սակայն մինչեւ արլինկթընեան բանակցութիւններ բազմաթիւ նիւթեր կային Մոսկուայի մէջ ըլլալիք հանդիպման նախապատրաստութիւններուն մասին: Ուաշինկթընի միջամտութիւնը յանկարծակի էր եւ  Մոսկուայէն առաջ անցնելու յստակ քայլ: Կեդրոնանանք Ուաշինկթընի...

Արցախեան վերջին պատերազմէն ետք մայիսեան եռատօնի նշումը ա՛յլ նշանակութիւն ստացած է: Տօնական մթնոլորտը չքացած է հասկնալիօրէն: Որքան ալ եռատօնը կապուած ըլլար հայրենական պատերազմի յաղթանակին կամ պաշտպանութեան բանակի նուիրուած օրուան, այնուամենայնիւ ամէնէն շատ անիկա կը յատկանշուէր Շուշիի ազատագրումով: Հիմա 8 մայիսին վրայ պարտութեան, կորուստի ստուերը կայ ճնշիչօրէն, ինչ որ հիմնովին կ՛այլափոխէ եռատօնով խորհրդանշուող յաղթանակներու խորհուրդը: 8 մայիսը սակայն վերականգնումի համազգային յանձնառութեան...

Լիբանան քաղաքական դժուարագոյն պայմաններու մէջ կ՛ոգեկոչէ Նահատակաց օրը: Համեմատաբար աւելի հանգիստ պայմաններու մէջ ալ արդէն օրը կորսնցուցած էր իր բուն իմաստը եւ վերածուած Մամլոյ նահատակներու օրուան: Ազգային օրացոյցի ամբողջական ձեւախեղում տեղի կ՛ունենար, խորհուրդի վերափոխում` զուտ քաղաքական նպատակներով: Մայիս 6-ը լրագրողներու, մտաւորականներու կամ հանրային կարծիքի ձեւաւորման վրայ ազդող հասարակական գործիչներու կախաղան բարձրացման օրուան նշումն էր, այդուհանդերձ անիկա կը խորհրդանշէր Օսմանեան կայսրութեան...

Իրանի արտաքին գործոց նախարարին Պէյրութ այցելութիւնը որեւէ բեկումնային կամ շրջադարձային նշանակութիւն չունեցաւ: Կար որոշ նախատեսութիւն, որ այցելութիւնը կը կապուէր նախագահական ընտրութեան հանգոյցին հետ, եւ թէ համաձայնութեան ուղղութեամբ թելադրանքներ պիտի հնչէին Թեհրանի ներկայացուցիչէն` արագացնելու համար հանգուցալուծումը: Այս ենթադրութիւնը կամ նախատեսութիւնը բնականաբար ուղղակիօրէն կը բխէր Սէուտական Արաբիա-Իրան յարաբերութիւններու բնականոնացման գործընթացի մեկնարկէն: Համակողմանի համոզում կայ, որ տարածաշրջանի գլխաւոր խաղցողներուն միջեւ է, որ պէտք ...

Լիբանանի մէջ ամբողջ ժողովրդային խաւի մը ցնցոտիացման պայմաններուն մէջ կը նշուի աշխատաւորական տօնը: Արժեզրկուող աշխատավարձեր, գործազրկութիւն, կենսաթոշակի փոշիացում, հիւանդանոցային բուժման կարելիութիւններէ ամբողջական զրկում եւ նուազագոյն կենսական առումով պետական ծառայութիւններու ի սպառ բացակայութիւն: Լիբանանի դէմ կիրարկուող տնտեսական պաշարումի քաղաքականութենէն կը տուժէ հիմնականին մէջ  քաղաքացին, ծայրայեղ աղքատութեան իրավիճակի խորերը ներքաշուելով: Խնդիրը այս բոլորին զանգուածային ձեւով չհակազդելու իրականութեան մէջ կը կայանայ: Նախապէս, ամբողջ...

Գորիս Ստեփանակերտ ճանապարհի փակումով Արցախի շրջափակումը ածանցեալ նոր արգելքներ կ՛արձանագրէ: Բերձորի  միջանցքին վրայ` Հայաստանի սահմանին մօտ եւ ռուս խաղաղապահներու վերահսկողութեան գօտիին մէջ Հակարի գետի կամուրջին կից Ազրպէյճանը իր հսկիչ-անցակէտը տեղադրած է, Պաքուն յայտարարած է, որ անցագրային վերահսկողութիւնը կ՛իրականացուի ռուս խաղաղապահներու հետ համագործակցութեամբ: Ռուսիոյ արտաքին գործոց նախարարութեան բանբերը կը հաստատէր, որ Մոսկուան ջանքեր կը գործադրէ Բերձորի միջանցքին շուրջ իրավիճակի կարգաւորման եւ...

Հայոց ցեղասպանութեան 108-րդ տարելիցը կ՛ոգեկոչուի ազգային-քաղաքական ծանր պայմաններու մէջ: Ցեղասպանութեան միջազգային ճանաչումին առընթեր նախապատրաստուող հատուցման իրաւական թղթածրարի կազմութեան աշխատանքները առկախուած են: 100-րդ տարելիցին առիթով ընդունուած Համահայկական հռչակագիրը պետութեան արտաքին-ներքին քաղաքականութեան օրակարգէն դուրս մղուած է: Պաշտօնական Երեւանի բարձրագոյն բեմերէն կը յայտարարուի, որ որեւէ երկրէ տարածքային պահանջ չունինք, աւելցնելով, որ պէտք է ճանչցնել տանք Հայաստանի Հանրապետութեան 29.800 քառ. քմ տարածքը: Երբ իրերայաջորդ...

Հայաստանի Հանրապետութեան Ազգային ժողովի նիստին վարչապետ Փաշինեան կատարեց յայտարարութիւն այն մասին, որ Արցախի ինքնորոշման իրաւունքի իրացման ուղղութեամբ հայկական կողմը ունեցած է հայեցակարգային երկու ուղղութիւն: Մինչեւ մատրիտեան սկզբունքներ հայկական կողմը շեշտած է, որ Արցախը Խորհրդային Միութեան կազմաքանդումին առընթեր, ինչպէս միւս հանրապետութիւնները, ինքնորոշուած է եւ դուրս եկած Խորհրդային Միութենէն, իսկ մատրիտեան սկզբունքներու որդեգրումով հայկական կողմը ընդունած է, որ Արցախը մաս կազմած է...

Մոսկուայի մէջ տեղի ունեցած Սուրիոյ, Թուրքիոյ, Ռուսիոյ եւ Իրանի արտաքին գործոց փոխնախարարներու ժողովին առիթով հնչած յայտարարութիւններու ամէնէն հիմնական բաժինը Դամասկոս- Անգարա յարաբերութիւններու վերականգնման կը վերաբերի: Հանդիպումին ձեւաչափը փոխնախարարներու մակարդակով է, ինչ որ հանգուցալուծման մօտալուտ ըլլալուն մասին չի խօսիր: Միայն ձեւաչափը չէ, որ հանգուցալուծում չի նախանշեր, որքան ալ ընդհանուր միտումը  յայտարարուած առաջադրանքը կ՛ենթադրէ: Օրակարգը` նոյնպէս. Անգարայի եւ Դամասկոսի միջեւ տեսակէտներու մերձեցումն...

Միջազգային, շրջանային եւ լիբանանեան իրադարձութիւնները սկսած են հեռուէն իրար ագուցուիլ, շատ զգուշաւոր լաւատեսութիւն մը փոխանցելով ընդհանրապէս տարածաշրջանին եւ այս պարագային Լիբանանի մէջ: Խօսքը նախ եւ առաջ Սէուտական Արաբիա-Իրան հետզհետէ բազմամակարդակ դարձող յարաբերութիւններու հաստատման մասին է: Շուտով երկու երկիրներու արտաքին գործոց նախարարները կը հանդիպին եւ կը ճշդեն տնտեսաքաղաքական համագործակցութեան ժամանակացոյցին սլաքները: Այլեւս շատ յստակ է Սուրիոյ վերադարձը Արաբական լիկա: Ռիատը Դամասկոսը...

Պաշտօնական Ուաշինկթընը Ազրպէյճանի ուղղութեամբ կատարած յայտարարութիւններուն ոչ միայն ոճային փոփոխութիւն ներառած է, այլ նաեւ բովանդակային: Այս վարկածը սուր կերպով ընդգծուեցաւ, երբ Միացեալ Նահանգներու արտաքին գործոց նախարարը, խօսելով համաձայնագիրի «մօտալուտ» ըլլալուն մասին, հաստատեց, որ Միացեալ Նահանգները ոչինչ կը պարտադրեն Հայաստանին: Աւելի՛ն. շատ անբովանդակ ձեւով խօսեցաւ Ղարաբաղի ազգութեամբ հայերու իրաւունքներուն մասին: Ոչ շատ առաջ Միացեալ Նահանգները հասցէական եւ պահանջներով յատկանշուող յայտարարութիւններ կը...

Լիբանանի մէջ ժամային տարբերութեան երեւոյթը հասաւ միջազգային լրահոս, որուն ուղեկցեցաւ քաղաքական վերլուծում երկրին մէջ տիրող բաժանումի պարարտ ենթահողի մասին: Այս անհեթեթ իրողութեան տուն տուող պատճառները կը սկսին հապճեպ, չկշռադատուած որոշումէն եւ կը հասնին մինչեւ քաղաքական բաժանարար ծրագիրներու, հերթական անգամ ամրագրելով, որ այս երկրին մէջ համայնքայնութիւնն ու հատուածականութիւնը կը շարունակեն գերիշխել` համակեցութեան սկզբունքը փոխարինելով պառակտուածութեան արդիւնքներու յանգող միտումներով: Համոզիչ չեն ներկայացուող...

Միացեալ Նահանգներու արտաքին գործոց նախարարին յայտարարութիւնը, թէ Հայաստանն ու Ազրպէյճանը շուտով կրնան ստորագրել խաղաղութեան համաձայնագիր, կ՛ընդգծէ Ուաշինկթընի ներգրաւուածութեան տարողութիւնը: Ուաշինկթըն մինչ այդ յայտարարած էր, որ միջնորդի դեր չ՛ուզեր վերցնել, թէ՛ որեւէ պարտադրանք չունի կամ փաստաթուղթի նախագիծ չէ մշակած: Պարզապէս կ՛ուզէ աջակցիլ եւ վճռական տրամադրուած է բոլոր միջոցներով աշխատելու, որ վերջ տրուի երկարատեւ արիւնալի հակամարտութեան: Հիմա պաշտօնական Ուաշինկթընը այս ձեւով կ՛ազդարարէ...