Կնոջական

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Երեխային մէջ ընթերցանութեան սէր ձեւաւորելը երկարատեւ եւ հաճելի գործընթաց է, որ կը սկսի տունէն` ընտանիքէն: Եթէ ընթերցանութիւնը դառնայ ընտանիքին սովորութեան մէկ մասը, երեխան զայն կ՛ընկալէ ոչ թէ որպէս պարտականութիւն, այլ` որպէս հաճոյք եւ հետաքրքրական զբաղում: Ստորեւ կը ներկայացնենք արդիւնաւէտ եւ փորձուած միջոցներ, որոնք կ՛օգնեն տան մէջ ստեղծելու ընթերցասիրութեան մթնոլորտ: Ա.- Ընթերցանութեան Օրինակը` Ծնողքէն Երեխաները կը սորվին դիտարկելով: Եթէ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Յառաջիկայ նոյեմբեր 21-ին, Թայլանտի մէջ պիտի կայանայ «Միս Եունիվըրս» մրցոյթը: Պաղեստինի գեղեցկուհի Նատին Այուպը կը պատպաստուի իր երկրին պատմական առաջին մասնակցութեան` այս համաշխարհային միջոցառման: Պաղեստինցի գեղեցկուհիին մասնակցութիւնը ունի խորհրդանշական իմաստ: Անիկա ոչ միայն գեղեցկագիտական մասնակցութիւն է, այլեւ Պաղեստինի մշակութային ներկայութեան արտայայտութիւնը` ամբողջ աշխարհին կողմէ դիտուող հարթակէ մը: Այս առիթով, պաղեստինցի ոճաբան Նեւին Քատին բացայայտած է Նատին Այուպի կրելիք...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Պարզուեր է, որ մեր սննդային նախասիրութիւնները կապուած են սննդարար նիւթերու պակասի, հորմոնային եւ նիւթափոփոխականութեան խախտումներու եւ հոգեբանական խնդիրներու հետ: Տուրմ Օրուան ընթացքին յանկարծ տուրմ ուտելու մեծ պահա՞նջք կը զգաք, կը դառնաք ցրուած ու միայն այդ մասի՞ն կը մտածէք... Ասիկա կրնայ պայմանաւորուած ըլլալ մակնեզիոմի պակասով: Քաղցր ուտելու անյագ ցանկութիւն կրնայ առաջանալ նաեւ մարմնին մէջ քրոմի, ֆոսֆորի, ինչպէս նաեւ կլիւքոզի...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Երեւանի Օղակաձեւ զբօսայգիին 6-րդ հատուածին մէջ կը գտնուի «Ընթերցասէրը» պուրակը` իր «Գրքասէրը» քանդակով: Այս պուրակը կը յաւակնի դառնալ երիտասարդ ընթերցասէրներու սիրելի անկիւնը: Քանդակը տեղադրուած է 2024 հոկտեմբեր 4-ին: Արցախի հերոս, 44-օրեայ պատերազմին նահատակուած, մեծ ընթերցասէր Ալեն Մարգարեանի կերպարով, քանդակին հեղինակն է Մկրտիչ Մազմանեանը: «Ընթերցասէրը» պուրակին միտք բանին կ՛ամբողջացնէ խորհրդանշական գրուածք մը` «Կեանքի իմաստը վաղուայ օրուան աւելի լաւը լինելու...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ «Մօրս մասին խօսիլը դժուար է: Ինչ լաւ բան կայ մէջս, մօրս է, ինչ որ պակաս ու թերութիւն կայ, նոյնպէս մօրս է: Հայրս մշեցի էր, մայրս` վանեցի: Հայրս գեղեցկադէմ, առնական տղամարդ էր, մայրս` հակառակը: Ան ծներ էր պարզապէս մայր դառնալու համար: Մայրս եղեր է եւ կը մնայ իմ պաշտամունքը: Ան հիմա` որպէս առաքինի հրեշտակ մը, Աստուծոյ կողքին նստած է:...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Յաճախ քիչ բան գիտենք մեր մեծերու մայրերուն մասին: Մեզի հասած պատառիկները իրենց զաւակներէն քաղուած վկայութիւններ են, թէեւ հակիրճ, սակայն` յուզիչ ու խորիմաստ: Ահա թէ ո՛վ է մեծ երգահան Արամ Խաչատրեանի մայրը` Ղումաշը: «Մայրս շատ գեղեցիկ կին էր, բարձրահասակ ու բարեկազմ: Հայրս ամբողջ օրը իր արհեստանոցը կ՛անցընէր, եւ մայրս կը զբաղէր երեխաներուն դաստիարակութեամբ: «Մայրս խիստ էր, բայց միեւնոյն ատեն...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ «Առողջութիւն չկայ` առանց հոգեկան առողջութեան»,- կը շեշտէ Առողջութեան համաշխարհային կազմակերպութիւնը (ԱՀԿ): Հոգեկան առողջութիւնը անընդհատ կը տատանի, քանի որ ան կախեալ է բազմաթիւ գործօններէ, ինչպիսիք են` կենսապայմանները, անձնական պատմութիւնները, ժառանգականութիւնը, եւ այլն... Հոգեկան Մարիոն Թելիսոն բացայայտեր է վարքագիծի 6 եղանակներ, որոնք կ՛ազդեն ձեր հոգեկան առողջութեան վրայ: 1.- Համեմատութիւնը Տեւաբար ուրիշներուն հետ համեմատուիլը իսկական աղէտ է: Ասիկա ոչ միայն նախանձ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Խոհանոցին մէջ շատ բաներ կրնան սխալ ընթանալ, որոշ բաներ կարելի չէ սրբագրել, բայց շատերը կարելի է դիւրութեամբ կանխել: Անկախ անկէ, որ սկսնակ խոհարար ենք թէ փորձառու, բոլորս ալ կերակուր պատրաստելու ժամանակ սխալներ կը գործենք. բարեբախտաբար անոնց մեծ մասը լուծումներ ունի: Ստորեւ կը ներկայացնենք խոհարարութեան մէջ ամենատարածուած սխալները եւ զանոնք սրբագրելու եղանակները: ԱՂԻ կերակուրին աւելցնել` - Կիտրոնի հիւթ, քացախ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Սուրճը ջուրէն ետք աշխարհի ամենաշատ օգտագործուող ըմպելիքն է: Մեզմէ շատերկը դժուարանան պատկերացել կեանքը առանց սուրճի: Սուրճին հանդէպ անտարբեր չեն եղած նաեւ աշխարհահռչակ մարդիկ, որոնց կեանքին ու գործունէութեան վրայ մեծ ազեցութիւն ունեցեր է ուժեղ, բուրումնաւէտ, ոգեշնչող եւ կազդուրող այս սեւ ըմպելիքը: Վոլթեր Ֆրանսացի մեծ փիլիսոփայ, գրող, երգիծաբան եւ պատմաբան Վոլթերը սուրճի իսկական մոլի մըն էր: Կ՛ըսեն, որ ան օրական...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Հայկական աւանդութեան մէջ նուռը կեանքի, ծաղկման, առատութեան եւ պտղաբերութեան խորհուրդ ունի: Պատահական չէ, որ Արեւմտեան Հայաստանի մէջ հարսանիքներու ժամանակ հարսը կուժի փոխարէն` նուռը կը զարնէր գետին եւ կտորներու կը բաժնէր: Նուռին ցրուած հատիկները կ՛երաշխաւորէին, որ հարսը անպայման երեխայ պիտի ունենայ: Իսկ Վանի մէջ այն կիները, որոնք կը փափաքէին տղայ ունենալ, նուռի հատիկներով խառնուած խմորով լոշիկ կ՛ուտէին: Արարատեան թագաւորութեան...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Մանկական հոգեբան Ժիւլի Ռեմոն կը յորդորէ ծնողները... - Յարգելի՛ ծնողներ, մի՛ դառնաք ձեր երեխային առաջին բռնարարը: Դուք կրնաք չնկատել, բայց այն խօսքերը, զորս դուք կ՛ըսէք զայրոյթի ժամանակ, այն շեշտը, որ կ՛օգտագործէք հիասթափութեան պահուն, այն կատակները, զորս դուք անվնաս կը համարէք... բոլորն ալ կրնան անտեսանելի վէրքեր բանալ: Հոգեպէս փխրուն ձեր երեխան տակաւին նոր կը սորվի, թէ ո՛վ է ինք...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Քանատահայ քանդակագործ եւ նկարիչ,  Քանատայի Արուեստի թագաւորական ակադեմիայի անդամ Արտօ Չաքմաքչեանի մէկ հարցազրոյցէն կ՛իմանանք` «1960-ական թուականներու սկիզբը Խորհրդային Հայաստանէն Եղեռնի յուշահամալիրին համար քանդակի պատուէր ստացայ: Մէկ գիշերուան ընթացքին քանդակեցի, եկան, տեսան ըսին` խեղկատակութիւն է, վիրաւորեցին եւ չընդունեցին: Ըսին` այս ի՞նչ է, մէկ աչքը կայ միւսը, չկայ: Քանդակի էութեան ոչ ոք ուշադրութիւն չէր դարձներ, անոնց համար կարեւորը այն էր,...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Մարտիրոս Սարեանի յիսունվեց տարուան ընկերուհին, անոր յաւերժական սէրը` Լուսիկ Աղայեանը, իր պայծառ կերպարով ոգեշնչած է նկարիչը: Սարեանի թոռնուհին` Ռուզան Սարեան կը պատմէ, թէ Մարտիրոս Սարեան առաջին հայեացքէն սիրահարեր է գրող, հեքիաթագիր, թարգմանիչ, մանկավարժ եւ հասարակական գործիչ Ղազարոս Աղայեանի դստեր` Լուսիկ Աղայեանին` համոզուելով, որ Լուսիկը կանացի գեղեցկութեան իր իտէալն է: Երբ աւելի լաւ ճանցչեր է Լուսիկը, համոզուեր է, որ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Արեւահարութիւնը մորթի այրուածքն է, որ կը յառաջանայ արեւին կողմէ արձակուող անդրմանիշակագոյն ճառագայթներու ծանր ազդեցութեան պատճառով: Երբ մորթը երկար ժամանակ ենթարկուի արեւի ազդեցութեան` առանց բաւական պաշտպանութեան, ինքնաբերաբար կը յայտնուին մորթային ախտաբանական փոփոխութիւններ եւ հիւանդութիւններ, ինչպիսիք են` մորթի ծերացում, կնճիռներու յայտնութիւն, արեւահարութիւն, մորթային վատորակ ուռեր եւ այլն... Ամրան եղանակին բոլո՛րը, բայց մանաւանդ ծովափի սիրահարները պէտք է զգուշանան արեւահարութենէն, որուն ախտանշաններն...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Յովհաննէս Թումանեանի մօր` Սոնային մասին քիչ տեղեկութիւն կայ. ան դսեղցի քոչարեաններու տոհմէն էր: Անոր հայրն ու մեծ հայրը գիւղի առաջին հովիւներն էին, եւ իրենց ամբողջ կեանքը անցուցեր են սարերը. այդ պատճառով ալ անոնց տունը կոչուեր է «սարըցու տուն»: Տարբեր յուշերէ պատառիկներու համաձայն, Սոնան բարձրահասակ, գեղեցիկ, եռանդուն եւ աշխատասէր կին էր: Ան առանձին կառավարեր էր տան ամբողջ տնտեսութիւնը. սարի...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Տարիքի հետ ծարաւի զգացողութիւնը երբեմն կը նուազի: Միւս կողմէ` ջուրին համ չունենալը միշտ չէ, որ մարդիկը կը խրախուսէ զայն խմել: Սակայն ջուրին քանակը պահպանելը կարեւոր է ձեր մարմնին պատշաճ գործունէութիւն ապահովելու համար: Անբաւարար ջուր խմելը կը յանգեցնէ ջրազրկման, որ իր կարգին դուռ կը բանայ առողջական հարցերու: Ջրազրկումը կրնայ դրսեւորուիլ տարբեր ձեւերով, որոնցմէ մէկ քանին կրնան ակնյայտ չըլլալ: Ստորեւ`...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Շատ ցաւալի է, երբ ծնողը կ՛անդրադառնայ, որ իր երեխան բռնածաղրի պատճառով մարմնական եւ յուզական ցաւ կ՛ապրի: Շատ ծնողներ չեն գիտեր, թէ ինչպէ՛ս օգնեն իրենց երեխային` պաշտպանուելու բռնութենէն: Անշուշտ որ առաջին հերթին պէտք է խօսիլ երեխային հետ, ուշադրութիւն դարձնել որոշ նշաններու եւ, վերջապէս, ձեռնարկել գործնական քայլերու: Ո՞ր նշաններէն պէտք է զգուշանալ Երեխաները յաճախ չեն կրնար բանաւոր արտայայտել իրենց անհանգստութիւնները,...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Բազմազաւակ ծնողները երեխաներուն հետ կապուած շատ մը հարցերու վերաբերեալ արդէն իսկ եզրակացութիւններու յանգած են` շնորհիւ տարիներու ընթացքին ձեռք բերած իրենց փորձառութեան. մինչդեռ պարագան նոյնը չէ առաջին անգամ ծնողք դարձած զոյգերուն: Անոնք չսխալելու եւ ճիշդ կողմնորոշուելու համար կարիքը ունին մասնագէտ կամ   փորձառու անձերու կարծիքին: Ստորեւ` այս նիւթին հետ կապուած քանի մը հարցում-պատասխան. - Ո՞ր Տարիքին Երեխան Կրնայ Առանձին...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ  Կիտրոնով Ջուր Խմեցէք Դեղահատեր Օգտագործելու Փոխարէն Բժշկական հետազօտութիւններ կը հաստատեն, որ կիտրոնով ջուրի ամէնօրեայ օգտագործումը անհամար բարիքներ կ՛ապահովէ մեր առողջութեան, եւ ի զուր չէ, որ այս խմիչքը դարձեր է աշխարհի բազմաթիւ մարդոց ամենատարածուած առաւօտեան սովորութիւններէն մէկը: Կիտրոնով ջուրը հարուստ է` Պէ. եւ Սէ. կենսանիւթերով, փոթասիոմով եւ ածխաջուրերով: Այս առողջապահական, մատչելի եւ աժան խմիչքը իսկական դեղ է շատ մը...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Ուղեղը մարդու մարմնին ամենաբարդ օրկանն է: Ան մեր զգացողութիւններուն, մեր միտքերուն, մեր յոյզերուն շտեմարանն է, եւ` մեր շարժումներուն տիրակալը: Այլ խօսքով, ջղային համակարգի հիմնական տարրն է: Նախքան թուելը այն 10 պարզ միջոցները, որոնց շնորհիւ դուք կրնաք ապահովել ձեր ուղեղին առողջութիւնը, ծանօթացէք ձեր ուղեղին առողջութեան սպառնացող վտանգներուն: Ա.- Ոգելից խմիչքներու, ծխախոտի եւ թմրանիւթերու օգտագործում, Բ.- Ընկճախտ, Գ.- Անբաւարար քուն,...