Յօդուածներ

Լիբանանին հետ աշխարհը հինգշաբթի, 11 օգոստոսին հետեւեցաւ ժապաւէնանման իրադարձութեան մը, երբ լիբանանցի քաղաքացին զէնքով եւ վառելանիւթով մուտք գործեց դրամատուն, պատանդ վերցուց այնտեղ գտնուողները եւ պահանջեց իր սեփական գումարը: Իրաւապահ մարմիններու համապատասխան բաժանմունքները պաշարեցին դէպքին վայրը, փակեցին տարածքը եւ անցան բանակցութիւններու: Միջադէպը հանգուցալուծուեցաւ բանակցութիւններու արդիւնաւորումով, համաձայնուած գումարի տրամադրումով եւ ենթակային իրաւապահ մարմիններու ինքնայանձնումով: Վիրաւորներ եւ զոհեր չարձանագրուեցան: Քանի մը հետեւութիւն կարելի...

ՀՅԴ Լիբանանի Կեդրոնական կոմիտէի եւ Հայկական երեսփոխանական պլոքի ներկայացուցիչ, երեսփոխան Յակոբ Բագրատունի «Օ. Թի. Վի.» պատկերասփիւռի կայանին հետ իր ունեցած հարցազրոյցին ընթացքին երէկ անդրադարձաւ երկրին մէջ տիրող իրավիճակին, ՀՅ Դաշնակցութեան կեցուածքներուն, ծովային սահմանագծումին, նախագահական ընտրութեան եւ այլ հարցերու: Յ. Բագրատունի շեշտեց, որ եթէ Լիբանանի պատմութեան վերջին 10, 15 կամ 20 տարիները նկատի ունենանք, ապա պիտի տեսնենք, որ մարդիկ` քաղաքական անձնաւորութիւններ...

ՀԱՄԲԻԿ ՊԻԼԱԼԵԱՆ   Սովոր է եղած, երկար ժամանակէ ի վեր, գրիչը առնել ու գրել Պանք Օթոմանի մասին: Պատճա՞ռը, պարզ ու մեկին. ստացուած դաստիարակութիւնն է: Այո՛, պատանեկանի օրերէն սկսեալ մինչեւ չափահաս տարիք, իրերայաջորդ սերունդներու ջամբուեցաւ, աւելի՛ն. հոգիին ու մտքին մէջ ամրապնդուեցաւ հայ յեղափոխական պատմութենէն այնպիսի դրուագներ, դիպաշարեր թէ հերոսական դէմքերու կերպարներ, որոնք, օրին, եթէ երբեք մէկ կողմէ նպաստեցին տեսակի ու դիմագիծի մը...

Պանք Օթոմանի գրաւման մասնակցած ֆետայիներ Մարսէյլի մէջ ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Օսմանեան կայսրութեան մէջ կիրարկուող պետական ջարդարարական  քաղաքականութեան դէմ, անլուր տառապանքներու տակ հեծող եւ բնաջնջման սպառնալիքի տակ գտնուող հայութիւնը դիմեց դիմադրութեան: 1890-ական տարիներուն սկսած զինուած դիմադրութիւնը հետզհետէ կազմակերպուած բնոյթ ստացաւ: 1894-ի Սասունի հերոսական ինքնապաշտպանութեան յաջորդեցին 1895-ի Զէյթունի յաղթական ապստամբութիւնը եւ Վանի 1896-ի հերոսական դիմադրութիւնը: Հերոսական դիմադրութիւններուն զուգահեռ ընթացող համիտեան սարսափելի նախճիրներուն զոհ...

95 տարի առաջ` 11 օգոստոս 1927-ին, հայութեան, յատկապէս սփիւռքահայութեան համար ուրախ օր մը աշխարհին իր աչքերը բացաւ «Բագին» ամսագիրի երկար տարիներու վաստակաւոր խմբագիր, հայ ժամանակակից գրականագիտութեան զարգացման մէջ իր ուրոյն ներդրումը ունեցած վաստակաւոր մտաւորական եւ ՀՅ Դաշնակցութեան գրական անդաստանին մէջ հանրածանօթ հեղինակութիւն Պօղոս Սնապեան: Իր գիտակցական կեանքի ողջ ընթացքին Պօղոս Սնապեան հանդիսացաւ անդադրում արտադրող գրողն ու խմբագիրը, սերունդներուն (աշակերտներ թէ...

Պօղոս Սնապեան ծնած է 11 օգոստոս 1927-ին, Մուսա Լերան Պիթիաս գիւղը: Նախակրթութիւնը կը ստանայ ծննդավայրի եւ Այնճարի «Յառաջ» վարժարանին մէջ: 1944-ին կ՛ընդունուի Երուսաղէմի ժառանգաւորաց վարժարանը եւ կ՛աւարտէ զայն 1949-ին: 1949-ին աւարտելէ ետք, կը վերադառնայ Լիբանան, ուր Այնճարի ու Պէյրութի մէջ կը զբաղի ուսուցչութեամբ: 1950-էն սկսեալ իր գրական եւ քննադատական գործերը լոյս կը տեսնեն «Նայիրի» եւ «Ակօս» հանդէսներուն մէջ: Աշխատակցած է...

ԾՈՎԻԿ ՄԽՃԵԱՆ Նախապաշարումներու եւ ոգեղէն ըմբռնումներու տէր անձ մըն էր մեր Պարոնը: Ներքին թելադրանքներուն եւ զգացումներուն խորապէս հաւատացող մը: Ըմբոստ նկարագրի տէր եւ գաղափարաբանութեան մէջ ծայրայեղ, որ իր գրիչով շատ մելան հոսեցուց այդ անդաստանէն ներս` դառնալով հայ գրականութեան մէջ ՀՅԴ քարոզիչ: Երուսաղէմի աշակերտական օրերու իր «Անձին սատանայացում»-էն մինչեւ մահուան սնարին վերջին ժամերը մնաց այդպէս: Կեանքի վերջալոյսին, երբ ֆիզիքական ծանր վիճակի...

ՅԱՐՈՒԹԻՒՆ ՊԷՐՊԷՐԵԱՆ Կը սիրէր «պարոն» կոչուիլ եւ իսկապէս կոչումով ուսուցիչն էր, սակայն «Բագին»-ի մեր գործակցութեան տասը տարիներուն` ինծի, Սարգիս Կիրակոսեանին, «Ազդակ Շաբաթօրեակ»-ի ու «Մամլոյ դիւան»-ի տղոց համար ան պարզապէս ընկերն էր, միանգամայն պարզ ու մեկին: Սովորաբար ճինզով կ՛ըլլար, որ հարազատ էր պաշտօնականութիւններէ ու կաղապարումներէ խուսափելու իր ոճին հետ: Կը նստէր գրասեղանին դիմաց ու երկու մատներով կը մեքենագրէր իր յօդուածը` սուրճի...

ԱՐՄԷՆ ԱԲՂ. ԳԱԼԱՃԵԱՆ Խաչափայտին վրայ, հոգեվարքի պահուն Փրկիչը խորիմաստ պատգամ մը կու տայ Իր չարչարակից մօր. «Ո՜վ կին, ահա քու որդիդ», եւ սիրելի աշակերտին` Յովհաննէսին. «Ահա՛ քու մայրդ»: (Յվհ. 19:26-27): Աստուածաշնչական այս հաստատումը մեր Տիրոջ Յիսուս Քրիստոսին կողմէ պարգեւ մըն է. Ան Իր մայրը իբրեւ օգնական եւ շնորհք` կու տայ աշխարհին, շնորհք` մանաւանդ եկեղեցւոյ եւ այն հաւատացեալներուն, որոնք դարերու ընթացքին...

ԵՍԱՅԻ ԱԲՂ. ԷՕՐՏԷՔԵԱՆ Հայ եկեղեցւոյ շարականագիրէն կը լսուին սրբազան բառերը զօրեղ. «Առաքեալներ, սուրբեր տեսան Սուրբ Կոյսին օդին մէջ թռչիլը, ամպեղէն կառքով երկինք համբառնալը եւ երկնային խորաններու մէջ մտնելը իմաստուն կոյսերուն հետ. եւ անոնք միաձայն կ՛ըսէին` կիներուն մէջ բարեբանուած ես, ով ամէնօրհնեալ» (Շարական): Սուրբ Աստուածամօր վերափոխման խորհուրդին մէջ կը գտնուինք: Իւրաքանչիւր օր յատուկ առիթ մըն է մտածելու մեր ապրած կեանքին մասին:...

ՇԱՂԻԿ ՄԿՐՏԻՉԵԱՆ Ա.- Մուտք Բ.- Թէ Որո՛ւ Կողքին Կը Քալեմ, Բռունցքս` Վեր Գ.- «Զարթի՛ր, լա՛օ» Մուտք Երբ յուլիս 2021-ին Հայաստանի արտահերթ ընտրութիւններու արդիւնքը ի յայտ եկաւ, արդիւնք, որ յաղթանակի դափնիով կը պսակէր Արցախը պատերազմի եւ պարտութեան տարած մարդը` առանց նկատի առնելու բազմահազար երիտասարդներու կորուստը ու մեր պատմութեան քաղաքական երթին մէջ Հայաստանի Հանրապետութեան հիմնումէն ետք միակ ձեռքբերումին` Արցախի ազատագրումին ոչնչացումը, անդրադարձայ...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ  Մարդոց այս կամ այն գործունէութեան պատճառով վտանգուած են ոչ միայն կենսոլորտը, շրջակայ միջավայրը, այլեւ` անասուններ: Անշուշտ քիչ չէ թիւը այն նուիրեալներուն, որոնք կը թիավարեն հոսանքն ի վեր` մարդոցմէ փրկելու բնութիւնն ու անոր անբաժան մասը հանդիսացող կենդանական աշխարհը: «Կարտիըն» թերթի կայքին մէջ հրապարակած յօդուածի մը մէջ Փոլ տը Կելտեր կը պատմէ, թէ ինչպէ՛ս շանաձուկը խածած է իր ձեռքն ու...

ՆԱՐԵԿ ԱՐՔ. ԱԼԵԷՄԷԶԵԱՆ (140) Դէպքը կը պատահի Լիբանանի փառքի օրերուն, երբ աշխարհի ամէն կողմերէն եւ մասնաւորաբար արաբական երկիրներէն մայրիներու երկիրը կու գային վայելելու համար Միջին Արեւելքի Փարիզի անհամար բարիքները: Անթիլիասի «Հալապի» ճաշարանի սպասեակներէն մին է պատմողը. «Ամէն օր, կէսօր եւ իրիկուն, ճաշարանը ասեղ ձգելիք տեղ չկայ: Շատ հիւրեր ունինք Սէուտական Արաբիայէն եւ Արաբական ծոցի երկիրներէն, որոնք նուազագոյնը քսան-քսանհինգ հոգիով կու...

ԴՈԿՏ. ԱՐԹՈՒՐ ԱՆԴՐԱՆԻԿԵԱՆ Սովորաբար մարդ, ի՛նչ ազգութեան ալ պատկանի, երբ ինքնիրմէ դժգոհի, որ անմասն է աշխարհի տարբեր ծայրերուն ծաւալող իրադարձութիւններէն, կրնայ բնական թուիլ: Հայուն համար այս խնդիրը բոլորովին այլ է եւ «յոգնութիւն» կը պատճառէ: Ան երկրէ երկիր տարորոշուելէ` կը ձգտի անպայման մասնակիցն ըլլալ կարծեցեալ ճշմարտութեանց, երբ իրեն թելադրանքներ ուղղուին իրադարձութիւններու ընդմէջէն, դիրք մը, եթէ ոչ` խարիսխ մը հաստատել, ո՛ր երկրին...

ՄՇԱԿ Ի՞նչ կը շահի Հայաստանի ներկայ իշխանութիւնը դաշնակցական սփիւռքահայերու Հայաստան մուտքը արգիլելով: Նոյնիսկ միջազգային յարաբերութիւններուն մէջ անցանկալի անձ յայտարարելու գործընթաց քաջալերուած ու ընդունելի երեւոյթ մը չէ, ալ ո՜ւր մնաց` ներազգային հարցերուն մէջ եւ յատկապէս համազգային ու համաշխարհային մակարդակի վրայ գերլարուած այս օրերուն: Հետեւաբար, ինչո՞ւ կրակին վրայ իւղ կը թափէ Փաշինեանը եւ նման արկածախնդրութեան կը դիմէ` քաջ գիտնալով, որ ինք առաւել...

ՍԵԴԱ ՄԱՐԿՈՍԵԱՆ-ԽՏԸՇԵԱՆ Ազգային քաղաքական մերօրեայ տագնապալի համայնապատկերին վրայ յոյսի ծիածանող շող մըն է «Հայ եկեղեցւոյ սարկաւագուհիները» անունը կրող գիրքը, որ կը լուսաւորէ մեր միտքն ու հոգին`  բանալով հայ   ժողովուրդի հոգեմտաւոր զարգացման նոր էջ  ու նոր հորիզոններ: Շատերու մտքին մէջ հարցադրումներու դուռ բանայ թերեւս գիրքին անունը, թէ ե՛րբ հայ կինը սարկաւագութեան ծառայութեան սկսած է,  կամ` հայ կինը պէ՞տք է սարկաւագութեամբ զբաղի....

Պատրաստեց՝ ՄԱՐԱԼ ՄԽՍԵԱՆ Միացեալ Նահանգներ Համազգայինի Մելանքթոն Եւ Հայկ Արսլանեան Ճեմարանին Նուիրուած «Ուրախ Երեկոյ» Հովանաւորութեամբ Համազգայինի Արեւմտեան Ամերիկայի Շրջանային վարչութեան, կազմակերպութեամբ  Համազգայինի «Պարոյր Սեւակ» մասնաճիւղին, 10 յուլիսին ՀՅԴ «Ռոստոմ» կոմիտէութեան «Խաթուն Սարեան» բակին մէջ տեղի ունեցաւ «Ուրախ երեկոյ»` նուիրուած Լիբանանի մէջ Համազգայինի Մելանքթոն եւ Հայկ Արսլանեան ճեմարանին: «Պարոյր Սեւակ» մասնաճիւղի ատենապետ Պերճ Ուզունեան կատարեց բացման խօսքը` ներկայացնելով պաշտօնական հիւրերը, որմէ ետք...

ՀԱՄԲԻԿ ՊԻԼԱԼԵԱՆ Սեւրի դաշնագիրը եւ Վ. Ուիլսընի անբեկանելի իրաւարար վճիռը հայ ժողովուրդի դարաւոր պայքարի, օրինական պահանջների միջազգային ճանաչման աներկբայ իրողութիւններ են, որոնք չունեն վաղեմութեան ժամկէտ եւ կը շարունակեն մնալ ուժի մէջ` որպէս հայրենատիրութեան իրաւական փաստեր ու վաւերագրեր, որպէս հայ ժողովուրդի պայքարի ու յաղթանակի խորհրդանշաններ: ԱՐԱՐԱՏ ՅԱԿՈԲԵԱՆ (Պատմաբան) («Ազդակ», 25,5,2022) Է՜հ, պիտի ըսէ, մեր անմիջական շրջապատին մէջ ապրող համեստ հայորդին, որ...

Պատրաստեց` ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Սեւրի հաշտութեան դաշնագիրը Ա. Համաշխարհային պատերազմէն պարտուած դուրս ելած Օսմանեան կայսրութեան եւ յաղթական Դաշնակից պետութիւններուն` Մեծն Բրիտանիոյ, Ֆրանսայի, Իտալիոյ, Ճափոնի, Պելճիքայի, Յունաստանի, Լեհաստանի, Փորթուգալի եւ Ռումանիոյ միջեւ ստորագրուեցաւ 102 տարի առաջ, 10 օգոստոս 1920¬ին, Փարիզի մօտակայ Սեւրի մէջ: Հայաստանի Հանրապետութեան անունով դաշնագիրը ստորագրեց Աւետիս Ահարոնեան: Սեւրի դաշնագիրին համաձայն, Թուրքիոյ կը մնային Պոլիս եւ շրջակայքը, իսկ ասիական Թուրքիա...

Յ. ՊԱԼԵԱՆ «Հարկ է հասկնալ, որ դպրոցին դերն է մանուկներուն սորվեցնել, թէ ի՛նչ է աշխարհը,  եւ զանոնք չդրոշմել ոչ միայն կեանքի արուեստով» Հաննա Արենթ, իմաստասէր, Ի. դար Այս օրերուն սփիւռքի հայկական մամուլը լայնօրէն կ՛ադրադառնայ հայ դպրոցներու աշակերտներու պետական քննութիւններու արձանագրած յաջողութիւններուն, երբեմն` հարիւր տոկոսով: Այս յայտարարութիւնները կոչ են, որպէսզի ծնողները իրենց զաւակները այս կամ այն յաջողութիւն արձանագրած լաւ դպրոցը ղրկեն:...