Անդրադարձ

ՏԻԳՐԱՆ ՃԻՆՊԱՇԵԱՆ Քանի մը օրէն ընթացք կ՛առնեն Լիբանանի քաղաքապետական եւ թաղապետական ընտրութիւնները: Այս ընտրութիւնները պէտք է տեղի ունենային տարի մը առաջ, սակայն երկրին դիմագրաւած անապահով վիճակը ստիպեց խորհրդարանին զայն յետաձգելու: Ոմանք կը կարծէին, որ յաջորդական յետաձգումներ պիտի ըլլան, ստիպելով կառավարութեան նշանակումներով լրացնելու այլազան պատճառներով լուծուած ինքնակառավարման մարմինները: Յունուարին նախագահի ընտրութիւնը եւ նոր կառավարութեան կազմութիւնը կարելի դարձուցին օրինականութեան վերադարձը եւ ժողովրդային...

Գաղտնիք չէ, որ հասարակական կարծիքը ապակողմնորոշելու, հանրային-հաւաքական միտքը խեղելու արտաքին պատուէրը կատարելու նպատակով` պատմական փաստերն ու իրականութիւնը ծուռ հայելիի մէջ գլխիվայր ցոյց տալու համար, առաջին հերթին եւ գլխաւորաբար պէտք է` անտեսել եւ ոտքի տակ տալ բարոյական սկզբունքներն ու չափանիշները, մոռանալ ազգային ու մարդկային արժանապատուութեան մասին, լինել կամազուրկ, համակերպուել ոսոխի ոտքի տակ սողալու եւ նրա բոլոր պահանջներն ու քմահաճոյքները կատարելու փաստին:...

Կար ժամանակ, երբ ազգովին չափազանց ժլատ էինք մեր գնահատանքին մէջ: Կը դժուարանայինք շնորհակալութեան խօսք մը իսկ ըսել արժանաւորներու` անոնց ողջութեան կամ յետմահու: Լաւ դամբանական մը առաւելագոյն դափնեպսակը կը հանդիսանար երախտաւորներուն: Մարդիկ կը գործէին առանց ակնկալութեան: Մինչեւ մահ իրենց միութեան, համայնքին ու ժողովուրդին հաւատարմօրէն ծառայողները իրենց առաւելագոյն բաւարարութիւնը կը գտնէին հոգեկան գոհացումի մէջ միայն: Իրենց հաւատքի խորացումին մէջ: Իրենց աշխատանքի արդիւնաւորման...

ԼՈՒԻԶԱ ՊԱՊՈՅԵԱՆ-ԱԶԷԶԵԱՆ 110 տարիներ ետք հաւաքուած ենք այսօր` յիշելու մեր մէկուկէս միլիոն սուրբ նահատակները, մեր ազգային-հոգեւոր արժէքներու, սրբավայրերու, վանքերու ու եկեղեցիներու, մեր գիւղերու ու քաղաքներու աւերումը, մեր պատմական հայրենիքի մեծագոյն մասին կորուստը: Յիշողութիւնը մեր պարտքն է մեր պատմութեան համար, բայց նաեւ մեր պաշտպանութիւնն է մեր ապագային հանդէպ` ոչ միայն յիշելու, այլ նաեւ հաստատելու եղելութիւնը: Հաստատելու, որ երբե՛ք չենք մոռնար: Չենք...

«Մեր փրկութեան միակ բանալին բոլորանուէր մեր մասնակցութիւնն է ազգային-քաղաքական մեր կեանքին, եւ Հայ դատի հետապնդման գծով, ազգային-ազատագրական մեր անհաւասար պայքարին, անհատական եւ հաւաքական մեր բոլոր միջոցներով»: ՍԱՐԳԻՍ ԶԷՅԹԼԵԱՆ Հայոց Մեծ եղեռնին նախորդող ամիսներուն ընթացքին կայացած երիտթուրքերու կառավարութեան նիստերէն մէկուն ընթացքին Իթթիհատի Կեդրոնական կոմիտէի անդամ եւ հայ ժողովուրդը զանգուածային ջարդի ենթարկելու գլխաւոր գաղափարախօսներէն Նազըմ պէյը կը յայտարարէր. «Անհրաժեշտ է ամբողջութեամբ կոտորել...

ՅԱՐՈՒԹ ՍԱՍՈՒՆԵԱՆ Ամերիկայի Հայ դատի յանձնախումբը (ANCA) նախորդ շաբաթ յայտարարեց, որ 14 ապրիլ 2025-ին Միացեալ Նահանգներու դաշնակցային/շրջանային դատարանը մերժած է 500 միլիոն տոլարի դատը, զոր ներկայացուցած է Լակունա Պիչի մէջ բնակող ազրպէյճանցի փաստաբան Այնուր Պաղիրզատէն` ընդդէմ Հայ դատի յանձնախումբին եւ 29 ուրիշներու: Պաղիրզատէն իր 198 էջերէ բաղկացած դատական դիմումին մէջ «անհիմն մեղադրանքներ ներկայացուցած է», յայտարարեց Հայ դատի յանձնախումբը: «Դատարանը մերժած...

Ս. ՄԱՀՍԷՐԷՃԵԱՆ Վարչապե՞տ, թէ՞... ծաղրածու-հտպիտ Արտաքին գործոց նախարար Արարատ Միրզոյեանի Անթալիա «առաքելութեան» եւ պարտուողական (նորագոյն) յայտարարութիւններուն դէմ բարձրացած բողոքի ալիքը դեռ չէր մարած, երբ Հայաստանի վարչապետ կոչեցեալը երկուշաբթի, 15 ապրիլին, Ազգային ժողովի բեմէն հանդէս եկաւ... ծաղրածու հտպիտի դերով եւ դարձեալ ձայնը միացուց բազմաձայն նահանջին (յաճախ մենակատար է...): Անոնք, որոնք պատկերասփիւռէն հետեւեցան ՔՊ-ապետին յայտարարութիւններուն (գոնէ ինչ որ տրուեցաւ լրատու աղբիւրներէ), վկայ...

ԱՐԹՈՒՐ ԱՆԴՐԱՆԻԿԵԱՆ Ով ճանաչել է Մկրտիչ Պուլտուքեանին, վստահ եմ, հիացել է նրա բազմիմաց մտաւորականի եռանդով. ճարտարապետ, նկարիչ, ազգային, հանրային, մշակութային նուիրեալ, եւ այս ամէնը նրա բազմաշխատութեան արգասիք` ի շահ վերջին աւելի քան կէսդարեայ պէյրութահայ կեանքի տարբեր ոլորտներում: Ամիսներ առաջ էր, Մկրտիչ Պուլտուքեանի մահուան լուրը, ինչպէս շատերին, ինձ եւս վհատեցրեց. առաջին (2009թ.) եւ վերջին անգամ եմ հանդիպել նրան, վայելել բարեկամութիւնը բառի...

ՅԱՐՈՒԹ ՉԷՔԻՃԵԱՆ Ռուսական կիսապաշտօնական քաղաքական մարտավարական հիմնարկին` «Վալտայ» միջազգային քննարկումի ակումբին, 7 մարտ 2025-ի յօդուածին խորագիրն է վերոնշեալը: Հեղինակը` դոկտ. Վալի Քալեժի, Թեհրանի մէջ, Կեդրոնական Ասիոյ եւ Կովկասի ուսումնասիրութիւններու փորձագէտ է: Ստորեւ ամբողջութեամբ կը թարգմանեմ Հայաստանի ու հայութեան համար ահազանգ պարունակող այս յօդուածը (1). Նախ` «Վալտայ»-ի նախաբանը. «Ազրպէյճանի Հանրապետութիւնը իր սերտ դաշնակից Թուրքիոյ հետ միասին կը փորձէ նոր յարաբերութիւններ սահմանել...

Ն. ԱՒԱԳԵԱՆ Ապրիլ ամիսը հայկական տօնացոյցին վրայ իրեն յատուկ տեղը ունի: Ամէն տարի ապրիլին Հայոց ցեղասպանութեան ոգեկոչման առիթով հայեր բողոքի ցոյցերով, քայլարշաւներով, յիշատակի հանդիսութիւններով իրենց ցասումը կ՛արտայայտեն 24 ապրիլ 1915-ին Թուրքիոյ կողմէ հայ ժողովուրդին հանդէպ գործադրուած ցեղասպանութեան  եւ 1,5 միլիոն նահատակներուն ու բռնագրաւեալ հողերուն համար արդարութիւն ու վնասուց հատուցում կը պահանջեն ցեղասպանէն: Այս տարի եւս լիբանանահայ գաղութէն ներս կազմակերպուեցան նմանօրինակ...

                                                                                                                                        Լուսանկարը` Տիանա Մարկոսեանի ՓԱՈՒԼՕ ԳԱԶԱԶԵԱՆ Երբ պատմութեան կը դիմենք եւ կը հետեւինք դարերու ընթացքին գոյութիւն ունեցող մարդկութեան եւ ցեղերուն, կ’անդրադառնանք, թէ հին դարերուն ապրած կարգ մը ցեղեր անհետացած են` հակառակ իրենց զինուորական ուժին եւ ճարտարապետութեան, զորս ձգած են աշխարհի մէջ: Կը յիշենք հիթիթները, մայաները, օլմէքները, խումէրները, անասազիները, ազթէքները, եգիպտացիները (փարաւոնական) ինքաները եւ այլն: Մենք` հայերս, աւելի քան 2000 տարիներ...

Ս. ՄԱՀՍԷՐԷՃԵԱՆ «Արիւնիս անցած» սովորութիւն մը ունիմ. երբ «խափանարար» պատճառ չըլլայ, օրուանս մէկ պահը կը տրամադրեմ մեր թերթերը աչքէ անցընելու` օգտուելով համացանցին ընձեռած բարիքներէն: Վստահ եմ` շատեր ալ նոյն օգտակար ախտով վարակուած են: Այսօր, 23 ապրիլի կէսօրուան մօտ, այցելեցի անցեալի «տուն»-ս` «Ազդակ» (հասկցաք, թէ ըսել կ՛ուզեմ կայքէջը): Ի շարս այլ սիւնակներու` հետաքրքրութեամբ կարդացի հայ որբերու եւ անոնց աչքերուն մասին պատկերազարդ...

Յ. ՊԱԼԵԱՆ Հայ ազգի լինելութիւնը խարխափումի եւ զարտուղութիւններու խրձիկ է, գումարուած` պարտութեան եւ կոտորածներու բուրգին վրայ: Գոյապահպանական հրամայական խնդիր ունինք:  Ամէն ոք կը կարծէ իրաւունք ունենալ, կը յաւակնի  գտնուիլ ճիշդ ուղիի վրայ: Թշնամի կը փնտռենք մեր մէջ, երբ իրատեսութիւնը այլ բան կ’ըսէ: Դադրած ենք ինքնաքննադատութեամբ խոհեմութեան առաքինութիւն ունենալէ: Եթէ բազմաթիւ են ենթադրական ճիշդ ուղիները, ո՞վ եւ ինչպէ՞ս ընտրութիւն պիտի կատարէ:...

ՅԱՐՈՒԹ ՍԱՍՈՒՆԵԱՆ Կարծէք վիճաբանութեան քիչ նիւթ կայ հայկական իրականութեան մէջ, նախորդ շաբաթ նոր բանավէճ մը երեւան եկաւ վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանին սատարող, արեւմտամէտ փոքր կուսակցութեան ղեկավար Արման Բաբաջանեանի եւ Հայաստանի արտաքին գործոց նախկին նախարար Վարդան Օսկանեանի միջեւ: 8 ապրիլ 2025-ին Բաբաջանեան «Ֆէյսպուք»-ի իր էջին մէջ գրեց, որ նախագահ Ռոբերտ Քոչարեանն ու Օսկանեանը 2007 թուականի յուլիսին ամերիկացի դիւանագէտներուն յայտնած են, որ` «Իրենք...

ՅՈՎԻԿ ՕՀԱՆԵԱՆ Արաբերէնէ թարգմանեց ՍԱԼԲԻ ԳԱՍՊԱՐԵԱՆ 1915-ի ապրիլ 23-ի գիշերն էր... Այդ գիշեր Իր խաչին գամուած Քրիստոս ըսաւ, «Տէ՛ր իմ, թեւերուդ մէջ կ՛աւանդեմ հոգիս...» Երկինքը արցունքոտեց, Լացողը հոգէառ հրեշտակն էր, Մահէն սարսափած սադայէլն էր ինքնին... Երանի՜ սադայէլին, Այդ գիշեր, նստած Մուսայ Լերան բարձունքին, Տեսաւ եւ իր թեւերուն վրայ հրեշտակային, Ու իր ճիրաններովը պոչաւոր սատանային, Վաւերագրեց ողբերգութիւնը անմարդկային... Ուրեմն, Ե՛կ սադայէլ,...

Երիտասարդ թուրքերու կողմէ ծրագրուած եւ գործադրուած Հայոց ցեղասպանութեան 110-ամեակը մեր ազգը կը նշէ հայութեան համար ոչ բարենպաստ պայմաններու մէջ: Արցախը ներքին եւ արտաքին գործօններու պատճառով հայաթափուած է իր բնիկ ժողովուրդէն, Հայաստանի մէջ կ՛արձանագրուին հայութեան պատմաքաղաքական շահերուն անյարիր զարգացումներ, սփիւռքի տարածքին հայութիւնը կը դիմագրաւէ բազում հարցեր եւ խնդիրներ: Նման իրավիճակի մը մէջ Հայ օգնութեան միութիւնը իր ձայնը կը միացնէ հայութեան գիտակից...

Հայոց ցեղասպանութեան 110-րդ տարելիցին առիթով ՀՅԴ Հայ դատի Կեդրոնական խորհուրդը հետեւեալ յայտարարութիւնը հրապարակեց. «Հայոց ցեղասպանութեան փաստը` որպէս մարդկութեան եւ քաղաքակրթութեան դէմ իրագործուած ոճիր, ճանաչուած է տասնեակ պետութիւնների եւ միջազգային կազմակերպութիւնների կողմից: Մինչդեռ Թուրքիան շարունակում է Հայոց ցեղասպանութեան մերժման փաստը, ինչն այդ յանցագործութեան ուղղակի շարունակականութեան դրսեւորում է: Աւելի՛ն. Թուրքիայի Հանրապետութեան կողմից Ազրպէյճանին տրամադրուող անվերապահ ռազմաքաղաքական զօրակցութիւնը յանգեցրեց Արցախում ցեղային զտման ցեղասպանական...

Ս. ՄԱՀՍԷՐԷՃԵԱՆ «Ազդակ»ի 1971ի ամանորի թիւը. 1971.                                                                         Պիքֆայայէն մեկնարկ.... «Չենք մոռնար, չենք ուրանար, պիտի մնանք պահանջատէր, եւ եթէ պէտք ըլլայ, պիտի զարնենք մեզ հալածողներուն, բոլո՛ր հալածողներուն», յայտարարեցին Ցեղասպանութեան...

Ս. ՄԱՀՍԷՐԷՃԵԱՆ Ապրիլ 24-ը հայուն համար բազմախորհուրդ եւ բազմերես իմաստ ունի: Եթէ փորձենք այդ բոլորը խտացնել քանի մը կարճ նախադասութեան մէջ, կը ստանանք` - Ցեղասպանութեան(ց) յիշատակում, - Մարդկային եւ նիւթական կորուստներու դիմաց արդար հատուցման պահանջ, այդ նպատակով պայքար, բազմաճիւղ ԳՈՐԾ: Այս երկու հաստատումները կը խտացնեն շատ բան: Երբ կ՛ըսենք` Ցեղասպանութեան յիշատակում եւ արդար հատուցում, մեր հորիզոնը չի սահմանափակուիր միայն 1915-23...

ՄԻՀՐԱՆ ՔԻՒՐՏՕՂԼԵԱՆ Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեակի համազգային պանծալի բռնցքաւորումէն ետք, անցնող տասնամեակի հայ կեանքը վերածուեցաւ նախ խռովալի, ապա նաեւ` պատերազմի, ողբերգական պարտութեանց, հողային կորուստներու, ներազգային պառակտուածութեան եւ եկեղեցի-կառավարութիւն անհաշտ վիճակի ստեղծման տխուր բեմի, որ կը շարունակուի տակաւին իբրեւ այդպիսին... Տասնամեակ մը առաջ` ապրիլ 24-ի այս օրը` հպարտ էինք, ուրախ եւ յուսավառ:  Համընդհանուր կանչն էր` «կը յիշեմ ու կը պահանջեմ»-ը... Մեր մեծ...