Զաւարեանական

Մայիս ամիս, կամ` յոյսի ամիս, երբ հայ ժողովուրդի` իր անկախ պետականութիւնը վերականգնելու դարաւոր երազանքը իրականացաւ 28 մայիս 1918-ին: Սարդարապատի, Ղարաքիլիսէի եւ Բաշ Ապարանի մէջ ցուցաբերուած  ոչ յանձնուողական մտայնութիւնը մեզի տուաւ իրաւունքը վերականգնելու հայկական անկախ պետականութիւնը` հռչակելով Հայաստանի Ա. Հանրապետութեան ծնունդը: Այս պետականութիւնը վերականգնեցաւ ծանր ժամանակաշրջանի մը ընթացքին, միջազգային բարդագոյն իրադրութեան պայմաններուն տակ, երբ տակաւին չէր աւարտած Համաշխարհային Ա. պատերազմը, որուն...

ՎԱՀԱՆ ՍԱՂՏՃԵԱՆ Կան սէրեր, որոնք կ՛անցնին հեռաւորութենէն, կը ծաղրեն աշխարհագրութիւնը, կը ծիծաղին ժամանակի երեսին: Կան սէրեր` այնպէս բռնկած, որ կ՛այրին սերունդներու միջոցով, կ՛անցնին սուրբ բոցերու պէս դողդոջիկ ձեռքէն դողդոջիկ ձեռք: Այսպիսի սէր մըն է ասիկա: Ես ծնած եմ աքսորի արիւնէն, ոչ թէ` պատմութեան գիրքերուն մէջ գրուած տեսակէն, այլ` այն տեսակէն, որ կ՛ապրի ոսկորներուդ ծուխին մէջ: Ծնած եմ հեռու Սուրիոյ ափերուն,...

ԿԻՐՕ ՍԷՐԱՅՏԱՐԵԱՆ Մայիս 28-ը Հայոց պատմութեան մէջ ամէնէն կարեւոր օրերէն մէկն է: 28 մայիս 1918-ին հռչակուեցաւ Հայաստանի Ա. Հանրապետութեան անկախութիւնը, այս օրը հայ ժողովուրդը յաջողեցաւ վերակերտել իր անկախ պետականութիւնը` երկարատեւ կռիւներէ եւ տառապանքներէ ետք: Հայաստանի առաջին անկախ հանրապետութիւնը` կազմուած երկար դարեր ետք, կարեւոր հիմք հանդիսացաւ երկրին հետագայ վերանկախացման համար` իբրեւ ազգային ինքնութեան եւ պայքարի խորհրդանիշ: Ամէն տարի մայիս 28-ը կը...

ՍԷՐԼԻ ՆԵՄՇԷՀԻՐԼԵԱՆ Մայիս 28-ը պարզապէս պատմական օր մը չէ, այլ սուրբ պարտաւորութիւն մը` դրուած իւրաքանչիւր գիտակից հայու ուսերուն: Գիտակից հայն է, որ գիտէ զայն լոկ պատմութենէն վերածել կերտուող պատմութեան` յաւերժական եւ մնայուն անկախութեան: Անկախութիւնը պարզապէս տրուած չէ, այլ ձեռք բերուած է: Ձեռք բերուած է` արիւնով` սուրբ վիշտով եւ երկաթեայ կամքով: Այդ դրօշակը` սուրբ եռագոյնը, որ բարձրացուեցաւ մայիս 1918-ին, ոչ միայն...

ՄԱՐԻԵԼԼԱ ճԷՀԻԶԵԱՆ Կան օրեր, թուականներ եւ դէպքեր, զորս ոչ միայն կը յիշենք, այլեւ կը զգանք: 28 մայիս 1918-ը եղաւ այդպիսի օր մը հայ ժողովուրդին համար: Օր մը, երբ կործանումի եզրին հասած ժողովուրդ մը բարձրացուց իր գլուխը եւ յայտարարեց. «Մենք պիտի չանհետանանք»: Այդ օրը հռչակուեցաւ Հայաստանի Ա. Հանրապետութիւնը` Հայոց պատմութեան ամէնէն պատմարժէք եւ խորհրդանշական տօներէն մէկը, իսկ հայ ժողովուրդը անցաւ պետութիւն...

ՅՈՎԻԿ ՃԷՀԻԶԵԱՆ Իւրաքանչիւր տարի յատուկ հպարտութեամբ կը տօնենք մայիս 28-ը: Այդ օրը դարերէ ետք հայերը հռչակեցին իրենց անկախութիւնը` ոչ թէ օտար իշխանութեան տակ, այլ` իբրեւ անկախ պետութիւն: Այդ մէկը արդէն շատ մեծ յիշատակելի յաղթանակ է, սակայն երբ կը բարձրացնենք դրօշները եւ կը յիշենք անկախութիւնը, յաճախ կը մոռնանք, որ մայիս 28-ն յաջորդեց աղէտի մը, իսկ անկախութենէն 2 տարի ետք եղաւ անկում:...

110 տարի ետք երիտասարդութիւնն ու ուսանողութիւնը կրկին «արդարութիւն» կը գոչեն:  110 տարի ետք հայը վերահաստատուած է սփիւռքի մէջ, սակայն այդ ցաւը տակաւին կ՛այրէ զինք, անշուշտ պիտի այրէ, երբ Հայոց ցեղասպանութիւնը հարցական նիւթի կը վերածուի, երբ թշնամին կը ներուի, երբ պատմութիւն մը կ՛անտեսուի: Անցեալն ու ներկան կը միանան, եւ մենք կրկին կ՛ապրինք  նոր ցեղասպանութիւն մը` Արցախի ժողովուրդը սովամահութեան ենթարկելը եւ յետոյ...

ՍԱՐԳԻՍ ԵԱԳՈՒՊԵԱՆ Հայ ժողովուրդը, դարեր շարունակ դիմակայելով զանազան բռնաճնշումներ, 20-րդ եւ 21-րդ դարերուն դարձաւ ցեղասպանական քաղաքականութեան թիրախ: 1915-ին Օսմանեան կայսրութիւնը գործադրեց ծրագրուած ցեղասպանութիւն մը` հայ ազգը բնաջնջելու եւ զայն իր պատմական հայրենիքէն վերացնելու նպատակով: Հետեւանքը եղաւ` 1,5 միլիոն զոհ, Արեւմտեան Հայաստանի հայաթափում եւ հայկական մշակոյթի հսկայական կորուստ: Դար մը անց, 2020-2023-ի իրադարձութիւնները յստակօրէն ցոյց տուին, որ նոյն ցեղասպանական քաղաքականութիւնը, այս...

ՄԱՐԻԷԼԼԱ ՃԷՀԻԶԵԱՆ         Կարեւոր է, որ իւրաքանչիւր հայ ճանչնայ իր նախնիներուն պատմութիւնը, որովհետեւ անիկա իր ինքնութեան մէկ մասն է: Մենք ժառանգորդներն ենք այդ պատմութեան, զոր պիտի փոխանցենք մեր զաւակներուն եւ թոռներուն: Մեծ հօրս մեծ հայրը` Յովհաննէս եւ զաւակը` Ստեփանոս, ծնած եւ ապրած են Մարաշ: Յովհաննէս որբ մնացած ըլլալուն պատճառով կը մեծնայ Մարաշի որբանոցին մէջ: Մանկութեան տարիներուն կ՛աշխատի օժիտի վաճառականի մը մօտ...

ՅՈՎԻԿ ՃԷՀԻԶԵԱՆ Ամէն տարի ապրիլ 24-ին աշխարհի տարբեր երկիրներու մէջ հայերը կանգ կ՛առնեն յիշելու համար Հայոց ցեղասպանութեան մէկուկէս միլիոնէ աւելի նահատակները:  Այս օրը սուգի, մտածումի եւ փրկուածներուն տոկունութիւնը ոգեկոչելու օր մըն է, բայց միայն յիշելը բաւարար չէ: Մենք` հայերս, պէտք է մեր աչքերը բանանք ներկային վրայ,  որովհետեւ Ցեղասպանութիւնը 1915-ին չաւարտեցաւ: Վերջին տարիներուն հայութիւնը նոր աղէտի մը ականատես եղաւ, այս անգամ`...

ՀՐԱԿ ՏԷՐՏԷՐԵԱՆ Անունս Հրակ Տէրտէրեան է: Ես հայ երիտասարդ մըն եմ, որուն արմատները խորապէս կապուած են Շապին Գարահիսարի արիւնով շաղախուած հողին: Կը պատկանիմ Տէրտէրեան գերդաստանին, որ դարեր շարունակ հայ ժողովուրդին պատիւն ու շահը պաշպանելու սուրբ գործին համար զոհած է ամէն բան: Իմ նախահայրերս, այսինքն` մեծ հօրս (Յակոբ Տէրտէրեան) հայրն ու մայրը` Հայկ եւ Արտեմիս Տէրտէրեաններ (բնիկ գարահիսարցիներ), Գարահիսարի դիւցազնամարտի աւարտին...

ԱՐԱԶ ԷԼԷՅՃԵԱՆ 110 տարիներ անցան հայասպանութենէն, 20-րդ դարու առաջին ցեղասպանութենէն: «Ցեղասպանութիւն» բառն  իսկ արդէն բաւարար է ահ ու սարսափ  պատճառելու մարդկային ապրումներ ունեցող ոեւէ անձի հոգիին: Այո՛, երբ ազգ մը իր ամբողջ պատմութեամբ, գրականութեամբ, մշակոյթով ու ստեղծագործութեամբ կ'ենթարկուի բնաջնջումի, կ՛անհետանայ աշխարհի երեսէն, անշուշտ սարսափելի է նոյնիսկ մտածելն անգամ այդ մասին: Այդպէս էր թուրքին ծրագիրը` հայ ազգը բնաջնջել: Սակայն այսօր աշխարհի...

ՍԷՐԼԻ ՆԵՄՇԷՀԻՐԼԵԱՆ Յովհաննէս Աւագեան յաճախ կը հաւաքէր իր զաւակներն ու թոռները եւ անոնց իր կեանքին մասին շատ բան կը պատմէր: Յովհաննէս ծնած է 1912-ին, Ուրֆա: Հօր անունը Սարգիս էր, իսկ մօրը` Խաթուն: Հայրը կը զբաղէր պայտագործութեամբ: Յովհաննէս ունէր երեք եղբայր, որոնց անունները դժբախտաբար չէր յիշեր` տան ամէնէն փոքր զաւակը ըլլալուն պատճառով: Ան կը յիշէր միայն իր մէկ հօրեղբօր անունը, որ...

Զաւարեան ուսանողական միութիւնը տարբեր ժամանակաշրջաններու ունեցած է զանազան բնոյթի  հրատարակութիւններ, զորս կը ներկայացնենք ստորեւ: 1.- «Պրակ» 1961 թուականին ՀՅԴ Զաւարեան ուսանողական միութիւնը սկսաւ հրատարակել «Պրակ»-ը, որ նախատեսուած էր ներքին անդամական գործածութեան համար: Կուսակցական, ազգային եւ քաղաքական բնոյթով «Պրակ»-ը ունեցաւ համապատասխան բովանդակութիւն: 2.- «Մեհեան» Մարտ 1969-ին, հովանաւորութեամբ ԶՈՄ-ի եւ նախաձեռնութեամբ ՀՅԴ Զաւարեանական աշակերտական միութեան, հրատարակուեցաւ «Մեհեան» պարբերաթերթը: «Մեհեան»-ը ունեցաւ գրական, գաղափարական,...

ՀՅԴ Զաւարեան ուսանողական միութեան հրատարակչական յանձնախումբին կազմակերպութեամբ, կիրակի, 30 մարտ 2025-ին տեղի ունեցաւ «ՀՅԴ ԶՈՄ-ի հրատարակութիւններն ու նորարարութիւնը» խորագիրով սեմինար մը: Սեմինարի առաջին դասախօսութիւնն էր` «ԶՈՄ-ի հրատարակութիւններ»-ը, զոր ներկայացուց ՀՅԴ Բիւրոյի անդամ Յակոբ Բագրատունին` լուսարձակի տակ առելով տարիներու ընթացքին լոյս տեսած ԶՈՄ-ի հրատարակութիւնները: Ան մատնանշեց սոյն հրատարակութիւններուն կարեւորութիւնը` գաղափարախօսութեան եւ յանդգնօրէն կարծիք յայտնելու մէջ, ինչպէս նաեւ անդրադարձաւ այն օրերու խոչընդոտներուն...

Դաշնակցութեան հիմնադրութենէն 14 տարիներ ետք, ՀՅԴ հիմնադիր երեքէն` Սիմոն Զաւարեանը` Դաշնակցութեան խիղճը, Լիբանանի մէջ հիմնեց Զաւարեան ուսանողական միութիւնը: Լիբանանահայութեան պատմութիւնը վկայ` իր հիմնադրութեան փուլին եւ յատկապէս 1921-էն սկսեալ իր զանազան նախաձեռնութիւններով` քարոզչական լսարաններով, Զաւարեան աշակերտական միութեամբ, գիշերային դպրոցով, համալսարաններու մէջ քարոզչական աշխատանքներով, Հայ դատի հետապնդումներով եւ «Դէպի Երկիր»-ի ճամբարներով, ԶՈՄ-ը հայրենիքէն ներս թէ դուրս եղաւ այն դարբնոցը, որ համախմբեց եւ...

1979-ին Զաւարեան ուսանողական միութիւնը պահանջը զգաց իր ձայնը լսելի դարձնելու եւ միտքերը տարածելու ոչ միայն հայ ուսանողութեան եւ հայ համայնքին, այլ Լիբանանի բոլոր ուսանողներուն: Այս նպատակով հրատարակեց «Zavarian Monthly»-ն, որ նախնական շրջանին անգլերէն եւ արաբերէն լեզուներով էր, իսկ հետագային նաեւ աւելցաւ ֆրանսերէն լեզուն եւ կոչուեցաւ «Zavarian Review»: Զաւարեան ուսանողական միութեան 120-ամեակին առիթով վերահաստատեցինք այս պահանջը, եւ այս տարի պարբերաթերթը կրկին...

ՀՅ Դաշնակցութեան նպատակը միշտ եղած են Հայաստանն ու Հայաստանի պետականութիւնը, տարածքային ամբողջականութիւնը, ասոնց կողքին ունենալով Հայ դատի ի նպաստ մղուած պայքարը եւ Արցախի հայկականութիւնը, ինչ որ Հայաստանի դէմ ուղղուած պայքար մը չէ, ինչպէս որ կը ներկայացնէ Նիկոլ Փաշինեան, ինչ որ իր հերթական պատճառաբանութիւններէն մին կը սեպուի նոր զիջումներու շարք մը հրապարակ նետելու համար: Այսօրուան Հայաստանի իշխանութիւնը փաստօրէն կը սատարէ Ազրպէյճանին`...

ՎԱՐԴԳԷՍ ՎԱՐԱԳ ՀԱՇԷՕԼԵԱՆ Պատերազմի շուքին տակ քաղաքներու փոփոխութիւնը յաճախ կը բացայայտէ աւելի խոր ռազմավարական նպատակներ: Արցախը, որ երկար տարիներ քաղաքական եւ ինքնորոշման պայքարի մէջ էր, ցայտուն օրինակ մըն է, թէ ինչպէս քաղաքաշինութիւնն ու ճարտարապետութիւնը կրնան օգտագործուիլ իբրեւ զէնք: 2020-ի արցախեան պատերազմէն ետք, Արցախի բնապատկերը փոխուած է ոչ միայն պատերազմի աւերներէն, այլ նաեւ` Ազրպէյճանի դիտումնաւոր եւ մտածուած ճարտարապետական ռազմավարութենէն: Այս յօդուածը...

ՀՐԱԿ ՏԷՐՏԷՐԵԱՆ Ժողովուրդներու պատմութեան մէջ թերեւս չկայ աւելի դառն ու ողբերգական փորձառութիւն, քան` հայրենի հողէն անջատման փորձառութիւնը: Դժուար է նոյնիսկ այդպիսի պարտութեան մասին խօսիլն ու մտածելը, մանաւանդ երբ այդ ժողովուրդը իր պատմութեան ընթացքին կործանման վիշտէն կրկնակի տառապած է:  Ամբողջ հայ ժողովուրդին համար 21-րդ դարու ծանրագոյն հարուածը Արցախի կորուստն էր, որուն իբրեւ հետեւանք` յուսահատութեան եւ հայաթափման նոր ալիք մը տարածուեցաւ հայութեան...