Մանկապատանեկան

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Սպանիոյ կղզիներէն` Իպիզիայի մէջ գտնուող «Սապլիմոշըն» ճաշարանը պարզապէս համեղ ճաշեր չ՛առաջարկեր: Այլ ան կը հրամցնէ ամբողջական ներկայացում մը` պնակներու մէջ եւ անոնց շուրջ: «Սապլիմոշըն»-ի 12 յաճախորդները վճարած են մօտաւորապէս 2000 տոլար, սակայն անոնք չեն գիտեր, թէ ի՛նչ պիտի ուտեն, կամ նոյնիսկ ի՛նչ փորձառութիւն մը պիտի ապրին: Ճաշարանին հասցէն գաղտնի է, իր յաճախորդը կը տեղեկացուի, երբ ուզէ...

Պատրաստեց՛ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Մենք այս ամառ շատ լսեցինք բջիջային հեռաձայներու յատուկ փոքէմոններու խաղին մասին: Սակայն ո՞վ են այս տարօրինակ անուններով կերպարները: Փոքէմոններու ընտանիքին պատկանող Փիքաչու եւ իր ընկերները սկիզբը, քսան տարիներ առաջ, մեծ յաջողութիւն չունեցան: Սակայն հետագային անոնք դարձան աշխարհի երեւակայական ամէնէն հռչակաւոր անասունները: Միջատներու Հաւաքածոյ Մը Փոքէմոնի խաղը ստեղծուած է 3 ճափոնցիներու կողմէ` Սաթոշի Թաժիրի, Քէն Սուկիմօրի եւ...

Քափուէորան սահմանելը դժուար է, աւանդութիւն, մարտական մարզանք, պար, երաժշտութիւն... կ՛ըսուի, թէ ան ժիւտոյի նման մարտարուեստ մըն է: Ծանօթանանք այս զարմանալի մարզաձեւին: Ստրուկներու օրերէն... Մենք ճշգրտութեամբ չենք գիտեր, թէ ինչպէ՛ս ծնած է քափուէրան: Սակայն յստակ է, թէ ան յառաջացած է, երբ ափրիկեցիներ իբրեւ ստրուկ բերուած են Պրազիլ 16-րդ դարէն սկսեալ: Անոնք իրենց հետ բերած են իրենց երաժշտական գործիքները եւ միասին ստեղծած...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Պրազիլի Հնդիկները Պրազիլի մէջ հնդիկները մօտաւորապէս մէկ միլիոն են, եւ անոնցմէ մաս մը կ՛ապրի Ամազոնի անտառին մէջ, աշխարհէն հեռու: Կան նոյնիսկ հնդիկ ցեղախումբեր, որոնց մենք տակաւին չենք հանդիպած... Ամազոնի անտառը կը ծածկէ Պրազիլի մեծ մասը, սակայն յաճախ կը մոռցուի, որ հնդիկներուն կէսը հոն չ՛ապրիր: Օրինակի համար, ամէնէն մեծ ցեղախումբը կուարանիներու ցեղախումբն է, որ բաղկացած է աւելի...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Երկու շաբաթ ամբողջ աշխարհին ուշադրութիւնը կեդրոնացած պիտի ըլլայ Պրազիլի վրայ, ուր տեղի պիտի ունենան 31-րդ ամառնային Ողիմպիական խաղերը: Այս առիթով մենք ալ պիտի ուղղուինք դէպի Պրազիլ` ծանօթանալու համար երկրին եւ անոր բնակիչներուն: Մեծ քաղաքներ... Պրազիլցիներու մեծ մասը կ՛ապրի քաղաքներու մէջ: Անոնցմէ ամէնէն նշանաւորը հաւանաբար Ռիօ տը Ժաներոն է իր հռչակաւոր ծովափներով, ինչպէս` Քոփաքապանա եւ Իփանեմա, եւ`...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Ամէն չորս տարին անգամ մը մօտաւորապէս երեսուն տարբեր մարզաձեւերու ամէնէն լաւ մարզիկներ կ՛ընտրուին մասնակցելու համար Ողիմպիական խաղերուն: Այս տարի Ռիօ տը Ժանէրոյի մէջ է, Պրազիլ, որ 3 օգոստոսէն մինչեւ 31 օգոստոս իրարու դէմ պիտի մրցին այս ամառնային խաղերուն մասնակցող երկիրներու պատուիրակութիւնները: Պատրաստութիւնները կը սկսին Կասկած չկայ, որ աշխարհի մարզական ամէնէն մեծ հանդիպումը պատրաստելը շատ երկար ժամանակի...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Ժպտուն, լուրջ, գլխարկով, առանց գլխարկի... Զատիկ կղզիի հսկայ արձաններէն իւրաքանչիւրը ունի իրեն յատուկ գիծեր: Անոնք շատ գեղեցիկ են, սակայն նաեւ` խորհրդաւոր... Փորձենք ծանօթանալ այս տարօրինակ քանդակներուն պատմութեան: Երկար ճամբորդութիւն մը Զատիկ կղզիի արձաններուն հասնելու համար ոեւէ հետախոյզ  պէտք է քաջութիւնը ունենայ նաւարկելու մինչեւ Հարաւային Ամերիկայի ափերը: Չիլիի ծովափէն հեռու, Խաղաղական ովկիանոսին մէջ է, որ կը գտնուի...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Երկինքին գոյնը արդիւնքն է բնական եւ մարդկային երեւոյթներու: Երկինքին գոյնը կը ծնի անջրպետին մէջ արեւուն արձակած լոյսէն: Այս ճերմակ լոյսը կազմուած է ծիածանին բոլոր գոյներէն: Լոյսը կ՛ընթանայ տարբեր երկարութիւններ ունեցող ալիքներու ձեւին տակ: Իւրաքանչիւր գոյն ունի իր ալիքին յատուկ երկարութիւնը: Այս ալիքները կը յառաջանան ուղիղ գիծով, մինչեւ որ անոնք հանդիպին արգելքի մը: Երբ անոնք երկրագունդին կը...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Մարդ արարածը միակ կենդանի էակն է, որ կը խնդայ: Ան յաճախ կը ժպտի, մինչ մանուկները օրուան ընթացքին հարիւրաւոր պատճառներ կը գտնեն խնդալու: Ասիկա բնական է: Խնդալը լաւ է մարդուն թէ՛ բարոյականին, թէ՛ ալ մարմնին: Խնդալը կ՛աշխատցնէ մեր փորի մկանները: Երբ մենք զօրաւոր կը խնդանք, կը զգանք մեր փորի մկանները, որոնք կը կծկուին, եւ նման երկար խնդուք...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Ամէն երկու տարին անգամ մը, շաբաթավերջի մը ընթացքին ծաղիկներով պատրաստուած իսկական գլուխ-գործոց մը կը զարդարէ Պելճիքայի Պրիւքսէլ մայրաքաղաքին հրապարակը: Այս իրադարձութիւնը միշտ տեղի կ՛ունենայ Վերափոխման շաբաթավերջին: Հետեւաբար, եթէ այս տարի բան մը չէք ծրագրած 12-15 օգոստոսի շաբաթավերջին համար, կրնաք ուղղուիլ... դէպի Պելճիքա: Պրիսքսէլի հրապարակի ծաղիկներու գորգը իր ներկայ ձեւին տակ պաշտօնապէս տեղի ունեցած է 1971 թուականին:...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Ըստ Միացեալ ազգերու կազմակերպութեան կողմէ ներկայացուած շատ լուրջ ուսումնասիրութեան մը` «Ուըրլտ հափինես ռիփորթ»-ի, աշխարհի ամէնէն երջանիկ երկիրը կը գտնուի Եւրոպայի մէջ, եւ հոն օդը շատ տաք չ՛ըներ: Կրնա՞ք կռահել, որ երկիրն է ան: Երբ մենք կը մտածենք «երջանկութեան երկրին» մասին, ընդհանրապէս կ՛երեւակայենք ճերմակ աւազով ծովափներ, արմաւենիներ եւ փիրուզագոյն ծով մը: Սակայն ասիկա ճիշդ չէ, ըստ աշխարհի...

Պատրաստեց՝  ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ 4 օգոստոս 2015-ին Ռուսիա պաշտօնապէս պահանջ մը ներկայացուցած է Միացեալ ազգերու կազմակերպութեան` Արքթիքի շրջանէն 1,2 միլիոն քառ. քիլոմեթր կցելու իր հողերուն: Այս ձեւով անոր սահմանները պիտի հասնին մինչեւ հիւսիսային բեւեռ: Բազմաթիւ երկիրներ կ՛ուզեն ձեռք դնել այս հողերուն վրայ... Հիւսիսային բեւեռի մէջ միայն սառոյց չկայ... Արքթիքի ջուրերուն խորերը պահուած են շատ մեծ հարստութիւններ: 2,84 միլիոն քառ. քիլոմեթր...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Մեր ծնած վայրկեանէն իսկ մենք կը սորվինք գործածել մեր այս հզօր մեքենան, մեր մարմինը: Քալել, լողալ, խօսիլ, մտածել, քնանալ... Ասոնք բացառիկ կարողութիւններ են, որոնք կարելի կը դառնան շնորհիւ մեր սրտին եւ ուղեղին նման գործարաններուն: Սիրտը` Գործարաններու Թագաւորը Սիրտը մկան մըն է: Ան է, որ ամէնէն շատը կ՛աշխատի: Գիշեր-ցերեկ կը բանի արիւնը մարմնին մէջ դարձնելու համար: Երբ...

  Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Ֆրանսայի հարաւ-արեւմուտքը գտնուող Պրունիքելի քարայրին մէջ կատարուած  ուսումնասիրութիւն մը կը փաստէ, թէ 180 հազար տարի առաջ արդէն մարդ արարածը հետախուզած էր ստորերկրեայ քարայրները: Ասիկա տարբեր լոյսի մը տակ կը դնէ Նէանտերթալի մարդը, այս «նախնական» մարդը, որ այդքան ալ հեռու չէ իր հոմօ- սափիէն զարմիկէն: Նախապատմական գծագրութիւններով ծածկուած Շովէի (Ֆրանսա) քարայրը մեզի ծանօթ ամէնէն հին ստորերկրեայ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ   Այսօր մենք պիտի ուղղուինք դէպի Լուսնթագ մոլորակը: Հռոմէացիներուն համար Լուսնթագը աստուածներու թագաւորն էր: Մեզի համար անիկա գաղտնիքներով շրջապատուած մոլորակ մըն է: Անձնաթուղթ - Զայն կ՛անուանեն` Հսկան: Անիկա մեր արեգակնային դրութեան ամէնէն մեծ եւ ամէնէն ծանր մոլորակն է: Անոր մօտ մեր երկրագունդը մրջիւնի մը նման փոքրիկ կ՛երեւի: - Ան շատ լուսաւոր է: Մենք կրնանք դիւրութեամբ հեռադիտակով...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Պատուհանը բաց, աչքերդ դէպի երկինք ուղղէ եւ ամպերը ուսումնասիրէ: Դուն որքան կեդրոնանաս, ականջ դնես, պիտի չլսես տեղափոխուելու ընթացքին անոնց յառաջացուցած ձայնը: Սակայն փիղերը ունին այս արտակարգ կարողութիւնը: Ամպերուն Մէջ Ձայնե՞ր Իրականութեան մէջ շատ ճիշդ չէ խօսիլ «ձայնի» մասին ամպերուն շարժումին պարագային: Այս «ձայները» շատ ցած եւ թաւ թրթռացումներ են (ինֆրասաունտ, ենթաձայն), որոնք մարդկային ականջը չի կրնար...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Մենք գիտենք, թէ լեռնային շրջաններուն մէջ կեանքը դիւրին չէ` թէ՛ բնութեան, թէ՛ ալ մարդոց համար: Ծանօթանանք կարգ մը ցեղախումբերու, որոնք ստիպուած եղած են յարմարելու բարձունքներուն վրայ կեանքի դժուար պայմաններուն: Անտեան լեռնաշղթային վրայ քեչուաս հնդիկները   Քեչուասները Հարաւային Ամերիկայի հնդիկներէն են. անոնց թիւը կը հասնի տասը միլիոնի: Անոնք կ՛ապրին Անտեան լեռնաշղթայի բոլոր երկիրներուն մէջ եւ կը խօսին քեչուաս...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Շքեղ ժամագործութեան աշխարհը մեզ միշտ ապշեցուցած է ո՛չ միայն իր արհեստագիտական նուաճումներով, այլ նաեւ` իր գիներով: Իսկ գիտէի՞ք, թէ պատմութեան ամէնէն սուղ երեք ժամացոյցները կիներու ժամացոյցներ են: Մարդիկ հարիւր հազար, նոյնիսկ միլիոն տոլարներ կը վճարեն այդ «պարզ» ժամացոյցներէն մէկուն համար: Ահա՛ պատմութեան ամէնէն սուղ երեք ժամացոյցները: 1.- Կրաֆֆ տայմոնտզի «հալիւսինէյշընը» «Հալիւսինէյշըն» անուանուած այս ժամացոյցը ժողովուրդին ներկայացուած...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Ո՛չ, ասիկա գիտաերեւակայական պատմութեան մը նիւթը չէ, այլ ապագայ ծրագիր մը` Եւրոպական անջրպետային կեդրոնի տնօրէնին, որ կը մտածէ Միջազգային անջրպետային կայանին յաջորդ հանգրուանին մասին: Միայն 12 անձեր` ամերիկացի աստղանաւորդներ քալած են լուսնի վրայ 1969-1972 թուականներուն միջեւ: Այդ ժամանակին այս իրականացումներուն գլխաւոր նպատակը գիտական արկածախնդրութենէ մը աւելի` ցուցադրելն էր Միացեալ Նահանգներու արհեստագիտութեան հզօրութիւնը: 44 տարիներէ ի վեր...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Աւստրալիացի միլիառատէր մը կ՛ուզէ շինել տալ «Թայթանիք» նաւէն նոր օրինակ մը: Այս նոր «Թայթանիք»-ին առաջին ճամբորդութիւնը կը նախատեսուի 2018 թուականին: Պիտի ուզէի՞ր մաս կազմել այս արկածախնդրութեան: 15 ապրիլ 1912-ին աշխարհի ամէնէն հռչակաւոր նաւը` «Թայթանիք»-ը ընկղմեցաւ Ատլանտեան ովկիանոսին մէջ, սառցալերան մը զարնուելէ ետք: Այն նաւը, որ սկզբունքով անկարելի էր, որ ընկղմէր, այլեւս իր օրերը կ՛անցընէ ովկիանոսին խորերը:...