Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon)
No Result
View All Result
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան
No Result
View All Result
Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ
No Result
View All Result

Լուսնթագի Գաղտնիքները

Մայիս 21, 2016
| Մանկապատանեկան
0
Share on FacebookShare on Twitter

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ

 

Այսօր մենք պիտի ուղղուինք դէպի Լուսնթագ մոլորակը: Հռոմէացիներուն համար Լուսնթագը աստուածներու թագաւորն էր: Մեզի համար անիկա գաղտնիքներով շրջապատուած մոլորակ մըն է:

lousntak-1_52116

Անձնաթուղթ

– Զայն կ՛անուանեն` Հսկան:

Անիկա մեր արեգակնային դրութեան ամէնէն մեծ եւ ամէնէն ծանր մոլորակն է: Անոր մօտ մեր երկրագունդը մրջիւնի մը նման փոքրիկ կ՛երեւի:

– Ան շատ լուսաւոր է: Մենք կրնանք դիւրութեամբ հեռադիտակով մը զայն տեսնել:

– Ան հաստատուն մակերես մը չունի, այլ կազի հսկայական գունդ մըն է, որ կրնայ աստղի մը վերածուիլ… Սակայն անջրպետը տարբեր որոշում մը տուած է:

– Երեւակին նման` Լուսնթագն ալ ունի գօտիներ: Սակայն մենք տակաւին չենք գիտեր, թէ ճիշդ ինչէ՞ կազմուած են անոնք:

– Երբ Լուսնթագին կը նայինք, մենք զայն գծաւոր կը տեսնենք: Անոր շուրջը դարձող այդ երիզները ամպերէ կազմուած են:

– Տասնեակներով բնական արբանեակներ կը դառնան անոր շուրջ: Անոնցմէ չորսը (Փօ, Եւրոփ, Կանիմետ եւ Քալիսթօ) ունին արեգակնային դրութեան մոլորակի մը չափը:

* * *

 

lousntak-2_52116lousntak-3_52116Մեծ կարմիր բիծին հանելուկը…

Լուսնթագը բնաւ հանդարտ մոլորակ մը չէ: Հռոմէացիներուն չաստուածին նման, ան իր կամքը կը պարտադրէ: Ան շատ հզօր մոլորակ մըն է, ուր ապրիլը դիւրին չէ: Հոն անդադար բնական բուռն երեւոյթներ տեղի կ՛ունենան: Անոնցմէ ամէնէն ծանօթը եւ նոյն ատեն ամէնէն խորհրդաւորը, կարմիր բիծն է: Լաւորակ հեռադիտակով մը, եւ երբ Լուսնթագ լաւ ուղղութեամբ կը գտնուի, կարելի է զայն երկրագունդէն տեսնել: Հսկային հարաւային կիսագունդին վրայ գտնուող այս բիծը իսկական բիծ մը չէ: Ան հսկայական փոթորիկ մըն է, որ կը տարածուի տասնեակ հազարաւոր քիլոմեթրերու վրայ: Ներկայիս գիտնականները կը փորձեն գիտնալ, թէ ուրկէ կու գայ այդ կարմիր գոյնը: Անոնք շատ մօտ են այս հարցումին պատասխանը գտնելու, սակայն տակաւին անոնց պատրաստած տարրերու խառնուրդը ճիշդ նոյն երանգը չէ տուած: Հանելուկը տակաւին անպատասխան կը մնայ…

Կարեւոր թուական մը

4 յուլիս 2016-ին «Ճունօ» անջրպետանաւը, որ արեւի ուժով կը բանի, պէտք է հասնի իրեն համար ճշդուած դիրքին` Լուսնթագին ծիրին վրայ: Մէկ տարուան ընթացքին ան մոլորակին շուրջ պիտի դառնայ երեսուն անգամ եւ մեզի պիտի ղրկէ կարեւոր տեղեկութիւններ Լուսնթագին մասին: Ինչո՞ւ մեծ կարմիր բիծին չափը երկու անգամ պզտիկցած է մէկ տարուան ընթացքին: Ինչո՞ւ ան այս գոյնը ունի: Ինչէ՞ բաղկացած են մոլորակին շուրջի օղակները: «Ճունօ» մօտ օրէն պիտի սկսի իր հետազօտութեան: Ասիկա գիտական մեծ նորութիւն մըն է եւ` շատ երկար ճամբորդութիւն մը: Անջրպետանաւը մեր մոլորակը լքած է օգոստոս 2011-ին:

 

Հետաքրքրական

hedakrkragan-1_52116

– Կատուն ինչպէ՞ս կը տեսնէ մութին մէջ: Ան բան մը չի տեսներ, երբ ամբողջովին մութ է: Սակայն եթէ նուազագոյն լոյս մը գոյութիւն ունի, անոր բիբը առաւելագոյն չափով կ՛ընդլայնի լոյս ստանալու համար: Այս լոյսն է, որ աչքին խորքը կը ցոլացուի հայելիի մը նման:

hedakrkragan-2_52116

– Օճառը ինչպէ՞ս կը մաքրէ: Իւղերը եւ կեղտերը անոր կը կառչին, եւ այս ամբողջը ջուրին հետ կ՛երթայ, երբ մենք կը լուացուինք:

hedakrkragan-3_52116

– Ճուտիկը ինչպէ՞ս կը մեծնայ հաւկիթին մէջ: Ան կը սնանի հաւկիթին դեղնուցով եւ կը խմէ անոր ճերմկուցը: Ան կը շնչէ շնորհիւ օդով լեցուած պզտիկ գրպանի մը: 21 օր ետք ան կը կտրէ հաւկիթին կեղեւը եւ դուրս կ՛ելլէ:

hedakrkragan-4_52116

– Սարդը ինչպէ՞ս կը հիւսէ իր ոստայնը: Սարդը մետաքսեայ թել մը կ՛անցընէ երեք կէտերէ, որոնց միջեւ ան կը հիւսէ իր ոստայնը, աւելի քան` 30 մեթր թելով:

hedakrkragan-5_52116

– Ապակին ինչպէ՞ս կը շինուի: Աւազը կը խառնուի օշնանի եւ կիրի հետ: Այս խառնուրդը կը տաքցուի փուռի մը մէջ 1600 աստիճան: Ապա այս հեղուկ ապակին կը պարպուի կաղապարի մը մէջ, որ անոր ձեւ կու տայ:

hedakrkragan-6_52116

– Նորածին դլփինը ինչպէ՞ս կը շնչէ: Երբ ան կը ծնի, անոր մայրը կամ խումբէն ուրիշ էգ դլփին մը կ՛օգնէ բարձրանալու դէպի ջուրին մակերեսը, ուր ան իր թոքերը օդով պիտի լեցնէ: Ձուկերը կրնան շնչել ջուրին մէջ` շնորհիւ անոնց գլխուն երկու կողմերը գտնուող խռիկներուն, որոնց միջոցով անոնք կը ծծեն ջուրին մէջ գտնուող թթուածինը: Դլփինները այս դրութեամբ չեն օժտուած, հետեւաբար անոնք չեն կրնար շնչել ջուրին տակ:

 

Զօրաւոր Յիշողութեամբ
Օժտուած Թեւատը

tevad_52116

Համացանցին շնորհիւ` այս պատմութիւնը հասած է աշխարհին չորս կողմերը եւ մեծ յուզում յառաջացուցած է ամէն տեղ: Պատմութիւնը կը սկսի հինգ տարի առաջ, երբ պրազիլցի ձկնորս մը կը քալէր Ռիօ տը Ժաներոյի ծովափներէն մէկուն վրայ: Ժոա 71 տարեկան է. ան պիտի ունենայ հանդիպում մը, որ իր կեանքը պիտի փոխէ: Քարիւղով ծածկուած ժայռերուն վրայ երկնցած է մաժելլան թեւատ մը, որ մահուան դէմ կը պայքարի: Առանց վարանելու` Ժոա կ՛որոշէ փրկել անասունը: Ձկնորսը թեւատը կը դարմանէ, կը կերակրէ երկար շաբաթներու, ամիսներու ընթացքին: Ան նոյնիսկ զայն կ՛անուանէ Տինտիմ: Ժոա կը փորձէ նոյնիսկ թեւատը ազատ արձակել եւ զայն բնութեան վերադարձնել, սակայն Տինտիմ չէր ուզեր երթալ: Ան ձկնորսին շատ կապուած էր…

Այս ձեւով, այդ ժամանակէն ի վեր, ամէն տարի, Տինտիմ կը վերադառնայ Ռիօ` Ժոայի հետ քանի մը շաբաթներ անցընելու համար: Սակայն անոր կատարած ճամբորդութիւնը դիւրին չէ: Մասնագէտները կ՛ենթադրեն, որ Տինտիմ իւրաքանչիւր ճամբորդութեան կը լողայ մօտաւորապէս ութ հազար քիլոմեթր: Ժոա կը բացատրէ, որ ինք թեւատը կը սիրէ իր զաւակին նման եւ կ՛ենթադրէ, որ անասունն ալ զինք նոյն չափ կը սիրէ: Մասնագէտներուն համար կասկած չկայ: Տինտիմ Ժոայի հետ կը վարուի իր ընտանիքին մաս կազմող անդամներէն մէկուն նման, անոր նայելով իբրեւ ուրիշ մաժելլանի թեւատի մը նման:

 

Պոնը-Պոնը Առաջին
Առանց Ծխախոտի Գիւղը

dsekhakhod_52116

Ինտոնեզիա աշխարհի ամէնէն շատ ծխող բնակիչներ ունեցող երկիրն է: Հակառակ ասոր` Ասիոյ այս երկրին մէջ է, որ կը գտնուի առաջին «զերօ ծխախոտ» գիւղը:

Պոնը-պոնը գիւղին 800 բնակիչներէն ոչ մէկը կը ծխէ: Գիւղին մէջ կարելի է տեսնել ծանուցագիրներ, որոնք կը գովեն գիւղին տեսարանները եւ մաքուր օդը:

Գիւղին մէջ ծխախոտը արգիլելու որոշումը տրուած է ո՛չ առողջապահական պատճառներով, այլ` մանուկներուն օգնելու համար: Պոնը-պոնը շատ աղքատ գիւղ մըն է, ուր ընտանիքներուն հայրերը իրենց ամբողջ դրամը կը ծախսեն ծխախոտ գնելու համար:

Անոնք բաւարար դրամ չէին ունենար իրենց զաւակներուն ուսման վարձը վճարելու համար:

Այսուհետեւ, Պոնը-պոնըին մէջ բոլորը աւելի առողջ են եւ` զարգացած:

 

Երաժիշտ Թռչուններ

trtchoun_52116

Մեզի ծանօթ էին կառուցող թռչունները, երգիչները, սիրահարները… Ահա` երաժիշտ թռչուններ: Նոր ուսումնասիրութեան մը շնորհիւ փաստուած է, որ ափրիկեան յատուկ թռչուն մը կրնայ իր թեւերը օգտագործել իւրայատուկ երաժշտութիւն մը «նուագելու» համար:

Երբ ան կը թռչի, կարելի է լսել ձայն մը, որ շատ տարբեր է ուրիշ ձայներէ, եւ որ կը նմանի ճռնչող անիւի մը կամ տարօրինակ ճչակի մը: Զայն ուսումնասիրելով` մասնագէտները փաստած են, թէ այս փոքրիկ թռչունը կը գործածէ միայն իր փետուրները եւ ոչ` իր կտուցը, այս հաճելի եղանակը յառաջացնելու համար: Եւ ըստ երեւոյթին, ան կը սիրէ այս ժամանցը, որովհետեւ ան գրեթէ ամբողջովին դադրած է երգելէ, եւ կը գործածէ միայն այս «գործիքը»` թէ՛ թռչելու, թէ՛ ալ նուագելու համար:

 

Ողիմպիական Խաղեր…
Մարդամեքենաներուն Յատուկ

martamekenaner_52116

2017-ի դեկտեմբերին տարօրինակ մրցաշարք մը տեղի պիտի ունենայ` «Ուըրլտ ֆիւչըր սփորթց կէյմզ»: Երկու օրերու ընթացքին ինը տարբեր մրցումներ տեղի պիտի ունենան` ֆութպոլ, փինկ փոնկ, լող… մրցումներ, զորս մենք կրնանք տեսնել ընդհանրապէս Ողիմպիական խաղերուն ընթացքին:

Սակայն այս պարագային գոյութիւն ունի փոքրիկ տարբերութիւն մը. այս խաղերուն իրարու դէմ մարզիկներ պիտի չմրցին, այլ… մարդամեքենաներ: Տուպայի մէջ կազմակերպուած այս ապագայի մրցաշարքը տեղի պիտի ունենայ ամէն երկու տարին անգամ մը: Հետաքրքրական պիտի ըլլայ տեսնել նման խաղերու ընթացքը:

 

Ժամանց

 

 Կրնա՞ս գտնել վարի գլխարկին նմանող գլխարկը:
Կրնա՞ս գտնել վարի գլխարկին նմանող գլխարկը:

 

Կրնա՞ս գտնել ելքի ճամբան:
Կրնա՞ս գտնել ելքի ճամբան:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Կրնա՞ս ամբողջացնել թիւերու բուրգը` գիտնալով, որ իւրաքանչիւր շրջանակի մէջի թիւը հաւասար է անոր տակը գտնուող երկու թիւերուն գումարումին: Օրինակի համար` 7 + 5 = 12:
Կրնա՞ս ամբողջացնել թիւերու բուրգը` գիտնալով, որ իւրաքանչիւր շրջանակի մէջի թիւը հաւասար է անոր տակը գտնուող երկու թիւերուն գումարումին: Օրինակի համար` 7 + 5 = 12:
Այս կղզիին վրայ կորսուած անձը կ՛ուզէ օգնութեան նամակ մը ղրկել: Սակայն ան կորսնցուցած է իր շիշերը: Կրնա՞ս գտնել պատկերին մէջ պահուած ինը շիշերը:
Այս կղզիին վրայ կորսուած անձը կ՛ուզէ օգնութեան նամակ մը ղրկել: Սակայն ան կորսնցուցած է իր շիշերը: Կրնա՞ս գտնել պատկերին մէջ պահուած ինը շիշերը:

 

Նախորդը

50 Տարի Առաջ (21 Մայիս 1966)

Յաջորդը

Արամ Սեփեթճեանի «Հանդիպումներ»-ը

RelatedPosts

Ի՞նչ Են Շաքարին Ազդեցութիւնները Մեր Մարմնին Վրայ
Մանկապատանեկան

Ի՞նչ Են Շաքարին Ազդեցութիւնները Մեր Մարմնին Վրայ

Յուլիս 12, 2025
Ամառ Է.  Տաքէն Պաշտպանուինք
Մանկապատանեկան

Ամառ Է. Տաքէն Պաշտպանուինք

Յուլիս 5, 2025
Հսկայական Կէտ Մը… Լոնտոնի Մէջ
Մանկապատանեկան

Հսկայական Կէտ Մը… Լոնտոնի Մէջ

Յունիս 28, 2025
  • Home
  • About Us
  • Donate
  • Links
  • Contact Us
Powered by Alienative.net

© 2022 Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon). All rights reserved.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
No Result
View All Result
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան

© 2022 Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon). All rights reserved.

Are you sure want to unlock this post?
Unlock left : 0
Are you sure want to cancel subscription?