Կնոջական

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Հայ գրողներու կիները կիսեր են իրենց ամուսիններուն բաժին հասած փորձութիւններն ու հալածանքները. անոնց բացակայութեան, մահուան կամ բանտարկութեան իրենց վրայ վերցուցեր են ընտանիքին հոգը: Անոնք նաեւ մեծ հոգատարութիւն դրսեւորեր են իրենց ամուսիններուն գրական ժառանգութեան փրկութեան եւ պահպանման համար: Երբեմն նոյնիսկ բանտարկութեան վտանգը արհամարհելով, իմաստութիւն եւ խիզախութիւն ցուցաբերելով` փրկեր են անոնց ձեռագիրները: Գրականագէտ - Իսահակեանագէտ Աւիկ Իսահակեանը հետեւեալ հետաքրքրական դրուագը...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ 4 մարտ 2011-ին Ալենուշ Տէրեանի մահուան 14-րդ տարելիցն է: Սորպոնի եւ Թեհրանի համալսարանները յաճախած Տէրեանը կը համարուի Իրանի առաջին արեւային աստղադիտարանի հիմնադիր եւ բնագիտութեան առաջին կին դասախօս, որ արժանացած է «Իրանի ժամանակակից աստղագիտութեան մայր» տիտղոսին: Ալենուշ Տէրեանի Իրանի հեռատեսիլի «Իմաստուններ» ծրագրին կողմէ ճանչցուած է` որպէս «Գիտութեան ոլորտի մնայուն դէմք», եւ իր մասին վաւերական ժապաւէն պատրաստուած է «Դէպի արեւ»...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Ձեռքերով խօսիլը, մազերուն հետ խաղալը, շուրթերը սեղմելը... այս փոքրիկ ժեսթերը, որոնք մենք անգիտակցաբար կ՛ընենք, երբեմն շատ բան կը բացայայտեն մեր մտադրութիւններուն եւ յոյզերուն մասին: Զրոյցի Ժամանակ Քիթը Շփելը ԷՖ. Պի. ԱՅ.-ի նախկին գործակալ եւ հարցաքննութեան ժամանակ մարմնի լեզուն կարդալու փորձագէտ Ճօ Նաւարոյի կարծիքով, կասկածեալը, որ կը շփէ քիթը կամ վերին շրթունքը, անհանգստութիւն եւ ընկճախտ կը զգայ: Մէկ այլ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Մարդուն մարմինը բարդ համակարգ է, եւ երբ անոր կը պակսին էական սննդանիւթեր, ան նախազգուշական նշաններ կ՛ուղարկէ, որոնք պէտք չէ անտեսել: Ստորեւ կը ներկայացնենք սննդանիւթերու անբաւարարութեան ամենատարածուած նշանները, եւ թէ ինչպէ՛ս կրնաք վերականգնել ձեր մարմնին հաւասարակշռութիւնը ճիշդ սնունդի միջոցով: - ՉՈՐ ՄՈՐԹ. ձեր մարմինը Էօ. կենսանիւթի պակաս ունի. ան հզօր հակաօքսիտան է, որ կ՛օգնէ խոնաւցնելու եւ պաշտպանելու մորթը վաղաժամ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Գալեա Նովենցը Հայաստանի ամենասիրուած եւ տաղանդաւոր դերասանուհիներէն էր, յայտնի` թատրոնի եւ շարժապատկերի աշխարհէն ներս իր խորապէս զգացմունքային եւ վաւերական դերակատարումներով: Քանի մը տասնեակ տարի տեւած ասպարէզին ընթացքին ան կեանքի կոչեց ուժեղ եւ բարդ հայ կնոջ կերպարներ` անմոռանալի հետք ձգելով խորհրդային եւ հայկական շարժապատկերի պատմութեան մէջ: Գալեայի ամենայայտնի դերը եղած է «Նահապետ» ժապաւէնին մէջ (1977), ուր ան պատկերած է...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Երեխային ուղղուած տեւական դիտողութիւնները ոչ միայն իրենց նպատակին չեն ծառայեր, այլ, ընդհակառակը, անոր մէջ կ՛ամրապնդեն անցանկալի վարքը: Օրինակ, երբ երեխան անուշադիր է, ցրուած է եւ ծնողքը կամ մեծ հայրիկն ու մեծ մայրիկը յաճախ կը բարձրաձայնեն՛ «Ի՛նչ անուշադիր ես», «Նորէ՛ն մոռցար», «Անյոյս պարագայ ես» եւ այլն... այս ժխտական արտայայտութիւնները աւելի եւս կ՛ամրապնդեն անցանկալի վարքը: Ի՞նչ Ընել Փոխանակ ամէն անգամ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Լաւ վարքագիծը ընկերային կենցաղավարութեան անբաժան մէկ մասն է: Անիկա կ՛օգնէ անհատներու միջեւ ներդաշնակ յարաբերութիւններուն` ըլլայ ընտանիքի անդամներուն թէ դպրոցը` ընկերներուն միջեւ: Հետեւաբար շատ կանուխէն երեխային պէտք է խօսիլ քաղաքավարութեան օգուտներուն մասին: Քաղաքավարութեան կանոնները պէտք է սորվեցնել առաջին հերթին տունը` հաշուի առնելով երեխային տարիքը. իսկ ծնողները պէտք է յաճախ կրկնեն ու յիշեցնեն զանոնք, բայց մանաւանդ իրենց հերթին օրինակ ծառայեն...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Ախթալայի որմնանկար Հին ժամանակ Արարատեան դաշտին մէջ աճած են որոշ տեսակի որդեր. հայերը հաւաքած են զանոնք, եփած եւ անկէ ստացած են կարմիր գոյնի ներկ մը, որ կոչուած է որդան կարմիր կամ հայկական ներկ: Երկար դարեր այդ ներկը եղած է Հայաստանի հպարտութիւնը եւ ունեցած է համաշխարհային համբաւ: Յաճախ հեռաւոր երկիրներու մէջ «Հայոց աշխարհ»-ի փոխարէն` կ՛օգտագործէին «որդան կարմիր երկիր» արտայայտութիւնը:...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ ՍԽԱԼ է այն կարծիքը, թէ գիրութիւնը ժառանգական է, եւ մենք անզօր ենք անոր դիմաց: Սերտուած եւ հետեւողական սննդականոնը շատ բան կրնայ փոխել: * * * ՍԽԱԼ է այն կարծիքը, թէ զրկանքը նիհարնալու միակ միջոցն է: Սննդագէտներու կարծիքով, պէտք է հրաժարիլ ծայրայեղ ու խիստ սննդականոններէն` նախապատուութիւնը տալով այլազան եւ սերտուած տեսակներուն: Անկասկած որ առաջիններուն արդիւնքը աւելի արագ եւ ակներեւ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Դեկտեմբեր 14-էն արդէն շրջանառութեան մէջ է յայտնի օփերային երգչուհի Գոհար Գասպարեանի ծննդեան 100-ամեակին նուիրուած նամականիշը, որուն վրայ «Գոհար Գասպարեան», եւ «Հայ երգչուհի» գրառումներն են հայերէն եւ անգլերէն լեզուներով: Նշենք, որ Գոհար Գասպարեանը ծնած է 1924-ի դեկտեմբեր 14-ին, Գահիրէ: Ան ծնած է 7 ամսական. այդ տարիներուն բժշկութիւնը այդքան մը յառաջացած չէր անհաս նորածինի առողջութիւնը ապահովելու համար: Ծնողները արդէն յուսահատած...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Անցեալին լիբանանցիներուն Ս. Ծնունդը ոչ մէկ կապ ունէր ներկայի եւ մօտիկ անցեալի տօնակատարութիւններուն հետ: Ո՛չ նուէրներու մրցարշաւ կար, ո՛չ խցուած ու խճողուած ճամբաներ, ո՛չ շքեղ տօնածառեր, ո՛չ գեղեցիկ ու լուսաւոր ցուցափեղկեր, ո՛չ Կաղանդի կոճղ (bûche de Noël ) եւ ոչ ալ` մսխում: Ամէնուրեք պարզութիւն էր, խոկում, աւանդական համեղ հիւրասիրութիւն` տեղական գոյներով, բայց ամէնէն առաջ` խաղաղութեան եւ հաշտութեան որոնում: Ս....

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Հոգեբաններու կարծիքով, գրասենեակի մը մէջ առկայ իրերը կրնան շատ բան յուշել տիրոջ խառնուածքին մասին: Սովորաբար կնոջ գրասեղանին վրայ, բացի համակարգիչէն եւ գործնական անհրաժեշտ իրերէն, կարելի է գտնել գեղօրներ, ասդին-անդին թափառող թուղթեր, ընտանեկան լուսանկարներ եւ նոյնի՛սկ... շպարի վերաբերող իրեր: Սկսելով համակարգիչէն` փոշոտ ու աղտոտ ստեղնաշարն ու պաստառը կը յուշեն կնոջ անփութութեան եւ անպատասխանատուութեան մասին: Այդպիսի աշխատակիցին դժուար թէ պատասխանատու...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Աշխարհը հիացած է ճափոնցիներուն բնաւորութեամբ: Անոնք ամենասարսափելի փորձութիւններն անգամ կը դիմակալեն մեծ տոկունութեամբ եւ երբեք չեն կորսնցներ իրենց ինքնատիրապետումը: Անոնք նաեւ յայտնի են շրջապատին հանդէպ իրենց մեծ յարգանքով եւ աշխատասիրութեամբ: Եւ այս բոլորը միայն մեծերուն չեն վերաբերիր: Ճափոնցի երեխաները նոյնպէս շատ կը տարբերին Արեւմուտքի երեխաներէն: Անոնք համեստ են եւ` հաւասարակշռուած. իսկ ո՞րն է այս բոլորին գաղտնիքը... ընկերաբանները փորձած...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Եթէ գիշերը քնանալու դժուարութիւն ունիք, պատճառը ձեր ննջասենեակը կրնայ ըլլալ: Ահա հինգ բան, որ պէտք չէ պահել ննջասենեակին մէջ` լաւ քունը խթանելու համար: 1 Ելեկտրական Սարքեր Բջիջային հեռախօսը, համակարգիչը, պատկերասփիւռը եւ նմանօրինակ սարքերը իրենց տեղեկութիւններուն եւ նկարներուն տարափով ոչ միայն արթուն կը պահեն ուղեղը, այլեւ կ՛ազդեն քունի որակին եւ աչքերու առողջութեան վրայ: Հետեւաբար ննջարանէն պէտք է հեռացնել այս...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ «Այսօր օրդ ինչպէ՞ս անցաւ». այս հարցումը օրական կ՛ուղղէք ձեր դպրոցական երեխային եւ յաճախ կը ստանաք նոյն պատասխանը` «լաւ», առանց իսկապէս իմանալու, թէ ան ինչպէ՛ս անցուց իր օրը կամ ի՛նչ ապրումներ ունեցաւ: Օրէ օր դուք միշտ նոյն հարցումը կը կրկնէք` ցոյց տալով, որ դուք հետաքրքրուած էք իրմով: Այս հարցումը կամաց-կամաց կը կորսնցնէ իր արժէքը, եւ ձեր երեխան ցանկութիւն չ՛ունենար...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Այո՛, նկարին վրայ պատկերուած հայուհին 82-ամեայ Գենիա Մուրադեանն է. իսկ դուք գիտէ՞ք, թէ... - Գենիան «Մայր Հայաստան» արձանի բնորդուհին է. ան Երեւան կ՛ապրի եւ ամէն առտու իր տան պատշգամէն կը տեսնէ հայրենիքի պահապան հրեշտակ արձանը: - Գենիան 17-18 տարեկան էր, երբ քանդակագործ Արա Յարութիւնեանը առաջարկեց «Մայր Հայաստան» արձանին բնորդուհին դառնալ: Գենիային մայրը մերժեց, սակայն շատ չանցած` ան եղբօրը...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Օրական լրատուամիջոցները տասնեակ տեսանիւթեր եւ վերնագրեր կը հրապարակեն Լիբանանի եւ Կազայի պատերազմներուն մասին: Երեխաները հետաքրքրութեամբ կը լսեն, թէ ծնողները ինչպէ՛ս կը քննարկեն այդ ամէնը: Նոյնիսկ եթէ կը թուի, թէ անոնք կը խաղան, բայց եւ այնպէս պակաս ուշադիր չեն մեծերու խօսակցութեան: «Պատերազմի բացատրութիւնը երեխաներուն բացարձակ անհրաժեշտութիւն է», կ՛ըսեն հոգեբանները: Կարգ մը երեխաներ ինքնուրոյն չեն խօսիր պատերազմի մասին. այնուամենայնիւ, անոնք...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ  Որպէս ծնողներ` դուք կարեւոր դեր կը խաղաք ձեր երեխաներու ապագայի ձեւաւորման համար: Ամենակարեւոր ոլորտներէն մէկը, որ դուք կրնաք ազդեցութիւն ունենալ, անոնց ուսումնական յաջողութիւնն է: Երեխաները, որոնք կը մեծնան ներգրաւուած եւ աջակցող ծնողներու հետ, աւելի հաւանական է, որ լաւ աշակերտներ ըլլան եւ բացայայտեն իրենց ամբողջ ներուժը: Առաջին եւ ամենակարեւոր քայլը, որ կրնաք առնել` աջակցելու համար ձեր երեխաներու դպրոցական յաջողութիւններուն,...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Բոլորիս ծանօթ է Սասունցի Դաւիթի արձանը, որ հայ մեծ քանդակագործ, գեղանկարիչ Երուանդ Քոչարի ստեղծագործութիւնն է: Բայց քիչեր գիտեն, որ անիկա Երեւանի ամենածանր յուշարձանն է եւ կը կշռէ շուրջ 3,5 թոն: Ձիու արձանին բնորդն է Վանուշ Խանամիրեանը (Հայաստանի պարի պետական անսամպլի մենակատար եւ գեղարուեստական ղեկավար): Հանճարեղ Երուանդ Քոչարի յաւերժախօս քանդակը, որ հայրենապաշտութեան, հայոց հաւաքական ուժի եւ յաղթանակներու խորհրդանիշ է,...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Ձեր երեխայէն ներողութիւն խնդրելը վճռորոշ քայլ է, որ կը նպաստէ անոր առողջ զարգացման եւ ընտանիքէն ներս դրական յարաբերութիւններու հաստատման: Ստորեւ` ներողութիւն խնդրելու 6 համոզիչ պատճառներ. 1.- Օրինակ Ծառայելու Համար Ծնողները կենդանի օրինակ են իրենց զաւակներուն համար: Անհրաժեշտութեան պարագային ներողութիւն խնդրելը ցոյց կու տայ, որ կարեւոր է պատասխանատուութիւն կրելը գործած արարքներուն համար եւ ընդունիլ սխալը: Այսպէս, երեխան նաեւ կը...