Յօդուածներ

Յ. ՊԱԼԵԱՆ Ներքին ճակատի վրայ միացման յաղթանակ տանելու կամք եւ յաջողութիւն եթէ չունենանք, ինչպէ՞ս կրնանք... 100-ամեակը ծանուցողական տարազ դարձած է զանազան բնոյթի նախաձեռնարկներու արտայայտութիւններու համար: Կը ծրագրուին` երգահանդէս, թատրոն, զբօսաշրջութիւն` դէպի Հայաստաններ` Հանրապետութիւն, Արցախ եւ բռնագրաւեալ, հայկական ասեղնագործներու, նահատակ գրողներու գիրքեր, օտարներու վկայութիւններ, նկարչական ցուցահանդէսներ, վաւերագրական եւ այլ բնոյթի ժապաւէններ, ցոյցեր, հանրաժողովներ, մասնագիտական խորհրդաժողովներ: Այս բոլորը կարելի էր ընել տարի...

ՎԱՉԷ ԲՐՈՒՏԵԱՆ Քիչ մը դժուար է աշխարհիս բաները մէկ-երկու սիւնակի սահմաններուն մէջ վերլուծել (քի՞չ մը...): Համաշխարհային թատերաբեմին վրայ անցած տարուան ընթացքին արձանագրուած գլխաւոր իրադարձութիւնները գլխապտոյտ կը պատճառեն: Քաղաքական բեմի վրայ պաղեստինցիներուն դէմ անարդարութիւնը կը շարունակուի բացէ ի բաց: Պաղ պատերազմի երկրորդ հանգրուանը սկսած է (ըստ շատերու` առաջինը չէ աւարտած իսկ): Արեւմուտքի մէջ քաղաքական ուժի կեդրոնները անցած են անդրազգային ընկերութիւններու եւ...

ԽԱՉԻԿ ԽԱՉԵՐԵԱՆ «Եթէ մէկ տարուան համար կը ծրագրես, բրինձ ցանէ. եթէ տասը տարուան` ծառ ցանէ. եթէ հարիւր տարուան` երեխաները դաստիարակէ»: Քանֆուշըս   Ժամանակակից հայկական սփիւռքի ուժասպառ հաւաքական կեանքին մէջ խորքային բարեկարգումներու ձեռնարկումը յոյժ դժուարին առաքելութիւն մըն է, պարզապէս որովհետեւ անոնց թոյլատու առարկայական ու ենթակայական գործօնները այսօր դարձած են իսկապէս ժլատ` գաղութահայութիւնը մատնելով ժամանակի արհամարհանքին արժանացած, հնամաշ համակարգերու ագոյցին: Աննախանձելի իրականութիւն...

ԹԱՄԱՐ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ Ինչպէս օրերս նշել էր «Ազդակ» թերթը (27.12.2014), հովանաւորութեամբ Լիբանանի Հայոց թեմի առաջնորդ Շահէ եպս. Փանոսեանի եւ կազմակերպութեամբ Համազգայինի Գեղարուեստի դպրոցներու խնամակալութեան,  Համազգայինի «Բարսեղ Կանաչեան» երաժշտական քոլեճի սենեկային համոյթն ու Ազգային առաջնորդարանի «Աւետաբեր» երգչախումբը ներկայացուցին իւրայատուկ համերգ մը` Ամանորի եւ Սուրբ Ծննդեան առիթով, որ տեղի ունեցաւ 26 դեկտեմբերին, Նորաշէնի Սրբոց Վարդանանց եկեղեցւոյ մէջ: Երեւոյթն ինքնին գնահատանքի արժանի է եւ...

Ն. ՊԷՐՊԷՐԵԱՆ 149 տարի առաջ, դեկտեմբեր 30-ին, այդ ատեն բրիտանական տիրապետութեան տակ գտնուող Մոմպէյի (նախկին Պոմպէյ, Հնդկաստան) մէջ, լոյս աշխարհ եկաւ համաշխարհային գրականութեան տաղանդաւոր դէմքերէն Ճոզեֆ Ռուտիըրտ Քիփլինկ: Հայոց յուշատետրին մէջ իր արժանի տեղը ունի տարուան նախավերջին օրը ծնած անգլիացի յայտնի գրողը, բանաստեղծը եւ արձակագիրը: Այդպէ՛ս է ոչ միայն 1907-ին Նոպէլեան մրցանակին արժանացած առաջին անգլիացի հեղինակը ըլլալու իր արժանաւորութեան, այլեւ...

ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ Կռնակի ցաւը լաւապէս հասկնալու եւ անոր ախտաճանաչումը կատարելու համար պէտք է գիտնաք ողնայարին (spinal column) կազմաւորումը: Ողնայարը կազմուած է 33 ողներէ (vertebra), որոնցմէ առաջին եօթն կը կոչուին պարանոցային-վիզի (cervical) ողներ, ասոնց կը յաջորդեն 12 լանջային (thoracic) ողները, 5 գօտկային կամ մէջքի (lumbar) ողները, 5 սրբանային (sacral) ողները եւ 4 պոչային (coccygeal) ողները: Ընդհանրապէս սրբանային եւ պոչային ողները...

Երկուշաբթի, 5 յունուարին «Ազդակ»-ի «Արսէն Չաղլասեան» ժողովասենեակին մէջ տեղի ունեցաւ հարցազրոյց մը` տաղանդաւոր ճեզ երգչուհի Մարինէ Յակոբեանի (բեմի անունով` Մարպի) հետ: Հարցազրոյցը վարեց «Ազդակ»-ի միջազգային լուրերու խմբագիր Վահրամ Էմմիեան: Մարպի փոքր տարիքէն ընտրած է երաժշտութիւնը եւ 14-15 տարեկանին ծանօթանալով ճեզ երաժշտութեան մուտք գործած է այդ աշխարհ: Արդէն հրապարակուած է Մարպիի առաջին տեսահոլովակը` «Զարթօնք»-ը, որ ֆոլք-ճեզ ոճի է: Տեսահոլովակը կարելի է...

«Սապահ» թերթի մէջ Մուսթաֆա Քայա ստորագրութեամբ հրատարակուած թղթակցութեան մը մէջ կը հաղորդուի, որ հայկական ծագում ունեցող Ֆերման Կեզ, որ Սասունի Էօրենկիլ գիւղը կը բնակէր, եւ որ Սամաթիոյ մէջ աչքի գործողութենէ մը ետք մահացած է 84 տարեկան հասակին, 60 տարի առաջ իսլամացած ըլլալով հանդերձ, յուղարկաւորուեցաւ հայկական եկեղեցիի մը մէջ: Սակայն ասիկա խնդիր յառաջացուց ընտանիքին մէջ, որովհետեւ Ֆերման Կեզ ունէր 11 զաւակ,...

ԹՈՒՐՔԱԳԻՏԱԿԱՆ ՓՈՐԹԱԼ Հայաստանի Հանրապետութեան նախկին քաղաքացի, ներկայում Թուրքիայի քաղաքացիութիւն ունեցող Հերմինէ Դալմազեանն այժմ սպասում է իր նոր անձնագրին: Դալմազեանը, ով 10 տարի առաջ աւագ քրոջը հանդիպելու նպատակով մեկնել էր Տրապիզոն, ամուսնացել էր ազգութեամբ թուրք, 4 երեխաների հայր Մոհամետ Ալի Շիմշեքի հետ եւ աւելի ուշ իսլամանալով`  ստացել Այշէ անունը: Նա ստանձնել էր Ալիի հիւանդ մօրը եւ առաջին կնոջից ունեցած երեխաներին խնամելու...

«Ճիան. օրկ» կայքում հրապարակուել է սիւնակագիր Նետիմ Քարայելի «Թուրքիայի առկայ դրամագլխի աղբիւրը բռնագրաւուած հայկական ու յունական գոյքն է» վերնագրով յօդուածը: Հեղինակը Օսմանեան կայսրութեան ցեղասպանական քաղաքականութիւնը քննում է Օսմանեան կայսրութիւնում հայերին ու յոյներին պատկանող դրամագլուխը  թուրքացնելու քաղաքականութեան պարունակում: Ըստ Քարայելի` Թուրքիայի կառավարող Արդարութիւն եւ բարգաւաճում կուսակցութեան անդամները 1915թ. հայկական գոյքը բռնագրաւուածների թոռներն են: Համացանցում եղած տեղեկութիւնների համաձայն, Նետիմ Քարայելը Տրապիզոնում ապրող...

Թուրքիոյ մէջ գործող տարբեր իրաւապաշտպան կազմակերպութիւններ, Թուրքիոյ Մարդու իրաւունքներու ընկերակցութեան գլխաւորութեամբ, հաւաքական եւ զանգուածային գերեզմաններու հիմնադրամ պիտի հիմնեն: Ըստ «Ակօս»-ի, հաւաքական գերեզմաններու յայտնաբերման աշխատանքները կը տարուին երեք ուղղութեամբ` 1915 թուականի Հայոց ցեղասպանութեան զոհերու գերեզմաններ, 1925-ին եւ 1930-ականներուն տեղի ունեցած քրտական ապստամբութեանց եւ հետագայ քրտական պատերազմներու ժամանակաշրջաններու գերեզմաններ: «Հայոց ցեղասպանութենէն եւ 1990-ին սաստկացած քրտական պատերազմներէն ետք իւրաքանչիւր գերեզմանափորման աշխատանքի ժամանակ կը...

ԹՈՒՐՔԱԳԻՏԱԿԱՆ ՓՈՐԹԱԼ «Նոր Թուրքիա ռազմավարական կենտրոնը» (YTSAM) 4000 էջից բաղկացած 5 հատորեակ է հրատարակել, որի նպատակը Հայոց ցեղասպանութեան ժխտումն է: Այս մասին տեղեկացնում է ազգայնական «Ենի Աքիթ» պարբերականը: Թուրքիայի կրթութեան նախկին նախարարներից մէկի, գրող եւ քաղաքագէտ Հասան Ճելալ Կիւզելի գլխաւորութեամբ ստեղծուած «նոր Թուրքիա ռազմավարական կենտրոնը» այլ հարցերի հետ մէկտեղ զբաղւում է հակահայկական քարոզչութեամբ: Մինչ օրս պատմական իրողութեան դէմ ժխտողական բովանդակութեամբ...

ԹՈՒՐՔԱԳԷՏ ԳԷՈՐԳ ՊԵՏՐՈՍԵԱՆ Մէկ տարի առաջ կիւլենականները Թուրքիայի կառավարութեան դէմ լայնածաւալ գրոհ նախաձեռնեցին, սակայն Էրտողանն ու համախոհները ոչ միայն կարողացան յաջողութեամբ դիմակայել ճնշմանը, այլեւ անցան հակագրոհի, որը շարունակւում է մինչ օրս եւ սպառնում է երկար տեւել: Իսլամական քարոզիչ Ֆեթուլլահ Կիւլենի դերն ու նշանակութիւնը Թուրքիայի քաղաքականութեան եւ հասարակութեան մէջ բաւականին մեծ է: 1999 թուականից Միացեալ Նահանգներում բնակուող թուրք իմամն իր անունը...

ՌՈՒԶԱՆ ԻՇԽԱՆԵԱՆ Թուրքական իշխանութիւնները նոր յարձակում են ձեռնարկում երկրի գլխաւոր ընդդիմադիր ուժի` կիւլենականութեան վրայ. Զանգուածային լրատուամիջոցների տեղեկութիւններով` թուրքական ոստիկանութիւնը ձերբակալել է կիւլենականութեան գաղափարախօսութեան քարոզիչ` «Զաման» թերթի գլխաւոր խմբագիր Էքրեմ Տումանլիին, ինչպէս նաեւ` աշխուժ հասարակական-քաղաքական գործունէութիւն ծաւալած այլ կիւլենականների: Թուրքական «Հիւրրիէթ» թերթը իր հրապարակման մէջ նշեց, որ  «Զաման»-ի գլխաւոր խմբագիրը մասնակցել է երկրի իշխանութիւնների դէմ կազմակերպուած դաւադրութեանը: Եթէ նկատի ունենանք թուրքական...

ԼԷՈՆԻՏ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆ Արդէն առաջին տարին չէ, եւ յատկապէս` վերջին ամիսներին, Ազրպէյճանի իշխանութիւնները միջազգային կառոյցների խիստ քննադատութեանն են ենթարկւում մարդու իրաւունքների աննախադէպ համապարփակ խախտման եւ այլախոհների հետապնդման համար: Միացեալ Նահանգների արտաքին գործերի նախարարութիւնը, Եւրամիութիւնը, Եւրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովը (ԵԽԽՎ), մի շարք եւրոպական իրաւապաշտպան կազմակերպութիւններ բազմիցս հանդէս են եկել Պաքուի կառավարող վարչաձեւի` հակառակորդներին ճնշելու ուղղութեամբ Ազրպէյճանի ղեկավարութեան գործողութիւնները դատապարտող յայտարարութիւններով: Մասնաւորապէս, համեմատաբար...

ՅԱԿՈԲ ՈՒՌՀԱՅԵՑԻ Քրիստոնէական աշխարհին մէջ Ս. Ծնունդի տօնը կ՛առանձնանայ միւս բոլոր տօներէն` իր ներկայացուցած մեծ խորհուրդով եւ ուղղած բազմանշանակ պատգամներով: Սակայն այդ խորհուրդներուն մէջ ամէնէն յատկանշականը այն է, որ Յիսուս Քրիստոսի ծնունդով քրիստոնէութիւնը կը դառնայ գերազանցապէս մարդակեդրոն կրօն եւ կը զատորոշուի իրմէ առաջ եւ ետք տարածուած ու փորձարկուած բոլոր կրօնական ուսմունքներէն, որոնց մօտ շեշտուած է աստուածակեդրոնութիւնը, ամէն ինչի կախեալութիւնը ամենակարող,...

ԳԷՈՐԳ ՊԵՏԻԿԵԱՆ 2014 տարին մնաց յիշատակի թանգարանին մէջ, ու անոր տեղ նորը եկած է ու կը թակէ մարդոց դռներն ու անոնց մտքերուն ու հոգիներուն մէջ կը փորձէ գունաւոր երազներ հիւսել: Դարձեալ նոր յոյսեր կան` շարուած մարդկային կեանքի հորիզոններուն վրայ:  Հակառակ այս բոլորին, ի՛նչ մեղքս պահեմ, ես օրին չկարողացայ  յայտնել եւ կամ հասցէագրել մտքէս ու հոգիէս բխող շնորհակալութեան եւ երախտագիտութեան խօսքերս...

ՍԻՄՈՆ ԿՈՍՏԱՆԴԻՆԵԱՆ  Ցաւով մտայ ես նոր տարին, Ծունկի ցաւով, յոգնած ոտքով, Ամէն զգուշ քայլափոխիս Դողացի ես գաւազանով. Յոյսով մտայ ես նոր տարին` Մեծ հաւատքով, սիրոյ ճամբով, Ճամբաները, զոր քալեցի, Չափեցի ես ուշի ուշով. Առողջութեան մաղթանքներով Բարեւեցի ես բոլորին` Ճամբուս վրայ մեծ ժպիտով Երբ ուղղուեցայ խանութս իմ Խնդրեցի ես նորածինէն` Մսուրին մէջ մեր Յիսուսէն: - Մեր բոլորը դարմանէ, Տէ՛ր, Ցաւերը մեր...

Ռ. ԿՈՐԻՒՆ Թաթախման գիշեր է, ինչպէս ընդունուած է ասել նաեւ` խթման: Տնեցիները պատրաստութիւն են տեսել հայկական խոհանոցային կերակրատեսակներ` ջրօրհնէքին յատուկ: Նախքան սեղանի շուրջը անցնելը` յիշում եմ մօրս բարեպաշտական այն սովորութիւնը, որ իւրաքանչիւր թաթախման գիշեր խունկ էր ծխում` յիշելով կեանքից հեռացած հարազատներին, իւրաքանչիւրի անունը խորհրդաւոր զգայնութեամբ արտաբերելով խունկ էր դնում կեծ կարմիր ածուխի վրայ, ճրագալոյցի պատարագից տուն վերադառնալուց անմիջապէս յետոյ: Ահա...

«2014 թուականը պատմութեան մէջ կը մնայ նաեւ որպէս մի տարի, երբ հայ ժողովուրդն ապացուցեց արցախեան ազատամարտի նուաճումները պաշտպանելու իր վճռակամութիւնը»: Հայաստանի Պաշտպանութեան նախարար Սէյրան Օհանեանի այս հաստատումը կատարած է ամանորեայ շնորհաւորական ուղերձին մէջ, որուն ամբողջութիւնը կը հրատարակենք ստորեւ: «Սիրելի՛ հայ ժողովուրդ, պարոնայք սպաներ, զինուորներ ու ազատամարտիկներ Շնորհաւորում եմ բոլորիդ` գալիք Ամանորի առթիւ, մաղթում` առողջութիւն, երջանկութիւն եւ ամենակարեւորը` խաղաղութիւն, որը մենք պաշտպանեցինք...