Անդրադարձ

ՅԱԿՈԲ ՊԱԼԵԱՆ Սպիտակամորթը որքան նուազ խելացի ըլլայ, սեւամորթը իրեն այնքան յիմար կը թուի: ԱՆՏՐԷ ԺԻՒՏ, 1869-1951 Անտրէ Ժիտ Ի. դարու ֆրասացի մեծ գրող է: Իր սերունդը ապրեցաւ գաղութարութեան զարգացումը եւ վերջալոյսը: Մտաւորականութիւնը, անոր ազնուական դասը, ականատես եղաւ  բացասականութիւններու եւ յաճախ հակազդեց, չեղաւ դիւանակալ: Ֆրանսացիներ, անգլիացիներ, պելճիքացիներ եւ բոլոր միւսները, գաղութարարներ, սովորութիւն ունէին, վերէն կը նայէին բնիկներուն, որոնք, իրենց կարգին, մասնակից...

ՎԱՀՐԱՄ ԷՄՄԻԵԱՆ Թուրքիոյ վարչապետ Ահմեթ Տաւութօղլու Հրանդ Տինքի սպանութեան 8-րդ տարելիցին առիթով հրապարակեց յայտարարութիւն մը` հայերուն կոչ ուղղելով փոխյարաբերութեան նոր սկիզբ մը դնելու: Տինքի տարելիցին առիթով ուղերձի մը հրապարակումը, այդ ալ` Թուրքիոյ վարչապետի մակարդակով, աննախադէպ է, ինչ որ առաջին հայեացքով կրնայ դրական ըլլալու տպաւորութիւն ձգել, սակայն իրողութիւնը այլ է: Տաւութօղլու մասնակցեցաւ Փարիզի մէջ «Շարլի Էպտօ» շաբաթաթերթի գլխաւոր խմբագիրին եւ խմբագիրներուն...

ՆՈՐԱ ԲԱՐՍԵՂԵԱՆ - Շուշիի մէջ պէտք է հետիոտն պտտիս: Շուշիին քաջածանօթ մտերիմ բարեկամիս խորհուրդը իբրեւ ուղեցոյց առած, գտնուած բարձր դիրքէս Շուշիի համայնապատկերը դիտելէ ետք կը սկսիմ քալել` արցախեան մտերիմ մթնոլորտէն էութեանս մէջ ներթափանցած հարազատութեան զգացումով թեթեւցած: Դպրոցական տարիներէս ու Հայագիտականի մէջ ուսմանս հանգրուանէն Շուշիի պատմականին մասին ինծի փոխանցուած տեղեկութիւնները կը սկսին ակամայ թակել մտքիս դռները` զիս եւս զարմացնելով, որ տակաւին...

ՅԱԿՈԲ ՎԱՐԴԻՎԱՌԵԱՆ Ամավերջին զուգադիպող միջազգային վերջին աղէտը անկասկած կարելի էր նկատել ինտոնեզիական «ԷյրԱսիա» օդանաւային ընկերութեան մէկ օդանաւին ջախջախումը Քարիմաթա նեղուցին մէջ, երբ օդանաւին 162 ճամբորդները բոլորը զոհ գացին օդանաւային այս արկածին: Թռիչքը դեկտեմբեր 28-ին ճամբայ կ՛ելլէր Ինտոնեզիոյ արեւելեան Ճավայի աշխարհամասէն` Սուրապայայէն դէպի Սինկափուր: Ինչպիսի զուգադիպութիւն պիտի նկատուէր այն, թէ նոյն օրերուն, երբ գրասենեակիս մէջ կարգի կը բերէի արխիւային կարգ մը...

ՅԱԿՈԲ ՄԻՔԱՅԷԼԵԱՆ Հայոց ցեղասպանութեան հարիւրամեակ կը նշենք` մեկնակէտ ունենալով 1915-ի ապրիլ 24-ը, երբ տասնեակ տարիներու ծրագրուածը, հայ ազգը բնաջնջելու, գործի դրուեցաւ ու շարունակուեցաւ մինչեւ 1921: Հարց կու տանք. այստեղ կանգ առա՞ւ ցեղասպանութիւնը. թուրքին  ախորժակին յագուրդ չէին տուած մեր մէկուկէս միլիոն նահատակները. Քազեմ Քարապեքիրը փորձեց պատառ մը մնացած Հայաստանն ալ ոտնակոխ ընել: Հակառակ որ 1919-ին թրքական դատարանը մահապատիժներու վճիռներ արձակեց Ցեղասպանութիւնը...

Զ. Պ. 2015-ը Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեակն է ու թէեւ շրջադարձային տարի է, սակայն շարունակութիւնն է հայ ժողովուրդի 99 տարիներու աննահանջ պայքարին: Հարիւրամեակը առիթ մըն է համահայկական մեր ուժերը գերլարելու եւ աշխարհաքաղաքական նոր տուեալներու, քարոզչական ժամանակակից միջոցներու, քաղաքական նոր լծակներու օգտագործմամբ ու մանաւանդ արդի մտածողութեամբ, համախմբուած ճիգերով նոր հնչեղութիւն տալու պահանջատիրական մեր պայքարին: Որպէս սուրիահայեր` առաւել մեծ աշխատանք ունինք տանելու այս...

«Մեզ համար անակնկալ չէ, բայց բացառիկ է Արցախի ժողովուրդի ինքնորոշման իրաւունքի այդ յայտարարութիւնը, որովհետեւ առաջին անգամ արտայայտուեց այնպիսի առաջադէմ ժողովրդավարական երկրի կողմից, ինչպիսին Ուրուկուէյն է: Պաշտօնապէս յայտարարւում է մի տեսակէտ, որը վկայում է իշխող քաղաքական ուժերի դիրքորոշումը»: Վահան Յովհաննիսեան Սեպտեմբեր 2011 Վերոյիշեալ հաստատումը կատարուած էր ՀՅԴ Բիւրոյի վաղամեռիկ անդամին կողմէ, Հայաստան-Ուրուկուէյ յարաբերութիւններուն նուիրուած համաժողովին ընթացքին, որ կազմակերպուած էր այդ օրերուն,...

ԱՐՏԱՇԷՍ ՇԱՀԲԱԶԵԱՆ Ամանորի եռուզեռի, հաճելի եւ տխուր դէպքերի մասին լրատուական հոսքի մէջ, կարծես թէ առանձնապէս չկարեւորուեց մէկ իրադարձութիւն, որ տեղի ունեցաւ 2015 թուականի առաջին օրերին: Իր իրաւունքների մէջ մտած նոր տարուայ յունուարի 4-ին տարածուեց ԼՂՀ-ի եւ Հայաստանի Հանրապետութեանը վերաբերող, Ուրուկուէյի արտաքին գործոց նախարար Լուիս Ալմակրոյի յայտարարութիւնը: Յայտարարութեան հետ նոյն օրը տարածուեց հաղորդագրութիւն արտաքին գործերի նախարար Ալմակրոյի եւ ՀՅԴ Բիւրոյի անդամ...

Յ. Յ.  Փոքրիկը մահացաւ:  Փոքրիկը չուզեց ապրել: Փոքրիկն այս կեղտոտ աշխարհում անելիք չունէր: Ի՞նչ էր անելու, եթէ ապրէր:  Ապրողները, տառապելուց, ստորանալուց եւ ստորացուելուց բացի,  էլ ի՞նչ են անում: Չէ, նա չվախեցաւ դժուարութիւններից, նա պինդ տղայ էր,  պարզապէս  չուզեց ապրել: Փոքրիկն աւելին գիտէր, քան` մենք:  Նա նոյնիսկ աւելին գիտէր, քան մնացածները: Նա գիտէր նաեւ, թէ մնացածներն ինչ գիտեն, ինչ են մտածում...

ՆՈՐԱ ԲԱՐՍԵՂԵԱՆ Սերիոժա Աւետիսեանը չդիմացաւ իր ընտանիքին դառն ճակատագիրին ահաւորութեան եւ նախընտրեց միանալ իր ծնողքին ու երկու տարեկան քրոջ... Սերիոժա Աւետիսեանը եւս առյաւէտ փակեց իր աչքերը` չտեսնելու համար աշխարհին անարդարութիւնը եւ չապրելու իրեն ժառանգուած ողբերգութիւնը: Մահուան դէմ ակամայ, սակայն դաժան պայքար մղած վեցամսեայ երեխան 19 յունուարի յետմիջօրէին արդէն հրեշտակի մը վերածուեցաւ եւ իր անմեղութեան սանդուխներէն բարձրացաւ վեր, ուր չկայ ցաւ,...

ՎԱՉԷ ԲՐՈՒՏԵԱՆ Անցեալ շաբաթ Փարիզի մէջ տեղի ունեցած արիւնալի եւ խստօրէն դատապարտելի դէպքէն ետք («Շարլի Էպտօ» շաբաթաթերթին դէմ), չմնաց մարդ, որ չփորձեց ստեղծուած պղտոր ջուրին մէջ ձուկ որսալ: Դէպքին յաջորդած կիրակի օր Փարիզ փութացած էին տասնեակներով պետական ղեկավար դէմքեր` Անկելա Մերքել, Մահմուտ Ապպաս, Տէյվիտ Քամերուն, ինչպէս նաեւ` Պենիամին Նեթանիահու եւ Ահմեթ Տաւութօղլու (երկուքն ալ վարպետ... «ձկնորսներ»), եւ բազում ուրիշներ` մասնակցելու...

Յ. ՊԱԼԵԱՆ Խորագրի հարցումը սովորական ճառերուն չ՛առնչուիր, ո՛չ խորհրդաժողովներուն, ոչ Հանրապետութեան մեծ կամ պզտիկ ներկայացուցիչներու անդադրում երթեւեկին, ո՛չ արտասահմանի ազգասիրական աղմկարարութեան, որ յաճախ կը նուաղի տուրիստական պղպջակային երջանկութեան մէջ: Հայաստանի Հանրապետութեան եւ Արցախի մէջ, նաեւ` սփիւռք(ներ), ամէն օր, որ կ՛անցնի, հայ ազգի պատկանողներու համրանքը ենթակայ է նախայարձակման` վայրագ կամ երեւութապէս պէս մեղմ: Նախայարձակումը ըլլայ արտաքին թէ ներքին ուժերու կողմէ: Ֆրանսացի...

Ռ. Հ. Բոլորս ալ որքան շատ բան կը պարտինք մեր ձեռքերուն, որոնք բացի գեղեցիկ ըլլալէ` շատ ալ ճարտար, շատ ալ ճարպիկ են: Ո՛ր ասպարէզի ալ պատկանինք, ի՛նչ գործ ալ ընենք, ամէն օր առտուընէ մինչեւ իրիկուն որքա՛ն կ՛օգտուինք մեր ձեռքերուն արտակարգ կարողութիւններէն: Աստուած ամէն տեսակ արկածէ պահէ մեր ձեռքերը: Հիմա պիտի բանամ անձնական կեանքէս էջ մը: Այդ անձնական կեանքիս հերոսներն են...

Կովկասեան տարածաշրջանին մէջ մեծապետական ուժերու վերադասաւորումը ցոյց կու տայ այսօր, որ Հայաստանի քաղաքականութիւնը պիտի ընթանայ Ռուսիոյ հետ յարաճուն սերտակցութեան հանգրուաններով, մինչ Վրաստան պիտի գործէ Եւրոպայի եւ ընդհանրապէս Արեւմուտքի շահերուն խարիսխ հայթայթելու եւ այդ ճանապարհով Արեւմուտքի աւազանին մաս դառնալու դիտաւորութիւններով: Այսուհանդերձ, ներկայ դրութեամբ, իրականութիւն է նաեւ այն, որ Հայաստանը սերտ առնչութիւններով կապուած պիտի ըլլայ Արեւմուտքին, ինչպէս Վրաստանը` Ռուսիոյ: Այս տարերային պատկերը...

ՆՈՐԱՅՐ ՅՈՎՍԷՓԵԱՆ Արցախի առաջին ազգային վիճակախաղի կազմակերպումից արդէն գրեթէ մէկ տարի է անցել:  Նրանք, ովքեր շահել են, արդէն հասցրել են ուրախանալ: Վիճակախաղի կազմակերպիչներն, ի դէպ, հոգ են տարել, որ շահողները շահումները ստանալու համար Արցախ չհասնեն: Սակայն իրական շահողը պէտք է պետութիւնը լինի: Դա նաեւ վիճակախաղի կարգախօսն է: Թէ ի՛նչ է շահելու պետութիւնը` մէկ տարի անց արդէն ուրուագծւում է Քաշաթաղի շրջանի...

Հայ Առաքելական եկեղեցւոյ վիրահայոց թեմը ուսումնասիրած է Հայաստանի Ազգային արխիւը եւ առաջին անգամ ըլլալով Վրաստանի կառավարութեան ներկայացուցած է Վրաստանի մէջ գործած հայկական եկեղեցիներուն ստոյգ թիւը` մինչեւ խորհրդային կարգերու հաստատում: Վրաստանի կառավարութեան կրօնական հարցերով զբաղող պետական գործակալութեան ուղարկուած նամակին մէջ թեմը ներկայացուցած է համապարփակ տեղեկատուութիւն մը` Վրաստանի մէջ գործած 442 եկեղեցիներու մասին: Հայ Առաքելական եկեղեցւոյ վիրահայոց թեմի մամլոյ խօսնակ Սուսաննա Խաչատրեանը...

ԹԱՄԱՐ ՏՕՆԱՊԵՏԵԱՆ-ԳՈՒԶՈՒԵԱՆ Երբ տակաւին զեփիւռն անուշ, Իր գրկին մէջ զիս կ՛օրօրէր, Ու արեւի քնքուշ դէմքը Իր ջերմութեամբ կը պարուրէր Մանուկ ու վառ, խելառ հոգիս, Կիրակնօրեայ զանգերուն մէջ երկնային, Չքնաղ երազ, երկա՜ր քեզ փնտռեցի: Քեզ փնտռեցի հանապազօրեայ արեւին մէջ լուսաշող, Գարնանամուտի ծաղիկներուն կապոյտին մէջ արեւկող, Երամաբար սաւառնող թռչուններու սլացքին Ու ալեկոծ ծովափին արծաթներուն մէջ անմոռ, Խաղավայրէ խաղավայր, երբ Նորափթիթ հոգիս երազներու...

ՎԱՀՐԱՄ ԷՄՄԻԵԱՆ Թուրքիոյ նախագահ Ռեճեփ Թայիփ Էրտողան 101 այլ երկիրներու ղեկավարներուն կողքին Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսեանը հրաւիրեց ներկայ գտնուելու 24 ապրիլին Կալիփոլիի ճակատամարտի 100-ամեակի նշման ձեռնարկին` նկատի ունենալով, որ օսմանեան բանակին մէջ զինուորագրուած հայերը եւս մասնակցած են նշեալ ճակատամարտին: Թուրքիա այդ ճակատամարտին յիշատակը աւանդաբար կը նշէ ճակատամարտի սկիզբ առած օրը` 18 մարտին, որ Նահատակաց օր հռչակած է, սակայն այս տարի...

ՀԱՄԲԻԿ ՊԻԼԱԼԵԱՆ         Այն վայրկեանին, երբ երբեմնի Պոլսոյ երկինքին տակ դաւադիր ոճիրով եւ անարգաբար գետին կ՛իյնար հայաշունչ գրող մեր տղան: Այն րոպէին, երբ թուրք ազգայնապաշտ, վախկոտ, մարդասպան ու հայատեաց միտքը կ՛որոշէր լռութեան մատնել հայասիրտ հրապարակագիրը: Այն միջոցին, երբ ամբողջ մարդկութիւնը ականատեսի վկայութեամբ լոյսին կը   բերէր եւ կը տարածէր ոճիրի ահաւորութիւնն ու զազրելի տեսարանը: Այն ատեն, երբ թրքութիւնը կրկին կը ցցէր իր...

ՍԱԼԲԻ ԳԱՍՊԱՐԵԱՆ «Առանց հանդիսատեսի զուլում չ՛ըլլար... Ա՛յս հողերուն վրայ ալ` զուլում ընողը իր ուժը Լուռ հանդիսատեսներէն առած է... միշտ ու միշտ իր հանդիսատեսներով զօրացած է... Շա՜տ ափսոս, որ զուլում ընողին հանդիսատեսներուն լուռ հաւանութեամբ գործուած «ՄԵՂՔԸ» մեղք ըլլալէ դադրեցաւ... հանդիսատեսներու լուռ հաւանութեան պատճառով մեղք գործողները չդատուեցան... հետեւաբար գործուած մեղքերը անպատիժ մնացին...» ՖԵԹՀԻՅԷ ՉԵԹԻՆ Հրանդ Տինքի փաստաբան Ֆեթհիյէ Չեթին, Թուրքիոյ տարածքին մեծ...