Հայ Առաքելական եկեղեցւոյ վիրահայոց թեմը ուսումնասիրած է Հայաստանի Ազգային արխիւը եւ առաջին անգամ ըլլալով Վրաստանի կառավարութեան ներկայացուցած է Վրաստանի մէջ գործած հայկական եկեղեցիներուն ստոյգ թիւը` մինչեւ խորհրդային կարգերու հաստատում:
Վրաստանի կառավարութեան կրօնական հարցերով զբաղող պետական գործակալութեան ուղարկուած նամակին մէջ թեմը ներկայացուցած է համապարփակ տեղեկատուութիւն մը` Վրաստանի մէջ գործած 442 եկեղեցիներու մասին:
Հայ Առաքելական եկեղեցւոյ վիրահայոց թեմի մամլոյ խօսնակ Սուսաննա Խաչատրեանը ըսած է, որ մինչ այդ թեմը Վրաստանի կառավարութեան ներկայացուցած էր միայն գործող եկեղեցիներուն ցանկը:
«Այս ցուցակում ներառուած են Վրաստանի հայկական բոլոր եկեղեցիները` գործող, խոնարհուած, արդէն փլատակների վերածուած եւ վրացականացուած: Այս կերպ, թեմը Վրաստանի կառավարութիւնից պահանջում է վերադարձնել իրեն պատկանող սեփականութիւնը` հաշուի առնելով այն հանգամանքը, որ Վրաստանի ներկայիս պետութիւնը Խորհրդային Վրաստանի իրաւայաջորդն է: Եկեղեցիները քանդւում են, աւերւում: Ժամանակն իր ազդեցութիւնն է թողնում նրանց վրայ, եւ եթէ այդ կառոյցների պահպանութեան համար միջոցառումներ չձեռնարկուեն, ապա տարիներ անց այդ եկեղեցիները չեն լինի: Անհրաժեշտ է հոգալ դրանց մասին, եւ թեմը պահանջում է այդ եկեղեցիների վերադարձը` դրանց մասին հոգ տանելու ցանկութիւնից դրդուած», աւելցուցած է Խաչատրեան:
Վրաստանի կառավարութիւնը պատասխանած է, որ այս հարցով կը զբաղի Կրօնական հարցերով պետական գործակալութիւնը, եւ պիտի քննուին հարցին պատմական եւ իրաւական դրոյթները:
«Յոյս ունենք, որ հարցը կը գտնի արդարացի լուծում, եւ թեմը կը կարողանայ տէր կանգնել այդ եկեղեցիներին», ըսած է Խաչատրեան` աւելցնելով, որ մէկ տարուան ձգձգումներէն ետք Վրաստանի կառավարութիւնը մասնակիօրէն կատարած է նախորդ տարուան յունուարին կառավարութեան ընդունած որոշումը, ըստ որուն` Վրաստանի մէջ գործող կրօնական բոլոր փոքրամասնութիւնները պէտք է փոխհատուցում ստանան խորհրդային տարիներուն իրենց կրած ճնշումներուն եւ արգելքներուն համար:
«Նախնական գումարը 4.5 միլիոն լարի էր, յետոյ` 3.5 միլիոն, վերջաւորութեան այդ գումարը դարձաւ 1.5 միլիոն: Գումարը բաշխուեց կրօնական մի քանի համայնքների միջեւ, եւ վիրահայոց թեմին հասել է 300,000 վրացական լարի», ըսած է Խաչատրեան` նշելով, որ այդ գումարը կը ծախսուի թեմի կարիքները հոգալու համար:
