Առողջապահական - Բժշկագիտական

- Որեւէ Մէկ Բան` Խուսափելու Համար -Մէկ Տարեկանին Երկար Ժամանակ Պաստառի Դիմաց Նստիլը Կրնայ Մեծցնել Մենախտի (Օթիզմ) Վտանգը Երկու Տարիէն Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ  Որեւէ Մէկ Բան` Խուսափելու Համար Մեր նախնիները ամէն ինչ կը փորձէին յղութիւնը կանխելու համար, կենդանիներու կեղտերէ եւ թունաւոր խմիչքներէ սկսած` մինչեւ կիտրոնազգի պտուղներ եւ փայտէ փականներ: Ժամանակակից բժշկագիտութիւնը մեզի տուած է դեղահատերն ու կպչուկները (patch), սակայն անցեալին զոյգերը...

- Ձեր Սննդակարգին Մէջ Աւելի Շատ Չափաքանակներով Հատապտուղներ Եւ Կարմիր Գինի Ունենալը Կրնայ Դանդաղեցնել Փարքինսընի Հիւանդութիւնը - Թենիսի Արմուկ (Tennis Elbow) Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ  Ձեր Սննդակարգին Մէջ Աւելի Շատ Չափաքանակներով Հատապտուղներ Եւ Կարմիր Գինի Ունենալը Կրնայ Դանդաղեցնել Փարքինսընի Հիւանդութիւնը Կարմիր գինին կրնայ մեղաւոր հաճոյք մը ըլլալ, սակայն նոր հետազօտութիւնները ցոյց կու տան, որ այն կրնայ նաեւ ուժեղ զէնք մը ըլլալ փարքինսընի...

- Եղանակային Յուզման Խանգարում (Seasonal Affective Disorder (Sad) - Աքիլլէսը Եւ Աքիլլէսի Ձգանը (Achilles And Achilles Tendon) Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ  Եղանակային Յուզման Խանգարում (Seasonal Affective Disorder (Sad) Ընդհանուր ակնարկ Եղանակային յուզման խանգարումը (SAD) ընկճուածութեան (depression) տեսակ մըն է, որ կապուած է եղանակներու փոփոխութեան հետ: SAD-ը կը սկսի եւ կ՛աւարտի ամէն տարի մօտաւորապէս  նոյն ժամանակին: Եթէ SAD ունեցող մարդոց մեծամասնութեան նման էք,...

- Դեղորայքային Գերզգայնութիւն (Drug Allergy) - Անգլիական Աղի Պատմութիւն (Epsom Salt) - Դեռահասները Պէտք Եղածէն Աւելի՞ Ժամանակ Կ՛անցընեն Ընկերային Ցանցերու Վրայ Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Դեղորայքային Գերզգայնութիւն (Drug Allergy) Ձեր առողջութիւնը կառավարելու համար դեղերը շատ անգամ անհրաժեշտութիւն են: Անոնք կրնան հսկայական փոփոխութիւն բերել ձեր կեանքին մէջ: Բայց երբեմն մարդիկ ալերժիք հակազդեցութիւն կ՛ունենան դեղի նկատմամբ: Երբ դուք գերզգայնութիւն ունիք, ձեր դիմադրողական համակարգը անվնաս...

ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ Մեր մարմինը կը պարունակէ տեսակաւոր մետաղներ: Կրածինը (calcium) այդ մետաղներէն մէկն է, ամէնէն շատ քանակութեամբ գտնուող մետաղը: Անիկա շատ կարեւոր է մարմնի առողջութեան համար: Մարմնին մէջ գտնուած կրածինը առաւելապէս կը գտնուի ոսկորներուն եւ ակռաներուն մէջ: Անիկա շատ քիչ քանակութեամբ կը գտնուի ջիղերուն, հիւսուածքներուն, արեան եւ այլ հեղուկներուն մէջ: Մարմնին մէջ կայ 1,2-1,4 քկ կրածին: Մարմնի կրածինին 99...

(Մարդկային Քաղաքակրթութիւններու Վերելքի Ժամանակ Այս Հիւանդութիւնները Հարուածեցին Զանոնք) Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Վարակիչ հիւանդութիւններու ոլորտին մէջ համաճարակը ամենավատ սենարիոն է: Երբ տեղաճարակը (endemic) կը տարածուի երկրի սահմաններէն դուրս, այդ ժամանակ հիւանդութիւնը պաշտօնապէս կը դառնայ համաճարակ (pandemic): Վարակիչ հիւանդութիւնները գոյութիւն ունէին մարդկութեան որսորդ-հաւաքողներու (hunter-gatherer) ժամանակ, սակայն 10.000 տարի առաջ գիւղատնտեսական կեանքի փոխանցումը ստեղծեց հասարակութիւններ, որոնք աւելի հնարաւոր դարձուցին համաճարակները: Այս շրջանին առաջին անգամ...

- Լուրեր, Որոնք Փոխեցին Մեր Կեանքը - Արագընթաց Իրողութիւններ, Պաշտպանեցէք Դուք Ձեզ Թունաւոր Բոյսերէ Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Լուրեր, Որոնք Փոխեցին Մեր Կեանքը 1     Քորոնայի Պարագաներու Թիւերը Կը Շարունակուին Բարձրանալ Վարակակիրներու պարագաներու համաշխարհային թիւը հասած է 271 միլիոնի, իսկ մահացածներուն թիւը` 5,3 միլիոնի (մինչեւ դեկտեմբեր 14): Մեծապէս փոխանցիկ Տելթա տարբերակը դարձաւ գերիշխողը: Աճող մտահոգութիւն` օմիքրոն կոչուած նոր տարբերակին վերաբերեալ: 2     Քորոնայի Պատուաստանիւթերու...

- Պատմութիւն Քոլերայի - FDA Յայտնեց, Որ Տնային «Քորոնա»-ի Արագ Քննութիւնները Այնքան Ալ Զգայուն Չեն «Օմիքրոն»-ի Նկատմամբ Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Պատմութիւն Քոլերայի Հակառակ որ դարեր շարունակ քոլերան գոյութիւն ունի, սակայն հիւանդութիւնը յայտնի դարձաւ 19-րդ դարուն, երբ Հնդկաստանի մէջ մահացու վարակ մը դարձաւ ան: Այդ ժամանակէն ի վեր եղած են բազմաթիւ բռնկումներ եւ քոլերայի եօթը համաշխարհային համաճարակներ: Առողջապահութեան համաշխարհային կազմակերպութեան (ԱՀԿ) տուեալներով,...

- Ոսկեայ Դարաշրջանի Հոլիվուտը Ունէր Կեղտոտ Փոքրիկ Գաղտնիք Մը` Թմրանիւթերը - FDA Ընդունեց Merck-ի «Քորոնա»-ի Տնային Դեղահատը Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Ոսկեայ Դարաշրջանի Հոլիվուտը Ունէր Կեղտոտ Փոքրիկ Գաղտնիք Մը` Թմրանիւթերը Տեպի Ռէյնոլծ նոր ստանձնած էր իր կեանքի ամենահիմնական դերակատարութիւնը եւ դարձած էր ուժասպառ: 19-ամեայ աղջիկը առած էր Քեթի Սելտընի դերը` «Singin in the Rain» ժապաւէնին գլխաւոր կինը, եւ ան մեծ պատասխանատուութիւն կը...

- Արդեօ՞ք Վիակրան Կրնայ Կանխել Ալցհայմըրի Հիւանդութիւնը - Արդեօ՞ք Ծնողները Պէտք Է Խրախուսեն Իրենց Երեխաներուն Հաւատքը Կաղանդ Պապային Հանդէպ - Արագընթաց Իրողութիւններ Առողջաբանութեան Մասին Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Արդեօ՞ք Վիակրան Կրնայ Կանխել Ալցհայմըրի Հիւանդութիւնը Սեռական տկարութեան յաղթահարման Viagra դեղահատը կրնայ օգտագործուիլ որպէս ալցհայմըրի հիւանդութեան բուժում, կ՛ըսէ Nature Aging ամսագրին մէջ հրապարակուած նոր հետազօտութիւնը: Այն հիւանդները, որոնք կ՛օգտագործէին սիլտենաֆիլ դեղատեսակը, որ «Վիակրա» դեղի...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Օմեկա-3 ճարպաթթուները (fatty acids) կը գովաբանուին իրենց առողջական տարբեր օգուտներուն համար, որոնցմէ են բորբոքումներու նուազեցումը ու սրտի եւ ուղեղի առողջութեան բարենպաստ ըլլալը: Այնուամենայնիւ, կան քանի մը հակասութիւններ անոնց արդիւնաւէտութեան եւ մարդու առողջութեան համար օգուտներուն վերաբերեալ: Այս յօդուածով մենք կը փորձենք բացատրել, թէ ինչ են օմեկա-3 ճարպաթթուները եւ կ՛ուսումնասիրենք վերջին գիտական ապացոյցները` պարզելու, թէ անոնք ի՛նչ կրնան ընել եւ...

- Ի՞նչ Գիտենք Եւ Ի՞նչ Չենք Գիտեր Օմիքրոն Տարբերակի Մասին - Ակոնիտոնը. Թոյներու Թագուհին - Ի՞նչ Է Մեղրը Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Ի՞նչ Գիտենք Եւ Ի՞նչ Չենք Գիտեր Օմիքրոն Տարբերակի Մասին Առողջապահութեան փորձագէտները ամբողջ աշխարհի մէջ մտահոգութիւն կը յայտնեն նոր յայտնաբերուած «Քորոնա»-ի օմիքրոն տարբերակին մասին, որ առաջին անգամ յայտնաբերուած է Հարաւային Ափրիկէի մէջ: Երկրի առողջապահութեան նախարարը յայտարարեց, որ տարբերակը արդէն տարածուած է...

- Մի՛ Կրկնապատկէք Ասիթամինոֆենը (Փարասեթամոլը) - Հարցախոյզ. Ծնողներուն Մեծ Մասը Յայտնած Է, Որ Իրենց Երեխաները Բաւականաչափ Շնորհակալ Չեն Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Մի՛ Կրկնապատկէք Ասիթամինոֆենը (Փարասեթամոլը) Եթէ ունիք կրիփի ախտանշաններ, ուստի վերջին երկու օրուան ընթացքին հաւանաբար որոշակի բուժում ստացած էք` քանի մը ժամ անգամ մը հազի եւ կրիփի դեղեր առնելով: Օրուան վերջը գլխացաւ ունիք եւ կը մտածէք փարասեթամոլի քանի մը դեղահատ առնել`...

- Հակապիոթիքներու Դիմադրութեան Դէմ Պայքար - Կրիֆոնի Հիւթն Ու Կարգ Մը Դեղեր Պէտք Չէ Միասին Առնել - Գիշերային Զբօսավայրերու Դեղեր Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Հակապիոթիքներու Դիմադրութեան Դէմ Պայքար Հակապիոթիքները դեղատեսակներ են, որոնք կ՛օգտագործուին պաքթերիա (ցպկային մարմիններ) յառաջացած վարակներու բուժման համար: Հակապիոթիքները տարիներու ընթացքին փրկած են բազմաթիւ կեանքեր: Այս դեղերու չարաշահումն ու անպէտք օգտագործումը, սակայն, նպաստած են երեւոյթի մը, որ յայտնի է որպէս...

- Ի՞նչ Պէտք Է Գիտնալ Երկաթի Թունաւորման Մասին - Ինչո՞ւ Առաջնորդներ Չեն Գիտակցիր, Որ Սխալ Են (Բոլորն Ալ Կը Սխալին, Բայց Բարձր Պաշտօններու Վրայ Եղողները` Աւելի) Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Ի՞նչ Պէտք Է Գիտնալ Երկաթի Թունաւորման Մասին Երկաթի թունաւորումը կը յառաջանայ, երբ մարմնի մէջ աւելորդ քանակով երկաթ կը կուտակուի: Այդ մէկը կրնայ տեղի ունենալ բնական ձեւով կամ պատահական: Մեծ քանակով երկաթ ունենալը...

- Methemoglobinemia (Եթէ Կ՛ուզես Smurf Կամ Avatar Դառնալ) - Մտային Եւ Ճանաչողական Խանգարումները Կրնան  Շարունակուիլ Քորոնայով Ախտահարուելէ Ետք Ամիսներ Շարունակ - Ինչո՞ւ «Squid Game»-ը Այսքան Յայտնի Դարձաւ (Netflix-ի Տեսաշարի Զարմանալի Ազդեցութեան Հոգեբանական Բացատրութիւն) Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Methemoglobinemia (Եթէ Կ՛ուզես Smurf Կամ Avatar Դառնալ) Եթէ լսած էք կապտագոյն մորթի հիւանդութեան մը մասին, երբ մարդու մորթը կ՛առնէ «սմըրֆ»-ի երանգ, ապա այդ մէկը...

ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ «Մարդ մը շինենք» գիրքին շապիկը Համացանցի բարիքներու շնորհիւ` վերջերս բախտը ունեցայ հանդիպելու հայերէնով գրուած բժշկական շատ կարեւոր եւ բացառիկ գիրքի մը, որուն խորագիրն էր`«Մարդ մը շինենք, կամ` մարդկային մարմնի կազմախօսութիւնը, բնախօսութիւնը եւ համառօտ ծանօթութիւններ ախտաբանութեան եւ առողջապահութեան մասին»: Գիրքին հեղինակն է բժիշկ Լեւոն Գրիգորեան: Գիրքը հրատարակուած է Փարիզ, 1930-ին: Գրուած է արեւմտահայերէնով եւ հարուստ է մեծ թիւով...

- Ի՞նչ Է Սթոքհոլմեան Համախտանիշը (Stockholm Syndrome) - FDA-ը Չոր Աչքի Համար Առաջին Քիթի Սրսկիչը Ընդունեց Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Ի՞նչ Է Սթոքհոլմեան Համախտանիշը (Stockholm Syndrome) Սթոքհոլմեան համախտանիշը հոգեբանական հակազդեցութիւն է, զոր մարդիկ յաճախ կ՛ունենան տխրահռչակ առեւանգումներու եւ պատանդառութիւններու պարագային: Սթոքհոլմեան համախտանիշէ տառապող անձը դրական կապեր կը ստեղծէ գերեվարողներու կամ բռնարարներու հետ: Ի՞նչ է այս համախտանիշը «Սթոքհոլմեան համախտանիշ»-ը գերութեան եւ չարաշահումներու հոգեբանական...

- ADHD-ի Զննում (Screening) - Ինչպէ՞ս Աւելի Հաւատք Ունենալ Անձիդ Հանդէպ - Խոզի Երիկամունքի` Մարդու Առաջին Յաջող Տեղափոխումը Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ ADHD-ի Զննում (Screening) Դժուա՞ր է ձեր երեխային համար հանգիստ նստիլը: Ձեր երեխան առանց նախապէս մտածելու կը գործէ՞: Ձեր երեխան կը սկսի, բայց չ՛աւարտե՞ր գործերը: Եթէ այդպէս է, ձեր երեխան կրնայ ուշադրութեան պակասի գերաշխուժութեան խանգարում (ADHD) ունենալ: Գրեթէ բոլորը երբեմն կը...

- Ի՞նչն Է Որ Ցնորուն Միտքերը (Wandering Thoughts) Կը Վերածէ Աւելի Վատ Բանի - Merck-ը FDA-ի Թոյլտուութեան Կը Սպասէ «Քորոնա»-ի Բուժման Առաջին Դեղահատի Համար - Որոշ Պատուաստանիւթերու Ազդեցութիւնը Ամբողջ Կեանք Մը Կը Տեւէ. Ահա Թէ Ինչո՛ւ «Քորոնա»-ի Պատուաստները Այդպէս Չեն Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Ի՞նչն Է Որ Ցնորուն Միտքերը (Wandering Thoughts) Կը Վերածէ Աւելի Վատ Բանի Համաճարակի բոլոր արգելափակումներով եւ ֆիզիքական հեռաւորութեամբ,...