Անդրադարձ

  Ղարաբաղեան Հարցի Կարգաւորման Քարոզչութիւնը Եւ Բուն Գործընթացը ՍՏԵՈՊԱ ՍԱՖԱՐԵԱՆ.- Կարծեմ` դուք դրան բախումներ անուանեցիք: ԱՐՏԱԿ ԶԱՔԱՐԵԱՆ.- Ապրիլեան պատերազմին, որն աւարտուեց քառօրեայ ընթացքով, որովհետեւ այդ անվտանգութիւնն ապահովելու համար Հայաստանն ունէր բաւարար ներքին եւ արտաքին միջոցներ: Դուք ասում էք` սպառազինութիւնների մրցավազք. մենք դէմ ենք բոլոր տիպի անիմաստ կամ ինքնանպատակ սպառազինութիւններին, եւ մեր նպատակը դա չէ: Սպառազինութեան մակարդակը մեզ անհրաժեշտ է այնքան,...

ՄՀԵՐ ԳԱՐԱԳԱՇԵԱՆ 3- Ռուսիան եւ նախկին Խորհրդային Միութեան երկիրներու գաղութները- 3-4 միլիոնի հասնող համրանք, ծանրութեան կեդրոնը` Ռուսիա: - Հայաստանի սփիւռքի նախարարութեան տուեալներով, Ռուսիոյ տարածքին կը գործեն 200 միօրեայ (քիչ պարագաներու` երկօրեայ) կրթօճախներ. Ուքրանիա` 37, Ուզպեքիստան` 2, Ղազախստան` 9, Պիելոռուսիա` 2, Մոլտովա` 1: 1.- Ամէնօրեայ վարժարաններ գոյութիւն չունին: Նոյն աղբիւրին համաձայն, Ռուսիոյ հայութեան թիւը` 2,5 միլիոն կը գնահատուի (այլ տեղ կ՛ըսուի`...

 ՎԱՉԷ ԲՐՈՒՏԵԱՆ Պատկեր մէկ: Քանի մը տարի առաջ, Հայաստան տուած այցելութիւններէս մէկուն ընթացքին այցելեցի Սարիթաղ բնակող ընկերներէս մէկուն: Հրաւիրուած էի: Գիշերը, երբ արդէն պանդոկ պիտի վերադառնայի, տանտէրը հեռաձայնով թաքսի մը կանչեց: Ուրբաթ կէս գիշեր էր: Վարորդին հետ ճամբայ ելանք դէպի պանդոկ: Աչքէս չվրիպեցան վարորդին աննախանձելի արտաքինը` «հագուկապը», ինչպէս նաեւ` հինցած-մաշած ինքնաշարժը: Երկուքս ալ լուռ ու անխօս էինք: Զարմանալի երեւոյթ` Երեւանի...

ՎԱԼԵՆՏԻՆ ԹՈՎՄԱՍԵԱՆ Մայիսին կը լրանայ Շուշիի ազատագրութեան 25 տարին: «Շուշի` 25 տարի անց» խորագրի ներքոյ «ՀԱՅԵՐ» համահայկական մետիահարթակը կը փորձի անդրադառնալ տարբեր դրսեւորումների, մարդկային տարբեր պատմութիւնների, որոնք մեզ թոյլ տուեցին զգալ ոչ միայն յաղթանակը, այլեւ` յաղթողին, որոնք ազատագրեցին ոչ միայն քաղաքը, այլեւ` քաղաքացուն... Շուշիի փլատակումներից զերծ մնացած ներքնայարկերից մէկում նա պարապում ու պարապում էր մանչուկների հետ` ի հեճուկս թշնամու ռմբակոծութիւնների:...

Ռ. Հ. Ա. Դպրոցական շրջանիս ես իմ դասարանիս աշխատասէր աշակերտներէն մէկը նկատուած էի: Եթէ մեր դասարանին մէջ երեք կամ չորս աշակերտներ միւսներէն կը զատուէին` որպէս ընդունակ ու աշխատասէր աշակերտ, անոնցմէ մէկը ես էի: Բայց իրականութեան մէջ մեծ աշխատասիրութեամբ կամ տքնաջան աշխատանքով չէ՛, որ դարձած էի դասարանիս յաջող քանի մը աշակերտներէն մէկը: Չեմ գիտեր` ինչպէ՛ս, ես քիչ ու չափաւոր աշխատանքով կրցած...

Ղարաբաղեան Հարցի Կարգաւորման Քարոզչութիւնը Եւ Բուն Գործընթացը «168 Ժամ» թերթին կից գործող «Պրեսսինգ» ակումբում կազմակերպուող քննարկումների ընթացքում արծարծւում են մեր երկրին, հասարակութեանը յուզող բազմաթիւ խորքային հարցեր: Նախընտրական այս շրջանում մեր նպատակն է` ընտրութիւններից առաջ քաղաքական ուժերի, քաղաքական, տնտեսական եւ հասարակական գործիչների, փորձագէտների մասնակցութեամբ քննարկումների միջոցով նպաստել ընտրողների գիտակցուած ընտրութեանը: Քննարկումների շարքի աջակիցներն են «Տեփոփ» Կառավարման հիմնարկը, «Ազատ Ֆարմա» ընկերութիւնը: Այս...

ՄՀԵՐ ԳԱՐԱԳԱՇԵԱՆ Ստորեւ` այս հարցադրումներուն առնչուող թիւեր, օրինակներ եւ պատկերներ: Տեղեկատուական այս (յաճախ` չոր ու կրկնութեան նմանող) մանրամասնութեանց թուարկումը, հատուածի աւարտին, կը դառնայ ինքնաբացատրական: 1.- Միջինարեւելեան գաղութներ - Ասոնց կարեւորագոյնները տարբեր տարողութիւններով վճարած են ու կը շարունակեն վճարել տարածաշրջանի վերիվայրումներու գինը (յատկապէս` Եգիպտոս, Լիբանան, Իրան, Իրաք եւ Սուրիա): Բոլորին մօտ հասարակ յայտարարը անդամներու թիւի սուր կրճատումն է եւ ընկերային յօրինուածքի...

«Ազդակ» վաղը կ՛ամբողջացնէ իր հիմնադրութեան 90-րդ տարին: Յոբելեանը ամէնէն առաջ կը խօսի հսկայական ժառանգութեան մը մասին, որ պատմութիւն է, բայց նաեւ ապրուած օրեր, իրադարձութիւններու անհատնում շտեմարան, առանց չափազանցութիւններու երթալու` ազգային արժէք: Իսկ այդ ազգային արժէքի տէր կանգնողներու իրերայաջորդ սերունդներու աշխատանքային հանրագումարն է, լրատուութենէն թղթակցութիւն, խմբագրականէն ակնարկ ու առաջնորդող յօդուած, ինքնագիր յօդուածներէ վերլուծումներ եւ մեկնաբանական հրապարակագրութիւն` քաղաքական, ընկերային, տնտեսական, կնոջական, մարզական,...

Մ. ԱՆՈՒՄԵԱՆ Թուրքագէտ, պատմական գիտութիւնների թեկնածու Վերջին տարիներին համայն հայութեան շրջանում նկատելի է պատմական Համշէնի եւ համշէնահայութեան խնդիրների նկատմամբ հետաքրքրութեան աճ: Չնայած սոյն թեմայի շուրջ նախորդիւ կատարուած աշխատանքներին` այնուամենայնիւ համշէնահայերի որոշ հիմնախնդիրներ դեռ կարօտ են ուսումնասիրութեան: Նկատի առնելով սփիւռքի եւ Հայաստանի հայութեանը խիստ հետաքրքրող սոյն թեմայի բազմաբովանդակութիւնը` 2016 թ. վերջերին Հայաստանի սփիւռքի նախարարութեան հովանաւորութեամբ Երեւանում լոյս տեսաւ Արեւմտահայոց հարցերի ուսումնասիրութեան...

ՄՀԵՐ ԳԱՐԱԳԱՇԵԱՆ Ներածական/Ընդհանուր Ակնարկ - Մեկնելով Թիւերէն Դժուար է ստուգել «հայեցի դաստիարակութիւն» եզրի ծագման ճշգրիտ պահը, բայց կարելի է հաստատ վկայել անոր յետեղեռնեան երկրորդ յիսնամեակի ընթացքին աստիճանական շեշտադրման մասին: Բնականաբար կրթական ոլորտի միջոցով ազգային դաստիարակութեան մը յղացքին եւ հայերէնի կենսականութեան համար կարելի է հասնիլ մինչեւ Զարթօնք, Աբովեան եւ Րաֆֆի, սակայն այս եզրի գոյութիւնը սփիւռքեան երեւոյթ է, որուն ծննդոցը վստահաբար ծայր...

Մարտ 1-ին, 83 տարի առաջ, Երեւանի մէջ վախճանեցաւ հայկական ճարտարապետութեան արժանաւոր ներկայացուցիչներէն Թորոս Թորամանեան: Շնորհալի ու նշանաւոր ճարտարապետը իրաւամբ կը նկատուի հայկական ճարտարապետութեան գիտական ուսումնասիրութեան հիմնադիրը: Ան ծնած է 1864 թուականի մարտ 18-ին, Փոքր Հայքի Շապին Գարահիսար քաղաքը` հողագործի ընտանիքի մէջ: 1878-ին, 14 տարեկանին, ան զրկուած է ծնողներէն: Սկզբնական կրթութիւնը ստացած է իր ծննդավայրի «Մուշեղեան» վարժարանին մէջ: 1883-ին մեկնած է...

ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Շիրակ տպարանէն 2016-ին լոյս տեսաւ «Շիրակ երգարան 2016»-ը: Մտայղացում եւ իրագործում` Կարապետ Հաննէսեանի: Երգարանը, որ երկրորդ բարեփոխուած հրատարակութիւնն է, կը պարունակէ Սայաթ Նովայի 57 երգեր, որոնք արեւմտահայերէնի վերածած է Աբրահամ Ալիքեան: Երկրորդ հրատարակութեան խմբագիրն է Երուանդ Տէր Խաչատուրեան: Յառաջաբանի մէջ Կարապետ Հաննէսեան կ՛ըսէ, որ Սայաթ Նովա վեց տասնեակէն աւելի հայերէն խաղեր ունի, որոնցմէ առնուազն յիսուն հինգի մէջ սիրոյ...

Յ. ՊԱԼԵԱՆ Միշտ նախանձած եմ ֆրանսացիներուն, որոնք երգիծական շաբաթաթերթ մը ունին` «Քանար Անշենէ», անկողմնակալ եւ արդար, որ հնախոյզի մը պէս կ’երթայ դէպի հնավայրը, անխնայ կը պեղէ, եւ ինչ որ մարդիկ չեն տեսներ կամ չեն ուզեր տեսնել,  կը փռէ արեւուն տակ, որպէսզի ոչ ոք կարենայ ըսել,  թէ չէինք իմացած, չէինք գիտեր: Լեռ Կամսարի օրը օրին գրուած երգիծական էջերուն նոր լոյս տեսած...

ԶԱՖԵՐ ՍԱՐԸՔԱՅԱ Պողազիչի համալսարանի ասպիրանտ «Որտե՞ղ կարող եմ փոքրիկ, վայրի ելակ գտնել: Տրապիզոնի վայրի ելակներին նմանուող, նրանց պէս փոքրիկ, վայրի ելակ» : Այսօր սեւծովեան շրջանի մէջտեղում` Սամսոնի եւ Օրտուի միջեւ գտնուող Ունիէն` 100 հազարի հասնող բնակչութեամբ, սոյն շրջանի ամենազարգացած գաւառներից մէկն է: 1915 թ. հայերի տեղահանութիւնից (Հայոց ցեղասպանութիւնից-«Ակունք»-ի խմբ.) եւ 1924 թ. կնքուած Բնակչութեան փոխանակման մասին պայմանագրից առաջ, ինչպէս ամբողջ սեւծովեան ափը, այնպէս...

ՅԱՐՈՒԹ ՉԷՔԻՃԵԱՆ Էշրեֆիէի մեր թաղամասին, «Սի-Էմ-Սի» հիւանդանոցէն շուրջ հարիւր մեթր դէպի վար եւ հարիւր մեթր վեր, 1955-ին, միայն երկու ինքնաշարժի սեփականատէրեր կային, մեր տանտէրը` «Փլայմութ» տիպի եւ դիմացի հիւանդանոցին տնօրէնը` Օգոստին Պետիր` «Սթուտպէյքըր» տիպի. այժմ երկու մակնիշներուն արտադրութիւնը դադրած է, ու մինչեւ 1965 վեց թաղեցիներ եւս դարձան ինքնաշարժի սեփականատէրեր: Այդ ժամանակներուն, երբ զարմիկներ կ՛այցելէին մեզի, մեր մանկական զբաղում-խաղերուն մաս կը...

Շնորհակալ եմ «Ազդակ»-ի խմբագրութեան, որ 23 փետրուարին հրատարակեց «Լափշինը, հաց բերողը եւ նեղազգային հռետորաբանութիւնը» խորագրեալ յօդուածս, թէեւ «առանց բաժնելու այնտեղ արծարծուած կարգ մը տեսակէտներ, դատումներ ու եզրայանգումներ», ինչպէս կը նշուի 24 փետրուարի «Ճշդումի կարգով» գրութեան մէջ: Շատ ամփոփ ձեւով կը փափաքիմ կատարել քանի մը յստակացում: Նախ պարտիմ ըսել, թէ «Ճշդումի կարգով»-ին մէջ կան յօդուածիս ուղղուած որոշ ուղղակի կամ անուղղակի վերագրումներ,...

Ուքրանիոյ արտաքին գործոց նախարար Պ. Կլիմկինի նախագահութեամբ, փետրուար 21-¬ին ՄԱԿ-ի Ապահովութեան խորհուրդին մէջ կայացած է «Միջազգային խաղաղութիւն եւ անվտանգութեան պահպանում. հակամարտութիւնները Եւրոպայի մէջ» խորագիրով բաց քննարկում, որուն նպատակն էր դիտարկել Եւրոպայի մէջ առկայ հակամարտութիւններուն պատճառով տարածաշրջանային եւ միջազգային խաղաղութեան եւ անվտանգութեան համար սպառնալիքները: Քննարկման մասնակիցներուն մէջ եղած են Հունգարիոյ, Լիթվայի եւ Վրաստանի արտաքին գործոց նախարարները, Խրուաթիոյ պետական քարտուղարը, Շուէտի, Ղազախստանի,...

Համաշխարհային օրակարգ մուտք գործելը մեր երկրի նման փոքր երկրների եւ փոքրաքանակը ազգութեան համար բաւականին դժուար է: Դեռ աւելի՛ն, համաշխարհային օրակարգում պատմական բարի համբաւ վաստակելը եւ շրջադարձի առիթ դառնալը համարեա անհնարին է: Սակայն հայ ժողովրդին անցեալ դարում երկու անգամ այդպիսի առիթներ են տրուել 67 տարիների տարածութեամբ` հէնց փետրուար ամիսներին: Մէկը` 1921 թուականի փետրուարի 18-ին, իսկ երկրորդը` 1988-ի փետրուարի 20-ին: Երկու իրողութիւններն...

ԳԷՈՐԳ ՄԱՆՈՅԵԱՆ Իր արտասովոր պաշտօնավարութեան առաջին մէկ ամսուան ընթացքին նախագահ Տանըլտ Թրամփ ցոյց տուաւ, որ ոչ միայն իբրեւ նախագահութեան թեկնածու կարեւորութիւն չի տար իրականութեանց, այլ պատրաստ է իր շահերուն չյարմարող ճշմարտութեանց դէմ պայքարը շարունակելու` Սպիտակ տունէն եւս: Միայն իր իրականութիւնները լուսարձակի տակ պահելու նպատակով ազատ մամուլին վրայ յաճախ անարդար եւ անընդունելի յարձակումներ կատարելու ընթացքին Թրամփ կը մոռնայ, որ արդար ժողովրդավարութեան...

ՄԱՐԻԱՆԱ ՊԵՐԹԻԶԼԵԱՆ-ՂԱԶԱՐԵԱՆ Ծածկագիր, դրոշմ հայ լեզուին վրայ Արեան մէջ մեր սուրբ, խնկահոտ բուրում Հրաբուխն հայոց դուք վառ պահեցիք... Արեան հոսքով մեր երակներուն Նոր աւիշով բորբ կը գոյատեւէք...: «Աստուածային մեր լեզուին-կանչ արարչական» Մ.Պ.Ղ. Լեզուն մարդոց հաղորդակցութեան կարեւորագոյն միջոցն է: Անիկա յառաջացած ըլլալով հասարակութեան մէջ ստեղծուած անհրաժեշտութեան ստիպողական պահանջով` իր գոյութիւնը կը պահպանէ, քանի որ մարդոց միջեւ իբրեւ հաղորդակցութեան միջոց կը ծառայէ:...