Անդրադարձ

Արցախի նորացուած սահմանադրութեան յատկացուած հանրաքուէի գրեթէ անթերի անցնիլը եւ մանաւանդ միջազգային դէտերու այդ ուղղութեամբ տուած գնահատականը բնական է, որ պիտի անհանգստացնէին Պաքուի պետական շրջանակները: Այդ օրերուն անհրաժեշտ էր հակակշիռ քայլ միջազգային հանրութեան ուշադրութիւնը շեղեցնելու եւ միջազգային քաղաքական իրաւաչափութիւններուն ընդառաջ տնօրինում կատարելու: Ազրպէյճանի փոխնախագահութիւնը կինով օժտելու մօտեցումը կարելի էր նկատել այդ իրաւաչափութիւններուն համահունչ որոշում, եթէ... Միջազգային կարծիք շեղեցնելու Պաքուի մարտավարութիւնը կու...

ՎԱՀՐԱՄ ԷՄՄԻԵԱՆ Լեռնային Ղարաբաղի հարցին շուրջ բանակցութիւններու նախաշեմին Արցախ-Ազրպէյճան կամ Հայաստան-Ազրպէյճան սահմանագիծերուն վրայ ազրպէյճանական կողմի մագլցողական քայլերը արդէն դարձած են սովորական երեւոյթ: Ազրպէյճան այդ նոյն մարտավարութեան դիմեց նաեւ Արցախի մէջ 20 փետրուարին տեղի ունեցած սահմանադրական փոփոխութիւններու հանրաքուէի նախօրեակին: Ազրպէյճանի համար մագլցողական քայլերու դիմելը կանխարգիլման միջոց է: Այդ հնարքի կիրարկումը մինչեւ օրս յաջող եղած է զինադուլի հսկողութեան մեքանիզմի կիրարկման կանխարգիլման պարագային,...

ՍԵԴՕ ՊՈՅԱՃԵԱՆ Հայ յեղափոխական դաշնակցութիւնը յառաջիկայ խորհրդարանական ընտրութիւններուն մեր ժողովուրդին կը ներկայանայ յստակ առաջադրանքով եւ բիւրեղացած խոստումով: Դաշնակցութիւնը կ'առաջադրէ հայրենի ժողովուրդին հետ միասնաբար հիմնադրել նոր սկիզբ մը` դէպի իսկական ժողովրդավարութիւն, դէպի իրական հաւասարութիւն, դէպի բարգաւաճ տնտեսութիւն, դէպի արդիւնաւէտ իշխանութիւն, դէպի իրաւական պետութիւն: Դաշնակցութիւնը կը խոստանայ հայրենի ժողովուրդին` հիմը դնել արդար Հայաստանի, ուր հայ ժողովուրդն է իրաւական տէրն ու վճռողը երկրի...

ԺԱՆԻԿ ՔԷՉԵԱՆ Ըստ երեւոյթին, այլ բաներու կարգին, կը թուի, թէ համաշխարհայնացումը պատճառ դարձած է, որ իրական իշխանութիւնը քաղաքականութենէն առանձնազատուի ժամանակակից պետութիւնները բացարձակ նորազատական հայեցակարգի չափանիշի մը ենթարկուած ըլլալուն պատճառով: Ասիկա ակադեմական գաղափարախօսական հիմնադրոյթներուն հետ ոչ մէկ կապ ունի, այլ մօտեցում ունի, օրինակ` թէ ո՞ւր եւ ի՞նչ ձեւով կը միջամտէ (կամ ոչ) պետութիւնը, ի՞նչ ձեւով պետութիւնը կրնայ ներդրում ունենալ առաջնահերթութիւն տալով...

Ուրախ ենք յայտնելու, որ Հայկազեան համալսարանի Հայկական սփիւռքի ուսումնասիրութեան կեդրոնը վերջերս նուէր ստացաւ Պոսթընի «Հայրենիք» օրաթերթի 1 յուլիս 1916-29 յունիս 1918 շրջանը ընդգրկող թիւերով կազմուած երկու ծաւալուն հատորներ, որոնք յանձնուեցան Հայկազեան համալսարանի «Տէրեան» հայագիտական գրադարանին: Այս թերթերը Հայկական սփիւռքի ուսումնասիրութեան կեդրոնին նուիրուեցան Լոս Անճելըսի «Արարատ Էսքիճեան» թանգարանին կողմէ: Ուրախ ենք յայտնելու նաեւ, որ փրոֆ. Վահրամ Շէմմասեանի միջոցով Հայկական սփիւռքի ուսումնասիրութեան...

ՅԱՐՈՒԹ ՉԷՔԻՃԵԱՆ Հեգնօրէն, զուգադիպելով Վարդանանցի տօնակատարութեան օրուան, 23 փետրուար 2017-ին «Լինքտին» «մասնագէտներու» վերաբերող ընկերային ցանցի «Հայ մասնագէտներ» խմբաւորումէն ստացայ խիստ մտահոգիչ հաղորդագրութիւն մը, որուն անգլերէն վերնագիրն է` «Քանատան աւելի մօտ է, քան կը կարծես», իսկ ծանուցում-կոչը` «Եթէ Հայաստանի քաղաքացիութիւն ունիս եւ կ՛ուզես Քանատա փոխադրուիլ, բարեհաճէ հետեւիլ մեր Դիմատետրին` հետեւեալ հասցէով...»: Հաղորդագրութիւնը ստանալուս պահուն արդէն իսկ հինգ հետաքրքրուողներ յաւելեալ մանրամասնութիւն կը...

Յ. ՊԱԼԵԱՆ Բարոյականը, իմաստութիւնը, գիտութիւնը եւ ծառայութեան փաստը դադրած են փառասիրութեան, դիրքի տիրացման եւ ընդհանրապէս ղեկավարման լծակ եւ չափանիշ ըլլալէ, պետութիւններու եւ ընկերային կազմակերպութիւններու պարագային: Ինչպէս սովորութիւն է ըսել, կրկնենք` յարգելով բացառութիւնները: Մեր մոլորակի հեռու եւ մօտ անկիւնները ընկերութիւններու առօրեային մաս կը կազմեն գայթակղութիւնները, բոլոր մակարդակներու վրայ, արքայական տուներէն մինչեւ նախագահները, երեսփոխանները, կուսակցութիւնները, միութիւնները, հաստատութիւնները, բոլոր այն վայրերը, ուր մարդիկ...

(Զուարթ Աբէլեան Դաստիարակի Յիշատակին) Ս. ՄԱՀՍԷՐԷՃԵԱՆ Յունուարի վերջին օրը Լոս Անճելըսի մէջ այս աշխարհին սուսիկ-փուսիկ հրաժեշտ տուաւ Զուարթ Աբէլեան անուն հայուհի մը, որուն վերջին յարգանք մատուցելու համար 9 փետրուարին շիրիմին շուրջ համախմբուեցան խումբ մը հարազատներ եւ նախկին աշակերտներ: Այսպիսով, փակուեցաւ կեանքի տաֆթարը բազմավաստակ ուսուցչուհիի մը եւ մօր մը, որուն իմացական ողջ կեանքը եղած էր յարատեւ ճամբորդութիւն մը` հայ դպրութեան ջահէն...

Հայ ժողովուրդի մշակութային կենսունակութեան եւ ազգային տաղանդին ամէնէն խօսուն վկան է հայ թատրոնը, որուն արժանաւոր հսկաներէն Մարտիրոս Մնակեանի մահուան 97-րդ տարելիցը կ’ոգեկոչենք փետրուար 22-ին: 1920 թուականի այս օրը, Պոլսոյ մէջ, ծերունազարդ տարիքին վախճանեցաւ հայ բեմի մեծանուն դերասանապետը, որ աւելի քան կէս դար բեմական իր ներկայութեամբ ջերմացուց հայ կեանքը, յատկապէս` կատակերգական իր առինքնող դերերով: Բարձրարժէք եղաւ Մարտիրոս Մնակեանի ներդրումը նաեւ ու...

Աւարտին կը մօտենան Համազգայինի «Արեգ» թատերախումբի «Արքայ արթնցի՛ր» ներկայացման փորձերը: Երաժշտական կատակերգութեան հեղինակ եւ բեմադրիչ Ռոպերթ Առաքելեան վերջին ցուցումները կու տայ դերասաններուն. մարտ 3-էն սկսեալ բեմ կ՛ելլեն «Արեգ»-ի շուրջ 35 դերակատարներ: «Գայեանէ» պարի դպրոցէն ներկայացման կը միանան շուրջ 50 աշակերտներ` գեղարուեստական ղեկավարութեամբ պարուսոյցներ Կարէն եւ Ժագլին Մակինեաններու: Թատերախաղը գրուած է Յովհաննէս Թումանեանի «Ոսկիի կարասը» հեքիաթի հետեւողութեամբ եւ ծիծաղի ընդմէջէն կը...

ՅԱԿՈԲ ՀԱՒԱԹԵԱՆ Ուրբաթ, 24 փետրուարին, Լիբանանի սկաուտական ֆետերասիոնը յատուկ հանդիսութեան մը ընթացքին պատուեց Այնճար հայաւանի ՀՄԸՄ-ի սկաուտական շարժումին մէջ բազմամեայ ծառայութիւն բերած եղբայր Լեւոն Թաշճեանը եւ քոյր Վերգինէ Այնթէպլեանը: Ասիկա առաջին պարգեւատրումը չէ այս երկու նուիրեալներուն, որոնք ՀՄԸՄ-ի անցնող 50 եւ աւելի տարիներու տոմարին վրայ իրենց անշահախնդիր ծառայութեամբ եւ նորահաս սերունդներուն ջամբած դաստիարակութեամբ հարստացուցին այնճարահայութեան կեանքը եւ ընդհանրապէս ՀՄԸՄ-ի նշանաբանով...

 ՆԱԹԱՆ ՊԵՏՐՈՍԵԱՆ Փետրուարեան յեղափոխութիւնը ոչ միայն Ռուսիոյ, այլ նաեւ համայն մարդկութեան պատմութեան եզակի էջերէն մէկն է: Անիկա յեղափոխութիւն մըն էր, որ փոխեց միլիոնաւոր մարդոց ընկերային-տնտեսական իրավիճակը: Ինչպէս որ փիլիսոփայ Քարլ Մարքս ըսած էր` «յեղափոխութիւնները պատմութեան շոգեկառքերն են», նոյնպէս ալ Ռուսիոյ Փետրուարեան յեղափոխութիւնը շոգեկառք մըն էր, որ արտադրական համակարգը փոխեց, աշխատանքի եւ դրամագլուխի միջեւ յարաբերութիւններուն նոր ընթացք, իսկ հողի եւ գիւղացիի...

«Փետրուարի 27. ժամը 5:00-ին թուրքերի ամբոխը ներխուժեց հարեւան հինգ յարկանի շէնքը... Ես իմ աչքերով տեսել եմ միայն Սաշայի եւ նրա տիկնոջ` Աւագեան Լոլայի ու քրոջ սպանութիւնը: Աղմուկ-աղաղակ էր, սուլոց: 100-150 հոգի էին: Մտան շքամուտք: Սաշային սպաննեցին շքամուտքի մօտ, խփում էին փայտերով, ոտքով, երկաթէ ձողերով, դանակահարում: Սաշայի քոյրը պատշգամբից գոռում էր, օգնութիւն կանչում: Ամբոխը, Սաշային մորթելուց յետոյ, բարձրացաւ նրա տուն, անմարդկային...

Փետրուարի վերջին օրերուն պահանջատէր հայութիւնը կը նշէ Խոջալուի վտանգազերծումը, որ արցախեան ազատամարտի յաղթարշաւին մեծ թափ տուաւ: Փետրուար 25-էն 26 լուսցող գիշերը, 1992-ին, Ստեփանակերտէն չորս մղոն դէպի հիւսիս գտնուող Խոջալուի մէջ արձանագրուեցաւ ռազմաքաղաքական նշանակութեամբ կարեւոր յաղթանակ մը Արցախի ազգային-ազատագրական պայքարի արիւնալի, այլեւ հերոսական պատմութեան մէջ: Հայկական ջոկատները այդ օր ընդհանուր յարձակողականի ձեռնարկեցին ազրպէյճանական հրետանիին ահ ու սարսափ եւ մահ սփռող կեդրոն...

ԿԱՐՕ ԱՐՄԷՆԵԱՆ Կը գտնուինք Հայաստանի Ազգային ժողովի ընտրութիւններու նախօրեակին, եւ հասած է փորձաքննութեան ժամը: Հայ անկախ պետականութեան կեանքին մէջ, առաջին անգամ ըլլալով, կիրարկման կը դրուի Հայաստանի Հանրապետութեան նոր սահմանադրութեամբ ի զօրու դարձող խորհրդարանական համակարգը, որ կոչուած է քաղաքական ուժերու շատ աւելի լայն զանգուածի մը մասնակցութիւնը ապահովելու յառաջիկայ ընտրական գործընթացին մէջ: Եւ նոր ընտրակարգը ինքնաբերաբար ծնունդ տուած է քաղաքական ուժերու այն...

ԴՈԿՏ. ՀՐԱՅՐ ՃԷՊԷՃԵԱՆ «Իւրաքանչիւր օր պէտք է հանդուրժողականութեան օր ըլլայ»: Շատ անգամ մարդիկ ու բարեկամներ հարց տուած են ինծի աշխատանքային ասպարէզիս` Աստուածաշունչի ընկերութեան եւ Ծոցի տարածաշրջանի մէջ գործելու կարելիութեան մասին, որովհետեւ, եւ հասկնալի պատճառներով, դժուար կ՛ըլլայ պատկերացնել, որ իսլամական այս երկիրները, որոնք ծանօթ են նաեւ որպէս նոյն այս կրօնին հիմքը նկատուող ոստաններ, որպէս պետութիւն եւ պետականութիւն, իրենց մէջ կրնան ընդգրկել...

ԱԲՕ ՊՈՂԻԿԵԱՆ Անցեալ քանի մը օրերուն Արցախի ժողովուրդը պատմական նոր յաղթանակ մը արձանագրեց` միջազգային դիտորդական առաքելութեանց հսկող աչքերուն առջեւ: Իբրեւ սահմանադրական փոփոխութեանց այս տարբերակին հակադրուած կուսակցութեան մը մամլոյ ընտանիքի անդամ` չենք կրնար չարձանագրել, որ հանրաքուէն ինքնի՛ն, իր ժողովրդավարական սկզբունքներու բծախնդիր կիրարկումով, միջազգային դիտորդական բազմաթիւ առաքելութեանց ներկայութեամբ, պատմակա՛ն յաղթանակ մը ապահովեց Արցախին: Միայն թուարկումը այն բազմաթիւ երկիրներուն, ուրկէ պետական եւ հասարակական...

1949 թ.  դեկտեմբերի  6-ին  Իրանի  Համատան  քաղաքում վախճանուեց  ՀՅ Դաշնակցութեան ֆիտայական սերնդի փայլուն ներկայացուցիչներից մէկը` Մօրուք Կարօն` Կարապետ Աւոյեանը(1): 1921 թուականի փետրուար 18-ի ապստամբութեանը մասնակցողների մի խումբ: Կենտրոնում նստածը` Կարօ Սասունի: Նստածներից ձախից երկրորդը` Մօրուք Կարօ Ինչպէս Կարօ Սասունին է վկայում, Մօրուք Կարոն որպէս ֆիտայի գործակցել է Սերոբ Աղբիւրի, Անդրանիկի, Գէորգ Չաւուշի եւ Ռուբէնի հետ: Հայ ազատագրական պայքարի այս անվեհեր...

Վարդանանց պատերազմի հիմնական դասը, անկախ գաղափարախօսական բարոյական ուսանելիութենէն, ռազմագիտական առումով կռուելաձեւի փոփոխութեան անհրաժեշտութիւնն էր: Ճակատային պատերազմէն դէպի փարթիզանական կռուելաձեւի անցումը, Վարդանանց պատերազմի փոխանցած ուղերձն էր: Եւ, ըստ էութեան, զուտ ռազմագիտական առումով վահանեանց փարթիզանական կռուելաձեւն էր, որ պարտադրեց Նուարսակի դաշնագիրը եւ հզօր Պարսկաստանին թելադրեց հաշուի նստիլ Հայաստանի հետ: Եւ ինչպէս Վարդանանցը, այնպէս նաեւ իւրաքանչիւր պատերազմ կը փոխանցէ իր դասերը: Հաւանաբար նաեւ...

«Այս Հաւատքէն Մեզ Ոչ Ոք Կրնայ Խախտել, Ո՛չ Հրեշտակները Եւ Ո՛չ Մարդիկ, Ո՛չ Սուրը Եւ Ո՛չ Հուրը, Ո՛չ Ջուրը  Եւ Ո՛չ Ալ Որեւէ Այլ Դառն Հարուած...» Սրբոց Վարդանանց տօնին առիթով, կու գանք սիրով ողջունելու մեր ժողովուրդի զաւակները եւ յիշեցնելու բոլորին, որ իբրեւ «անկատար տենչեր»  ունեցող ազգութեան մը զաւակները, սրբազան պարտականութիւն պէտք է համարենք երախտիքով յիշել մեր պատմութեան մեծերը, յատկապէս անոնք,...