Առողջապահական - Բժշկագիտական

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Որքանո՞վ կախուածութիւն կը յառաջացնեն սայլոսայպինի սունկերը Կը թուի, թէ սայլոսայպինի սունկերը մարդոց մօտ կախուածութիւն յառաջացնելու շատ տկար ներուժ ունին: Չեն պատահած զգալի դէպքեր, երբ մարդիկ սունկի վնասակար կախուածութիւն ունեցած են: Սայլոսայպինի մասնիկները չեն ազդեր որեւէ ներածին ջղային հաղորդիչի (endogenous neurotransmitter) քանակի վրայ, ոչ ալ ուղեղի ջղային հաղորդիչներու առկայ պաշարները օգտագործելով` կ՛ազդեն ջղային ընկալիչներու աշխուժացման վրայ (ինչպէս` քոքայինը կամ...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Ի՞նչ են սայլոսայպինի սունկերը (կախարդական սունկերը) (Magic Mushrooms) Սայլոսայպինի սունկերը բնական սունկեր են, որոնք կը պարունակեն հոգեկան առողջութեան վրայ ազդող նիւթ մը` psilocybin-ը: Ամբողջ աշխարհի վրայ կը հանդիպինք սայլոսայպին պարունակող սունկերու աւելի քան 180 տեսակներու, որոնք կրնան յառաջացնել զգայախաբութիւն եւ մարդու հոգեկանի վրայ ազդեցութիւն կ՛ունենան, երբ օգտագործուին: Այլ քիմիական նիւթերէն են պայոսիսթինը եւ նորպայոսիսթինը, որոնք սովորաբար առկայ են...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ - Արխիւային. Առաջին Հայ Բժշկական Ամսաթերթը - Մարդիկ Կը Շարունակեն Բնաշրջուիլ Նոր Ծիներու Յառաջացման Հետ Միասին Արխիւային. Առաջին Հայ Բժշկական Ամսաթերթը Այս սիւնակով պիտի հրատարակուին հայերէն եւ անգլերէն լեզուներով պարբերականներու անցեալի թիւերէն յօդուածներ, որոնք չեն կորսնցուցած իրենց այժմէականութիւնը, յօդուածներ, որոնք լոյս կրնան արձակել անցեալի վրայ, գաղափար առնելու համար, թէ այդ ժամանակ կեանքը ինչպէս կ՛ընթանար եւ յօդուածներ, որոնք շահեկան...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Անասուններու յիշողութիւնը կը տարբերի ըստ անոնց տեսակներուն: Այնուամենայնիւ, միայն շատ քիչ թիւով անասուններ լաւ արդիւնքներ կ՛ունենան կարճաժամկէտ յիշողութեան իրենց քննութեան առումով: Անասուններու կարճաժամկէտ յիշողութեան մէջ ամէն ինչ կարելի է պահել, բայց այդ մէկը արագ կը մոռցուի: Անասուններն ունին նաեւ մասնագիտացուած յիշողութիւններու լայն շրջանակ: Անոնք կրնան յիշել միայն որոշակի տեսակի գիտելիք, բայց` պահել զայն շատ երկար ժամանակ: Ստորեւ ներկայացուած...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Թերեւս ձեր մտքէն չանցնի, որ ADHD ունեցող փոքրիկներ կարգ մը յար ու նման գիծեր ունին մեծահասակներուն հետ: Երեխաները դժուարութիւն կ՛ունենան իրենց տեղը նստելու եւ կեդրոնանալու որեւէ մէկ գործի վրայ: Մեծահասակները շատ լաւ ձեւով իրենց տեղը կը նստին, բայց անոնք յաճախ կը դժուարանան քայլ պահելու տօնական ընթրիքի մը զրոյցին հետ: Երկու պարագաներուն ալ խնդիրը ուշադրութեան պակասն է: Այո՛, այդ...

- Սնունդի Ապագան - Արեան Քննութիւնը Կոճակի Մը Սեղմումով` Առանց Ասեղի Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Սնունդի Ապագան Վաթսուն տարի առաջ «The Jetson»-ի մէջ կը պատկերացնէին, որ ապագային մենք կերակուրները պիտի ուտենք դեղահատերու տեսքով: Այդ մէկը դեռ չէ կատարուած: Այսպիսով, ի՞նչ (եւ ինչպէ՞ս) կը կարծեն փորձագէտները, որ մենք պիտի ուտենք 30, 40, 50 տարի ետք: Վերջին 6 տասնամեակները հսկայական թռիչքներ տեսած են գիւղատնտեսութեան...

- Ընձուղտը Կամ Giraffa Camelopardalis-ը - Արեան Բարձր Ճնշման Ծանօթ Դեղատեսակ Մը` Telisartan-Ը, Կրնայ Կանխել Ալցհայմըրի Հիւանդութիւնը Սեւամորթ Հիւանդներու Մօտ Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Ընձուղտը Կամ Giraffa Camelopardalis-ը Ընդհանուր ակնարկ Ինչո՞ւ մարդիկ այդքան կը նային ընձուղտներուն. բացի ակնյայտ այն պատճառէն, որ անոնք բաւական բարձրահասակ են, որովհետեւ անոնք բնութեան ստեղծագործութեան հրաշալի օրինակներ են: Ընձուղտները ցամաքային ամէնէն բարձրահասակ  կենդանիներն են: Ընձուղտը կրնայ նայիլ երկրորդ...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Երբ հիւանդները կամ ընտանիքները բժիշկին հետ անհամաձայն գտնուին Երբեմն, երբ հիւանդները կամ անոնց ընտանիքները համաձայն չեն գտնուիր բժիշկին հետ, ակնյայտ բարոյագիտական որոշումը շատ հաւանաբար ճիշդը չ՛ըլլար այս պարագային: Ահա օրինակ մը, որ իրապէս տեղի ունեցած է. Հարաւարեւելեան Ասիայէն երեխայ մը ունէր թիւրոտնութիւն (1) (Clubfoot) (կամ ծռոտնութիւն (talipes), զոր դիւրութեամբ կարելի էր բուժել, բայց ծնողները թոյլ չէին տար երեխային...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Բժշկական բարոյագիտութեան խնդիրները կրնան մարտահրաւէր ըլլալ Բժշկական բարոյագիտութիւնը կը ներառէ որոշ խնդիրի մը ուսումնասիրութիւն, սովորաբար` քլինիքական դէպք մը, եւ արժէքներու, փաստերու ու տրամաբանութեան օգտագործում` որոշելու համար, թէ ի՛նչ է լաւագոյն ձեւը գործելու: Որոշ բարոյագիտական խնդիրներ բաւական պարզ են, օրինակ` ճիշդը սխալէն զատ որոշելը: Բայց այլ խնդիրներ կրնան նաեւ շփոթ ստեղծել, օրինակ` որոշել երկու «իրաւունքներու»` երկու արժէքներու միջեւ, որոնք...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Աչքի չորացումը կը յառաջանայ, երբ աչքերը շատ քիչ արցունք կ՛արտադրեն, կամ երբ արցունքները շատ արագ կը գոլորշիանան: Այս մէկը կրնայ ազդել մէկ կամ երկու աչքերուն վրայ: Աչքի չորացման ախտանիշներէն են անհանգստութիւնը, մշուշոտ տեսողութիւնը եւ լոյսի նկատմամբ զգայունութիւնը: Աչքի չորութիւնը կրնայ ըլլալ թեթեւ կամ ծանր: Թեթեւ պարագաներուն կարելի է արձագանգել առանց դեղագիրի (OTC) բուժումով, մինչդեռ աւելի ծանր պարագաները կրնան...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Ի՞նչ է կլոմերուլային զտումը Կլոմերուլային զտումը մէզի պատրաստման առաջին քայլն է: Այդ այն գործընթացն է, զոր երիկամները կ՛օգտագործեն արեան մէջ գտնուող աւելորդ հեղուկը եւ թափօնները զտելու համար երիկամի մէզը հաւաքող խողովակներուն մէջ, որպէսզի անոնք աւելի ուշ հեռացուին ձեր մարմնէն: Ինչո՞ւ մարմնին մէջ մէզ կը պատրաստուի Եթէ սխալ բան մը չպատահի, մեզմէ շատեր շատ ժամանակ չեն տրամադրեր մտածելու, թէ...

- Դլփիններու Առեղծուածային «Ուղեղային Ցանց»-ին Նպատակը Թերեւս Վերջապէս Հասկնալի Ըլլայ - Կուրծքի Կաթը Եւ Կենսամանրէն Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Դլփիններու Առեղծուածային «Ուղեղային Ցանց»-ին Նպատակը Թերեւս Վերջապէս Հասկնալի Ըլլայ Դլփիններն ու կէտ ձուկերը լողալու ժամանակ մեծ ճնշում կը զգան, եւ արեան անօթներու «սքանչելի» ցանց մը կը պաշտպանէ անոնց ուղեղը, ցոյց տուած է նոր հետազօտութիւնը: Երբ դլփինները կը լողան ովկիանոսի մէջ, մեզի կը թուի,...

- Ձեր Մարմինը Ունի Խելացի Միջոց Մը` Պարզելու, Թէ Որքան Ջուր Պէտք Է Խմէք Ամէն Օր - Զարմանալի Բաներ, Որոնք Կրնան Բարձրացնել Ձեր Արեան Ճնշումը Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Ձեր Մարմինը Ունի Խելացի Միջոց Մը` Պարզելու, Թէ Որքան Ջուր Պէտք Է Խմէք Ամէն Օր Լուրջ հարցում. ամէնօրեայ որքա՞ն ջուր անհրաժեշտ է միջին չափահաս մարդուն: Հաւանաբար լսած էք սովորական պատասխանը. ութ գաւաթ ութ...

- Երբ Ճշմարտութիւնը Կը Գերագնահատուի. Անպարկեշտութեան Առաւելութիւնները - Արհեստական Քաղցրացնողները Արդեօք Վնասակա՞ր Են Ձեր Սրտին Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Երբ Ճշմարտութիւնը Կը Գերագնահատուի. Անպարկեշտութեան Առաւելութիւնները   Սուտն Ու Խաբէութիւնը Լուծումը Չեն` Բացի Հետեւեալ Պարագաներէն. Հիմնական Կէտեր Եթէ կ՛ուզէք, որ ուրիշներ ձեզի վստահին, ձեր կողմէ ըսուած որեւէ մէկ սուտ պէտք է դրդուած ըլլայ անոնց օգնելու բարենպաստ մտադրութեամբ, եւ ոչ թէ` վնասելու: Ուրիշին հետ...

- Լաթեքսի Պատրաստում - Ի՞նչ Կայ Մեր Խմած Ջուրին Մէջ Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Լաթեքսի Պատրաստում Ինչէ՞ պատրաստուած է լաթեքսը: Ամենապարզ պատասխանը` լաթեքսը ձգախէժ է: Սովորաբար անոր յիսունհինգ տոկոսը ջուր է եւ մօտ քառասուն տոկոսը` ձգախէժէ պատրաստուած նիւթ մը: Լաթեքսը փափուկ, ճերմակ նիւթ մըն է, որ կը գտնուի հասուն ձգախէժի ծառի կեղեւին տակ: Թերեւս զարմանաք, եթէ ձեզի ըսուի, որ լաթեքսը բնական նիւթ...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Բանալի բառեր Միզածորան- ureter Կրածին- Calcium (Ca) Նատրիոմ- Sodium (Na) Ներադիտակ- scope Միացութիւն- compound Միզաթթու- Uric acid Շողանկար- X-ray Ընթացակարգ- Procedure Ի՞նչ են երիկամներու քարերը Երիկամներու քարերը կոշտ, խճաքարի նմանող տարրեր են, որոնք կրնան ձեւաւորուիլ ձեր երիկամներէն ներս: Անոնք պատրաստուած կ՛ըլլան հանքանիւթերէ եւ աղերէ: Երիկամներու քարերը պզտիկ կ՛ըլլան, սովորաբար եգիպտացորենի միջուկի եւ աղի հատիկի չափերու միջեւ: Անոնք կրնան...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Ամառնային երեկոյով դաշտագնացութիւն մը. ի՞նչը կրնայ ասկէ աւելի լաւ ըլլալ: Սակայն հոն, աւելի ուշ, մէկը մժեղի խայթոց կը ստանայ, եւ այնտեղ կը սկսի գրոհը: Մինչ մժեղները խնճոյք կը սարքեն իրենց ընտրած թիրախներով, ներկայ այլ մարդիկ անվնաս կը մնան այդ բոլորէն, բայց ինչո՞ւ: Medical News Today-ը կը ներկայացնէ, թէ ի՛նչն է որ կը գրաւէ մժեղները, ինչո՞ւ անոնք կը թիրախաւորեն...

- Նուաղում (Fainting) - Ուսումնասիրութիւն. Զինուորականները Չեն Կրնար Յենիլ Արհեստական Բանականութեան Վրայ` Ռազմավարութեան Կամ Դատողութեան Համար Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Նուաղում (Fainting) Նուաղումը, որ նաեւ կը կոչուի ուշագնացութիւն, գիտակցութեան ժամանակաւոր կորուստ է: Այդ պայմանաւորուած է ուղեղի արեան հոսքի յանկարծակի նուազումով: Պատահարը սովորաբար կը տեւէ քանի մը երկվայրկեան կամ վայրկեան: Նուաղումի պարագաներուն մեծ մասը մտահոգութեան պատճառ չէ: Բայց եթէ դուք յաճախ կը նուաղիք,...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Էկզեման սովորաբար կը յառաջացնէ մորթի մեծ տարածքներու բորբոքում, քերուըտուք եւ կարմրութիւն: էկզեմայի քանի մը տարբեր տեսակներ կան, որոնցմէ են` անսովոր էկզեման (atopic eczema), շփման մորթատապը (contact dermatitis) եւ սկաւառակաձեւ էկզեման (discoid eczema): Էկզեման մաշկի տարածուած հիւանդութիւն մըն է, որ Միացեալ Նահանգներու մէջ կ՛ախտաճանաչուի աւելի քան 30 միլիոն մարդու մօտ: Ընդհանուր առմամբ, էկզեման կրնայ ազդել մաշկի վրայ յառաջացնելով` Գոց...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Մահը բան մըն է, որուն բոլորս, ուշ կամ կանուխ, ստիպուած ենք դէմ յանդիման գտնուելու: Բայց ինչպէ՞ս մենք կ՛արձագանգենք անոր: Ինչո՞ւ մեզմէ ոմանք աւելի շատ կը վախնան, քան միւսները: Եւ ճշգրտօրէն ի՞նչն է, որ մեզ կը վախցնէ մահէն: Ձեզի կը ներկայացնենք մահուան մտահոգութեան հետ կապուած տեսութիւններու ակնարկ մը, եւ թէ` ի՛նչ կրնաք ընել զայն թեթեւցնելու կամ ուղղելու համար: Քիչ...