Category: Առողջապահական - Բժշկագիտական
Ինչպէ՞ս Զօրացնել Մեր Մարմինին Դիմադրողականութիւնը
ՇԱՂԻԿ ԳԱԲՐԻԷԼԵԱՆ Սննդագէտ Օրերս աշխարհը կը տառապի պսակաձեւ ժահրի համաճարակէն: Այս համաճարակին դէմ դնելու համար խիստ կարեւոր է զօրացնել մեր մարմինին դիմադրողականութիւնը։ Կան բազմաթիւ ազդակներ, այլ խօսքով՝ հիւանդութիւններ, որոնք կը ... Շարն.
Ճանչնանք «Քորոնա» Ժահրախտը Կամ Թագաժահրախտը` Նոր Տուեալներով
ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ «Ճանչնանք «Քորոնա» ժահրախտը կամ թագաժահրախտը» վերնագիրով 26 յունուար 2020-ին իմ ստորագրութեամբ յօդուած մը լոյս տեսաւ Մոնրէալի «Հորիզոն» շաբաթաթերթին մէջ: Այդ օրէն անցած են երկու ամիս: Այս երկու ... Շարն.
Կապոյտ Հազ-Խեղդահազ Whooping Cough-Pertusis
ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ Կապոյտ հազ-խեղդահազը (wooping cough-pertussis) սուր վարակիչ (infec-tious) հիւանդութիւն մըն է եւ կը յատկանշուի շնչառական ուղիներու` խռչափողի, շնչափողի եւ ցնցուղներու (bronchi) լորձնաթաղանթներուն բորբոքումով եւ ջրուռեցքով (edema), ինչպէս նաեւ` ... Շարն.
Սկսաւ Նուպար Աֆէեանի Ընկերութեան Քորոնա Ժահրին Յատուկ Պատուաստին Փորձարկումը
«Մոտերնա թերափիութիքս» ընկերութիւնը, որ հաստատուած է Մասաչուսեց նահանգին մէջ, շատ կարճ ժամանակի մէջ (42 օր) ստեղծած է պատուաստ մը` օգտագործելով ծինային արդիական միջոցներ, յուսալով զսպել «COVID 19» տեսակի քորոնա ժահրին ... Շարն.
Կեղծմաշկ-Diphtheria
ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ Կեղծմաշկը վարակիչ, լուրջ եւ մտահոգիչ հիւանդութիւն մըն է: Անոր յարուցիչը Գորինեպաքթիրիւմ տիֆթերի մանրէն է (Corynebacterium diphtheriae): Ան նաեւ կը կոչուի Քլեպս-Լոֆլեր պասիլըս (Klebs-Loffler bacillus), որովհետեւ ան գտնուած ... Շարն.
«Քորոնա» Ժահրն Ու Մենք
ՏՈՔԹ. ԷԼԻ ԹԱՇՃԵԱՆ Վերջին շրջանին ամբողջ աշխարհին ուշադրութիւնը գրաւած է «Քորոնա» ժահրը, որ արդէն իսկ սարսափի մատնած է համայն մարդկութիւնը, որովհետեւ օրէ օր մահուան պարագաներու թիւը կը բարձրանայ, եւ վարակուած ... Շարն.
Ջուրի Կարեւորութիւնը Մարդու Առողջութեանը Համար
ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ Հիւանդագին ջուրի կորուստը կը յառաջացնէ մարմնական ջրանուազում (dehydration), որ հակակշռուելու է հիւանդին առատ ջուր խմցնելով կամ ներերակային (intravenous) հեղուկ ներարկելով: Ջրանուազումի տարողութիւնը կախեալ է ջուրի կորուստի քանակէն: ... Շարն.
Ջուրի Կարեւորութիւնը Մարդու Առողջութեանը Համար
ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ Երեւակայեցէք աշխարհը` առանց ջուրի: Կարելի պիտի ըլլա՞ր արդեօք կենդանական եւ բուսական կեանքի գոյութիւնը` առանց ջուրի: Աշխարհը ստեղծուած է` հիմնուելով ջուրի կարեւորութեան վրայ: Դարեր շարունակ շատ մը երկիրներ ... Շարն.
Հարսանիթ-Կարմրախտ Measles-Rubeola
ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ Հարսանիթը հանրածանօթ հիւանդութիւն մըն է: Ան գոյութիւն ունեցած է հին ժամանակներուն: 9-րդ դարուն պարսիկ բժիշկ մը մանրամասնօրէն նկարարագրած է հարսանիթը: Հակառակ որ այս հիւանդութիւնը վերջին քսան տարիներուն ... Շարն.
Առողջութիւն Եւ Առողջապահական Գիտելիքներ
ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ Կ՛ուզեմ նաեւ անդրադառնալ առողջ սեռային կեանքի, միջավայրի եւ կենսոլորտի մաքրութեան, ծխելու եւ ալքոլի գործածութեան վնասներուն մասին: Սեռը կը ծառայէ սերնդագործումի, բազմացումի եւ մարդկութեան, ժողովուրդներու եւ ազգերու պահպանման ... Շարն.
Առողջութիւն Եւ Առողջապահական Գիտելիքներ
ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ Յարգելի՛ ընթերցողներ, այսօր ձեզի հետ եմ, որովհետեւ առողջ եմ: Բայց ի՞նչ է առողջութիւնը: Առողջ ըլլալ` կը նշանակէ ունենալ մարմնի, մտքի եւ հոգիի ներդաշնակ գործունէութիւն եւ կարողութիւններու լրիւ ... Շարն.
Լեզուակապ-Tongue Tie
ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ Մեզմէ իւրաքանչիւրը իր լեզուին տակը ի ծնէ ունի պզտիկ, աննշան, բարակ խլնաթաղանթային մաշկ մը (band), որ կը կոչուի սանձ-սանձիկ (frenulum): Այս կապը ոչ մէկ պաշտօն ունի եւ ... Շարն.
Շնչափողածակում Tracheostomy
ՏՈՔԹ. ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ Ամիս մը առաջ հեռաձայնով հետս խօսեցաւ ազնուափայլ ընկերուհի մը` շուարած, մտահոգ եւ տխուր տրամադրութեամբ. «Կը ներէք, տո՛քթ. Հարպոյեան, կը խանգարեմ ձեզ, սակայն միայն դուք կրնաք օգտակար դառնալ ... Շարն.
Ականջ-Քիմք-Մատնային (ԱՔՄ) Համախտանիշ Auto-Palato-Digital (OPD) Syndrome
ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ Համախտանիշ (syndrome)` կը նշանակէ մէկէ աւելի ախտանշաններու համակցութիւն-զուգակցութիւն. այլ խօսքով, մէկէ աւելի ախտանշաններ կը յայտնուին որպէս մէկ ամբողջութիւն կամ հիւանդագին վիճակ: Բժշկութեան մէջ գոյութիւն ունին հազարաւոր համախտանիշեր: ... Շարն.
Խոռոչատապ Sinusitis
ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ Խոռոչատապը քիթի խոռոչներու (sinuses ) բորբոքումն է: Այս խոռոչները կը գտնուին գլխուն որոշ վայրերուն մէջ, յատկապէս` քիթին շրջապատը, եւ անոնք հաւաքաբար կը կոչուին քիթի խոռոչներ: Մեզմէ իւրաքանչիւրը ... Շարն.
Աղմուկը Եւ Անոր Վնասները
ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ Աղմուկը տարբեր ձայներու խառնուրդ մըն է, որ ունի բարձր ուժգնութիւն եւ զանազան ու անկանոն ելեւէջներ: Այն ձայները, որոնք չեն գնահատուիր մարդոց կողմէ եւ ենթակայական անհանգստութիւն կը պատճառեն, ... Շարն.
Ընկճուածութիւն – Ընկճախտ Depression
ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ Ընկճուածութիւնը կամ ընկճախտը յաճախակիօրէն տեսնուած հոգեբանական հիւանդութիւն մըն է, որ կը յատկանշուի անտարբերութեամբ (apathy) եւ անտրամադրութեամբ: Ան կ՛ազդէ անհատին մտածողութեան, վարք ու բարքին եւ զգացումներուն վրայ: Ան ... Շարն.
Սրտականգառ Cardiac Arrest
ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ Սրտականգառ կը նշանակէ` սրտի աշխատանքի, այլ խօսքով` բաբախումի անակնկալ կանգ-դադար: Սիրտը կը դադրի բաբախելէ եւ գործելէ: Սրտականգառ կը պատահի ոչ միայն նախօրօք սրտի հիւանդութիւն ունեցողի մը պարագային, ... Շարն.
Շնչադադար-Շնչականգառ Respiratory Arrest
Բժիշկ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ Շնչադադար կամ շնչականգառ կը նշանակէ` շնչառութեան դադրիլը, կենալը, կասեցումը, կանգ առնելը: Շնչականգառի մասին խօսելէ առաջ անդրադառնալու ենք շնչահեղձութեան (dyspnea), որ կը նշանակէ շնչառութեան դժուարութիւն: Ան ենթակայական ախտանշան ... Շարն.
Մորթային Լէիշմանախտ – Լէիշմանիա Մորթավէրք Cutaneous Leishmaniasis
ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ «Cutaneous Leishmaniasis»-ը մորթի բորբոքումային հիւանդութիւն մըն է: Հայերէնով պիտի անուանեմ` «մորթային լէիշմանախտ» կամ «լէիշմանիա մորթավէրք»: Անոր յարուցիչը «Լէիշմանիա» միաբջիջ մակաբոյծն է (parasite): Ան կը փոխանցուի մարդոց Ֆլեպոթոմըս ... Շարն.