Յօդուածներ

ԴՈԿՏ. ՄԱՐԻ ՌՈԶ ԱԲՈՒՍԷՖԵԱՆ Այսօր աշխարհի ուշադրութիւնը կենտրոնացած է երկու հզօր պետութիւնների` Ռուսաստանի եւ ԱՄՆ-ի ղեկավարների հանդիպման վրայ, որի արդիւնքից կախուած է նաեւ աշխարհի խաղաղութիւնը: Սակայն մեր երկրում այլ մթնոլորտ է տիրում: Մենք վաղուց Ռուսաստանից վիրաւորուած, քանի որ նա չի փրկել մեզ, երբ մենք չենք դիմել ու արհամարհել ենք իրեն, երբ մեր երկրի ղեկավարը ազերի ղեկավարի հետ համաձայնեցուած Արցախն էր...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ - Կազայի Ողբերգութենէն Առաջ Կար Լեռնային Ղարաբաղի Հարցը - Բեմականացուած Խաղաղութիւն, Իրական  Անարդարութիւն Լեռնային Ղարաբաղի  հայ բնակչութիւնը բռնի տեղահանուեցաւ 2023 թուականին, աշխարհը ոչինչ ըրաւ այդ կանխելու համար: Կազան կրնայ նոյն ճակատագիրին արժանանալ: Ազրպէյճանի բանակի հակակշիռին տակ գտնուող Աղտամ քաղաքի տեսարանը` 2020 նոյեմբերին Տարիներ շարունակ արցախահայերը ապրած են փխրուն, բայց հպարտ գոյութիւն մը իրենց նախնիներու հայրենիքին մէջ: Արցախի ժողովուրդը...

ՅՈՎԱԿԻՄ Ս. ՔԷՇԻՇԵԱՆ Քեզ հարիւր անգամ զգուշացուցի... Ըսածներս հարիւր անգամ կրկնեցի... Հարիւր... Շարքը երկար է... Երեք թուանշանով թիւ մըն է «ՀԱՐԻՒՐ»-ը, սակայն այս պարագային հարցը կը վերաբերի հայկական կրթօճախներու հիմնադրութեան հարիւրամեակին: Խօսքս Հալէպի Ուսումնասիրաց վարժարանին ու Կրթասիրաց վարժարանին հարիւրամեակին մասին է: Շրջանին մէջ տիրող կացութեան պատճառով չիմացանք, թէ նշեալ վարժարաններուն հիմնադրութեանց հարիւրամեակին առիթով ձեռնարկներ կազմակերպուեցա՞ն, թէ՞ ոչ, կամ` Կրթասիրացի հին...

ՅԱԿՈԲ ՃԱՆՊԱԶԵԱՆ Այս տարին կը զուգադիպի անմահանուն Քրիստափոր Միքայէլեանի նահատակութեան 120-ամեակին: Կը հաւատամ, որ մենք ոչ միայն անցեալը վերյիշելու պարտաւորութիւնը ունինք, այլ նաեւ` անցեալը վերապրելու եւ վերարժեւորելու այն մեծ պատգամը, զոր կտակեց մեզի Քրիստափոր Միքայէլեան: Անոր անունը չի պատկանիր միայն պատմութեան էջերուն. ան կ՛ապրի մեր սրտերուն, կը հնչէ մեր մտքերուն մէջ եւ կը հանգչի մեր խղճին խորքը: Քրիստափորը եղաւ ազատութեան...

ՊՕՂՈՍ ԳՈՒԲԵԼԵԱՆ Երբ կատարեալ լարումով եւ հետաքրքրութեամբ պատկերասփիւռի միջազգային կայաններէն կը հետեւէի Միացեալ Նահանգներու նախագահ Տանըլտ Թրամփի` հայ եւ ազրպէյճանցի ղեկավարներուն հետ սարքած, այսպէս կոչուած, հաշտութեան բեմադրութեան,  յանկարծ պահ մը երեւակայութեամբ փոխադրուեցայ Պաքու, ուր անհամբեր, ականջէ ականջ երկարող իր լայն ժպիտով զիս կը սպասէր Ուաշինկթընէն նոր վերադարձած Ազրպէյճանի նախագահ Իլհամ Ալիեւ, որուն հետ իր նախագահական պալատի  գրասենեակին մէջ, գլուխ գլխի,...

Հայ օգնութեան միութիւնը (ՀՕՄ) ուրախ է յայտարարելու, որ շարք մը ձեռնարկներով եւ հանդիսութեամբ պիտի ոգեկոչէ միութեան հիմնադրութեան 115-ամեակը: 15-25 հոկտեմբեր 2025-ին ՀՕՄ-ի անդամներ եւ համակիրներ աշխարհի չորս ծագերէն պիտի մէկտեղուին Հայաստանի մէջ` ոգեկոչելու աւելի քան դար մը անսակարկ մարդասիրական ծառայութեան, մշակութային պահպանման եւ հայ ժողովուրդին բարեկեցութեան ապահովման առաքելութեան լծուած Հայ օգնութեան միութեան 115-ամեակը: Յոբելենական ձեռնարկները կ՛ընդգրկեն ոգեկոչման հաւաքներ, մշակութային ծրագիրներ,...

ՌՈՒԲԷՆ ՃԱՆՊԱԶԵԱՆ Այս ամբողջը մեզի կը ներկայացուի իբրեւ պատմական ձեռքբերում. Ուաշինկթընի մէջ տեղի ունեցած եռակողմ ձեռքսեղմում մը, Սպիտակ տան մէջ լուսանկարուելու առիթ մը, Հայաստանի վարչապետը` Ազրպէյճանի եւ Միացեալ Նահանգներու նախագահներուն կողքին նստած, եւ քանի մը փաստաթուղթեր, որոնք, եթէ հաւատանք մամլոյ հաղորդագրութիւններուն, ճանապարհ պիտի բանան «միջազգային խաղաղութեան եւ բարգաւաճման»: Սակայն եթէ մէկ կողմ դնենք այս բոլոր ցուցադրական շքեղութիւնները, պատկերը շատ աւելի...

Պատրաստեց՝ ՄԱՐԱԼ ՄԽՍԵԱՆ Միացեալ Նահանգներ Ուաթըրթաունի Մէջ Բացում Արշիլ Կորքիի «Անցք» Որմազդին Վերջերս, ի յիշատակ հայազգի հանրածանօթ նկարիչ Արշիլ Կորքիի, տեղի ունեցաւ այս առիթով յատուկ «Անցք» անունով որմազդի բացման հանդիսութիւնը: Գործը, որ տեղադրուած է «Կրով սթրիթ»-ի անցուղիին մօտ, կը պատկանի Պրանտըն Կայա Մարշըլի, որուն օժանդակած են աշակերտներ Իզապել Կորհըմ եւ Չարլըթ: Որմազդը հովանաւորած է շրջանի «Ուաթըրթաուն սէյվինկզ» դրամատունը եւ տեղադրուած է...

ՏԻԳՐԱՆ ՃԻՆՊԱՇԵԱՆ Աստուածածնի Վերափոխման առիթով, Պիքֆայայի Ս. Աստուածածին վանքին բացօթեայ  խորանին վրայ մատուցուած պատարագի աւարտին Արամ Ա. կաթողիկոս յղեց ուշագրաւ պատգամ մը: Շատեր հարց կու տային, թէ ինչո՞ւ Արամ Ա. կաթողիկոս լուռ է` ի տես Հայաստանի մէջ ահագնացող տագնապներուն: Իրականութիւնը սակայն այլ էր, ամրան սկիզբը, Անթիլիասի մէջ գումարուած էր կաթողիկոսութեան Ազգային կեդրոնական վարչութեան լիակատար ու ընդլայնուած ժողովը` մասնակցութեամբ Քաղաքական ու...

Պատրաստեց՝ ՄԱՐԻՆԱ ՀԱՄԱՄՃԵԱՆ Գիւմրիի Մէջ Պիտի Տեղադրուի Կարօ Սասունիի Արձանը Գիւմրիի մէջ պիտի տեղադրուի հասարակական-քաղաքական գործիչ, պատմաբան, գրականագէտ, հրապարակախօս եւ հրատարակիչ Կարօ Սասունիի արձանը: «Արմէնփրէս»-ի թղթակիցին համաձայն, Գիւմրիի աւագանիին որոշումով 2 մեթր 40 սանթիմեթր բարձրութեամբ պրոնզաձոյլ արձանը պիտի տեղադրուի քաղաքի Պռօշեան եւ Գարեգին Նժդեհի փողոցներու խաչմերուկին վրայ: Արձանին հեղինակն է քանդակագործ Միսակ Մելքոնեանը: Արձանի տեղադրման նախաձեռնութիւնը կը պատկանի «Զօրավար Սեպուհ» պատմաքաղաքական...

ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Հայաստանի մէջ 18 փետրուար 1921-ի ապստամբութեան շնորհիւ Երեւանի մէջ բոլշեւիկեան իշխանութիւնը տապալած էր: Նոյն օրերուն Արցախի մէջ Թեւան Ստեփանեանի գլխաւորած ուժերը զգալի յառաջխաղացք արձանագրած եւ շարք մը գիւղեր ազատագրած էին: Տասնմէկերորդ կարմիր բանակի միաւորներ Վրաստանէն շարժեցան Հայաստան` ապստամբութիւնը ճնշելու եւ Երեւանը վերագրաւելու համար: Մոսկուայի մէջ ռուս-թրքական դաշնագիրի ստորագրութիւնը Նոյն օրերուն, 16 մարտ 1921-ին, Մոսկուայի մէջ, Ռուսիոյ եւ Թուրքիոյ...

ՍԻՄՈՆ ԿՈՍՏԱՆԴԻՆԵԱՆ Նայուածքովդ այս քու ժպտուն` հազար գարուն կը բերես տուն, Շրթներովդ կը պատմես դուն սիրոյ երգը համբոյրներուն, Այտերովդ կրակի պէս սառոյցները կը հալեցնես, Աչքերովդ երազային լոյս կը սփռես ձմրան մութին, Վարսերովդ ածուխի պէս խարոյկները կը գրգռես: Սիրտս արդեօք յանցաւո՞ր է Թէ որ սիրէ քեզ այս գիշեր: Լիբանան  

ՆԱՐԷ ԳԷՈՐԳԵԱՆ 2025-ի յունիսի 13-ին Իսրայէլը սկսեց «Առիւծի վերելք» (Rising Lion) ռազմական գործողութիւնը` ուղղուած Իրանի միջուկային եւ ռազմական ենթակառուցուածքների դէմ: Իսրայէլի օդուժը, օգտագործելով F-35 կործանիչներ եւ անօդաչու թռչող սարքեր (ԱԹՍ), հարուածներ հասցրեց Նաթանզի, Ֆորտոյի եւ Պուշեհրի միջուկային կենտրոններին, ինչպէս նաեւ` Համատանի ռազմախարիսխին: Պատերազմի հրահրման Իսրայէլի նպատակներից էր խաթարել Իրանի միջուկային ծրագիրը, որը, Իսրայէլի պնդմամբ, մօտ էր ռազմական կիրառման համար անհրաժեշտ...

Ս. ՄԱՀՍԷՐԷՃԵԱՆ Մօտաւորապէս ամիս մը առաջ մեր մամուլը հաղորդեց, որ առցանց լոյս տեսած է Յարութ Չէքիճեանի ուսումնասիրական-վաւերագրական մէկ աշխատութիւնը` «ՀՄԸՄ-ի գործունէութիւնը մայր հայրենիքին` Հայաստանի Հանրապետութեան մէջ, 1918-1927»: Կը հաղորդուէր, որ կարելի է զայն ունենալ նշուած կայքէջային կապով(*): Ընթերցողները վստահաբար ծանօթ են ո՛չ միայն Յ. Չէքիճեանի անուան, այլ նաեւ` անոր բծխանդիր եւ մտաւորականի մօտեցումով ուսումնասիրական յօդուածներուն, որոնք պարբերաբար լոյս կը տեսնեն...

Բանակումը կը հանդիսանայ դաշնակցական երիտասարդութեան ամբողջական պատրաստուածութեան բարձրացման եւ նորանոր հմտութիւններու ձեռքբերման լաւագոյն առիթը` ներառելով նաեւ ՀՅԴ-ի համար կարեւորագոյն արժէք նկատուող ընկերասիրութիւնը: Տասնամեակներ շարունակ բանակումները դարձան ապագան պատրաստող դպրոց: Օրինակի համար, ԼԵՄ-ի բանակումները, սկսեալ 1974-էն, տարիներ շարունակ ԼԵՄ-ի Այնճարի բանակավայրին մէջ համախմբեցին բազմահարիւր երիտասարդներ, որոնց շարքին են արցախեան պատերազմի նահատակներ Վիգէն Զաքարեանը եւ Մհեր Ջուլհաճեանը: Այսինքն ԼԵՄ-ը` իբրեւ դաստիարակչական միաւոր...

15-23 Յուլիս 2025-ին Հայաստանի Մէջ Տեղի Ունեցաւ ՀՅԴ Երիտասարդական Եւ Ուսանողական 12-րդ Համահայկական Բանակումը «Պիտի՛ Վերադառնանք» Խորագիրով: Ստորեւ կը Հրապարակենք Կարգ Մը Մասնակիցներու Տպաւորութիւնները Այս Բանակումին Մասին: Յարատեւ Պայքարի Ուխտը Կը Վերանորոգուի 14 տարուան դադարէ ետք, յուլիս 2025-ին Հայաստանի Հանքաւան շրջանին մէջ տեղի ունեցաւ ՀՅԴ երիտասարդական եւ ուսանողական 12-րդ համահայկական բանակումը, ուր միատեղ հաւաքուեցան զանազան երկիրներէ ժամանած պահանջատէր հայորդիներ: Հայաստանը...

ՄԱՐԻԷԼԼԱ ՃԵՀԻԶԵԱՆ 2024-ին Հայաստանը տեսնելու եւ այցելելու երազս, առաջին վայրէջքս հայրենի հողին վրայ, առաջին հայացքս դէպի Արարատ եւ առաջին քայլերս Երեւանի մէջ իրականութիւն դարձան Համազգայինի ուսանողական հաւաքին` Ֆորումին միջոցով: Ամէն ինչ նոր էր, բայց` հարազատ: Այո՛, մասնակցած եմ Ֆորումին` 2024-ին եւ 2025-ի: Այս երկու տարիներուն ընթացքին ծանօթացայ տարբեր գաղութներէ եւ մշակոյթներէ եկած հրաշալի անհատներու: Ֆորումը ինծի համար եղաւ աւելին, քան...

What a Wonderful World «I see friends shaking hands Saying, «How do you do?» They՛re really saying I love you»? «...Կը տեսնեմ բարեկամներ, որոնք իրարու ձեռք կը թօթուեն, Կ՛ըսեն` «Ինչպէ՞ս էք», Իրականութեան մէջ կ՛ըսեն` Կը սիրեմ ձեզ»: Լուիս Արմսթրոնկի այս հանրածանօթ երգին մէկ տարբերակով աւարտեցաւ 8 օգոստոսի եռակողմանի Թրամփ-Փաշինեան-Ալիեւ հանդիպումը` Ուաշինկթընի մէջ: Երեք իշխանականներու խօսքերէն եւ մամլոյ ներկայացուցիչներու հարց-պատասխաններէն ետք,...

ԺԻՐԱՅՐ ՇՈՒՇԱՆԵԱՆ Պայքար 1 նուեմբեր 1986 Վերջերս «Պայքար» շաբաթաթերթին մէջ հանդիպեցայ  գրախօսականի մը` 1986-ին Փարիզ լոյս տեսած «Աստուածամայր» խորագիրով հատորին. յօդուածին հեղինակը մեծատաղանդ հայագէտ, բանաստեղծ եւ մանկավարժ հանգուցեալ Մանուէլ Քէօսէեանն էր: Միտքս սկսաւ փոթորկել յուշերու հեղեղ մը, որ Մանուէլ Քէօսէեան կը կոչուէր: Մանուէլ-Քէօսէեան Մանուէլ Քէօսէեան Սուտանի, Եթովպիոյ, Հայաստանի, Երուսաղէմի, Լիբանանի, Կիպրոսի եւ Եգիպտոսի հայկական կրթական հիմնարկներու մէջ հայագիտական նիւթերու ուսուցչական...

ԳՐԻԳՈՐ ԱՐՔ. ՉԻՖԹՃԵԱՆ Կեանքի ընթացքին տխուր դէպքեր, կամ յանկարծ պատահած հոգեկան ծանր ցնցումներ պատճառ կը դառնան, որ մարդոց միտքը թուլնայ եւ լալու սկսին: Նորածին մանուկներէն սկսեալ` լացը մարդկային կեանքին մաս կը կազմէ, ջղային դրութեամբ հիւսուած մարդու մարմինին բնական վիճակէն մէկը ըլլալով: Նորածին մանուկներու անխօս լեզուին փոխարէն, անոնց անօթութեան խօսքը ըլլալով` լացը իրենց մօտ կը կանչէ զիրենք լոյս աշխարհ բերած մայրը,...