Մշակութային եւ Այլազան

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Քարոզչութիւնը, ծանուցումը նոր երեւոյթ չէ: Պատմութեան ընթացքին ե՛ւ քաղաքական, ե՛ւ գործարարական շրջանակներ տարբեր դրսեւորումներով, երանգներով եւ խորութեամբ դիմած են քարոզչութեան: Ինքնաշարժի «Ֆորտ» ընկերութեան հիմնադիր Հենրի Ֆորտին (1863-1947) կը հարցնեն, թէ ի՞նչ կ՛ընէ, եթէ իր ամբողջ հարստութիւնը չքանայ եւ միայն 100 տոլար մնայ, Ֆորտ կը պատասխանէ. «90 տոլար ծանուցումի կը յատկացնեմ, 10 տոլարով գործ կը դարձնեմ»: Աշխարհի բոլոր...

ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ - Պէյրութի «Դրօշակներու Պատերազմ»-ը Արագածի շրջանին մէջ շաբաթ, 24 օգոստոս 1985-ին միջադէպ մը պատահեցաւ հայ տղոց եւ տամուրցիներուն միջեւ: Միջադէպը սուր ծաւալ ստացաւ եւ վերածուեցաւ զինեալ բախումի: Արդարեւ, տամուրցի զինեալ մը հայերու նկատմամբ անպարկեշտ եւ վիրաւորական արտայայտութիւն կատարելէ ետք, զէնքը հայ տղոց վրայ ուղղեց, բայց հայ տղոցմէ մէկը աւելի արագ շարժելով կրակեց անոր ոտքերուն առջեւ: Այսպիսով կռիւը սաստկացաւ:...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Պարզ է, որ տեղեկատուական եւ քարոզչութեան մարզերուն մէջ շարժապատկերը շատ կարեւոր գործօն է, մանաւանդ երբ արուեստի մակարդակով եւ արժէքներով կը պատրաստուի: Հայաստան եւ ընդհանրապէս հայութիւնը շարժապատկերը իբրեւ այդպիսին տակաւին առաւելագոյնս չենք կրցած օգտագործել` հակառակ այդ մարզին մէջ մեր ունեցած հսկայական ներուժին: Ուրախալի եւ, ինչո՞ւ չէ, նաեւ հպարտալի է, երբ օտար շարժապատկերներու մէջ համաշխարհային դերասաններ, աստղեր հայ տիպարներ...

ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Լեռնալիբանանի կռիւներէն եւ «Լիբանանեան ուժերուն Շուֆէն հեռացումէն ետք, արեւելեան շրջաններու ռմբակոծումը եւ փոխադարձաբար արեւելեան շրջաններէն դէպի Շուֆ եւ Ալէյ ռմբակոծումները կը շարունակուէին: Արեւմտեան Պէյրութ կը մնար բանակի հակակշիռին տակ եւ յարաբերաբար հանդարտ: Արեւմտեան Պէյրութի մէջ 6 փետրուար 1984-ին ծայր առած կռիւները նոր իրողական վիճակ մը ստեղծեցին: Զինեալ տարրեր կրկին հրապարակ իջնելով պատանդ պահեցին բանակային ուժերը: Հանրի Շեհապ զօրանոցին...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ «Եթէ ես շահիմ Խաղաղութեան Նոպէլեան մրցանակը, ատիկա շատ մեծ կարելիութիւն պիտի ըլլայ ինծի համար, բայց եթէ չստանամ այդ մրցանակը, կարեւոր չէ, որովհետեւ իմ նպատակս Խաղաղութեան Նոպէլեան մրցանակ ստանալը չէ, իմ նպատակս է խաղաղութիւն ունենալ, իմ նպատակս է   իւրաքանչիւր երեխայի կրթութիւնը տեսնել»: ՄԱԼԱԼԱ ԵՈՒՍԱՖԶԱՅ Մալալա Արեւմտեան աշխարհին, ինչպէս նաեւ Միջին Արեւելքի երկիրներու մեծ մասին մէջ ուսում ստանալու աղջիկներու...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Կարին (Կարինի Օրիորդաց վարժարան) 19-րդ դարուն աղջիկները տղոց հաւասար ուսում չէին ստանար: Հարուստներու աղջիկները քիչ մը հայերէնի եւ քիչ մըն ալ ֆրանսերէնի անձնական դասեր կ’առնէին, իսկ աղքատները ատոնցմէ ալ զրկուած էին: Հայ կնոջ ընկերային եւ իրաւական կացութեան համար պայքարած առաջին գրագիտուհին եղած է Սրբուհի Տիւսաբ (1841-1901): Ան կը շեշտէր, որ կիները այրերու հաւասար կրթութիւն պէտք է ստանան:...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Մուզուն Մալալա Եուսաֆզա երբ երկու տարի առաջ ճամբորդեց Յորդանանի հետ Սուրիոյ սահման` հանդիպելու համար պատերազմէն փախչող գաղթականներու, ան լսեց աղջկան մը մասին, որուն  մարդիկ կ՛անուանեն` «Սուրիոյ Մալալան»: Պարմանուհի Մուզուն Ալմելլեհա գաղթակայանին մէջ վրանէ-վրան կը շրջագայէր` յորդորելով ջղագրգիռ ծնողները` իրենց դուստրերը դպրոց ղրկել, ամուսնացնելու փոխարէն: Գաղթակայանին մէջ, երբ Մալալա կը զրուցէր խումբ մը աղջիկներու հետ, անոր մօտեցաւ պարմանուհի...

ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Լեռնալիբանանի մէջ «Լիբանանեան ուժեր»-ուն եւ ընկերվարական յառաջդիմական միլիսներուն միջեւ կռիւներու սաստկացումէն ետք, 1983-ին, Պէյրութի արեւելեան գօտին եւ արուարձանները յաճախակի ռմբակոծումներու թիրախ դարձան: Իսկ բանակի հակակշիռին տակ գտնուող արեւմտեան Պէյրութ ընդհանուր առմամբ խաղաղ կը մնար: Պհամտունէն «Լիբանանեան ուժեր»-ու հեռացումը Արեւմտեան Պէյրութի մէջ կեդրոնացած Ամալի, մուրապիթուններու եւ ընկերվարական  յառաջդիմական զինեալները 1983-ի օգոստոսի 29-ին յարձակումներ կազմակերպեցին բանակային դիրքերու եւ կեդրոններու դէմ:...

Պատրաստեց` ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Արեւմտեան մամուլը եւ ընդհանրապէս լրատու միջոցները դժբախտաբար միշտ չէ, որ իսկապէս առարկայական եւ խորքային մօտեցում ցուցաբերած են մանաւանդ Միջին Արեւելքի տագնապներուն մասին իրենց հաղորդումներուն ընթացքին: Մեծ պետութիւններու շահերը յաճախ աւելի կարեւոր դասուած են, քան`  ժողովուրդներու տառապանքը: Լրագրողներ, մեկնաբաններ, հաղորդավարներ, առանց խղճի խայթի, օր ցերեկով ի նպաստ իրենց պետութիւններուն եւ տէրերուն, խեղաթիւրած են իրականութիւնները` ասպարէզի բացայայտ անպարկեշտութեամբ: Սեւին...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Բառերը, երբեմն նոյնիսկ գիր մը կամ շեշտ մը, բաւական ներուժ ունին, զօրեղ են, եթէ մանաւանդ ճիշդ տեղին եւ պատշաճ կերպով օգտագործուին: Արուեստագէտ գրողները, բանաստեղծները, նաեւ բառաստեղծ են, մանաւանդ երբ տուեալ լեզուին մէջ չեն գտներ իրենց ներքին ապրումը կամ միտքը լաւագոյնս արտայայտող բառը, կը ստեղծեն նորը, եւ եթէ այդ բառը մարդիկ ընդունին ու օգտագործեն, կը ներառուի բառարաններուն մէջ`...

ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Նախագահ շէյխ Ամին Ժըմայէլի իշխանութեան շրջանի առաջին դահլիճը կազմուեցաւ Շաֆիք Ուազզանի վարչապետութեամբ, 7 հոկտեմբեր 1982-ին: Միւս կողմէ, լիբանանեան բանակը, բազմազգեան ուժերուն ընկերակցութեամբ, ձեռնարկեց ապահովութեան միջոցառումներու, գխաւորաբար Պէյրութի արեւմտեան արուարձաններուն` Ռուէյսի, Հայ Սըլլոմի եւ Պուրճ Պարաժնէի մէջ: Ձերբակալուեցան մեծաթիւ օրինազանցներ, գլխաւորաբար` օտարահպատակներ: Գրաւուեցան զէնք, զինամթերք եւ հաղորդակցութեան յատուկ զանազան կազմածներ: Բանակային ուժերու հետապնդումներուն եւ խուզարկութիւններուն յաջորդ դաշտն էին Սապրա...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Կեանքի ներկայ ընթացքը այնպէս մըն է, որ բնականաբար կարելի չէ արհեստագիտական, ճարտարագիտական նորութիւններն ու նորարարութիւնները հեռու պահել դպրոցներէն եւ ընդհանրապէս կրթական-ուսումնական համակարգէն: Պատասխանատուներ, մասնագէտներ, ուսումնասիրողներ միշտ այս հարցերը կը քննարկեն աւելի արդիւնաւէտին ձգտելու մղումով: Եզրակացութիւնները երբեմն կը հերքեն ընդունուած նախկին տեսակէտները, տարածուած մօտեցումները` փորձելով հաստատել նորը, ապա աւելի նորը, եւ այսպէս` շարունակ... Տնտեսական համագործակցութեան եւ զարգացման կազմակերպութիւնը...

ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ - Սկիզբ` Բազմազգեան Ուժերու Առաքելութեան Նախագահ շէյխ Ամին Ժըմայէլի պաշտօնավարութեան առաջին օրուան (24 սեպտեմբեր 1982) աշխատանքներուն առանցքները կազմեցին բազմազգեան ուժերու գործունէութեան նախապատրաստութիւնը, նոր կառավարութեան մը կազմութեան ծրագիրը եւ արդարադատութեան մեքենան գործի լծելու առաջադրանքը: Միւս կողմէ, սպասելով բազմազգեան ուժերու բոլոր զօրամասերուն Պէյրութ ժամանման եւ անոնց գործունէութեան սկզբնաւորման, իսրայէլեան ուժերը շարունակեցին արեւմտեան Պէյրութէն եւ հարաւային արուարձաններէն հեռացման քայլերը, որոնց դիմաց...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Տեղեկատուական մարզի, մանաւանդ մամլոյ աշխատակիցներու առաքելութիւնն ու անոնց դիմագրաւած դժուարութիւնները, յատկապէս` հակամարտութիւններու, տագնապներու, ներքին խռովութիւններու շրջաններուն մէջ, սկիզբէն իսկ Գողգոթայի նմանած է: Մարդկային տարրական իրաւունքներու, մամլոյ եւ կարծիքի ազատութիւններու, ընդհանրապէս ժողովրդավարութիւններու մասին պղտոր գաղափար ունեցող բռնատէրեր եւ մենատիրական վարչակարգեր հալածած են եւ, անշուշտ, տակաւին նոյն թափով ու ոգիով կը շարունակեն հալածել տեղեկատուական մարզի աշխատակիցներ` լաւագոյն պարագային զանոնք...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Արդի Եգիպտոսի մէջ մամլոյ աշխատակիցին` լրագրողին, յօդուածագիրին պաշտօնը այսօր բաւական դժուար է, սակայն, հակառակ բոլոր արգելքներուն, Գահիրէի մամուլը կը ձգտի ինքնականոնակարգումի միջոցով վստահելիութիւն նուաճել: Անգլիական «Կարտիըն» թերթի կայքի ընթերցողներու կարծիքներու բաժնի խմբագիր Սթիւըն Փրիչարտ անդրադարձած է Խալետ Սալահի, որ գլխաւոր խմբագիրն է Եգիպտոսի ամէնէն ժամանակակից լրատու գործակալութիւններէն մէկուն: Խալետ Սալահ անհաւանական ժիհատական մը կը թուի: Գահիրէի իր...

ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Շէյխ Պեշիր Ժըմայէլի սպանութենէն քան մը ժամ ետք, 14 սեպտեմբեր 1982-ի կէս գիշերին Իսրայէլի սպայակոյտի պետ զօրավար Ռաֆուլ Էյթան Պէյրութ հասնելով բանակցութեան մէջ մտաւ փաղանգաւոր զինուորական պատասխանատուներուն հետ եւ թելադրեց անոնց զօրաշարժի ենթարկելու իրենց ուժերը, դերակատարութիւն ստանձնելու համար արեւմտեան Պէյրութի վրայ իսրայէլեան բանակի յարձակումին: Փաղանգաւոր զինուորական պատասխանատուները ըսին, որ զօրաշարժը 24 ժամ կը պահանջէ: Սեպտեմբեր 15-ի առաւօտուն, մինչ...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Արհեստագիտութիւնը կենսական դարձած է 21-րդ դարու մարդկութեան զանազան խաւերուն համար: Պէտք չէ խրտչիլ, կամ սկիզբէն իսկ մերժողական կեցուածք ճշդել նորարարութիւններու հանդէպ: Պէտք է յաղթահարել ներքին բարդոյթը նոր սարքերու եւ գործիքներու նկատմամբ եւ ատոնք օգտագործել անհրաժեշտ պարագային, մանաւանդ` դրական, շինիչ նպատակներով: Խնդիրը կը ծագի այն ատեն, երբ ժխտական եւ քանդիչ միտումները գերակայ կը դառնան: «Թելեկրամ Ափփ» Կը Կոտրէ...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Բաժանումը, խզումը ծանր է, մանաւանդ` «Ֆէյսպուք»-ի վրայ: Չկայ զգացում մը, այնքան նման` ստամոքսի պրկումին, որ դուք կ՛ունենաք, երբ պատահաբար կը տեսնէք նամակագրութիւն մը  ձեր եւ նախկին սիրելիին միջեւ, աւելի երջանիկ ժամանակներու մէջ: Նոյնիսկ աւելի դաժան է, երբ կը նկատէք, որ անոր մականունը փոխուած է այդ ատենէն ի վեր: Ամէն պարագայի: Աշխարհի ամենամեծ ընկերային ցանցը յայտարարած է, որ...

ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Շէյխ Պեշիր Ժըմայէլ 14 սեպտեմբեր 1982-ի յետմիջօրէին, Էշրեֆիէի փաղանգաւորներու կեդրոնին առջեւ Իսրայէլեան բանակին Պէյրութի դուռերուն հասնելէն ետք, 1982-ի սեպտեմբերի սկիզբը, պաղեստինեան եւ սուրիական վերջին զօրաբաժինները հեռացան Պէյրութէն, անցքերը վերաբացուեցան եւ բանակին ու ներքին ապահովութեան ուժերու արեւմտեան շրջաններ մուտքով ապահովութեան ծրագիրի գործադրութիւնը սկսաւ: Իսրայէլ «Գալիլիոյ համար խաղաղութիւն» գործողութիւնը աւարտած կը նկատէր եւ սկսած էր ճնշում բանեցնել ընտրեալ նախագահ շէյխ...

  Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Փարիզը հարուածած ահաբեկչութենէն ետք, թէեւ երեւութապէս կեանքը վերադարձած է իր բնականոն հունին, սակայն մարդոց հոգիներն ու ամբողջ ներաշխարհը ցնցուած են: Խորքին մէջ մարդոց առօրեան այլեւս դժուար թէ կը վերադառնայ իր նախկին վիճակին: Կարկինը աւելի լայն բանալով` տեղին կ՛ըլլայ նշել, որ Հայաստան պատմութեան ընթացքին  աւելի ահաբեկչական եւ բարբարոսական յարձակումներու, քանդումներու ենթարկուած է, մանաւանդ զօրակցող, աջակցող չէ ունեցած,...