Անդրադարձ

ՎԱՉԷ ՔԷՐՔԷԶԵԱՆ Հայազգի մեծանուն ծովանկարիչ Յովհաննէս Այվազովսկիին ձօնուած այս բանաստեղծութիւնը կը յանձնեմ մամուլին` որպէս ցասումի եւ բողոքի անլռելի ձայն, Ստեփանակերտի մէջ ազերիներուն կողմէ քանդուած Յով. Այվազովսկիին արձանին համար: Մշակութային ջարդը կը շարունակուի,  յաջորդաբար կ՛անէանան հայկական մշակութային արժէք ունեցող բազմաթիւ կոթողներ` խաչքարեր, արձաններ, եկեղեցիներ ու հնադարեան վանքեր, եւ այսպէս շարքը կ՛երկարի: Այս անմարդկային, դիւական ու սեւ նկարագիրը մեզի մտածել կու տայ,...

Ս. ՄԱՀՍԷՐԷՃԵԱՆ ... Թռիչք պիտի առնէ՞, թէ՞ պիտի պայթի: Մօտաւորապէս շաբաթ մը առաջ, եւ յետ բազում վերիվայրումներու ու տաք-պաղ ջուրերու մէջ նաւարկումներու` պաշտօնապէս յայտարարուեցաւ, որ նախագահներ Տանըլտ Թրամփ եւ Վլատիմիր Փութին համաձայնած են հանդիպում ունենալու, շուտով նաեւ յստակացաւ վայրը` Ալասքայի (Ռուսիայէն մօտաւորապէս մէկուկէս դար առաջ գնուած հող) ամերիկեան զինուորական մէկ խարիսխին մէջ: Եւ յանկարծ... շատ բան գլխիվայր շրջեցաւ: Ռուսիոյ ուղղուած...

ՄԱՇՏՈՑ Թ. Ծ. Վ. ԶԱՀԹԷՐԵԱՆ Զմմառու Պատրիարքական Կղերի Միաբանութեան Պատրիարքական Փոխանորդ եւ Զմմառու Վանքի Մեծաւոր Դէպի սրբավայրեր եւ վանքեր այցելութիւնը շատ կանուխ քրիստոնէական սովորութիւն է` հաստատուած մեր Տիրոջ Յիսուս Քրիստոսի աշակերտներու ձեռամբ: Այն մեծարանքի եւ յարգանքի տուրք է մատուցուած այն սուրբին, որուն յիշատակին կառուցուած է տուեալ ուխտավայրը: Հայրենազուրկ հայը սփիւռքի տարածքին եւս կառուցեց վանքեր, եկեղեցիներ, մատուռներ եւ սրբավայրեր, որոնք նոյնպէս...

ԳԷՈՐԳ ՎՐԴ. ԳԱՐԱԿԷՕԶԵԱՆ Աստուածամօր հանդէպ մեր ժողովուրդին տածած սէրն ու ակնածանքը,  զգացական ինքնաբուխ արտայայտութիւններ ըլլալէ անդին, խոր հաւատքի ակունքէն բխած վառ ապրումներ են: Աստուածամայրը իր ամբողջ էութեամբ, կենցաղով եւ ընդհանրապէս ողջ ներկայութեամբ, եղած է այն հանգիստ ու վստահելի նեցուկը, որուն դիմած են անհատներ եւ հաւաքականութիւններ` յուսադրուելով իր բարեխօսութենէն եւ ներշնչուելով ամբողջական հաւատքի իր վառ օրինակէն: Աստուածամայրը ամենայն գիտակցութեամբ եւ հեզութեամբ...

ԱՐՇԱԿՈՒՀԻ ՏԷՐ ԽԱՉԱՏՈՒՐԵԱՆ Փոքր տարիքէս ճամբորդելը շատ կը սիրէի եւ կեանքիս ընթացքին ամէն առիթ օգտագործեցի, որ երազս իրականացնեմ: Այս ճամբորդութիւններուն ընթացքին յաճախ հանդիպած եմ տարեց անձերու, որոնք ըսած են, որ ձեր տունը ուխտատեղի եղած է, որովհետեւ 1935-ին, երբ Սօսէ Մայրիկը Պէյրութ եկած է, ան նախընտրեր է մեր տունը իջեւանիլ, քան թէ` «Թուրիկին պանդոկը», ուր կուսակցական հիւրերը կը հիւրընկալուէին: Սօսէ Մայրիկը...

ՅԱՐՈՒԹ ՍԱՍՈՒՆԵԱՆ Ինչպէս նախատեսուած էր, նախագահ Տանըլտ Թրամփը Կովկասի մէջ «խաղաղութեան» համար Սպիտակ տան մէջ կազմակերպուած վեհաժողովը վերածեց ծիծաղելի ներկայացման մը` անընդհատ ինքնագովութիւն կատարելով, ինքնիրեն վերագրելով այնպիսի բաներ, զորս իրականութեան մէջ չէ ըրած, մեղադրելով նախագահ Պայտընը եւ յաճախ շեղելով հանդիպման թեմայէն: Թրամփ միայն մէկ նպատակ կը հետապնդէր Սպիտակ տան մէջ այս միջոցառումը կազմակերպելով` ապահովել Խաղաղութեան Նոպելեան մրցանակը` իբր թէ Հայաստանի...

ԱՀԱՐՈՆ  ՇԽՐՏԸՄԵԱՆ Ուրբաթ, 8 օգոստոս 2025-ի երեկոյեան Ուաշինկթընի Սպիտակ տան մէջ, Մ. Նահանգներու նախագահ Տանըլտ Թրամփի միջնորդութեամբ, տեղի ունեցաւ եռակողմ հանդիպում` Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանի եւ Ազրպէյճանի նախագահ Իլհամ Ալիեւի մասնակցութեամբ: Հանդիպումի աւարտին հրապարակուեցաւ «խաղաղութեան» հիմքերէն մեկնող համաձայնագիր: Երեւան զայն ներկայացուց իբրեւ «պատմական յաղթանակ»: Իրականութեան մէջ տուեալ համաձայնագիրին բովանդակութիւնը կ՛ոտնակոխէ` Հայաստանի տարածքային ամբողջականութիւնը, գերիշխանութիւնը, մեր ժողովուրդին ազգային արժանապատուութիւնը, եւ ռազմաքաղաքական...

Արցախի ժողովուրդի հիմնարար իրաւունքներու պաշտպանութեան յանձնախումբը, Հայաստանի Ազգային ժողովի «Հայաստան» խմբակցութիւնը եւ Դիւանագէտներու համահայկական խորհուրդը անդրադարձան 8 օգոստոսին Ուաշինկթընի մէջ Հայաստանի եւ Ազրպէյճանի միջեւ ստորագրուած հռչակագիրին` մտահոգութիւն յայտնելով, որ անկէ կը բացակային Արցախի ժողովուրդի տունդարձի իրաւունքը եւ Պաքուի մէջ պահուող գերիներու ազատ արձակման թղթածրարը: Անոնք անդրադարձան նաեւ այն երեւոյթին, որ այս հռչակագիրը դէմ է Հայաստանի սահմանադրութեան եւ կը հետապնդէ ընտրական...

ՀԱՄԲԻԿ ՊԻԼԱԼԵԱՆ Ոչ ալ մենք մեր անցեալը կուռքի վերածած`պաշտամունքի արարողակարգեր սարքած ենք տասնամեակներ շարունակ: Փաստօրէն, իր սեփական ժողովուրդին ծառայելու կոչուած ու անոր դատին կեանքը զոհաբերած բուռ մը ուխտեալներ ճիշդ ժամանակին կրցեր էին հաւաքագրուիլ, գիտակցիլ պահու լրջութիւնը, նետուած էին անհաւասար պայքարի դաշտ, մարտնչելու թուրքին դէմ, որ` դարերէ ի վեր սպանդի ու թալանի, սարսափի ու հաւաքական բնաջնջումի քաղաքականութիւն որդեգրած ըլլալով, արեան մէջ...

ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Օսմանեան կայսրութեան մայրաքաղաք Կոստանդնուպոլսոյ մէջ, 14 օգոստոս 1896-ին, Հայ յեղափոխական դաշնակցութեան Պոլսոյ Կեդրոնական կոմիտէին որոշումով գործադրուեցաւ Պանք Օթոմանի գրաւման ծրագիրը: Համիտեան 1895-1896-ի կոտորածներուն զոհ գացած էին 300 հազար հայեր, եւ ազատագրական պայքարի ուղին բռնած կազմակերպութեան մէջ սկսած էին հնչել ինքնապաշտպանութենէն յարձակողականի անցնելու անհրաժեշտութեան վերաբերող կոչեր: Պանք Օթոմանի գրաւման գաղափարին  հեղինակը եղաւ 23-ամեայ Բաբգէն Սիւնի: Բաբգէն Սիւնիի մշակած ծրագիրին...

ՍՕՍԻ ՓՈԼԱՏԵԱՆ Լիբանանի մէջ 22-24 ապրիլ 2025-ին տեղի ունեցաւ խորհրդաժողով մը կազմակերպուած Արաբ կիներու կազմակերպութեան կողմէ, (AWO-Arab Women Organization), որուն կեդրոնը կը գտնուի Գահիրէ, Եգիպտոս, նախագահութեամբ Լիբանանի Առաջին տիկին Նեհմաթ Աունի: Յիշենք, որ Լիբանան` իբրեւ արաբական երկիր, անդամ է այս միութեան եւ 2002-ին ան կազմակերպող 5 երկիրներէն մին էր: Այս տարուան խորհրդաժողովին նիւթն էր` «Մանկամսուրներու դերակատարութիւնը զարգացած կնոջ տնտեսական կեանքի...

ՍՕՍԷ ՓԻԼԱՒՃԵԱՆ Հոկտեմբեր 19-ին Վատիկանի մէջ պաշտօնապէս պիտի յայտարարուի Հայոց ցեղասպանութեան նահատակ` Մարտինի արքեպիսկոպոս Իգնատիոս Մալոյեանի սրբադասումը: Այս առիթով կը հրապարակենք այս ուսումնասիրութիւնը: «Գերպծռ. Մալոյեանի դիակը կանաչորակ էր, սակայն կը շողար արտակարգ լոյսով մը», օրէնսգէտ- բժիշկը կը յայտնէ` գերպծռ. Թափփունիի Հայ կաթողիկէ Մարտինի նահատակ առաջնորդ Իգնատիոս արք. Մալոյեան բարի հովիւի վարքով, նահատակութեամբ եւ սրբադասմամբ դարձաւ հայ կաթողիկէ համայնքի խորհրդանիշը: Սակայն...

ՏԻԳՐԱՆ ՃԻՆՊԱՇԵԱՆ 8 օգոստոս 2025-ին ստորագրուեցաւ, Ուաշինկթընի մէջ եւ Միացեալ Նահանգներու նախագահի մասնակցութեամբ, Հայաստանի եւ Ազրպէյճանի հանրապետութիւններուն միջեւ փոխըմբռնման յուշագիր մը: Յուշագիրները իրաւական տեսակէտէ պարտաւորեցնող բնոյթ չունին: Յուշագիրը կայացած բանակցութիւններու արդիւնքները ամփոփող հրապարակում է, տեսակ մը ատենագրութիւն: Յուշագիրին տակ, Հայաստանի վարչապետին եւ Ազրպէյճանի նախագահին ստորագրութիւններուն կողքին Միացեալ Նահանգներու նախագահին ստորագրութիւնը կը վկայակոչէ ամերիկեան հովանաւորութեան մասին եւ անոր կու տայ որոշ...

ՐԱՖՖԻ ԱՐՏԱԼՃԵԱՆ Վրէժ Արմէնի վերջին` «Վտանգը» խորագիրով յօդուածը, որ լոյս տեսաւ «Դրօշակ»-ի մէջ (Թիւ 7, 2025) հնչեց իբրեւ սրտաշարժ ահազանգ մը: Հեղինակը իր խոր մտահոգութիւնը կը յայտնէ հայ ժողովուրդի հաւանական փլուզումին մասին: Ան կը զգուշացնէ ազգային հաստատութիւններու քայքայման, սփիւռքեան ինքնութեան վտանգուելուն եւ համահայկական տեսլականին մարելուն մասին: Այս զգուշացումները լուրջ են, եւ շատերու սիրտը նոյնպէս կը ցաւի: Բայց, որքան ալ ուժեղ...

Փոխադարձ համաձայնութեամբ հրապարակուեցաւ «Հայաստանի Հանրապետութեան եւ Ազրպէյճանի Հանրապետութեան միջեւ խաղաղութեան եւ միջպետական յարաբերութիւնների հաստատման մասին» նախաստորագրուած համաձայնագիրը, զոր կը ներկայացնենք ստորեւ. Համաձայնագիր Հայաստանի Հանրապետութեան Եւ Ազրպէյճանի Հանրապետութեան Միջեւ Խաղաղութեան Եւ Միջպետական Յարաբերութիւնների Հաստատման Մասին Հայաստանի Հանրապետութիւնը եւ Ազրպէյճանի Հանրապետութիւնը (այսուհետ` Կողմեր), գիտակցելով տարածաշրջանում արդար, համապարփակ եւ տեւական խաղաղութեան հաստատման հրատապ անհրաժեշտութիւնը, Ձգտելով նպաստել այդ նպատակի իրականացմանը միջպետական յարաբերութիւնների հաստատման միջոցով,...

Խ. ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Ուաշինկթընի մէջ 8 օգոստոսին ստորագրուած Ամերիկա-Հայաստան-Ազրպէյճան հռչակագրի մեկնաբանական վերլուծումներու շարքին իւրայատուկ է Գարլոս Անթառամեանի սպաներէն յօդուածը` «Կովկասի Փանամայի ջրանցքը», որ լոյս տեսաւ Պուէնոս Այրես հրատարակուող «Արմենիա» թերթի կայքէջին վրայ, իրադարձութեան յաջորդ օրը: Անթառամեան կ՛ըսէ, թէ հռչակագրով աւետուող խաղաղութեան մասին զինք շնորհաւորողներուն կը բացատրէր, որ հայերուն համար շնորհաւորանքի ոչ մէկ առիթ կար, ընդհակառակը, Հայոց պատմութեան իրերայաջորդ ողբերգական թուականներուն...

 ՎԱՐԱԳ ԳԵԹՍԵՄԱՆԵԱՆ Ակնարկս անձնաւորուած քննադատութիւն մը կամ ցեխարձակում մը չէ, բայց կը հաւատամ, որ հասարակական խօսոյթի առողջացման համար անհրաժեշտ է անաչառօրէն բարձրաձայնել հետեւեալ հարցերը. - Ազգային տարատեսակ մարմիններու մէջ համայնքային ներգրաւուածութիւնը դասակարգային ի՞նչ պատկեր կը ներկայացնէ եւ ինչո՞ւ է այդպէս: - Մտաւորական առկայ լճացման պայմաններուն մէջ, երբ յաճախ կը շեշտադրուի վերակենդանացման հրամայականը, որո՞նք են, որ իսկապէս կը վճարեն այս մահամերձութեան...

ՅԱՐՈՒԹ ՍԱՍՈՒՆԵԱՆ Այս յօդուածը կը վերլուծէ Սթոքհոլմի Առեւտուրի տան Իրաւարարութեան հիմնարկի (SCC) որոշման հետեւանքները` Հայաստանի կառավարութեան կողմէ «Հայաստանի ելեկտրական ցանցեր» (ՀԵՑ) սեփական ընկերութեան պետականացման վերաբերող: Յիշեցի այս ասացուածքը` «Հայերը թշնամիներու կարիք չունին, անոնք իրենք իրենց մեծագոյն թշնամիներն են», երբ ականատես դարձայ, թէ ինչպէ՛ս վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան հսկայական վնաս կը հասցնէ ոչ միայն Հայաստանի ապահովութեան ու տարածքային ամբողջականութեան, այլ նաեւ` տնտեսութեան:...

Ս. ՄԱՀՍԷՐԷՃԵԱՆ Ուաշինկթընի մէջ, նախագահ Թրամփի հիւրընկալութեամբ եւ վարչապետ Փաշինեանի ու նախագահ Ալիեւի մասնակցութեամբ, ուրբաթ, 8 օգոստոսին կայացած գերաստիճանը անվիճելիօրէն պատմական է, սակայն թէ ի՞նչ որակում պէտք է տալ անոր` յաջո՞ղ, ապարդի՞ւն, թէ՞ այլ, կախում պիտի ունենայ անոր գործադրութեան ընթացքէն: Ստեղծուած  կացութիւնը անմիջականօրէն  կը յիշեցնէ «Բերանը այրած մարդը պաղ թանը փչելով կը խմէ» խօսքը: Ինչո՞ւ, որովհետեւ, շատ մը նկատառելի կէտերու...

Ե.  Ա. Երեւոյթ բառը արդեօք ճիշդ ձեւով կ՛ընկալուի՞, թէ՞ օտար բառը` «ֆենոմէն»-ը աւելի ուժեղ կը հնչէ բնութագրելու համար Զիատ Ռահպանի անունով արուեստագէտը: Կը կարծեմ, որ «ֆենոմեն»-ը քիչ մը աւելի հնչեղ է: Լիբանան եւ ընդհանրապէս արաբական արուեստի աշխարհը վերջերս կորսնցուց բացառիկ տղայ մը` Զիատը, որուն մասին կարելի է շատ բան ըսել եւ չսպառել: Սակայն քանի մը սեղմ նշում կը կարծեմ որ...