Անդրադարձ

Յ. ՊԱԼԵԱՆ Հակառակ գարնանային յորդառատ անձրեւին, Հայաստանի մէջ, ոչ միայն Երեւանի, իշխանափոխութեան պահանջով ցոյցերը կը շարունակուին: Առաւօտուն Աշտարակ տանող մայրուղիի մուտքին խցանում կար: Ցուցարարներու թափօր մը դրօշակներով կը տողանցէր: Կէսօրին, երբ Աշտարակէն կը վերադառնայի, կրկին խցանում կար Պռօշեանէն անցնող մայրուղիին վրայ: Մեծ ու պզտիկ ինքնաշարժներ, բեռնատարներ, կողմնակի ճամբաներ կը փնտռէին` փորձելով յառաջանալ: Տուն հասայ, հեռատեսիլը միացուցի: Ցոյցերը կը շարունակուէին Երեւան:...

Բովանդակութիւն Խմբագրական           Մարկ Նշանեան  |  ԺԱՄԱՆԱԿԸ Յարութիւն Քիւրքճեան ՉՈՐՍ ՏԱՍՆԱՄԵԱԿ ԵՏՔ Գրիգոր Պըլտեան        |  ԱՐՄԱՏԱԽԻԼ Վարդան Մատթէոսեան ՅԻՇՈՂՈՒԹԻՒՆՆԵՐ ԱՃՄԱՆ ՏԱՐԻՆԵՐԷՆ Յակոբ Կիւլլիւճեան ՆՇԱՆԵԱՆ ԵՒ ՊԱՐԱԳԱՅ ԻՒՐ Դալար Շահինեան | ՔՆՆԱԴԱՏԻՆ ՀԱՅԵԼԻՆ` ԸՄԲՈՍՏՈՒԹԵԱՆ ԵՒ ԱՇԽԱՐՀԻԿԻՆ ՄԻՋԵՒ Սագօ Արեան     |  ՄԱՐԿ ՆՇԱՆԵԱՆԻ ՄԱՍԻՆ, ԿԱՄ` ՍՓԻՒՌՔԷՆ ԱՆԴԻՆ Հինգ նկարի պատմութիւն Վիոլետ Գրիգորեան      |  ՄԱՐԿ ՆՇԱՆԵԱՆՆ ՈՒ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀՈՎԻՒԸ Կարէն Ճալլաթեան...

ԱՒՕ ԳԱԹՐՃԵԱՆ Հրապարակագիր, բանասէր, Հալէպի Հայագիտական հիմնարկի Հայ դատի դասախօս Հայ ազգը իր պատմութեան ընթացքին ծնունդ տուած է ազգային շունչ ներարկող ռազմական, հայրենասիրական, ազգային, յեղափոխական, հայդուկային, ժողովրդական, ազգագրական, օրօրոցային եւ մարտական հազարաւոր երգերու: Այդ երգերու մեծ բաժինը ծնունդ առած են 18-րդ դարու վերջաւորութեան հայ ժողովուրդի կողմէ մղուած ազատագրական պայքարին եւ կը շարունակուին մինչեւ օրս: Հայ ժողովուրդը այդ երգերով սնանած ու...

Վիճակագրութեան կեդրոնական վարչութեան ընդհանուր տնօրէնութիւնը եւ Աշխատանքի միջազգային կազմակերպութիւնը յայտարարեցին Լիբանանի աշխատուժի 2022-ի վիճակագրական տուեալները: Պաշտօնական յայտարարութիւնը կատարուեցաւ Վիճակագրութեան կեդրոնական վարչութեան կեդրոնատեղիին մէջ, հովանաւորութեամբ` փոխվարչապետ Սաատէ Շամիի, եւ ներկայութեան` աշխատանքի նախարար Մուսթաֆա Պայրամի ներկայացուցիչ Զուհէր Ֆայեատի, Աշխատանքի միջազգային կազմակերպութեան արաբական երկիրներու տնօրէն Ռուպա Ժարատաթի, Վիճակագրութեան կեդրոնական վարչութեան ընդհանուր տնօրէն դոկտ. Մարալ Կիտանեանի եւ Աշխատաւորական ընդհանուր համադաշնակցութեան նախագահ Պշարա Ասմարի: Այս...

ԴՈԿՏ. ԱՐԱ ՍԱՅԵՂ Քրաքովի Եակելոնեան համալսարանի Collegium Maius թանգարանի մուտքինԱջէն ձախ` Ե. Մ. Նովաքովսքի, Զ. Ռաչինսքի, Ք. Սթոփքա, Վ. Երեմեան, Ե. Նովաքովսքա,Ա. Ժիէնպա, Ե. ՕշեցքինՆկարը յօժարութեամբ տրամադրուած է Վիգէն Երեմեանի Դիմատետրի արխիւէն Լեհաստանի Քրաքով քաղաքի դարաւոր Եակելոնեան համալսարանի Collegium Maius թանգարանի տնօրէն, լեհահայոց պատմութեան մասնագէտ, լեհ պատմաբան փրոֆ. Քշիշթոֆ Սթոփքայի անդրադարձը շատ արագ եղաւ, երբ Լեհաստանի մէջ մեծ հեղինակութիւն վայելող...

Ն. ԱՒԱԳԵԱՆ Ընդամէնը քանի մը ժամեր մեզ կը բաժնեն 15 մայիսէն`  դէպի քուէատուփ ուղղուելու ճակատագրական օրէն: Այն օրէն, որուն բոլոր լիբանանցիները  կը սպասեն, որպէսզի  հաստատ քայլերով ուղղուին դէպի  քուէարկութեան կեդրոններ եւ որպէս լիբանանցի քաղաքացիներ` իրենց իրաւունքն ու պարտաւորութիւնը կատարեն հանդէպ իրենց ծննդավայրին` Լիբանանին: Սակայն շատերու համար այդ իրաւունքին եւ պարտաւորութեան կիրարկումը այս օրերուս  զիրենք շփոթի կը մատնէ, որովհետեւ անոնք կը...

ՏԻԳՐԱՆ ՊԷՕՃԷՔԵԱՆ Թուրքին բարբարոսութիւնը ընդդէմ հայերու չէ սկսած 1915-ի ջարդէն, ան դարեր շարունակ հալածած է մեզ: Եթէ առնենք պատմութիւնը 1915 թուականէն ետք, պիտի տեսնենք, թէ այն թիւը, որուն մասին կը խօսինք` մէկուկէս միլիոն, շատ նուազ է եւ շատ հեռու` իրականութենէն: Փորձեցին մեզ բնաջնջել, բայց մնացինք, տեղահանուեցանք, բայց մնացինք եւ այսօր, հարիւր եօթը տարիներ ետք, տակաւին կը մնանք ու պիտի մնանք...

Քանի մը օրէն Լիբանանի մէջ տեղի պիտի ունենան երեսփոխանական ընտրութիւնները: Ընտրական գործի լծուած են քաղաքական կուսակցութիւններ, քաղաքական եւ ոչ քաղաքական հոսանքներ, ոչ կառավարական կազմակերպութիւններ, քաղաքացիական շարժումներ, աւելի՛ն, համայնքապետներ, համայնքներու անունով խօսող անհատներ: Այլ խօսքով, անխտիր բոլորը` Լիբանանէն ներս թէ դուրս: Անցեալ շաբաթ արտերկրի մէջ տեղի ունեցած ընտրութիւններուն անսպասելիօրէն մեծ թիւով լիբանանցիներու մասնակցութիւնը առաջին ապացոյցն է, որ այս ընտրութիւններով շահագրգռուած են...

Հարցազրոյցը վարեց եւ արտագրեց` ՅԱՐՈՒԹ ՄԱՐԿՈՍԵԱՆ ՀՅԴ ԼԵՄ-ի «Հայաստան» մասնաճիւղ ՀՅԴ ԼԵՄ-ի «Ռազմիկ» յանձնախումբը հետեւեալ հարցազրոյցը կատարեց ՀՅԴ Լիբանանի Կեդրոնական կոմիտէի անդամ Յակոբ Հաւաթեանի հետ, որ անդրադարձաւ 2022-ի Լիբանանի ընտրութիւններու կարեւորութեան եւ երիտասարդութեան դերին` ընտրապայքարին մէջ: «ՌԱԶՄԻԿ».- Ինչո՞ւ 2022-ի երեսփոխանական ընտրութիւնները ճակատագրական են Լիբանանի եւ յատկապէս լիբանանահայութեան համար: ՅԱԿՈԲ ՀԱՒԱԹԵԱՆ.- Որեւէ երկրի մէջ ընտրութիւնը կարեւոր է, որովհետեւ նոր փուլ մը...

«ՌԱԶՄԻԿ» ՅԱՆՁՆԱԽՈՒՄԲ Լիբանանի մէջ «Քորոնա» ժահրի եւ տնտեսական տագնապի հարցերը փոխարինուեցան ընտրական լուրերով, վերլուծութիւններով եւ խորհրդարանի հետագայ պատկերին մասին խօսակցութիւններով: 6 մայիսին արաբական եւ 8 մայիսին աւելի քան 40 երկիրներու մէջ լիբանանցիներ քուէարկեցին իրենց իւրաքանչիւրին ընտրաշրջանին մէջ առաջադրուած ընտրացանկերուն: 15 մայիսին ընտրութիւնները պիտի կատարուին այս անգամ Լիբանանի մէջ: Սակայն արդիւնքներուն մասին մտածելէ առաջ քուէարկելու իրաւունք ունեցող իւրաքանչիւր քաղաքացի պէտք է...

«Դիմադրութիւն» շարժումի «Զարթնի՛ր լաօ» երթ Երեւանի մէջ, 5 մայիս 2022 ՍԱՐԳԻՍ ՏԱՂՏԷՎԻՐԵԱՆ Հայաստանի եւ հայկական սփիւռքի մէջ գոյութիւն ունի զանգուած, որ տակաւին կը հաւատայ գերագոյն դաւաճանի «խաղաղութեան դարաշրջան»-ին (բայց` իրողապէս հայոց երկրորդ ցեղասպանութեան) գալուստին` առանց հայոց եւ միջազգային պատմութեան անցուդարձերու դիտարկումին, անձնական պաշտպանութեան միջոցներու ապահովումին եւ ամէնէն կարեւորը` անհատի եւ ազգի կեանքի ու մահուան միջեւ տարբերութիւնը տեսնելու կարողութեան: Հայաստանի իշխանութիւնը,...

ԴԵՐԵՆԻԿ ՄԵԼԻՔԵԱՆ Սիրելի ընթերցող, ի տես հայաստանեան վերջին օրերի իրադարձութիւնների` անհրաժեշտ է արձանագրել հետեւեալ փաստերը. 1.- Ոտքի է հայրենի ժողովուրդը` Երեւանում եւ միւս բոլոր մարզերում. սրանով արդէն ամէն ինչ ասուած է ու յստակ: 2.- Հակառակ մի շարք թերահաւատների ու մոլորեալների` փաստուեց, որ ժողովրդական ընդվզումը 2018-ի նման չի չարաշահւում լոկ իշխանափոխութեան համար, այլեւ ունի ազգային անվտանգութիւնն ու պետականութիւնը պահպանելու նպատակ: 3.-...

ՊԱՐՈՅՐ Յ. ԱՂՊԱՇԵԱՆ Ո՛չ նորութիւն է, ո՛չ ալ գաղտնիք, որ սփիւռքի դառն պայմաններուն մէջ հայ գրողներու թիւը նուազած է, այն ալ` աւելի քան մտահոգիչ զառիթափութեամբ ու տարողութեամբ: Երէց եւ միջին սերունդներու տաղանդաւորներն ու վաստակաւորները դժբախտաբար չունեցան իրենց արժանի ժառանգորդները` բացի հազուագիւտ շնորհալիներէ եւ դէմքերէ: Թթխմոր Հալէպը, որ համակ մտաւորականութեան մեղուափեթակ էր, բաբախուն Պէյրութը, որ նոյնպէս համակ կեանք էր, իւրաքանչիւրը` իր...

Յ. ՊԱԼԵԱՆ Յարգելի եւ յանդուգն հրապարակախօս մտաւորականի մը հետ զրուցեցի Ազատութեան հրապարակին վրայ, ուր տեղի կ՛ունենար ստորագրահաւաք` վարչապետի իշխանութեան դադարեցման պահանջով: Զրուցեցինք երկրին եւ սահմաններու կացութեան հարցերով: Հետաքրքրուեցայ մտաւորականներու աշխատանքի եւ բարօրութեան հարցով: Զրուցակիցս ըսաւ, որ իշխանական մտաւորականները լաւ կ՛ապրին, անոնք, որոնք անկախ մտածողներ են եւ կամ քննադատական վերաբերում ունին, իրենց եկամուտներէն կը զրկուին: Աւելցուց, որ իր զանազան բնոյթի եկամուտները...

ՆԱՐԵԿ ԱՐՔ. ԱԼԵԷՄԷԶԵԱՆ «Լուսեղէն եւ երկնային անթառամ պսակացն արժանի եղեն» (Ժամագիրք) Տաճար-նաւը լոյս կը սփռէ` արեւագալի ողջոյնով... Դատարկ հոգիներ անանց բարիքներու նախաճաշակով կը լեցուին, հաղորդակից` Աստուծոյ ճգնաւորներուն, նահատակներուն, մարտիրոսներուն, գովելիներուն, կամաւոր զոհերուն... «Լո՜յս, Արարիչ լուսոյ, առաջին լոյս...» Խունկը կը բուրէ, Լոյսը կ՛առատանայ, կ՛աղբերանայ` բոլոր շրթներէն հոսող Լուսաստեղծիչին գովքով... Երկնայիններուն ընդելուզուած երկրածիններ իրար կը գերազանցեն նորածագ Լոյսի բարեբանութեամբ` բացուած երկինքը տեսնելու,...

Շուտով ընտրուելիք խորհրդարանին համապատկերի ուրուագծման փորձը անպայման յստակ եւ բացարձակ կանխատեսում չէ: Ո՛չ ալ նախնական արդիւնք` քուէարկողներու հետ իրականացած հարցախոյզի տուեալներու հիման վրայ: Ուրուագծումը քաղաքական վերլուծման հիման վրայ գծուած պատկեր է: Այսպէս. յայտարարուած առաջադրանք է համայնքայինէն քաղաքացիական պետութեան անցումը: Քարոզչաքաղաքական ցանցային մեքենաներ լիբանանեան ամբողջ ողբերգութիւնը կ՛ուզեն բարդել գործող համակարգին վրայ եւ անկէ դուրս գալու միակ միջոցը կը նկատեն համակարգային փոփոխութիւնը....

ՀԱՄԲԻԿ ՊԻԼԱԼԵԱՆ Այդքան ալ դիւրին չէ գրել դար մը ամբողջ իր ժողովուրդին հոգեմտաւոր ծառայութեան կոչուած կրթական հաստատութեան մը մասին, որ տակաւին ոտքի է, կը շարունակէ գործել եւ հաւատարիմ է իր առաքելութեան: Աւելի՛ն. դասական դարձած բառերով չենք կրնար հրապուրել շրջապատ մը,  ոգեւորել նորահաս սերունդ մը, եթէ երբեք ըստ էութեան մեր մտքով ու հոգիով չենք թափանցած տուեալ կառոյցին պատկանող կենսագրութեան, ձգած ժառանգին...

Լիբանանի խորհրդարանական ընտրութիւններու արտերկրի փուլը ուշագրաւ երեւոյթներ պարզեց: Նախ, անշուշտ մասնակցութեան համեմատական բարձր ցուցանիշը: Երկրորդ դասական-աւանդական շրջանակներէն դուրս այլ շրջանակներու աշխուժ մասնակցութիւնը: Դիտարժան էր նաեւ արտաքին գործոց նախարարութեան համապատասխան բաժանմունքին կազմակերպուածութիւնը: Բնականաբար ներկայ հաղորդակցային համակարգի արհեստագիտութիւնը լիարժէք օգտագործուած էր ընտրութիւններուն աշխարհագրութիւնը, ժամերու տարբերութիւնը  եւ բազմաքուէակեդրոններու իրողութիւնը նկատի ունենալով: Երեւոյթի գնահատականներ հնչեցին պետական բարձրագոյն օղակներէն: Բնականաբար առաջին հարցումը, որ կը մտաբերուի...

Նահատակաց օրուան առիթով, ՀՅԴ Լիբանանի Կեդրոնական կոմիտէի եւ Հայկական երեսփոխանական պլոքի ներկայացուցիչ, երեսփոխան Յակոբ Բագրատունի ուրբաթ, 6 մայիս 2022-ին կատարեց հետեւեալ գրառումը. «Դարձեալ կը խոնարհինք օսմանեան կախաղաններուն եւ ոճիրներուն զոհ գացած լիբանանցի նահատակներուն զոհողութեան դիմաց: Հակառակ այլոց ցուցաբերած ուրացումին, մենք պիտի յիշենք մտաւորականներուն եւ մշակոյթի ներկայացուցիչներուն դէմ գործուած ահաբեկչական պատկերը, պիտի յաւերժացնենք նահատակներուն յիշատակը եւ հաշուետուութիւն պիտի պահանջենք»:  

Ժամանակն է զարթնումի, աւելի՛ն, մալխասեան ապրումներով եւ յուշերով` ԶԱՐԹՕՆՔի: Սփիւռքահայուն համար` «Զարթի՛ր, լաօ՛»: Նմանապէս հայրենիքի մէջ շնչող ազատատենչ եւ արդարամիտ հայորդիին համար` «Զարթնի՛ր, լաօ՛»... «Զարթնի՛ր, լաօ՛»-ն սոսկական երգ-պատմութիւն մը չէ: Անիկա բազմիցս հնչած է անկախութեան վերահաստատումէն առաջ ու ետք, հիմա տարբեր երանգով կը շարունակէ հնչել յետթաւշեայ յեղափոխութեան Հայաստանին մէջ, սկսելով վերատեսութեան ենթարկուած ու այլանդակուած` հայերէնի կրթութեան ծրագիրէն, հասնելու համար բազմաթիւ...