Անդրադարձ

ՏԻԳՐԱՆ ՃԻՆՊԱՇԵԱՆ Վաղը, 22 նոյեմբեր 2022-ին կը լրանայ Լիբանանի անկախութեան հռչակման 79-ամեակը: Արդարեւ, 22 նոյեմբեր 1943-ին Լիբանանը թօթափեց Համաշխարհային Ա. պատերազմէն ետք հաստատուած ֆրանսական հոգատարութիւնը եւ դարձաւ ինքնիշխան երկիր: Արդէն գոյութիւն ունէին խորհրդարանի կառավարութիւն, ինչպէս նաեւ հանրապետութեան նախագահ, որոնք ֆրանսական պետութեան կողմէ նշանակուած բարձր յանձնակատարի մը հսկողութեան տակ` կ՛իրականացնէին երկրին կառավարումը: Ներքին ինքնավարութեան այս տարազին նպատակը երկրի ժողովուրդը վարժեցնել էր...

Ս. ՄԱՀՍԷՐԷՃԵԱՆ Ն. Գ. (Նախագրութիւն). Այս սիւնակը Ռուսիան պաշտպանելու կամ դատելու նպատակով չենք արձանագրեր: *** Յայտնի խօսք է հետեւեալը. «Եթէ թռի ալ, այծ է»: Անհրաժեշտ չենք նկատեր բացատրել, թէ սա ի՛նչ առիթներով կը գործածուի: Այս պատկերը յիշեցինք` ի տես եւ ի լուր չորեքշաբթի օր Ուքրանիոյ սահմանին մօտակայ լեհական գիւղի մը վրայ հրթիռի մը արձակման լուրին եւ անոր գտած իրերայաջորդ արձագանգներուն:...

Ա. Ա. Սոչիի վերջին հանդիպումէն ետք Արցախի վերջնական կարգավիճակին վերաբերեալ ռուսական հրապարակուած պաշտօնական կեցուածքը, թէ հարցին քննարկումը պէտք է ձգել յաջորդ սերունդներուն, այլ խօսքով,  տագնապը պէտք է սառեցնել, կը նշանակէ, որ Ազրպէյճան յամառօրէն կառչած կը մնայ իր համոզման վրայ, որ Ղարաբաղի տագնապ գոյութիւն չունի, որովհետեւ անիկա լուծուած է քառասունչորսօրեայ պատերազմով: Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան հաստատեց, որ ռուսական նման կեցուածք գոյութիւն...

ՀՅԴ Բիւրոն իր լրիւ կազմով, մեր ուղեկից միութիւններու կեդրոնական վարչութիւնները եւ ՀՅԴ Բիւրոյի երիտասարդական գրասենեակի պատասխանատուները այս շաբթուան ընթացքին կը գտնուին Լիբանան, ոչ միայն մասնակցելու ժողովներու եւ հանդիպումներու, այլ նաեւ իրենց վստահութեան քուէն բերելու եւ գնահատանքը յայտնելու լիբանանահայութեան եւ Լիբանանի դաշնակցական ընտանիքին կարեւոր դերին` իբրեւ սփիւռքի ճաճանչող սիրտ եւ համահայկական դերակատարութեան ունեցող հնոց: Բազում դժուարութիւններ եւ տագնապներ տեսած այստեղի մեր...

Հայ յեղափոխական դաշնակցութեան 132-րդ ամեակի այս տօնակատարութիւնը կը կատարուի մեր ժողովուրդի վերջին հարիւրամեայ պատմութեան ամենաճգնաժամային մէկ փուլին: Առանց բառերը ծամծմելու եւ առանց կեղծիքի ըսենք, որ յանձնուեցաւ Արցախը, վտանգուած է Հայաստանի գոյութիւնը, վտանգուած են Միջին Արեւելքի գաղութները, հողմահար եղած է Լիբանանը, յատուկ ջանք կը թափուի կացինահարելու Հայաստան-Արցախ-Սփիւռք եռամիասնութիւնը, հիասթափութեան ամպերը տարածուած են ամէնուրեք, հայը հայ պահելու տասնամեակներու ճիգերը կը բախին օտարացումի,...

Սիրելի՛ պատանիներ, Ահաւասիկ, ձեր խոստումէն ետք կը սկսի ձեր գաղափարական քայլարշաւը: Անով դուք պիտի կերտէք ու ամրապնդէք ձեր պատկանելիութիւնը` ազգային մտածելակերպի, ընկերային համերաշխութեան եւ արդար դատի գաղափարականութեան: Կասկած մի՛ ունենաք, որ այս պատկանելիութիւնը ձեր հարազատ ինքնութեան պատկանելիութիւնն է, զոր պիտի արմատաւորէք ամէ՛ն տեղ, յատկապէս` ուր քամիները կը փորձեն զգետնել մեր ծառը... Ձեր տալիք խոստումին նկատմամբ մեծ է մեր յոյսը եւ...

 Վ. ԱՒԱԳԵԱՆ Իրարու ետեւէ կեանքին հրաժեշտ կու տան լիբանանահայ երէց սերունդի վաստակաշատ դէմքեր` օրըստօրէ ամայացնելով ազգային-մշակութային մեր կեանքը: Գեղանի Էթիեմեզեան վերջինն էր յաւէտ բաժնուողներու այդ սերունդէն, որ կեանք մը ամբողջ սպառեց հայ մշակոյթին, դպրութեան եւ հոգեմտաւոր արժէքներուն ծառայութեամբ: Իւրաքանչիւր մեկնողի պատճառած խոր վիշտին հետ, հազիւ սուգը թօթափած, հարցում մը անպայման ինքզինք կը կրկնէ մեր մտքերուն մէջ. - Ո՞վ պիտի գրաւէ...

ՄԱՐԱԼ ԽՏԸՐԼԱՐԵԱՆ-ԼԱՏՈՅԵԱՆ Ինչպէ՛ս կարելի է քանի մը տողերու մէջ ամփոփել աւելի քան կէս դարու վաստակ ունեցող կրթական մշակի մը, հասարակական գործիչի մը, մշակութային հարուստ հորիզոնով օժտուած միութենական նուիրեալի մը եւ վերջապէս հաւատաւոր կուսակցականի մը կեանքն ու գործունէութիւնը: Օրիորդ Գեղանին... Երեւոյթ մը` Ազգային Աբգարեան վարժարանէն ներս եւ անկէ դուրս թէ՛ ծնողներուն, թէ՛ ուսուցիչներուն, թէ անձնակազմին, եւ թէ հոգաբարձութեան համար: Կարելի չէ...

ՆԱՅԻՐԻ ՄԿՐՏԻՉԵԱՆ Առաջին անգամ հանդիպեցանք, երբ Աբգարեան վարժարան գացինք մանկավարժական գործնական դասեր անցնելու. ես Համազգայինի հայագիտական հիմնարկի ուսանող էի, օրդ.   Գեղանին` Աբգարեան վարժարանի տնօրէնուհի: Ուսանողներով մէկ կողմ կեցած էինք` սպասելով, որ մանկապարտէզի աշակերտներու շարքը դասարան անցնի եւ մենք օրդ. Գեղանիին հետ անցնինք գործի: Ուշադրութիւնս գրաւեց շարքին մէջ լացող աշակերտներէն մէկը, որ դասարան երթալու ընթացքին, իր հարազատ մայրը տեսնելու համազօր ուրախութեամբ,...

Մահուանդ գոյժը կարդացի կայքէջէն եւ չկրցայ հաւատալ, որ գրուածը իրականութիւն է: Աչքիս առջեւ տողանցեցին մեր անցեալի յիշատակները, յիշեցի մեր վերջին հեռաձայնային հաղորդակցութիւնը, որուն ընթացքին մենք երկար խօսեցանք լիբանանեան կեանքի վերիվայրումներուն ու հայրենիքը յուզող անցուդարձերուն մասին: Ըսիր` Լիբանան պիտի գամ, ու իրարու խոստացանք տեսնուիլ: Գիտէի, թէ բուժումներու կ՛ենթարկուիս, սակայն երբեք չէի երեւակայեր, որ այսքան մօտալուտ է վախճանդ: Սիրելի՛ Գեղանի, Ամբողջ կեանքդ...

Վ. ԱՒԱԳԵԱՆ Յարգանքը հազար ձեւ ունի: Ձեւերէն մէկն ալ յետ-մահու յարգանքն է անոնց, որոնք ամբողջ կեանք մը նուիրած են իրենց ժողովուրդին, անոր արդար դատին ու պայքարին: Յոգնած են, վազվզած են, առողջութիւն սպառած են` իրենց ողջութեան մնալով շուքի եւ լուսանցքի մէջ: Խօսքը խոնարհներուն մասին է, որոնք տարիներով լուռ ու մունջ ծառայած են` առանց օրին մէկը բեմերու վրայ կամ ձեռնարկներու առջեւի շարքերուն...

ԺԱԳ ՅԱԿՈԲԵԱՆ Երկու տարի անցած է արդէն 44-օրեայ պատերազմէն, որուն ընթացքին մենք ազգովին կրեցինք մեր վերջին երեսուն տարուան պատմութեան քաղաքական եւ զինուորական ամէնէն ծանր պարտութիւնը, այդ պատերազմին հետեւանքներն ալ շատ ծանր էին Հայաստանի եւ Արցախի հանրապետութիւններուն համար, այդ հետեւանքները անընդհատ իրենք զիրենք կը վերարտադրեն ու կը խորանան հայութեան եւ Հայոց աշխարհի վիրաւոր մարմիններուն վրայ: Արցախը կորսնցուցած է նախքան պատերազմը իր...

ՅԱՐՈՒԹ ՉԷՔԻՃԵԱՆ Հայ յեղափոխական դաշնակցութիւնը հիմնուեցաւ ու զարգացաւ հայ անհատը, ուրեմն նաեւ հայ ժողովուրդը ստրկութենէ փրկելու եւ իբրեւ մարդ արժանապատիւ ապրելու պայմաններ ապահովելու համար: Հայ ժողովուրդը 500 տարիէ աւելի, թուրք, օսման բարբարոս ու վայրագ, խուժան այլ ցեղախումբերու լուծին տակ ապրելով` ստրուկի վերածուած էր: Հայը իր հողին վրայ պիտի աշխատէր, տքնէր ու մշակէր, որպէսզի թուրք փաշան, կուսակալը, ոստիկանապետը, քիւրտ աղան եւ...

ՀԱՄԲԻԿ ՊԻԼԱԼԵԱՆ Դաշնակցութեան մէջ անձերու պաշտամունք չկայ եւ չի կրնար ըլլալ: Դաշնակցութիւնը շէֆեր չունի: Ունի ծառայողներ մի միայն, հաւաքականութիւն ունի, հաւաքական կամք ունի, հետեւաբար` դաշնակցականը չի կրնար ասոր կամ անոր դաշնակցականը ըլլալ: ԲԱԲԳԷՆ ՓԱՓԱԶԵԱՆ Վաստակաւոր դաշնակցական գործիչին, ղեկավարին, գրողին ու բժիշկին այս տողերը, սապէս, կը խտացնեն ՀՅ Դաշնակցութեան կազմակերպական կեանքին սիրտն ու ոգին: Աւելի՛ն. անոնք կը բանաձեւեն մեր Կանոնագիրին էութիւնը,...

Թուրքիոյ նախագահի խօսնակ, աւագ խորհրդական Իպրահիմ Քալըն անցնող օրերուն «CNN Turk» պատկերասփիւռի կայանէն խօսած է հայ-թրքական, հայ-ազրպէյճանական յարաբերութիւններու կարգաւորման գործընթացներուն մասին: Անդրադառնալով Հայաստան-Թուրքիա յարաբերութիւններու կարգաւորման, Քալըն մէկ կողմէ այդ յարաբերութիւններու տնտեսական առաւելութիւնները յիշելով` յայտնած է, որ յարաբերութիւններու կարգաւորումը լաւ կ՛ըլլայ թէ՛ Հայաստանի ժողովուրդին, Թուրքիոյ Հանրապետութեան քաղաքացի հայերուն եւ թէ՛ հայկական սփիւռքին համար: Միւս կողմէն` իր խօսքին մէջ կրկին քննադատած է...

ՀՅԴ երրորդութեան` Քրիստափոր Միքայէլեանի, Ռոստոմի եւ Սիմոն Զաւարեանի անհատականութիւններուն մասին հրաշալի գրութիւններ ունի երրորդութեան կենդանագիրը` Սիմոն Վրացեան, որ «ՀՅԴ յուշապատում»-ին մէջ ստորագրած  իր գրութիւններուն մէջ լաւագոյնս կը ներկայացնէ ՀՅԴ երրորդութիւնը: Քրիստափոր: Ֆիզիքականով տկար, բայց զարմանալիօրէն տոկուն եւ աշխատասէր այս անձը, ինչպէս կը նկարագրուի Սիմոն Վրացեանի կողմէ, մտքով եւ հոգիով խորունկ ովկիանոսի մը նման է, մտածումներով եւ զգացումներով զուսպ եւ հանդարտ...

ՀԱՄԲԻԿ ՊԻԼԱԼԵԱՆ Անտարակոյս, կարելի է քննադատել Դաշնակցութիւնը, երբ կարիք կայ` անկեղծութեամբ եւ անշահախնդրօրէն: ԱՐՏԱՇԷՍ ՅԱՐՈՒԹԻՒՆԵԱՆ   Այո՛, ի զուր հնչած են, կը հնչեն ցարդ այն բոլոր պարսաւանքները, որոնք կը վերաբերին ՀՅ Դաշնակցութեան գոյութեան, կատարած աշխատանքին թէ ազգային ըմբռնումներուն: Մեր կազմակերպութիւնը, իր ծնունդէն ի վեր գիտակցած է այս ու նման ծանծաղամիտ խօսքերու սնանկութիւնը եւ միշտ ալ հանդուրժողութեամբ եւ լայնասիրտ պահուածքով ընդունած...

«Քորոնա» ժահրին ստեղծած իրավիճակին պատճառով 2 տարի ակամայ դադար առնելէ ետք, Համազգայինի «Գասպար Իփէկեան» թատերախումբը այս շաբաթավերջին` 19 եւ 20 նոյեմբերին, «Յակոբ Տէր Մելքոնեան» թատերասրահին մէջ հանրութեան պիտի ներկայացնէ Ժան-Փիեր Մարթինեզի «Վտանգաւոր, բայց... կայուն» զաւեշտական թատերախաղը` բեմադրութեամբ Յակոբ Տէր Ղուկասեանի: Քանի մը ամսուան փորձերը արդէն իսկ այս վերջին շաբաթներուն օրական բնոյթ ստացած են, եւ քանի մը օր ետք արդէն իսկ...

ՅԱԿՈԲ ԼԱՏՈՅԵԱՆ Լիբանանահայ թատերական կեանքը երկար դադարէ ետք պիտի վերակենդանանայ: Համազգայինի «Գասպար Իփէկեան» թատերախումբին նախաձեռնութեամբ, եւ Յակոբ Տէր Ղուկասեանի բեմադրութեամբ, այս շաբաթավերջին «Յակոբ Տէր Մելքոնեան» թատերասրահին մէջ պիտի ներկայացուի Ժան Փիեր Մարթինեզի «Վտանգաւոր... բայց կայուն» թատերախաղը: 2019-էն ետք լիբանանահայ թատերական կեանքը կանգ առած էր: Վերջին ներկայացումը Սուրէն Խտըշեանի «Կոմիտաս» վարդապետին նուիրուած ներկայացումն էր: Լիբանանի ժողովրդային շարժումը, անկէ ետք «Քորոնա» համաճարակը,...

ԺԱԳ ՅԱԿՈԲԵԱՆ Հիմա արագ կշռոյթով հոլովոյթ մը կայ, որ կ՛ընթանայ երկու ուղղութիւններով` հայ-ազրպէյճանական եւ հայ-թրքական յարաբերութիւններու այսպէս կոչուած կարգաւորումը, բնականոնացումը իրագործելու: Կը թուի, թէ այս հոլովոյթը անկասելի է, ներկայ իրերու դրութիւնը անխուսափելիօրէն կը տանի դէպի նաեւ մեծ պետութիւններու ու մեծապետական շահերու օրհնութիւնը ստացած հոլովոյթի կենսագործում` հայկական իրականութեան մէջ 2020 թուականի պարտութենէն ետք այս գաղափարի ջատագով ունենալով Հայաստանի իշխանութիւնները, «խաղաղութեան դարաշրջան»...