Յօդուածներ

Յ. ՊԱԼԵԱՆ Ֆրանսայի Պէզիէ քաղաքի քաղաքապետ եւ քաղաքական գործիչ Ռոպէր Մենար, որ բառերը ծամելու սովորութիւն չունի, հեռատեսիլէն յայտարարեց, որ «ԵՐԵՒԱՆՆ ԱԼ ԼՔԵՑ ՂԱՐԱԲԱՂԻ ԺՈՂՈՎՈՒՐԴԸ»: Հայը` Հայաստան, Արցախ եւ սփիւռք(ներ), անզօրութեամբ կը տեսնէ եւ կը հաստատէ, որ քաղաքակիրթ կոչուած աշխարհի մէջ ԱՆՊԱՏԻԺ ԿԸ ՄՆԱՅ ԿԱՄԱՅԱԿԱՆ ՊԱՏՄԱՇԻՆՈՒԹԻՒՆԸ, որ կը գրուի բիրտ ուժով եւ նիւթական միջոցներու միջազգայնացած չարաշահումով: Ա՛յս` ներածական, հասկնալու համար մեր...

ՄՈՎՍԷՍ ԾԻՐԱՆԻ Երեւան, 1976, Ձմեռ Հօրս` Որսորդ Սըդդանի տարեկից ընկերներէն Սիրակ Մաթոսեանը Երեւանի պետական համալսարանի բանասիրական բաժնի միջանցքը գտաւ զիս ու տեղեկացուց, որ իր դրացին` «Պոլջեւիկ Յակոբ»-ը (Յակոբ Տէր Պետրոսեանը), յաջորդ օր իրիկուն զիս կը հրաւիրէ ընթրիքի: Թէեւ առաջին անգամը չէր, որ ես կը հրաւիրուէի Տէր Պետրոսեաններուն մօտ, սակայն Սիրակի լեզուին տակ բան մը կար: Երբ հարց տուի. - Ի՞նչ...

ՄԻՀՐԱՆ ՔԻՒՐՏՈՂԼԵԱՆ 12.- Լեհաստան, Հունգարիա, Ռումանիա.- Ա)  Շատ հին գաղութ եղած է Լեհաստանը, ուր հայերը այլեւս կորսնցուցած են իրենց լեզուն, նոյնիսկ` հայկական ինքնութիւնը: Շատեր ծագումով հայ ըլլալնին կը յիշեն: Կ՛ենթադրուի, թէ այսպիսիներուն վրայ գումարած Հայաստանէն եւ նախկին խորհրդային երկիրներէն  հոն հաստատուած հայերու թիւը  կարելի է համարել շուրջ 40.000: Կարգ մը քաղաքներու մէջ մէկտեղուած հայ հաւաքականութիւններ խաչքարեր կը կանգնեցնեն` ի յիշատակ...

ԱՐԻՆ ՉԷՔԻՃԵԱՆ Երազ մը չէ, բայց երազէն աւելի երկար կը թուի ըլլալ: Ժամանակին ալ երազ կը տեսնէի, բայց բոլորը չէի յիշեր: Կամ ալ կը մոռնայի, թէ ո՛ր մէկը կը յիշէի: Տարբերութիւնը հիմակուան հետ այն է, որ հիմա յաճախ (բարեբախտաբա՞ր) չեմ կրնար զանազանել երազը իրականութենէն: ... Յաւերժութիւն: Կեանք մը, ուր մարմիններ չեն մեռնիր: Ուր պարտաւոր չես անաւարտ ձգելու մէկ բան` միւսին...

ՅԱԿՈԲ ՃԱՆՊԱԶԵԱՆ Ափսո՛ս քեզ, մեր անգին հին ու նոր Արցախ, որ կուլ կ՛երթաս Հայաստանի վարչապետի եւ մեծապետական դիւային ախորժակներուն։ 1991 թուականի Ազրպէյճանի սահմաններու ճանաչումի մասին վարչապետ Փաշինեան յայտարարեց, որ «հայկական կողմը ճանաչել է Ղարաբաղը որպէս ազրպէյճանական տարածքի անբաժանելի մաս»։ Պրն. վարչապե՛տ, յագուրդ տուի՞ր Ալիեւի արեան ծարաւին, յագուրդ տուի՞ր դիւատիպ ու ժանտահամ մեծապետական ախորժակներու։ Ուշքի եկո՛ւր՝ իբրեւ առաջնորդ եւ մութ ձեռքերու...

Հարցազրոյցը վարեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Յառաջիկայ օրերուն Ֆրեզնոյի բժշկական առաքելութեան խումբը կը մեկնի Հայաստան` այնտեղ նոր առաքելութիւն մը իրականացնելու համար: Անձնակազմը Հայաստան պիտի հասնի սեպտեմբեր 22-ին եւ վերադառնայ հոկտեմբեր 7-ին: Այս տարուան առաքելութեան առընթեր, ԵՊՀ-ի բժշկական բաժանմունքին մէջ պիտի կատարուի նաեւ Բժշկական քոնկրես մը, ուր բժշկական մասնագիտական դասախօսութիւններով հանդէս պիտի գան տարբեր մասնագիտութեանց տէր բժիշկներ: Քոնկրեսը տեղի պիտի ունենայ սեպտեմբեր 26-29:...

Տ. Ճ. Մասնայատուկ նկարագիր ունեցող անհատականութիւն մըն էր Աւօ Զարմէնեանը: Իր անժամանակ մահն ալ` յանկարծական եւ արկածային, իր ապրելակերպին ողբերգական հանգուցալուծումը հանդիսացան: Պատանեկան միութենէն երիտասարդական միութիւն, ապա ՀՅԴ¬ի շարքեր, Աւօ Զարմէնեան եղաւ ու մնաց գործունեայ ու զոհաբերող դաշնակցականը: Վարչական պաշտօնները զինք չէին հետաքրքրեր. իր վարքագիծը անշահախնդիր ծառայութեամբ կը գործնականանար, գործով կ՛արտայայտուէր: Դաշնակցական էր Աւօ Զարմէնեանը` գաղափարապէս ու գործելակերպով: Հայութեան, Հայաստանին...

ՆԺԴԵՀ ՄԿՐՏԻՉԵԱՆ Մարդկային յարաբերութիւնները անհրաժեշտութիւն են իւրաքանչիւրիս կեանքին մէջ: Տարբեր տեղեր, տարբեր յարաբերութիւններ միշտ ալ կան, եւ առանց մէկ առ մէկ թուելու, կրնանք բոլորս ալ վկայել, թէ այդ յարաբերութիւններուն շնորհիւ որքա՛ն հետաքրքրական կապեր, որքա՛ն բարեկամութիւններ եւ ընկերութիւններ ստեղծած ենք: Անոնցմէ կարելի է նշել եւ առանձնացնել նոյն շրջանին, նոյն թաղին, նոյն շէնքին մէջ ապրող մարդոց հետ յարաբերութիւնները, որոնք կը բնորոշուին կեանքի...

Հարցազրոյցը վարեց` ԱՐՇՕ ՊԱԼԵԱՆ Հայկական ժառանգութեան «Պատկեր» կեդրոնի տնօրէն Արփի Մանկասարեան վերջերս նախաձեռնած է կաշիի արհեստներու կապուած դասընթացի մը, որ պիտի գործադրուի ԵՈՒՆԵՍՔՕ-ի օժանդակութեամբ: Այս ծրագիրին մանրամասնութիւններուն մասին «Ազդակ» հարցազրոյց մը ունեցաւ Ա. Մանկասարեանին հետ: Հարցազրոյցին հիւրաբար ներկայ գտնուեցաւ «Ճորճիա շուզ»-ի սեփականատէր Գրիգոր Ճորճեան, որ բաժնեց կաշիով ստեղծագործելու իր փորձառութիւնը` շօշափելի օրինակ ծառայելով հայ երիտասարդութեան: Ա. Մանկասարեան յայտնեց, որ ԵՈՒՆԵՍՔՕ-ն...

ԿԱՐՕ ԱՐՄԵՆԵԱՆ Ամէն անգամ որ ընդդիմութիւնը հրապարակ կ՛իջնէ փաշինեանական իշխանութիւնը լուծարելու վճռակամութեամբ եւ չի յաջողիր, ինքնաբերաբար Նիկոլի դիրքերն են, որ կ՛ամրապնդուին եւ ինքնաբերաբար կ՛ամրագրուի նիկոլական ուժի անպարտելիութեան առասպելը:  Անգամ մը եւս մենք կը կոփենք մեր  շղթաները մեր իսկ ձեռքերով: Անգամ մը եւս ան կը յաջողի հաւաստել արեւմուտքին եւ Մոսկուայի,  որ ինքն է տէրը կացութեան, եւ որ ընդդիմութիւնը շատ հեռու է...

ՀՅԴ Բիւրոյի անդամ Մկրտիչ Մկրտիչեանի խօսքը Համազգային հայ կրթական և մշակութային միութեան պարբերականի՝ «Բագին»-ի 60-ամեակին նուիրուած ձեռնարկին։ Յարգելի ներկաներ, Բագինի սիրելի բարեկամներ, 1962ի սկիզբը լոյս տեսաւ Բագինի առաջին թիւը` օրուայ ՀՅԴ Բիւրոյի նախաձեռնութեամբ: Իր ատենին հրամայական անհրաժեշտութիւն նկատուած այդ քայլին նշելի դէմքերը հանդիսացան Կարօ Սասունին, Բաբկէն Փափազեանը, Յարութիւն Գազանճեանը (Գեղարդ), Տիգրան Ոսկունին, Վահէ Օշականը, Եդուարդ Պոյաճեանը եւ Պօղոս Սնապեանը: Վերջին երկուքը...

Ս. ՄԱՀՍԷՐԷՃԵԱՆ 44-օրեայ պատերազմի շղթայազերծման երրորդ տարեդարձէն ճիշդ 9 օր առաջ, Երեւանի քաղաքապետական ընտրութեանց արդիւնքին հրապարակումէն օր մը ետք, Հայաստանի անկախութեան վերականգնումի 32-րդ (մոռցուած) տարեդարձէն 2 օր առաջ, իսկ Հայաստանի վրայ ազերիական վերջին ծաւալուն յարձակումէն աւելի քան տարի մը ետք, Արցախի շուրջ ամբողջական եւ մահասփիւռ պաշարումին հաստատումէն 282 օր ետք, Արցախի մէջ քաղաքական դրական շարժումի մեկնակէտէն հազիւ 20 օր ետք......

ՀԱՅԿ ՊԱԹԹԱԼԵԱՆ Վերջերս հայկական որոշ շրջանակներու մէջ կը տարածուի այսպիսի խորթ թեզ մը. «Եթէ Հայաստանը անկարող է իր քաղաքական որոշումները ազատօրէն կայացնելու, հողատարածքը պաշտպանելու, անվտանգութիւն ու կայունութիւն երաշխաւորելու, բարօր ու բարգաւաճ կեանքի պայմաններ ապահովելու, կարճ ըսելով` ինքզինք յաջողապէս կառավարելու, ապա ինչո՞ւ մեզ պէտք է այս ձեւական անկախութիւնը, ինչո՞ւ այլ կողմերու չյանձնենք այն պատասխանատուութիւնները, որոնք մենք հերթականօրէն ձախողած ենք պէտք եղած...

ՀԱՄԲԻԿ ՊԻԼԱԼԵԱՆ Մինչեւ յօդուածի աւարտը` հաւանական է Արցախի ամբողջական կորուստը, ափսո՛ս: Չէ՞ որ դարեր շարունակ հայ մարդու միտքն ու հոգին են կոփեր մեր լեռները ու մեզի փոխանցեր եզակի ապրելակերպ, տոկուն նկարագիր եւ հայու դիմագիծ: Աւելի՛ն. աստուածամերձ գագաթներ ունեցող հայոց լեռները, ուր ապրած են մեր նախնիքը, ինչո՞ւ լքած են մեզ այսօր եւ կռնակ դարձուցեր են անոնք` մեր հաւաքական կեանքին, որ ատենէ...

ԿԱՐԷՆ ՇԱՀԷ ՃԻՆՊԱՇԵԱՆ 1985-1991 Խորհրդային Սոցիալական Հանրապետութիւններու Միութեան (ԽՍՀՄ) տասնամեակներու երկաթեայ պինդ բռունցքը կամաց կամաց կը սկսի տեղի տալ: Ստալինի մահէն արդէն իսկ անցած է 70 տարի, եւ անոր շուքը վերջապէս կ՛անհետանայ` միանալով  աշխարհով մէկ ծանօթ իր պաղ եւ անխիղճ մարմնին, Քրեմլինի Նեկրոպոլիսի դամբարանին մէջ: Այդ պայմաններուն մէջ, երբ Ստալինը ալ չէր շնչեր, կովկասեան խորհրդայնացած երկիրները իրաւասութիւն ունեցան երեք տասնամեակներ...

Պատրաստեց՝ ՄԱՐԱԼ ՄԽՍԵԱՆ Սուրիա Դամասկոսի Մէջ Մեծ Շուքով Նշուեցաւ Խաչվերացի Տօնը Հովանաւորութեամբ եւ ներկայութեամբ Բերիոյ հայոց թեմի առաջնորդ Մակար եպս. Աշգարեանի, 15 սեպտեմբեր 2023-ին Դամասկոսի «Զաւարեան» համալիրին մէջ մեծ շուքով յիշատակուեցաւ Խաչվերացի տօնը: Սրբազանը եւ անոր ընկերակցող պատուիրակութիւնը, որուն մաս կը կազմէին` Բերիոյ թեմի Յարաբերական մարմինի պատասխանատու Վրէժ Եագուպեան, Սուրիոյ խորհրդարանի երեսփոխան Ժիրայր Ռէյիսեան, Բերիոյ թեմի Ազգային ժողովի ատենապետ մեթր Սունպուլ...

Համազգային հայ կրթական եւ մշակութային միութեան «Լիւսի Թիւթիւնճեան» ցուցասրահի նախաձեռնութեամբ, ՀԲԸՄ Հայաստանի կեդրոնին մէջ տեղի ունեցաւ հայաստանցի, սփիւռքահայ, արաբ եւ եւրոպացի խումբ  մը գեղանկարիչներու եւ քանդակագործներու հաւաքական ցուցահանդէսը, որ նուիրուած էր Համազգային հայ կրթական եւ մշակութային միութեան հիմնադրութեան 95-ամեակին: Համազգային հայ կրթական եւ մշակութային միութեան «Վահէ Սէթեան» հրատարակչատան եւ «Լիւսի Թիւթիւնճեան» ցուցասրահի տնօրէն Յակոբ Հաւաթեան ներկաները ողջունելէ ետք,  հակիրճ կերպով...

Կազմակերպութեամբ Համազգային հայ կրթական եւ մշակութային միութեան ու Հայկական բարեգործական ընդհանուր միութեան, գործակցութեամբ «Զեքի Նասիֆ» երաժշտական ծրագիրին, այսօր` չորեքշաբթի, 20 սեպտեմբեր 2023-ին, երեկոյեան ժամը 8:00-ին «Էսեմպլի հոլ»-ին մէջ տեղի պիտի ունենայ «Կոմիտաս քառեակ»-ի ելոյթը: Քառեակին մաս կը կազմեն` Էդուարդ Թադեւոսեան (Ա. ջութակ), Սիւզի Երիցեան (Բ. ջութակ), Ալեքսանդր Քոսեմեան (ալթօ) եւ Անժելա Սարգսեան (թաւջութակ): Այս առիթով «Ազդակ» հետեւեալ հարցազրոյցը ունեցաւ քառեակի...

Պատրաստեց՝ ՄԱՐԻՆԱ ՀԱՄԱՄՃԵԱՆ Արցախի Հանրապետութեան Մէջ Ցեղասպանութեան Յանցագործութեան Վտանգի Գործօնները Եւ Ցուցիչները Լեմքինի Հիմնարկի Զեկոյցը 5 սեպտեմբեր 2023-ին Լեմքինի հիմնարկը հրապարակեց 126 էջնոց զեկոյց` «Risk Factors and Indicators of the Crime of Genocide in the Republic of Artsakh: Applying the UN Framework of Analysis for Atrocity Crimes to the Nagorno-Karabakh Conflict» վերնագրով: Զեկոյցին մէջ ներկայացուած են փաստեր, որոնց համաձայն, արդէն իսկ...

ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Շուշիի մէջ հրատարակչական գործունէութիւնը Ի. դարուն սկիզբը շարունակեց զարգանալ: Եղիսաբէթ Մահտեսի Յակոբեանց, Միրզաջան Մահտեսի Յակոբեանցի դուստրը, 1901-1904 տարիներուն հօր տպարանէն լոյս ընծայեց չորս գիրքեր. «Յիշատակարան Ղարաբաղի (Արցախի) հայոց թեմական հոգեւոր դպրանոցի» (1901), Ինգլէս Հ. Դ. «Խեցիներ ժողովող Սիեօր Գօդօլիի պանդխտութիւնը: Անգլերէնից թարգմանեց Աշոտ Բայանդրեան» (1903), Ներսէս վարդապետ Մելիք Թանգեանի «Հայոց եկեղեցական իրաւունքը. Ա. գիրք. Ներածութիւն եւ աղբիւրներ» (1903,...