Մանկապատանեկան

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Լիվիօ տը Մարշի փայտի մասնագէտ քանդակագործ մըն է: Ան ծանօթ է իր տարօրինակ եւ հսկայական ստեղծագործութիւններով եւ յատկապէս` տարօրինակ ձեւերով փայտէ իր նաւերով: Ան իր գործերը ցուցադրած է Իտալիոյ Վենետիկ քաղաքի ջրանցքներուն մէջ, ուր ան ներկայացուցած է վեց ձիերով քաշուած կառք մը, Ֆեռարի ինքնաշարժի քանդակը, նոյնիսկ կնոջական հսկայական կօշիկ մը: Այս տարի ան կը ցուցադրէ իր...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Իրաքի Մուսուլ քաղաքին մէջ ճաշարանի մը յաճախորդները դէպի ապագայ տեղափոխուելու տպաւորութիւնը կ՛ունենան` մարդամեքենայ սպասարկողներուն շնորհիւ: Այս զգացումը յառաջացնելու համար հաստատութեան տէրը` Ռամի Շաքիպ Ապտելրահման իր ճիգերը չէ խնայած: Այս ձեւով, երբ յաճախորդները ոտքերնին կը դնեն ճաշարանին մէջ, անջրպետ տեղափոխուելու տրամադրութիւնը կ՛ունենան` օդին մէջ շրջող աստղանաւորդ մը, երկրագունդը եւ ուրիշ մոլորակներ ներկայացնող տեսարաններ, ինչպէս կարելի է տեսնել...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Ճափոնի մէջ հարիւրամեայ անձերուն թիւը մրցանիշ արձանագրած է: Այս կղզեխումբերէ կազմուած երկիրը ամէնէն բարձր տարիքի բնակչութիւնը ունեցող երկիրներէն մէկն է: Սակայն այս երեւոյթին պատճառը ի՞նչ է: *** 15 տարիներէ ի վեր Ճափոնը կը տառապի բնակչութեան բարեշրջումի դժուարութիւններէ: Ճափոնի բնակչութիւնը աշխարհի ամէնէն տարիքոտ բնակչութիւններէն մէկն է: Ասոր գլխաւոր պատճառներէն են` երկար կեանքի լաւ պայմանները, ծնունդներու շատ ցած...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Հաւանաբար ծանօթ էք «Ուլի Ուանքա էնտ տը Չաքլըթ Ֆաքթըրի» (Ուիլի Ուանքա եւ տուրմի գործարանը) Ռոալտ Տալի գիրքին, կամ` անկէ ներշնչուած բազմաթիւ ժապաւէններու: Շնորհիւ իր ոսկի տոմսակին` պատմութեան մէջ Չարլի բախտը կ՛ունենայ այցելելու տուրմի եւ շաքարեղէններու նշանաւոր գործարանը: Արդեօք դուք ալ օր մը երեւակայա՞ծ էք անոր նման ապրելու իւրայատուկ արկածախնդրութիւն մը` տուրմերու աշխարհին մէջ: Գիտէ՞ք, որ ասկէ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Տէյվիտ 22 տարեկան երիտասարդ մըն է, որ ծնած է առանց աջ թեւի ծայրամասի բաժինին: Սակայն 9 տարեկանին ան կրցած է իրեն համար լեկոյով շինել փոխարինող ձեռք մը` իբրեւ փրոթեզ: Եւ ահա 12 տարիներէ ի վեր ան կը շարունակէ բարելաւել ու կատարելագործել իր այս գիւտը, եւ ան սկսած է նոյնիսկ փրոթեզներ շինել ուրիշ անձերու համար: *** Երբ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Ելեկտրոնային գործիքները մեր ամէնօրեայ կեանքի անբաժան «ըներակիցներ»-ն են` համակարգիչ, սմարթֆոն, թապլեթ, պատկերասփիւռ... եւ երբ անոնց նոր տարբերակները կը յայտնուին, մենք մեր հին գործիքները կը թափենք նորերը գնելու համար: Սակայն գիտէի՞ր, թէ այդ աղբը նետուած գործիքներէն միայն շատ փոքր բաժինն է, որ կը վերամշակուի: Արդիւնք, 2021-ի ելեկտրոնային աղբերուն ընդհանուր ծանրութիւնը մինչեւ հիմա հասած է 57 միլիոն թոնի: Անհրաժեշտ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Աշխարհի չորս կողմերը միլիոնաւոր մարդիկ տակաւին անօթութենէ կը տառապին: Մասնագէտները կ՛աշխատին այս ծանր հարցին լուծումներ գտնել: Այս մասնագէտներէն մէկն է Շաքունթալա Հարաքսինկ Թիլսթըտ, որ ուսումնասիրութիւններ կը կատարէ ձուկերուն վրայ` սովին դէմ պայքարելու համար: Աշխարհի բնակչութեան աւելի քան 10 առ հարիւրը սովէ կը տառապի. այս թիւը կը ներկայացնէ հարիւրաւոր միլիոն անձեր: Սակայն աշխարհը բաւականաչափ ուտելիք կ՛արտադրէ, բայց ուրիշ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Աշնան տերեւները կը սկսին կորսնցնել իրենց կանաչ գոյնի երանգները, եւ կամաց կամաց կը յայտնուին ուրիշ գոյներ: Ամառը ծառերուն տերեւները կանաչ են: Այս գոյնը կու գայ քլորոֆիլէն, որ տերեւներուն մէջ գտնուող նիւթ մըն է: Քլորոֆիլն է, որ ծառին կարելիութիւնը կու տայ ֆոթոսենթեզ կատարելու. ան «կ՛որսայ» արեւուն ուժանիւթը եւ տերեւներուն կարելիութիւնը կու տայ շինելու շաքարներ` գետնէն առած ջուրին եւ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Այս օրերուն արեւը պիտի սկսի կամաց կամաց ծածկուիլ աշնանային ամպերով: Հաւանաբար դուք պիտի նշմարէք, թէ ինչպէ՛ս ձեր տրամադրութիւնը միշտ աւելի լաւ պիտի ըլլայ, երբ օդը պայծառ է, եւ արեւը կը փայլի: Ասիկա պարզ տպաւորութիւն մը չէ: Արեւը իսկական ազդեցութիւններ ունի մեր մարմնին եւ ընդհանուր էութեան վրայ: Սակայն, ինչպէս բոլոր լաւ բաներուն պարագային, պէտք չէ այս երեւոյթը չարաշահել:...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ  Անջրպետին Մէջ` Հսկայական Տիեզերանաւ Մը Ան տակաւին ծրագիրի փուլին մէջ է: Չինաստան մտադրած է շինել մէկ քիլոմեթր երկարութեամբ հսկայական տիեզերանաւ մը: Սակայն անկարելի է նման շինութիւն մը դէպի անջրպետ ղրկել ամբողջական վիճակին մէջ: Ան շատ ծանր պիտի ըլլայ: Անջրպետի միջազգային կեդրոնը 110 մեթր է եւ կը կշռէ մօտաւորապէս 2800 թոն, եւ անոր տարբեր բաժինները կազմուած են անջրպետին...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Մենք յաճախ պարան քաշելու խաղը խաղցած ենք ընկերներով` որոշելու համար, թէ ո՛վ է ամէնէն զօրաւորը: Սակայն գիտէի՞ր, թէ գոյութիւն ունի պարան քաշելու աշխարհի ախոյեանութիւն մը: Այս տարի անիկա տեղի ունեցաւ սեպտեմբերի կէսերուն, Սպանիոյ մէջ: Երկու խումբեր դէմ դիմաց կը շարուին մէկ գիծի վրայ, պարանի մը երկու կողմերը: Խաղին օրէնքը պարզ է. պէտք է փորձել դիմացի խումբին անդամները...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Գիտէի՞ր, թէ Չինաստանը որոշումը տուած է սահմանափակելու վիտէօ-խաղերով զբաղելու ժամերը կրտսերներուն համար... Այս ձեւով, 18 տարեկանէն վար բոլորը իրաւունք ունին միայն մէկ ժամ խաղալու վիտէօ-խաղեր... ուրբաթ, շաբաթ եւ կիրակի օրերը, այսինքն` շաբաթական 3 ժամ միայն: 18 տարեկանէն վար բոլոր չինացիները այս օրէնքին սկսան հետեւիլ սեպտեմբեր 1-էն սկսեալ: Այս խիստ որոշումին կողքին, անոնք իրաւունք ունին խաղալու իրիկուան ժամը...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Մեր երկար արձակուրդները արդէն կը վերջանան: Քանի մը օրէն մենք դարձեալ դպրոցի ճամբան պիտի բռնենք: Ահա` քանի մը խրատներ, որպէսզի կարենանք հանդարտ վերամուտ մը ապրիլ: Ֆիզիքական վիճակ Վերամուտը նոր կեանքի կշռոյթ մը կը բերէ մեր առօրեայ կեանքին: Այս փոփոխութիւնը կրնայ սթրես եւ անհանգստութիւն պատճառել: Հետեւաբար կարեւոր է, որ մենք այս դպրոցական կշռոյթին անցնինք կամաց-կամաց` յարգելով մեր ֆիզիքական...

  Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Միայն Լիբանանի մէջ չէ, որ ելեկտրականութեան հետ կապուած հարցեր գոյութիւն ունին: Գիտէի՞ր, որ արեւելեան Ափրիկէի երկիրներէն` Մալաուիի մէջ բնակչութեան միայն 11 առ հարիւրը ելեկտրական ցանցի մը կապուած է: Սակայն աշխարհի ամէնէն աղքատ երկիրներէն մէկուն մէջ անձ մը գտած է լուծում մը, Մալաուիի մէջ, քաղաքէն դուրս, արեւը մայր մտնելէ ետք բոլոր աշխատանքները կը դադրին: Այդ շրջաններուն  մէջ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Գիտէի՞ր, թէ մեր սմարթֆոն հեռաձայնները կազմուած են նուազագոյնը 70 տարբեր նիւթերէ, ինչպէս` կերպընկալ, պղինձ, ապակի... սակայն նաեւ` քոպալթ, ոսկի, լիթիոմ, բնածուխ... եւ ուրիշ մետաղեայ տարրեր, որոնք կը կոչուին «հազուագիւտ հողեր»: Ի՞նչ բանէ կազմուած է այս տարրը: *** Սմարթֆոնի մը մէջ կան 40 - 50 տարբեր մետաղի տեսակներ: Անոնց մէջէն 17 հատը ունին մասնաւոր յատկութիւններ. այս նիւթերը կը...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Ան իսկական գանձ մըն է, զմրուխտէ աչքերով ոսկիէ արձանիկ մը: Ան պահուած է Ֆրանսայի մէջ անկիւն մը` խորհրդաւոր ու արկածախնդիր անձի մը կողմէ: Այս գանձը գտնելու համար պէտք է լուծել շարք մը հանելուկներ, որոնք կը գտնուին «Լ՛օր տը Սիփան»-ի (Սիփանի ոսկին) գիրքին մէջ, զոր հեղինակը հրատարակած է ծածկանուն մը գործածելով: 25 մարտէն ի վեր հազարաւոր հետաքրքիր ընթերցողներ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ 93 արուեստի գործեր զետեղուեցան Միջերկրական ծովուն մէջ` աւելի քան 200 մեթր խորութեան, Կիպրոսի Այա Նափա ծովափի ջուրերուն մէջ: Այս ընդծովեայ թանգարանը այցելելու համար դուն պէտք պիտի ունենաս պարզապէս ջուրի դիմակի մը եւ թուպոյի մը:   *** Անգլիացի Ճէյսըն Տըքէրզ Թէյլըր կազմակերպած է բազմաթիւ ուրիշ ընդծովեայ ցուցահանդէսներ, տարբեր երկիրներու մէջ: Այս անգամ ան Կիպրոսի ջուրերուն մէջ վերստեղծած է...

  Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Դուք հաւանաբար ծանօթ էք «Անոնիմաուս» հաքըրներու նշանաւոր խմբակին` իրենց յատուկ դիմակով: Սակայն «Անոնիմաուս» խմբակը ո՛չ մէկ կապ ունի համակարգիչներու այդ մասնագէտներուն հետ: «Անոնիմաուս» խմբակին անդամները կը զբաղին իւրայատուկ մարզով մը: Անոնց մասնագիտութիւնն է ստեղծել... մանր «մկնիկներու» խանութներ` Եւրոպայի քաղաքներուն մէջ: *** Այս խանութներէն առաջինը «Իւ թոփփոլինս» ճաշարանն էր, որ յայտնուեցաւ Մալմօ շուէտական քաղաքի թաղերէն մէկուն մէջ,...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Յատկապէս արձակուրդներու այս շրջանին մենք մօտէն կը հետեւինք օդի ջերմաստիճանին` գիտնալու համար, եթէ յարմա՞ր է ծով երթալ, կամ պտոյտ մը ընել բնութեան մէջ... Շատ հին ժամանակներէ արդէն մարդիկ միշտ երկինքը ուսումնասիրած են նախատեսելու համար եղանակը: Այժմ մասնագէտները կրնան նոյնիսկ նախատեսել քամիին արագութիւնը, կամ անձրեւին քանակը: Սակայն ինչպէ՞ս կ՛աշխատին անոնք: Բնութիւնը ուսումնասիրելով` կարելի է կռահել եղանակը յաջորդ ժամերուն:...

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Մեր բոլորին ծանօթ է, որ բազմաթիւ տարիներէ ի վեր աշխարհին ընդհանուր կլիմայի ջերմաստիճանը շատ տաք եղանակներ կ՛արձանագրէ: Սակայն այս տարի, ջերմաստիճանը յատկապէս շատ բարձր է յուլիս ամսու սկիզբէն ի վեր, Քանատայի եւ Միացեալ Նահանգներու արեւմտեան շրջաններուն մէջ: Ասոր գլխաւոր պատճառն է «տաքութեան երկնակամարի» մը գոյութիւնը օդերեւութաբանական այս երեւոյթը օդը կ՛արգելափակէ եւ զայն կը տաքցնէ կաթսայի կափարիչի մը...