Յօդուածներ

ՌՈՒԲԷՆ ՃԱՆՊԱԶԵԱՆ Շողակաթը` կանգնած եղբօր լուսանկարին առջեւ (տեսարան` ժապաւէնէն, առուած` Verzio փառատօնի կայքէն) Պատերազմներէ ետք անհետացած զինուորները յաճախ կը վերածուին սոսկ վիճակագրութեան` անանուն թիւերու: Բեմադրիչ Շողակաթ Վարդանեանի անդրանիկ վաւերագրական ժապաւէնը` «1489»-ը, կը խորտակէ այս անմարդկային իրականութիւնը` թիւը վերածելով անունի, կեանքի եւ կորուստի վրայ խոր խոկումի մը, որ կ՛անցնի սահմաններէն ու հակամարտութիւններէն անդին: Ժապաւէնին վերնագիրը կը վերաբերի այն անանուն թիւին, որ...

ՀՐԱՉ ՊԱՐՍՈՒՄԵԱՆ Շուէտական «Լոքարնօ 78» փառատօնի բացման ժապաւէնն էր Թամարա Ստեփանեանի խաղարկային առաջնեկ (debut) «Արտոյի երկիրը» (Le Pays D՛arto, 105վ, 2025) (1, 2): Մօտ  8 հազար աթոռ ընդունող  հրապարակի վրայ կայացող  փառատօնը շուկայադրական առումով առաջնահերթ չէ, բայց իւրայատուկ է ոչ միայն իր ծաւալով եւ մթնոլորտով, այլ որովհետեւ նախապատուութիւն կու տայ անտեսուած երկիրներու (ինչպէս Հայաստան) եւ առաջնեկ գործերու (ինչպէս Արտոյի երկիրը):...

ԱՄՆ նախագահի միջնորդութեամբ Ուաշինկթընում կայացուած համաձայնութիւններին անմիջապէս յաջորդեց ՔՊ-ականների, նրանց արբանեակ ուժերի ու ֆէյք հասցէատէրերի խանդավառ գրոհը: Վերեւից նախապէս թելադրուած այս քարոզչական բեմադրութիւնը փորձ էր տպաւորութիւն ստեղծելու, թէ Նիկոլ Փաշինեանը մեծ յաջողութեան է հասել, նոյնիսկ «պալատամերձ» արուեստագէտներից մէկը վարչապետի «ուաշինկթընեան սխրանքը» հաւասարեցրեց Նժդեհի կողմից Սիւնիքը պահելու քաջագործութեան հետ: Մի քանի օր անց նոյն տրամադրութիւնը խաղալով` Նիկոլ Փաշինեանը փորձեց այդ մեծ...

Հրապարակուած է  Հայ յեղափոխական դաշնակցութեան պաշտօնաթերթ «Դրօշակ»-ի 2025-ի օգոստոսեան թիւը: Պաշտօնաթերթի այս թիւի յօդուածներուն մեծ մասը նուիրուած է Ուաշինկթընի մէջ Միացեալ Նահանգներու, Հայաստանի եւ Ազրպէյճանի ղեկավարներու բանակցութիւններուն արդիւնքներուն եւ ընդունուած փաստաթուղթերուն, որոնց առանցքը կը հանդիսանայ, այսպէս կոչուած, Զանգեզուրի միջանցքի խնդիրը: Ամերիկեան ուսումնասիրութիւններու հայկական կեդրոնը այս առիթով «Դրօշակ»-ին տրամադրած յօդուածին մէջ կ՛անդրադառնայ հայութեան համար շարք մը կարեւոր հանգամանքներու, որոնք կը բխին...

Ս. ՄԱՀՍԷՐԷՃԵԱՆ Նոպելեան մրցանակի դատակազմի քուլիսներուն մէջ շշուկներ շրջան կ՛ընեն (եղեր), թէ Նիկոլ Փաշինեանը նկատի պիտի առնուի իբրեւ խաղաղութեան մրցանակի թեկնածու (թէեւ այս արարածը գիտնական է, տնտեսագէտ, պաշտպանութեան մասնագէտ ու մինչեւ իսկ` աստուածաբան, սակայն նախընտրեր են զինք առնել խաղաղութեան մրցանակի թեկնածուներու ցանկին): Սիրելի՛ ընթերցող, հիմա հարց պիտի տաս, թէ այդ ո՞ր բարիքին համար հաշուի առած են անմօրուս դարձած Փաշինեանը: Քաջածանօթները...

ՆՈՐԱՅՐ ՏԱՏՈՒՐԵԱՆ Վերջին Դուռը Ապրիլ 1915, Պոլիս: Եօթը հայ մտաւորականներու տուները այցելեցի: Եօթը թաղերու մէջ առջեւս եօթը դուռեր բացուեցան: Եօթը հարսեր եւ եօթը զաւակներ եօթը ժպիտներով ողջունեցին զիս: Սեղանին վրայ գտայ եօթը նկան հացեր, եօթը գինիի բաժակներ: Անոնց քով եօթը ձեռատետրերու վրայ սեւագրուած էին եօթը անաւարտ վէպեր: Ապա այցելեցի Արմէն Տորեանին` 23 տարեկան տղան` եօթներորդ բախտակիցը իր աւագ գրչեղբայրներուն: Իր...

Յ. ՊԱԼԵԱՆ Խաղաղութեան հաստատման ծամածռութիւններու հանդիսատես ենք, կ՛աղմկենք եւ ծափ կու տանք: Կայ ֆրանսական ասութիւն մը, որ կ՛ըսէ` «Օձեր կուլ տալ» («avaler des couleuvres»), որ կը նշանակէ հանդուրժել եւ ընդունիլ ամէն չարիք եւ անարդարութիւն: Կարծէք մեր ժողովուրդը «օձեր կուլ տալու» դատապարտուած է, որպէսզի այս կամ այն ձեւով գոյութիւն պահէ: Կամ մեզ կը ստիպեն այդ ընել, որպէսզի  կարենանք ապրիլ: Շաբաթներէ ի...

ՅԱԿՈԲ ԼԱՏՈՅԵԱՆ Ընդհանրապէս մեր հաւաքական կեանքին մէջ վարչական, միութենական, կրօնական, կրթական թէ կուսակցական մակարդակներու վրայ ծրագիրներու եւ աշխատանքներու ամբողջացման, յարատեւման եւ գոյութեան համար բարերարներու նեցուկ կը փնտռենք: Ինքնակամ կամ թելադրուած բարերարներ կը փնտռենք: Շատ յաճախ ալ տարուած գործը, աշխատանքը կը գնահատենք անոր կենդանութեան կամ` յետ մահու: Բարերարներ նաեւ անպայման միայն նիւթական մեծ ներդրում ընողները չեն, տարիներով ծառայողները, գործերը տեղ մը...

ԱՀԱՐՈՆ ՇԽՐՏԸՄԵԱՆ Արժանաւորներու յիշատակը նման է յաւերժ  վառ անմար կանթեղին: Լիբանանահայ  համայնքի պատմագրութեան մէջ արժանաւորներու առաջիններէն պիտի մնայ  Երջօ Սամուէլեանի երախտիքը: Երջօ Սամուէլեան իր իսկ կեանքին օրինակով, բազմաթիւ եւ բազմաբնոյթ  ծառայութիւններով անմոռանալի եւ ուսանելի  յիշատակներ ձգեց լիբանանահայ համայնքի  սերունդներուն մէջ: Անհուն սիրով եւ   նուիրումով օժանդակեց բոլորին, անխտի՛ր` կրթական հաստատութիւններուն, մշակութային միութիւններուն, հայ մամուլին, կարիքաւոր ընտանիքներուն, որովհետեւ կը հաւատար լիբանանահայ համայնքի...

ԱՐԱԶ ԳՈՃԱՅԵԱՆ Պուրճ Համուտի Արաքս փողոցի երկայնքին տակաւին կանգնած հնակառոյց ցածրայարկ շէնքերը, որոնք ժամանակին հայ ընտանիքներու երդիք դառնալով` կենսատու եղած են շրջանի հայկական դիմագիծի աճեցման, թերեւս այլեւս նեղ կու գան` իբրեւ բազմանդամ ընտանիքներու բնակարան ծառայելու. այնուամենայնիւ, իրենց մէջ ունին յատուկ ուժականութիւն մը, որ չի զլանար համայնքին տալու իր երբեմնի գրկանքը: «Սթիւտիօ Գարամուշ»-ը այդ տնակներէն մէկն է: Նախքան Մուշեղ Գարավարդանեանը գրկելը`...

ԿԱՐՕ Վ. ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Օգոստոս ամսուն, այգիիս բերքահաւաքի թէժ հանգրուանին, յաջողեցայ փոքր դադար մը առնելով, հնգօրեայ այցելութիւն մը տալ հայրենիք` Հայաստան: Այցելութեանս շարժառիթը Համազգայինի Կեդրոնական վարչութեան կարեւոր որոշումներէն` «Համազգայինի շքանշան»-ով մեծարել ու պատուել ծննդավայրիս` Քեսապի զաւակ, վաստակաւոր մանկավարժ, ազգագրագէտ, բանահաւաք, լեզուաբան, բառագէտ, գրականագէտ... եւ տասնամեակներու ուսուցիչ- դասախօս դոկտ. Յակոբ Չոլաքեանը: Դոկտ. Յակոբ Չոլաքեանը այսօր հանդիսացած է արեւմտահայերէնի պաշտպանութեան լծուած գլխաւոր մասնագէտներէն,...

Աւելի քան երեսուն տարի առաջ, երբ պոռթկաց Արցախ աշխարհը, երբ պայթեց արցախեան շարժումը, երբ ոտքի կանգնեց համայն հայութիւնը, հայ կեանք մտաւ մի ԲԱՌ, որ կրում էր ոգի եւ ուժականութիւն: Այդ Բառի վրայ խարսխուեցին յաջորդական յաղթանակներ: Այդ Բառը իր խորհուրդն ունէր. յուսադրում, ներշնչում ու ոգեշնչում, գօտեպնդում էր ու միացնում, մի յայտարարի բերում հայերին` որտեղ էլ լինէին: Այդ բառը Եռամիասնութիւնն էր, որ...

Արցախի Անկախութեան օրը` 2 սեպտեմբերին, Արցախի թեմի առաջնորդ Վրթանէս եպս. Աբրահամեանի գլխաւորութեամբ, հոգեւորականներ եւ Արցախի ու Հայաստանի քաղաքական դէմքեր Եռաբլուրի զինուորական պանթէոնին մէջ օծեցին Արցախի նախագահ Սամուէլ Շահրամանեանի, ներքին գործոց նախարար Կարէն Սարգսեանի եւ «Հայրենիք» կուսակցութեան նախագահ Արթուր Վանեցեանի նախաձեռնութեամբ կանգնած «Արցախի կանչ» յուշակոթողը: Անիկա նուիրուած է Արցախի պատերազմներուն զոհուած հերոսներուն, Արցախի մէջ հանգչող մեր հայրենակիցներուն, ինչպէս նաեւ` 25 սեպտեմբերին...

Պատրաստեց՝ ՄԱՐԱԼ ՄԽՍԵԱՆ Սուրիա Եագուպիահայերու Եւ Ուխտաւորներու Հոծ Ներկայութեամբ Եագուպիէի Ս. Աննա Ուխտատեղի-Մատրան Վերօծումը Կատարուեցաւ 14 տարիներու սպասումէ ետք, Ս. Աննայի ուխտի օրուան առիթով, կիրակի, 31 օգոստոս 2025-ին  ուխտագնացութիւն կազմակերպուեցաւ դէպի Եագուպիէի Ս. Աննա ուխտատեղի-մատուռը, ուր հանդիսաւորապէս մատրան վերօծումը կատարուեցաւ: Ս. Աննայի բերկրալի տօնին Բերիոյ հայոց թեմի առաջնորդ Մակար արք. Աշգարեան եպիսկոպոսական պատարագ մատուցեց եւ մատրան վերօծումը կատարեց: Սրբազան հօր կողքին...

ՏԻԳՐԱՆ ՃԻՆՊԱՇԵԱՆ 2 սեպտեմբերը Արցախի Հանրապետութեան օրն է: Արդարեւ, 2 սեպտեմբեր 1991-ին Արցախի ժողովուրդը ջախջախիչ մեծամասնութեամբ կողմ քուէարկեց այս անկախութեան հանրաքուէին: Վաղ առաւօտուն հապճեպով գրի կ՛առնեմ այս տողերը, որովհետեւ 2 սեպտեմբերի այս օրը լիքն է ձեռնարկներով: Ձեռնարկներ, որոնց կ՛ուզեմ անպայման մասնակից ըլլալ: Առաւօտուն Եռաբլուրի մէջ տեղի պիտի ունենայ 2020-2023 դէպքերու եւ պենզակայանի պայթումի զոհերու յիշատակին նուիրուած յուշարձանի բացման արարողութիւնը: Կէսօրին...

ԱՀԱՐՈՆ ՇԽՐՏԸՄԵԱՆ Քաղաքական աշխարհին մէջ յաճախ զաւեշտական ներկայացումներու ականատեսը կը դառնանք, ուր ոճրագործները դէմ յանդիման կը կենան` իբրեւ արդարութեան ջատագովներ: Այսօր այդ թատերաբեմին վրայ կեցած են երկու դերակատարներ` Պենիամին Նեթանիահու եւ Ռեճեփ Թայիփ Էրտողան: Երկուքն ալ իրենց ժողովուրդները առաջնորդած են պատերազմներու, բռնութեան եւ հազարաւոր անմեղներու մահուան: Երկուքն ալ այսօր «ցեղասպանութիւն» բառը կը շահագործեն ոչ թէ արդարութեան կամ յիշողութեան համար, այլ`...

23 օգոստոսին, Հայաստանի Անկախութեան հռչակագիրի 35-ամեակին առիթով, վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան հրապարակեց ուղերձ մը, ուր կրկին փորձեց վերաշարադրել եւ այլաբանական շերտերով խեղաթիւրել արցախեան շարժումի պատմութիւնը: Անոր խօսքը միայն պատմական վերաշարադրում չէր, այլ` յստակ քաղաքական ուղեգիծ, փորձ` մոռացութեան տալու կամ իմաստազուրկ դարձնելու հիմնահարց մը, որ տասնամեակներ շարունակ եղած է հայկական ազգային-պետական օրակարգի առանցքը: Փաշինեանի նոր ձեւակերպումները ընդվզումի եւ հակազդեցութեան ալիք յառաջացուցին քաղաքական...

Ս. ՄԱՀՍԷՐԷՃԵԱՆ Օգոստոսի վերջին շաբաթ օրը` 30-ին, Երեւանի մէջ տարածուեցաւ ՊԵՏԱԿԱՆ վարչամեքենային մէջ դաւաճանական գայթակղութեան մը նորագոյն լուրը: Պաշտօնապէս հաստատուեցաւ, որ արտաքին գործոց նախարարութեան մէջ հիւպատոսի աստիճանի պաշտօն վարող «փափկասուն» մը` Աշխէն Ալեքսանեան անունով, ձերբակալուած է Ազրպէյճանի հաշուոյն լրտեսութիւն կատարած ըլլալու մեղադրանքով (նման «հերոսներու» հաշիւը ո՞վ կը պահէ): Լուրը գաղտնի պահուած է... երկուք ու կէս ամիս: Մանրամասնութիւններ հաղորդուեցան կնոջ, լրտեսութեան...

ՍԱՐԳԻՍ ՔԷԼ ԽԱՉԵՐԵԱՆ Չէիք երեւար - բայց հոն էիք, միշտ հոն` աներեւոյթ ներկայութիւն մը, կեանքիս վարագոյրին ետեւ, ինչպէս air bag մը անտեսանելի, պահուած, սակայն միշտ պատրաստ` բացուելու: Երբ բախեցայ` դուք բացուեցաք: Ո՛չ ձայն, ո՛չ գանգատ, ո՛չ իսկ ակնարկ մեղադրանքի - միայն նուրբ ինքնաոչնչացում: Իմ փրկութիւնը` ձեր կորուստի գնով: Խոնարհ յանձնառութիւն, զոհաբերում, երբ ամէն բան պիտի կորսուէր մէկ ակնթարթով: Այլեւս բան...

Պատրաստեց՝ ՄԱՐԻՆԱ ՀԱՄԱՄՃԵԱՆ Համազգայինի Պարուսոյցներու Վերապատրաստութեան Դասընթացքի Աւարտ Համազգայինի Կեդրոնական վարչութեան կազմակերպութեամբ, Երեւանի մէջ տեղի ունեցաւ սփիւռքահայ պարուսոյցներու վերապատրաստութեան դասընթացքը, որուն ընթացքին Համազգայինի տարբեր շրջաններէ, նաեւ` Սուրիայէն, հինգ երիտասարդ պարուսոյցներ ծանօթացան ազգային պարի հմտութիւններուն` նպատակ ունենալով ուսուցման ընթացքին ձեռք բերած գիտելիքները փոխանցել իրենց շրջաններու հայ երիտասարդներուն: Դասընթացքները կը վարէր հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի պարարուեստի մանկավարժութեան ամպիոնի դասախօս, «Հայ աստղեր» պարային անսամպլի...