Խմբագրական

Մեծն Բրիտանիոյ մէջ կայացած հանրաքուէի արդիւնքները մէկ կողմէ ցնցիչ են հետագայ իրադարձութիւններու եւ հետեւանքներու տարբեր վարկածներու առաջ քշումով, միւս կողմէ բոլորովին յանկարծակիութեան գործօնով չեն մեկնաբանուիր, շեշտելու համար Մեծն Բրիտանիոյ արդէն իսկ տարիներու վրայ երկարող վերապահութիւնը` համաեւրոպական համաձայնութիւններու եւ կառոյցներու մաս կազմելու առումով: Մեծն Բրիտանիան այսպիսով, որ արդէն մաս չէր կազմեր Եւրոյի գօտիին եւ շենկենեան համաձայնութեան, դուրս կու գայ նաեւ Եւրոպական...

Փեթերսպուրկեան հանդիպումը, պահելու համար քաղաքական տրամաբանութեան հետեւողականութիւնը, պէտք է Վիեննայի շարունակութիւնը նկատուէր: Կարելի է ըսել, որ ընդհանուր առումներով այդպէս ալ եղած է: Փութին - Սարգսեան - Ալիեւ միացեալ յայտարարութեան մէջ փաստօրէն կ՛ըսուի, որ նախագահները վերահաստատած են 16 մայիսին Վիեննայի մէջ տեղի ունեցած հայ-ազրպէյճանական վեհաժողովին պայմանաւորուածութիւնները` ուղղուած տագնապի գօտիին մէջ իրավիճակի կայունացման եւ խաղաղ հոլովոյթի յառաջընթացին նպաստող մթնոլորտի ստեղծման: Ճիշդ է,...

Հաստատուած է արդէն, որ Հայաստանի Հանրապետութեան եւ Ազրպէյճանի նախագահներուն միջեւ հանդիպումը կը կայանայ 20 յունիսին, Ս. Փեթերսպուրկի մէջ: Ըստ հրապարակուած լրատուութիւններուն, հանդիպման կը նախորդէ Ռուսիոյ նախագահին առանձնազրոյցը` երկու նախագահներուն հետ: Եթէ նկատի ունենանք Վիեննայէն Ս. Փեթերսպուրկի միջեւ ժամանակահատուածին կարճատեւ ըլլալը եւ հանդիպման վայրը, որոշ մտածումներու կ՛առաջնորդուինք հարցի հետապնդման ուղղութեան վրայ գերմիջնորդ պետութեան ստանձնած դերակատարութեան գնահատական տալու առումով: Պարզ էր, որ...

Գերմանական Պունտեսթակի բանաձեւի քուէարկութեան շարժառիթային գործօնները լոյսին բերելու փորձը կը կեդրոնանայ տարբեր հանգամանքներու վրայ: Նախ անշուշտ այն, որ Գերմանիա պէտք էր հետեւողականութիւն ցոյց տար սկսուած գործընթացի մը եւ անպայման նկատի ունենար Պունտեսթակի նախկին քննարկումները, երկրի նախագահին, խորհրդարանի նախագահին կատարած յայտարարութիւնները, որոնք քաղաքական ենթահողը պատրաստած էին նման քուէարկութիւն կայացնելու: Երկրորդ` ուշադրութիւն կը գրաւէ այն, որ բանաձեւի խորագրային բաժինը կը խօսի հայոց...

Հիւսիսային Լիբանանի մէջ կայացած քաղաքապետական եւ թաղապետական ընտրութիւններով կարելի է արձանագրել, որ Լիբանան դարձուց ընտրական կարեւոր էջ մը,  որ հետագայ նոր հատորներու ընթերցման կը հրաւիրէ ընտրութիւներուն ընթացքին եւ արդիւնքներուն հետեւողները: Յատկապէս հիւսիսային Լիբանանի մէջ որոշ առումով յանկարծակիութեան գործօնը հարցականներու դուռ բացաւ, Թրիփոլին յատկանշող համայնքին ոչ միանշանակ դիրքորոշումին եւ ամբոխային որոշ տրամադրութիւններու վրայ յենած քուէի յառաջատարութիւնը ընդգծելու իրականութիւններուն ի տես: Լիբանանի...

Գերմանիոյ խորհրդարանի այսօրուան նիստին արծարծուելիք Հայոց ցեղասպանութեան վերաբերող բանաձեւին առնչութեամբ Անգարան անհանգստանալու իրաւացի պատճառներ ունի: Գերմանիոյ որդեգրելիք բանաձեւը առանձնայատուկ նշանակութիւն ունի ոչ միայն գերմանական մեղսակցութեան  իրականութիւնը նկատի ունենալու ուղղութեամբ, այլ նաեւ այն հանգամանքով, որ Գերմանիան այսօր Եւրոպան կառավարող հիմնական տնտեսաքաղաքական ուժն է, որ եղանակ կը ճշդէ նաեւ համաեւրոպական արժեչափերու գործադրելիութեան առումով: Խորհրդարանին քուէարկելիք բանաձեւը իր վերջնական տարազը չէ հագած տակաւին:...

Հայաստանի Ա. Հանրապետութեան 98-ամեակը, զոր կը փորձենք լոյսին բերել, Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեակին յաջորդող տարուան կը զուգադիպի, նաեւ` մեր երկու հանրապետութիւններուն հիմնադրութեան 25-ամեակին: Երկու տարի ալ մեզ կը բաժնէ Հայաստանի Ա. Հանրապետութեան կերտման 100-ամեակէն: Տարելիցի եւ յոբելենական տարեթիւերու առանցքին վրայ Հայաստանի Ա. Հանրապետութեան պատմակերտ հանգամանքը անպայման համազգային մակարդակի վրայ գիտական, քաղաքական եւ իրաւական միտքերու գնահատականներուն կ՛արժանանայ` իբրեւ մեր լինելութեան շարունակականութիւնը ապահոված...

Ազրպէյճանական պետութեան յարձակողապաշտութիւնը դատապարտող Չիլիի խորհրդարանի որոշումը ըստ ձեւի եւ ըստ էութեան արտակարգ է: Չիլին դարձաւ այս պատերազմի նախայարձակը մատնացոյց ընելու առումով առաջին երկիրը, որ իր օրինակին հետեւելու կոչը կը փոխանցէ այս ձեւով ոչ միայն Հարաւային Ամերիկայի միւս երկիրներուն, այլ նաեւ ընդհանրապէս միջազգային ընտանիքին: Հարաւային Ամերիկան ընդհանրապէս Հայ դատի աշխատանքներուն, յատկապէս Ցեղասպանութեան ճանաչման գործընթացի աշխարհագրական սկիզբ եղած է: Ուրուկուէյի օրինակը...

Արցախեան հակամարտութեան վերջին իրադարձութիւններու քննարկման յատկացուած Վիեննայի հանդիպման մասնակիցներու ձեւաչափը արտակարգ է: Հանդիպումը ո՛չ միջնախարարական է, ո՛չ միջնախագահական, ո՛չ ալ կողմերու նախագահներու եւ նախարարներու  եւ ԵԱՀԿ Մինսքի խմբակի միջնորդներու մակարդակով միայն: Մասնակիցներու շարքը չէ փակուած նոյնիսկ ԵԱՀԿ-ի նախագահի անձնական ներկայացուցիչով: Միացեալ Նահանգներու եւ Ռուսիոյ արտաքին գործոց նախարարներն ու Ֆրանսայի եւրոպական հարցերու պետական նախարարը համալրած են մասնակիցներու շարքը` Վիեննայի հանդիպումին տալով...

Վարագոյրը լրիւ չէ իջած տակաւին Լիբանանի քաղաքապետական եւ թաղապետական ընտրութիւններուն վրայ. այսուհանդերձ, առանց մոռնալու հիւսիսային Լիբանանի ընտրութիւնները եւ այնտեղ նաեւ Դաշնակցութեան աշխուժ մասնակցութեան հրամայականն ու թեկնածու առաջադրելը, կարելի է ըսել, որ հիմնականին մէջ  Դաշնակցութեան առաջադրած թեկնածուներու համարեա ամբողջական ընտրացուցակը ընտրուած է արդէն: Տակաւին առիթը կ՛ունենանք ընտրուած քաղաքապետներու, փոխքաղաքապետներու, քաղաքապետական խորհուրդներու անդամներու եւ թաղապետներու ընդհանուր համայնապատկերը, իբրեւ յաջողած թեկնածուներու հանրագումար ներկայացնելու:...

Պէյրութի ընտրաշրջանին քուէարկութեան մասնակցութեան համեմատութիւնը իր պատճառները ունի անշուշտ: Քաղաքական անորոշութեան մէջ, երբ երկրի պետական կարեւորագոյն հաստատութիւններու ղեկավարման թէ՛ անձերու եւ թէ՛ եղանակներու խնդիրները կը մնան անորոշ, երբ քաղաքացին մինչեւ վերջին վայրկեանը ընտրութիւններու կայացման իրողութիւնը կասկածի տակ կ՛առնէ նախընթաց օրինակները նկատի ունենալով, երբ հանգոյցներու հսկայական թիւեր կը յամենան, պետութեան հանդէպ վստահութիւնը խնդրոյ առարկայ դարձնելու ամէնէն անմիջական ձեւը որեւէ ընտրութեան նկատմամբ...

Ճարտարարուեստի նախարար Հիւսէյն Հաժ Հասան երէկ ընդունեց Լիբանանի մէջ Եւրոպական Միութեան դեսպան Քրիսթինա Լասընը, որուն հետ քննարկեց լիբանանեան եւ շրջանային իրադարձութիւնները, ինչպէս նաեւ Եւրոպական Միութեան հետ Լիբանանի յարաբերութիւնները: Հանդիպումէն ետք Լասըն շեշտեց, որ իրենց կողմէ յստակ յանձնառութիւն յայտնուած է օժանդակելու Լիբանանին` աւելցնելով, որ Լիբանանին կատարուած իրենց նիւթական օժանդակութիւնները տարեկան 600 միլիոն եւրոյի կը հասնին: Լասըն յայտնեց, որ Հաժ Հասանի հետ...

Շուշիի ազատագրութեան խորհուրդը եթէ ռազմական առումով կը խորհրդանշէ Արցախի անվտանգութեան կարեւորագոյն երաշխիք եւ Արցախի Հանրապետութեան կայացման հիմնական եւ անշրջանցելի մեկնակէտ, ապա երեւոյթը ինքնին ամէն բանէ առաջ ազգի միաւորում եւ գործնապէս փաստած միասնականութիւն կ՛ենթադրէ: Շուշիի ազատագրութեան նախօրէին խրամատներու մէջ նոյնացումը Հայաստանի Հանրապետութենէն, Արցախէն թէ սփիւռքէն Շուշի հասած, միասին պատերազմած եւ միասին նահատակուած հայ երիտասարդութեան ազնուագոյն փաղանգներուն իր մէջ կ՛ամփոփէ հայրենիքի ամբողջական...

Վաղը տեղի կ՛ունենայ քաղաքապետական խորհուրդներու եւ թաղապետներու ընտրութիւններուն առաջին հանգրուանը: Տրուած ըլլալով, որ Այնճարի մէջ ՀՅ Դաշնակցութեան առաջադրած թեկնածուները, երկու մակարդակներու վրայ ընտրուած կը նկատուին, մինչ Պեքաայի մէջ հայ քուէարկողները կը հրաւիրուին առաւելագոյն թիւերով մասնակցելու տեղական ինքնակառավարման մարմիններու ընտրութիւններուն, գլխաւոր ընտրադաշտը այս հանգրուանին մեզի համար Պէյրութն է, ուր կը սպասուի հայ համայնքի խուռներամ մասնակցութիւնը: Դաշնակցութեան առաջադրած թեկնածուներու յաջողութեան գրաւականին արդէն...

Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեակին ձեռք բերած քաղաքական առաւելներուն մէջ կարեւոր տեղ գրաւեց Միջին Արեւելքի քրիստոնեայ ազգաբնակչութիւններուն մօտ բարձրացած հակաթրքական ալիքի գոյացումը: Այս մակընթացութիւնը անշուշտ իր պատճառները ունէր: Հիմնականը տարածաշրջանին մէջ իսլամական ծայրայեղականութեան վայրագ մագլցողականութեամբ քրիստոնեայ տարրին դէմ վախի, սարսափի մթնոլորտի ստեղծումով յառաջացած կացութեան ետին կանգնած շարժիչ գործօնին եւ այս պարագային Անգարայի ձեռագիրն էր: Իբրեւ այս գործընթացներուն անմիջական հետեւանք քրիստոնէութեան ծննդավայրին` Արեւելքին...

Երեւանի եւ Ստեփանակերտի պաշտօնական յայտարարութիւնները փոխլրացուցիչ են ըստ էութեան եւ նպատակուղղուած ձեւով նոյն ճանապարհներէն կ՛անցնին։ Ամէն պատեհ առիթի 1994-ի հրադադարին յղում կը կատարուի՝ ածանցելով զայն ամրագրող եւ ապա վերահաստատող փաստաթուղթերը։ Պարզ է, որ այդ փաստաթուղթերուն յղում կատարելով աշխարհին յիշեցում կը կատարուի, որ արցախեան պատերազմին հրադադարը կնքուած է նաեւ Ստեփանակերտի մասնակցութեամբ եւ ստորագրութեամբ։ Այս պայմաններուն մէջ բանակցային գործընթացին վերաձեռնարկելը իրատեսական չնկատելը...

Ընթացիկ մայիս մէկը հիմնականօրէն մեր մտածումները կը կեդրոնացնէ հայրենիքի մէջ տիրող իրավիճակի հիմնական փոփոխութեան ի խնդիր որդեգրուած նոր սահմանադրութեան հիմնադրոյթներուն, սահմանադրութեան կենսագործման ուղիները մատնանշող նախագահի ելոյթի հիմնական բաժիններուն եւ այդ ճամբուն վրայ ՀՅԴ-ՀՀԿ համաձայնագիրով յայտարարուած առաջադրանքներուն վրայ: Երեք փաստաթուղթերուն մէջ ալ իբրեւ արդար հասարակարգ ձեւաւորելու առաջնային նպատակը  կարմիր թելի պէս կ՛երեւան հակամենաշնորհային համակարգի կայացումը եւ մրցակցային դաշտի ձեւաւորումը` իբրեւ խթան...

Հայաստանի Հանրապետութեան նախագահին «Պլումպըրկ»-ին տուած հարցազրոյցին հետեւեալ բաժինը խորիմաստ բովանդակութիւն կը բանաձեւէ եւ լոյս կը սփռէ բանակցային գործընթացի վերսկսման հայկական կողմի սկզբունքային դիրքորոշումներուն վրայ: «Ոչ թէ պէտք է զինադադար հաստատել, այլ վերականգնել զինադադարը, որուն մասին համաձայնագիր կնքած էինք 1994 թուականին ու նաեւ այդ համաձայնագիրը ամրապնդած էինք նոր համաձայնագիրով 1995 թուականին: Եւ ինչպէս կը տեսնէք, մինչեւ հիմա այդ պայմանաւորուածութիւնները կը պահպանուին,...

Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցի առիթով ընդունուած համահայկական հռչակագիրը ուղենշային իմաստ ունի ոչ միայն Ցեղասպանութեան ճանաչման հարցով համայն հայութեան հետագայ գործունէութիւնը հունաւորելու առումով, այլ ընդհանրապէս կը պարունակէ շատ կարեւոր հիմնադրոյթներ համազգային ռազմավարական հարցերը հետապնդելու համար ճանապարհային քարտէսը ձեւաւորելու տեսակէտէն: Հռչակագիրի վերջին կէտը 12-րդը, իբրեւ վերջաբան կ՛ամփոփէր բովանդակային առանցքը հաստատելով` Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ  տարելիցին  նուիրուած ձեռնարկները համակարգող պետական յանձնաժողովը, համախորհուրդ սփիւռքի մէջ...

Ապրիլեան պատերազմէն անպայման հետեւութիւններ ունինք բանաձեւելիք եւ այդ ուղղութեամբ նոր ռազմավարութիւն մշակելու հրամայականին առջեւ ենք ազգովին: Կան անշուշտ բացթողումներ, թերի բաժիններ, ինչպէս ռազմական, այնպէս նաեւ քաղաքական, իրաւական, տեղեկատուական եւ դիւանագիտական մակարդակներու վրայ: Այդ բոլորը քննարկման ընթացքի մէջ են համապատասխան գերատեսչութիւններու կողմէ: Սփիւռքը եւս իր քաղաքական, հոգեւոր թէ ընդհանրապէս հասարակական կառոյցներով ներհայեցողական քննարկումի անհրաժեշտութեան առջեւ է, որ պատերազմի ահազանգին դիմաց որքանո՞վ...