Մշակութային եւ Այլազան

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ «Կարտիըն» թերթը քաղաքականութեան, առեւտուրի, գրականութեան, հոգեբանութեան, աշխատանքի եւ այլնի խումբ մը մասնագէտներու հարցուցած է, թէ ի՞նչ եղած է «Քորոնա»-ի ամէնէն զարմանալի կամ ցնցող հետեւանքը իրենց ոլորտին մէջ: ---------------------- Յոռետեսական անհատականութեան արժէքը կը չափուէր տասնեակ հազարաւոր կեանքերով Սթիվըն Ռայխեր, հոգեբանութեան դասախօս Մեծ աղէտները յաճախ մարդու վիճակին մասին մտորումներ կը յառաջացնեն: 1755 թուականի Լիզպոնի երկրաշարժը ստիպեց մարդոց` վերանայելու իրենց յարաբերութիւնները...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Բազմաթիւ բանաստեղծութիւններու, երգերու, նկարչական պաստառներու եւ գեղարուեստական այլ ստեղծագործութիւններու ներշնչման աղբիւր հանդիսացած մեր սիրելի Վանայ լիճին ապագան վտանգուած է: Եւրոպական եւ թրքական կայքեր ահազանգ կը հնչեցնեն: Ն. Աշխարհի Ամէնէն Մեծ Աղի Լիճը Թուրքիոյ Մէջ Կը Փոքրանայ Երաշտի, Ծայրայեղ Գոլորշիացման Պատճառով Աշխարհի ամէնէն մեծ աղի լիճի` Վանայ լիճի ջուրի մակարդակը կտրուկ կը նուազի անձրեւի սակաւութեան եւ գոլորշիացման աճին պատճառով:...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Ճիշդ ըսած չէ՞ Խ. Աբովեան. «Լեզուն եթէ չըլլար, մարդ ի՞նչ բանի պիտի նմանէր»: Այժմ լեզուներ սկսած են անհետանալ, ուրեմն մարդ ի՞նչ բանի պիտի նմանի: Լեզուաբաններ եւ մասնագէտներ այժմ կ՛ուսումնասիրեն վտանգուած լեզուները արհեստական բանականութեան միջոցով փրկելու կարելիութիւնը: Կը ներկայացնենք ոմանց կարծիքները: Ն. Ճեքսըն Հայցի մէջ կէսօրէ ետք մը ժամանակ անցընելը կը նշանակէ ամբողջ աշխարհի շրջագայութիւնը ընել: Նիւ Եորքի ամէնէն...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Արհեստական բանականութեան ապագան միշտ մասնագէտներու ուշադրութեան կեդրոնին կը մնայ: Տէյլի Մէյլ կայքը այս մասին կը գրէ: Ն. Մարդկութիւնը կը թեւակոխէ նոր արհեստագիտութեան յեղափոխութեան ժամանակաշրջան, որ կ՛ազդէ կեանքի բոլոր ոլորտներուն վրայ` առողջապահութենէն մինչեւ կրթութիւն: Արհեստական բանականութեան(ԱԲ) նորութիւնները կարեւոր դեր կը խաղան այս յեղափոխութեան մէջ, կը կարծեն հասարակական կարծիքի առաջնորդներ` Պիլ Կէյց, Իլոն Մասք եւ Նասիմ Թալեպ: Ի՞նչ նախատեսութիւններ անոնք...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Հասարակական ցանցերու սխալ օգտագործումը կը շահագործուի զանազան ուժերու կողմէ, որոնց համար մարդկային ոչ մէկ արժէք գոյութիւն ունի: Շատեր անգիտակցաբար կը տարուին եւ կ՛այլափոխուին: Ներկայ արհեստագիտութեան զուգահեռ, վերջերս սկսած է շարժական ձայնասփիւռներն ու ձայնագրիչները նորոգելու հոլովոյթ մը: «Պի.Պի.Սի.» այս նիւթերուն մասին հրապարակած է յօդուածներ: Վինտա Զեսու շահաբեր գործ սկսած է` զայրոյթ հրահրող բովանդակութեան շնորհիւ: Ան կ՛ըսէ. «Ես մեծ ատելութիւն...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ  «Ֆորպս» պատրաստած է ցուցակ մը 100 կիներու, որոնք 2024 թուականին աշխարհի ամէնէն հզօր կիները եղած են` քաղաքական, ելեւմտական, տնտեսական արհեստագիտական եւ այլ ոլորտներու մէջ: Նաեւ նշուած են քանի մը անուններ, որոնք 2025-ին պիտի փայլին: Կը ներկայացնենք յօդուածէն հատուածներ: Ն. Ուրսուլա ֆոն տեր Լէյենէն մինչեւ Թէյլըր Սուիֆթ` շուրջ 100 կիներ նոր ձեւերով հզօր են քաղաքականութեան եւ առեւտրական ասպարէզներուն մէջ:...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Մարդիկ որքան պեղումներ կ՛իրականացնեն, այնքան նոր եւ հետաքրքրական բացայայտումներ կ՛ըլլան: «Անթիքիթի» եւ «Լայվ Սայընս» թերթերու կայքերը անցեալ շաբաթ գրեցին Իրաքի մէջ հնագէտներու վերջին աշխատանքին մասին: Ն. Իրաքի մէջ աշխարհի առաջին կառավարութիւններէն մէկուն խորհրդաւոր փլուզման 5000-ամեայ վկայութիւն յայտնաբերուած է Իրաքի հիւսիս-արեւելքի մէջ գտնուող Շահի Քորա հնագիտական վայրին մէջ պեղումները յայտնաբերած են բնակավայր մը, որ հնագէտներու կարծիքով, գոյութիւն ունեցած է...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Երկար ատենէ ծանուցուած, այնքան գովերգուած  ՔՈՓ 29-ի ժողովը Պաքուի մէջ տեղի ունեցաւ եւ...ակնկալուած արդիւնքը չտուաւ: Ոչ միայն գոհ չմնացին մասնակիցներէն շատեր, այլեւ` Ազրպէյճանի  իշխանութիւնը, որ  բազմաթիւ մասնակիցներու քննադատութեան թիրախ դարձաւ երկրին մէջ մարդկային իրաւունքներու կոպիտ խախտումներուն, մանաւանդ հայեր պատանդ պահելուն համար: Այլ առումով եւս ժողովը արդիւնաւէտ չէր: Այս մասին Պի.Պի.Սի.-ն հրապարակած է յօդուած մը: Ն.   Ինչո՞ւ Ազրպէյճանի...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Աշխարհի բնակչութեան թիւը պիտի աւելնա՞յ, թէ՞ նուազի: Ենթադրութիւնները տարաբնոյթ են, եւ ամէն գլուխէ ձայն մը կ՛ելլէ: Նաեւ պարզ է, որ կան ընդհանրական մտահոգութիւններ, որոնց մասին կը գրեն մասնագէտներ: Բրիտանական «Կարտիըն» թերթի կայքը այս հարցին անդրադարձող յօդուած մը հրապարակած է վերջերս: Ն. Աւելի Նուազ Թիւով Երեխաներ Լա՞ւ Են, Թէ՞ Վատ. Մասնագէտները Տարակարծիք Են Բրիտանիոյ ծնելիութեան մակարդակը կը գտնուի բոլոր...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Միացեալ Նահանգներու նախագահական վերջին ընտրութեան ամէնէն յատկանշական երեւոյթը ծախսուած, աւելի ճիշդը մսխուած աստղաբաշխական գումարներն են (անշուշտ խօսքը յայտարարուած ծախսերուն մասին է...): Թէ որքանո՞վ արդարացուած են այդ վատնուած գումարները` միշտ վիճելի, ոմանց համար անընդունելի պիտի մնայ: Opensecrets-ը ծախսուած գումարներուն մասին վերլուծում մը հրապարակած է:  Ն. Մեծ Գումար, Մեծ Գրաւներ Բաներ, զորս ամէն ոք պէտք է գիտնայ Միացեալ Նահանգներու 2024-ի...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Արեւային ուժանիւթը արդէն տարածում գտած է եւ իր բարեբեր ազդեցութիւնը կ՛ունենայ ճիշդ գործածուելու պարագային: Սակայն երբեմն փտածութիւնը կը խոչընդոտէ այդ մէկը: «Կարտիըն» անդրադարձած է այս երեւոյթին: Ն. Արեւային վահանակները դիւրացուցած են երեկոյեան ժամերուն Փիյուլակա գիւղի բնակիչներուն հաւաքուիլը Անոնց վառելանիւթի պաշարները շատոնց թալանուած են ուրիշներու կողմէ, մինչ ազգային ցանցերը չեն կարողացած միացնել անոնք: Այժմ արեւային վահանակները բնակիչներուն կրնան տալ...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Անկասկած անփոխարինելի են ծնողները, սակայն յառաջացած արհեստագիտութիւններու ճիշդ գործածութիւնը ծնողներուն կողմէ, շատ օգտակար կրնայ ըլլալ երեխաներուն համար: «Միտիում» կայքի յօդուածը այս մասին կը խօսի: Ն. Պատկերացուցէք աշխարհ մը, որ շատ նման է մերինին, բայց աւելի մեծ կախուածութեամբ` թուային լուծումներէն: Աշխարհ մը, ուր երեխան, եկէք, զայն կոչենք Զօ, դպրոցէն տուն կը շտապէ ոչ թէ ծնողներու ջերմ գրկախառնութեան, այլ զարգացած...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Պահ մը երեւակայեցէք, որ ձեր բնակած քաղաքին մէջ ոչ մէկ արձան կամ քանդակ ըլլայ: Դատարկութիւն մը պիտի չզգա՞ք: Քաղաքակիրթ մարդիկ, ազգեր բազմաթիւ արձաններ կը կառուցեն, մինչ բարբարոսներ կը քանդեն: Ազրպէյճան ոչնչացումի այդպիսի մոլուցք ունի, իսկ միջազգային հանրութիւնը հանդիսատես ըլլալով` մեղսակից է: Արձանի արժէքի եւ ազդեցութեան մասին յօդուածներ հրապարակած են  ՍՈԼՎԱՆԿ եւ ՊԱՆԿԷԱ կայքերը: Կը ներկայացնենք հատուածներ: Ն. Արձանի...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Բրիտանական «Ինտիփենտընտ» թերթին կայքը հրապարակած է ծնողներու եւ մասնագէտներու մասնակցութեամբ բանավէճ մը` երեխաներու սմարթֆոնի գործածութեան նիւթով: Կը ներկայացնենք երկու մայրերու կարծիքներ: Ն.            Արգիլե՞Լ Երեխաներուն Սմարթֆոներ Գործածել. «Այո՛, Ճի՛Շդ» «Երեխաները կը զարգանան, երբ պատասխանատուութիւն կը կրեն,- կը գրէ երեք երեխաներու մայր Ֆիոնա Սքոթ: - Անոնց հեռաձայնները խլելը ոչ միայն զանոնք աւելի մեծ վտանգի կ՛ենթարկէ, այլեւ կ՛ազդէ անոնց իրենք զիրենք...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Նիւ Եորքի քաղաքապետը փտածութեան համար մեղադրուած է: Անոր ապօրինութիւններէն մէկն ալ Հայոց ցեղասպանութեան մասին չխօսիլն է` թրքական պահանջով: «Կարտիըն» թերթի կայքը Ատամսի «քաջագործութեան» մասին հրապարակած է յօդուած մը: Ն. Ցոյց  Տուր Ինծի Դրամը. Ինչպէ՞ս Էրիք Ատամս Հասաւ Գագաթ Եւ Ետ Ինկաւ Նիւ Եորքի քաղաքապետը ողջունեցին որպէս ժողովրդավարականներու ապագայ, սակայն նախկին հանրապետական ոստիկանը խայտառակութիւններու պատմութիւն ունի: Սեպտեմբերին ան կը...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Հետաքրքրական զուգադիպութեամբ մը անցեալ ամիս «Տը Քոնվըրզէյշըն»-ը եւ «Թեհրան Թայմզ»-ը  յօդուածներ հրապարակած էին քաղաքական եւ դիմադրութեան  ղեկավարներու սպանութիւններու մասին: Երբ կը պատրաստէինք այդ նիւթերը, պատահեցաւ այն, որուն աշխարհը ականատես եղաւ անցեալ շաբաթ եւ, ըստ սովորութեան, լռեց... Կը ներկայացնենք առաջին յօդուածը: Ն. Քաղաքական սպանութիւնները միայն ամերիկեան խնդիր չեն, անոնք չափազանց յաճախակի եղած են պատմութեան ընթացքին: Երբ  Յուլիոս Կեսար...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Սոֆիա Լորեն, որ երկու անգամ արժանացած է լաւագոյն դերասանուհիի Օսքար մրցանակին, 20 սեպտեմբերին Հռոմի  մէջ նշեց իր ծննդեան 90-ամեակը: Այս առիթով միջազգային հեղինակաւոր թերթեր գովասանական յօդուածներ հրապարակեցին: Կը ներկայացնենք հատուածներ Vogue, Il Corriere della Sera եւ La Repubblica  թերթերէն: Ն. Սոֆիա Լորեն չի դանդաղիր «90-ի շեմին երբեք չեմ հասկցած, որ տարիքը հոգեվիճակ է», կ՛ըսէ Սոֆիա Լորեն: Տարիներու...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Պարզ է, որ գիտութեան ներկայ ընթացքը գլխապտոյտ պատճառելու չափ արագ է, եւ լրատուամիջոցներ նոյնիսկ չեն հասնիր նոր արհեստագիտութիւններու մասին ժամանակին տեղեկացնել, մինչ ոմանց համար նորութիւնները անմիջապէս ըմբռնելի չեն ըլլար: Ամէն պարագայի, արհեստական բանականութեան (ԱԲ) նորութիւններու մասին միջազգային լրատու կայքերէ քաղուած քանի մը տեղեկութիւններ կը ներկայացնենք այս էջով: Ն. Երկրորդ սերունդի մարդամեքենայ, որ պատրաստ է ճարտարարուեստի մէջ աշխատելու...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Բրիտանական «Կարտիըն» թերթի կայքը անդրադարձած է թմրեցուցիչներու մաքսանենգութեամբ զբաղող հրոսակախումբերու գործած բռնարարքներուն եւ տուժածներու տառապանքներուն: Դժբախտաբար այս մաքսանենգութեան դէմ պայքարը միշտ ապարդիւն կը մնայ, որովհետեւ, այսպէս կոչուած, մեծ պետութիւնները տարեկան մեծ շահեր կ՛ապահովեն թմրեցուցիչներու տարածումէն: Ն. Ինչո՞ւ Քարայիպեաններու մէջ բռնութեան համաճարակ է Բազմաթիւ քաղաքացիներ յայտնուած են Քարայիպեաններու բռնարարքներու ալիքին մէջ: Յանցագործները աւելի «ստեղծագործական» ուղիներ կը մշակեն թմրեցուցիչներու...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Ալեն Տըլոնի Կեանքէն Մահացաւ ֆրանսացի դերասան Ալեն Տըլոն : Ան 88 տարեկան էր: «Խոր վիշտով Ալեն Ֆապիենը, Անուշքան, Անթոնին եւ անոր շունը Լուպոն, կը յայտնեն իրենց հօր մահուան մասին: Ան խաղաղ մահացաւ Տուշիի իր տան մէջ` շրջապատուած իր երեք զաւակներով եւ ընտանիքի անդամներով»,-կ՛ըսուի անոր զաւակներուն յայտարարութեան մէջ: Ալեն Տըլոն սիրելին էր արդիապաշտներուն, որոնք էին` Լուճինօ Վիսքոնթին, Ժան-Փիեր...