Անդրադարձ

«Այս Հաւատքէն Մեզ Ոչ Ոք Կրնայ Խախտել, Ո՛չ Հրեշտակները Եւ Ո՛չ Մարդիկ, Ո՛չ Սուրը Եւ Ո՛չ Հուրը, Ո՛չ Ջուրը  Եւ Ո՛չ Ալ Որեւէ Այլ Դառն Հարուած...» Սրբոց Վարդանանց տօնին առիթով, կու գանք սիրով ողջունելու մեր ժողովուրդի զաւակները եւ յիշեցնելու բոլորին, որ իբրեւ «անկատար տենչեր»  ունեցող ազգութեան մը զաւակները, սրբազան պարտականութիւն պէտք է համարենք երախտիքով յիշել մեր պատմութեան մեծերը, յատկապէս անոնք,...

Բժիշկ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ Բնական պայմաններու մէջ ուղեղը գանկին մէջ կը մնայ անշարժ: Ան կը շարժի արտաքին հարուածի մը պատճառով. այլ խօսքով, ան կը ցնցուի եւ տեղի կ՛ունենայ ուղեղային անբնական գործունէութիւն: Ուղեղի այս շարժումը կամ ցնցումը կը կոչուի «ուղեղացնցում» (concussion): Ուղեղացնցումը տեղի կ՛ունենայ, երբ գլուխը անակնկալօրէն կը ցնցուի արտաքին հարուածի մը պատճառով եւ կամ անակնկալ, ակամայ եւ անգիտակից թեթեւ կամ ուժգին...

ԳԷՈՐԳ ՊԵՏԻԿԵԱՆ Այսօր, սիրելի՛ս, կ՛ուզեմ գրել քեզի, Անլոյս ու խաւար այս ցերեկին, Լռութեանս պոռչտուքին տակ ճզմուած Եւ երազներուս նկարներուն կարօտովը հմայուած, Առանց հերոսի թատերախաղին նման: Ու կը յիշես, սիրելի՛ս, այն երանելի ոսկի վանդակը, Որուն մէջ երէկ ես կ՛ապրէի` իբրեւ ազատ ու սիրուն թռչնիկ, Այդ խոստացուած «գարնան», անծանօթներ, հոն զիս խեղդել ուզեցին, Նախանձի կրակէն քաջալեր եւ կրակովը նախանձին, Առանց հերոսի թատերախաղին...

Հինգշաբթի օրուան մեր թիւով լոյս տեսած «Լափշինը, հաց բերողը եւ նեղազգային հռետորաբանութիւնը» խորագրեալ յօդուածին տեղ տուած էինք առանց բաժնելու այնտեղ արծարծուած կարգ մը տեսակէտներ, դատումներ ու եզրայանգումեր։ Այս առիթով յատկապէս այստեղ պէտք է ընդգծել անհամեմատելիութիւնը Թուրքիոյ, Ազրպէյճանի եւ Հայաստանի հանրապետութեան միջեւ քաղաքական հալածանքներու եւ մարդու իրաւունքնեու թեմաներուն վերաբերալ։ Այս մօտեցումը որեւէ առումով ենթակայական բնոյթ չունի կամ հակառակորդներու նկատմամբ քաղաքական գերզգայնութեան...

ՀՐԱԿ Փ. Կանխաւ նշեմ, որ Լափշինի ու «հաց բերող» Արթուրի պարագաները աւելի ընդհանրական խնդրի մը շուրջ խորհրդածելու համար դիտարկուող օրինակներ են պարզապէս. քննուող հարցը չի սահմանափակուիր անոնցմով: Հարցը կը վերաբերի սփիւռքի մէջ տիրող քաղաքական հռետորաբանութեան, որ անշուշտ ունի Հայաստանի մէջ իր հակամասը (counterpart), որմէ կը սնանի: Պարզաբանելու եւ յառաջանալու համար անցնիմ օրինակներուն: Ընթերցողներուն ջախջախիչ, եթէ ոչ բացարձակ մեծամասնութիւնը տեղեակ է...

ՀԱՄԲԻԿ  ՊԻԼԱԼԵԱՆ Ի՞նչ է հայ ազգի բազմադարեան գոյութեան իմաստն ու արժէքը, եթէ ոչ` ազատ մեռնելու տեւական մաքառում մը, պատիւն ու հաւատքը, խիղճն ու սրբութիւնները անխաթար պահելու անձնուրաց կռիւ մը: ՄՈՒՇԵՂ ԻՇԽԱՆ Վա՛յ այն օրուան եթէ երբեք հայութիւնը իր ողջ պատմութեան ընթացքին չունենար Աւարայրներ եւ իր ազգային ընդերքէն ծնունդ չտար հերոս փաղանգներու, դէպի թշնամին խոյացող ազատասէր ռազմիկներու, մահապարտ ֆետայիներու, ժիր ու...

Պատրաստեց` ՀԱՅԿ  ԿԱՐԱՊԵՏԵԱՆԸ «Այս հաւատից մեզ ոչ ոք չի կարող խախտել.  ո՛չ հրեշտակները, ո՛չ մարդիկ, ո՛չ սուրը եւ ո՛չ հուրը, ո՛չ ջուրը եւ ո՛չ էլ որեւէ այլ դառն հարուած...» ԵՂԻՇԷ ՎԱՐԴԱՊԵՏ Հայոց իրականութեանը հարազատ եւ բնորոշ է, երբ Եկեղեցին, յատկապէս մեր պատմութեան օրհասական օրերին, անբաժան է եղել ժողովրդից: Դրա վառ օրինակն է Վարդանանց պատերազմը` հայրենեաց եւ հաւատի համար մղուած յիրաւի...

Շատ պատերազմներ եմ մղել ես, եւ դուք էլ ինձ հետ, տեղ կար, որ քաջաբար յաղթեցինք թշնամիներին, տեղ էլ կար, որ նրանք յաղթեցին մեզ. բայց աւելի շատն այն է, որ յաղթող ենք դուրս եկել եւ ոչ թէ յաղթուած: Բայց այդ բոլորը մարմնաւոր պարծանք էր, որովհետեւ անցաւոր թագաւորի հրամանով էինք մարտնչում: Ով փախչում էր, վատանուն էր երեւում աշխարհում եւ նրանից անողորմ մահ...

ՀԱՄԲԻԿ ՊԻԼԱԼԵԱՆ Հաւանաբար աւելի ճիշդ պիտի ըլլար ըսել. մայրենիին ուսուցումը չշփոթել արդի մանկավարժական սկզբունքներու հետ: Սկզբունքներ, որոնց կիրառումը միայն պատիւ կը բերէ այն բոլոր հաւաքական միջավայրերուն` յատկապէս կրթականին, որոնք քայլ կ՛ուզեն պահել ժամանակի ու կեանքի յառաջդիմութեան, զարգացման եւ յաջողութիւններու հետ: Յայտնենք նաեւ, որ «մտամարզանք» հասկացութիւնը կը վերաբերի այն բոլոր վերլուծութիւններուն, մօտեցումներուն եւ առաջադրուած ծրագիրներուն, որոնք, այսպէս ըսած, կոչուած են փրկելու...

ՎՐԷԺ-ԱՐՄԷՆ    Հայաստանի վարչապետ Կարէն Կարապետեան կառավարութեան փետրուար 9-ի նիստին շարք մը յանձնարարութիւններ տուաւ` «սփիւռքի ներուժի առաւել արդիւնաւէտ ներգրաւման նպատակով»,  ինչպէս կը հաղորդէ «Արմենփրես»: Նշեմ, որ այս հարցը առաջին անգամ չէ, որ կ՛արծարծուի, եւ Կարապետեան առաջին վարչապետը չէ, որ զայն կ՛արծարծէ: Աւելի՛ն. ասկէ առաջ Հայաստանի իշխանութիւնները յանձնարարութիւններ տալէ անդին ալ անցած են, հայրենիք-սփիւռք խորհրդաժողովներ ալ կազմակերպած են, սակայն ահա անգամ մը...

Մեր նախորդ համարում լոյս տեսած խմբագրականը, որը կրում էր «Թօթափենք ստրկամտութիւնը» վերնագիրը, բաւական արձագանգներ ունեցաւ` թէ դրական եւ թէ բացասական: Ոմանք իրենց վրայ վերցրին խմբագրականի սուր որակումները, եւ թւում է, թէ նեղացան: Ոմանք էլ շատ տեղին համարեցին շօշափուած հարցերը եւ նշեցին, որ մեր հասարակութեան մէջ առկայ խնդիրներին այսպէս անդրադառնալը դրական է եւ մտորումի առիթ է տալիս: Ինչեւէ, որոշեցինք բովանդակութիւնից վրդովուածներին...

Ազրպէյճան քրէական գործ յարուցեց պլոկըր Ալեքսանտր Լափշինին դէմ` անոր Արցախ այցելութեան եւ իր պլոկին ընդմէջէն Ազրպէյճանի սահմանապահ ծառայութիւնները եւ երկրին մէջ ընկերային անհաւասարութիւնը քննադատելուն պատճառով: Երեւոյթ մը, որ խստիւ դատապարտուեցաւ հայկական եւ ռուսական բեմերէ, ինչպէս նաեւ` միջազգային իրաւապաշտպան «Միջազգային ներում» կազմակերպութեան կողմէ, ուր յստակօրէն նշուեցաւ, որ հրապարակային կերպով պետութեան դէմ յայտարարութիւններ կատարելու հիմնաւորումով քրէական գործի յարուցումը չունի որեւէ իրաւական հիմք,...

(Վիգէն Աւագեանի Արտասանած Խօսքը` Հայկազեան Համալսարանի «Լիբանանահայ Գիրքը 2012-2016» Ձեռնարկին) «Հայ գիրքի տպագրութեան անցեալն ու ներկան ուսանելի պատմութիւն մըն է, ուր միահիւսուած է նուիրումը մայրենիին հանդէպ, սէրը դէպի հայրենիքը եւ հաւատքը, ձգտումը դէպի լուսաւորութիւն եւ համամարդկային արժէքներու տարածում, յարգանքը կրթութեան եւ այլ ազգերու մշակոյթներու նկատմամբ», կը հաստատէր Հայաստանի Ազգային Գրադարանի տնօրէն Տիգրան Զարգարեան «Լիբանանահայ գիրքը 1894-2012» հատորին լոյս ընծայման առիթով...

ՀՐԱՆՈՒՇ ՅԱԿՈԲԵԱՆ Հայաստանի Սփիւռքի նախարար Մեր հայրերէն մեզի աւանդուած ժառանգութիւններէն ամէնէն շքեղը, ամէնէն իրականը մեր գեղեցիկ, հարուստ եւ մեծավայելուչ լեզուն է, պէտք է պահպանենք յուզումով, հրայրքով եւ խանդավառութէամբ: Ես վստահ եմ, որ կը պաշտպանենք: ԶԱՊԷԼ ԵՍԱՅԵԱՆ Կան համազգային արժէքներ, որոնց կարելի է անդրադառնալ միայն մեծագոյն ակնածանքով, մաքրամաքուր զգացողութիւններով, անափ սիրով ու նուիրումով: Նման արժէքների շարքում առանձնանում է մայրենի լեզուն: Իւրաքանչիւր...

ՅԱՐՈՒԹ ՉԷՔԻՃԵԱՆ Հիմնուելով «Ազդակ»-ի 2016-ի ամավերջի խմբագրականին` «Յատկանշել 90-ամեակը. պահել աւանդականը` որդեգրելով նորարարը (90-ամեակին ընդառաջ - Դ.) (1) մէջ նշուած` «Լեզուական սխալներու ծանր թղթածրարով փոխանցուող հարցերու լուծման փորձերը» էական առաջնահերթութեան վրայ, եւ յարգելով արեւմտահայերէնի պաշտպան, լեզուական սխալներու դէմ պայքարող, վերջերս հանգուցեալ Տիրան Աղազարեանին (տես` «Հայ լեզուի արթուն պահակին` Տիրան Մ. Աղազարեանի յիշատակին» (2), «Առյաւէտ կորսնցուցինք արեւմտահայերէնի պահապաններէն Տիրան Աղազարեանը» (3) ...

ՐԱՖՖԻ ՏՈՒՏԱԳԼԵԱՆ Թէեւ Ազգային ժողովի ընտրութիւններու նախընտրական քարոզչութիւնը պաշտօնապէս դեռ չէ սկսած, սակայն դաշինքներն ու կուսակցութիւնները շատոնց արդէն լծուած են ընտրապայքարի: Բոլորն ալ կը գիտակցին, որ այս անգամ ընտրութիւնները տեղի պիտի ունենան շատ աւելի բարդ պայմաններու տակ, որովհետեւ նոր օրէնսգիրքը կը սահմանափակէ քուէարկութիւններու արդիւնքները զեղծելու հնարաւորութիւնը: Այժմ այլ միջոցներ պէտք են ընտրութիւններու արդիւնքներուն վրայ ազդելու համար: Այդ միջոցները վարչական լծակներն...

Արցախեան ազատամարտի սկզբնաւորութեան հերթական նշումը բազմահայեացքային մօտեցումներ կը ներառէ` գաղափարականէն քաղաքական, մարտականէն տեղեկատուական, հայրենիքի անվտանգութենէն մինչեւ տարածաշրջանային խնդիրներ, բանակցային գործընթացներ, նշելու համար ամէնէն կարեւոր մարզերը: Տրուած ըլլալով սակայն, որ ժամանակի իմաստով  անմիջականօրէն մենք բաժնուած ենք Հայաստանի Հանրապետութեան խորհրդարանական ընտրութիւններէն, քաղաքական դիտարկումի մօտեցումը կը կեդրոնանայ ընտրութիւններուն ընթացքին արցախեան նիւթին արծարծման վրայ: Անմիջապէս կը նկատենք, որ նախընտրական արշաւի սկիզբէն բաւական ժամանակ առաջ...

Փետրուար 1988-ին, երբ դեռ գարնան նշոյլն անգամ չէր երեւցած, ծնունդ առաւ արցախեան շարժումը` գլխաւոր նպատակ ունենալով սրբագրել 1923-ին Համայնավար կուսակցութեան կովկասեան բիւրոյի որդեգրած ստալինեան կամայական մէկ որոշումը եւ Արցախի սուրբ հողաշերտը վերամիացնել մայր հայրենիքին: Այսպէս, 20 փետրուար 1988-ը հայոց ժամանակակից պատմութեան մէջ պիտի մնայ իբրեւ անմոռանալի թուական: Այդ օր Երեւանի այժմու Ազատութեան հրապարակին վրայ համախմբուեցան շուրջ մէկ միլիոն հայորդիներ, որոնք...

Զարեհ Ա. Կաթողիկոս Փայասլեան (1915-1963). Հայոց Սրբակեաց Կաթողիկոսի Լուսապսակ Ճակատը Փետրուար 18-ին, 54 տարի առաջ, յաւիտենական իր անդորրը գտաւ Հայաստանեայց եկեղեցւոյ նոր ժամանակներու սրբակեաց կաթողիկոսը` Մեծի Տանն Կիլիկիոյ երջանկայիշատակ Զարեհ Ա. վեհափառ հայրապետը: ՀՅԴ պատմութեան եւ ազգային-քաղաքական ուղիին երախտաշատ ուսուցիչներէն, այլեւ ղեկավար գործիչներէն հանգուցեալ Հրաչ Տասնապետեան, որ նաեւ անձնապէս մօտէն ճանչցած ու գործակիցը եղած էր 48 տարեկանին վախճանած տարաբախտ վեհին,...

ՀԱՄԲԻԿ ՊԻԼԱԼԵԱՆ     2008-էն Գրողներու միութեան նախկին նախագահ Լեւոն Անանեանի նախաձեռնութեամբ եւ Հայաստանի կառավարութեան որոշումով փետրուար 19-ին կը նշուի Գիրք նուիրելու օրը: ...1869 թուականին այս օրը ծնած է Ամենայն հայոց բանաստեղծ Յովհաննէս Թումանեան: «Ազդակ», 24 փետրուար 2016  Իմանալով նշեալ օրուան խորհուրդը, մեր շրջապատի համեստ ընթերցասէրն ու գրասէրը պիտի բացագանչէ. «Գիրք կարդացող կը փնտռուի ամէնուրեք, ալ ուր մնաց որ գիրք նուիրելու օր...