Անդրադարձ

ՅԱԿՈԲ ԼԱՏՈՅԵԱՆ Յակոբ Կիւլոյեանը իր մահաքունի վիճակին մէջ անընդհատ կ՛ասմունքէր Չարենց, Սեւակ, Վարուժան, Թէքէեան: Անցնող ամբողջ երեք ամիսներու իր չարչարանքի հանգրուանին ան կ՛ասմունքէր: 1982-ին երիտասարդական տարիներու, Համազգայինի Պուրճ Համուտի  մասնաճիւղի նախաձեռնութեամբ Նազ Տէր Սարգիսեան եւ Թորգոմ Ջանանի գլխաւորութեամբ գրասէրներու խմբակ մը յառաջացած էր: Մեր դպրոցէն ես եւ դասընկերս կ՛երթայինք: Ամէն ամիս բանաստեղծի մը, գրագէտի մը կամ մտաւորականի մը հետ հանդիպումներ...

ՅԱՐՈՒԹԻՒՆ ԹՈՐՈՍԵԱՆ Քառասուն օրեր առաջ հայ ժողովուրդը կորսնցուց իր ամէնէն ընտիր, ամէնէն թանկագին զաւակը: Յակոբ Կիւլոյեան Լիբանանի հայութեան այն բացառիկ անձն էր, որուն համար հայրենիքն ու հայութիւնը հացի եւ ջուրի չափ էական էին, եւ ան ամէն վայրկեան կ՛ապրէր Հայաստանի եւ հայութեան համար: Ոսկերչական հազուագիւտ գործերու հեղինակ էր: Իր արհեստանոցին մէջ կ՛աշխատէին 10-է աւելի վարպետներ, որոնք ո՛չ միայն կը զբաղէին իրենց...

Յակոբ Կիւլոյեան 1966-ին ողջոյնի խօսք ղրկած էր Պարոյր Սեւակին, ժապաւէնի վրայ, լրագրող Լեւոն Քէշիշեանի հետ: Ի պատասխան` ստացած է ողբ. բանաստեղծին հետեւեալ խօսքը, կենդանի՛ ձայնը, ժապաւէնի վրայ.- Յակո՛բ, սիրելի, հարազատս. Սարսափելի յուզուած եմ այս րոպէին. շատ կը ցաւէի եթէ Լեւոնին չտեսնէի եւ ձայնդ չլսէի. առաւել ցաւում եմ, որ մի շատ լաւ առիթ է եղել հայրենիք գալու, եւ դու ցաւօք այդ...

Երուսաղէմի վանք, 1925: Եղեռնէն ճողոպրած ատանացի մօր եւ սասունցի հօր զաւակ մը լոյս աշխարհ կու գար: Ծնողները նախընտրած էին Երուսաղէմ ապաւէն գտնել, որովհետեւ Քրիստոս հոն պիտի վերադառնար, երբ մեռելները յարութիւն առնէին: Երեք տարեկանին արդէն անգիր սորված էր անոնց արտասանած շարականները: Ապագայ ասմունքողը կը կազմաւորուէր այս մթնոլորտին մէջ: Երեք տարեկանին նաեւ կորսնցուցած էր հայրը: Երուսաղէմի Թարգմանչաց վարժարանը աւարտելէ ետք Յակոբ Կիւլոյեան կեանքը...

ՅԱՐՈՒԹ ՉԷՔԻՃԵԱՆ Միայն երեք առիթներով, վիպային պայմաններու մէջ հանդիպած եմ այս իւրայատուկ անձնաւորութեան, թէեւ լիբանանահայ միութենական, ազգային-եկեղեցական-հանրային հաւաքներուն պատահականօրէն կը հանդիպէինք` իբրեւ հեռուէն ծանօթներ: Հաւանաբար 1974-ին էր, երբ Ամմանի մէջ բարեկամի մը գրասենեակը հանդիպեցայ Յակոբին` Երուսաղեմէն եկած եղբօր, որ խնդրեց ծրար մը հասցնել անոր` յաջորդ Պէյրութ մեկնելուս, եւ տուաւ անոր գործատեղիի հասցէն: Սուրբ Նշան եկեղեցիէն ոչ հեռու, Պէյրութի կեդրոնի երբեմնի...

ԹՈՐԳՈՄ 1975: Լիբանանեան քաղաքացիական պատերազմի առաջին հանգրուանի թէժ երեկոյ մը, Պէյրութը երկփեղկած անհեթեթ սահմանագիծին մօտ Սէյֆի փողոցին մէջ գտնուող մեր շէնքը կ՛աճապարեմ մտնել, խուսափելու համար արեւմտեան դիրքերէն մեր փողոցներուն ուղղութեամբ կուրօրէն արձակուող փամփուշտներէն, երբ  քիչ մը անդին բնակող Յակոբ Կիւլոյեան բարձրաձայն զիս կը կանչէ` փողոցին հանդիպակաց կողմը ապահով անկիւն մը կանգնած: Առանց տատամսելու, կրակոցներուն մէջէն կ՛անցնիմ փողոցը եւ կ՛ապաստանիմ Կիւլոյեանին...

ՀԱՄԲԻԿ ՊԻԼԱԼԵԱՆ Մտածումի, զգացումի անսահման երկինք մըն է ասմունքի արուեստը, որ ասմուքելու տաղանդ ունեցողին առիթ կու տայ գրագէտին ներաշխարհը բաժնելու ուրիշներու հետ: ՅԱԿՈԲ ԿԻՒԼՈՅԵԱՆ («Ազդակ», 27-8-2009) Երկրային կեանքիդ մէջ վստահաբար պիտի չհամարձակէի քեզ անուանել «արքայ», այդ ալ` ասմուքի, որովհետեւ նման բնորոշում պարզապէս վիրաւորանք մը պիտի ըլլար հանդէպ անձի մը, որուն կեանքը յագեցած է մարդկային վեհագոյն արժանիքներու գեղեցկութեամբ: Այլ խօսքով, կիւլոյեանական...

Երէկ երեկոյեան յոբելենական համերգին առիթով պատրաստուած գրքոյկին մէջ տեղադրած էինք նկար մը, ուր օրին, քաղաքացիական պատերազմի օրերուն, իբրեւ Լիբանանի Հայոց թեմի առաջնորդ Պուրճ Համուտի պատասխանատուներուն եւ պահակ տղոց ընկերակցութեամբ կը շրջագայէիք ռմբակոծումներու թիրախ դարձած հայկական թաղամասերը, իրազեկ դառնալու համար արձանագրուած մարդկային ու նիւթական կորուստներուն: Այսօր` իբրեւ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսութեան գահակալ, նոյն այդ թաղամասերու կողքին, մօտաւորապէս 30 տարիներ ետք, բացումը...

Նոյեմբեր 20-ին աւարտեցաւ Հայաստանի ու Արցախի ժողովուրդին, ինչպէս նաեւ Սուրիոյ ու Իրաքի աղէտեալ հայ բնակչութեան ի նպաստ` Ֆրանսայի «Հայաստան» հիմնադրամին կազմակերպած «Ֆոնեթոն-2016»-ը: Ըստ «Հայերն Այսօր»-ին, Փարիզի, Լիոնի, Թուլուզի եւ Մարսէյի հեռաձայնային կեդրոններէն մօտաւորապէս 700 կամաւորներ չորս օրերու ընթացքին հեռաձայնած են 46.000 ընտանիքներու եւ ընկերութիւններու. կարելի եղած է 4 երկիրներէ` Գերմանիայէն, Ֆրանսայէն, Յունաստանէն եւ Զուիցերիայէն հանգանակել մօտաւորապէս 1,34 միլիոն եւրոյի հասնող...

20-24 հոկտեմբերին Երեւանի եւ Ստեփանակերտի մէջ, Հայաստանի սփիւռքի նախարարութեան նախաձեռնութեամբ եւ Լրագրողներու Համահայկական Համաժողովները Համակարգող Մարմինին աջակցութեամբ, տեղի ունեցաւ Լրագրողներու համահայկական 8-րդ համաժողովը` նուիրուած Հայաստանի եւ Լեռնային Ղարաբաղի հանրապետութիւններու անկախութեան 25-ամեակին: 24 հոկտեմբերին Ստեփանակերտի մէջ համաժողովի մասնակիցները որոշեցին համահայկական լրատուամիջոցներով սկսիլ «Դուն ի՞նչ ըրած ես Ղարաբաղի համար» խորագրեալ շարժում մը` ամբողջ աշխարհի հայութիւնը մասնակից դարձնելու ԼՂՀ-ի օգնութեան, ներդրումներու խթանումին, ԼՂՀ-ի...

ՊԵՏԻԿ Յիշողութեանս ալիքները զիս կը տանին Հալէպ, Քարէն Եփփէ Ճեմարան, հաւանաբար` 1959 թուին, երբ 15-16 տարեկան մեր պատանի հոգիներուն ամէնէն փոթորկոտ օրերը կ՛ապրէինք` շրջանցելով զանազան ճնշումներու եւ պոռթկումներու շարան մը: Ի մեծ ուրախութիւն մեզի, ընդհանուր հսկիչ Կարապետ Սապունճեանը դադար յայտարարեց եւ հրաւիրեց սրահ, ուր անծանօթ, «օտար» հիւր մը մեզի պիտի բանախօսէր: Երկսեռ շարքերով ու մեծ հետաքրքրութեամբ ուղղուեցանք «Մարտիկեան» սրահ, ուր...

Խաչքարի Զետեղման Հանդիսութիւն Երեքշաբթի, 1 նոյեմբեր 2016-ին ԼՕԽ-ի «Արաքսի Պուլղուրճեան» կեդրոնի «Թնճուկեան» սրահին մէջ ԼՕԽ-ի Շրջանային վարչութեան նորընտիր եւ ընթացաւարտ կազմերու անդամներուն, «Կարինէ» մասնաճիւղի (Ամանոս) նորընտիր եւ ընթացաւարտ վարչական կազմերու, նախկին ատենապետներու, վաստակաշատ երէց ԼՕԽ-ականներու եւ Ղեւոնդ քհնյ. Լօշխաճեանի ներկայութեան, մասնաճիւղի հիմնադրութեան 60-ամեակին առիթով, ԼՕԽ-ի «Արաքսի Պուլղուրճեան» ընկերաբժշկական կեդրոնին մէջ տեղի ունեցաւ խաչքարի զետեղման  հանդիսութիւն: Բացման խօսքը արտասանեց տոքթ. Սիրուն...

Արդէն հրապարակի վրայ է ԼՕԽ-ի 2017-ի օրացոյցը, որուն մէջ այս անգամ տեղ գտած են լիբանանահայ արուեստագիտուհիներուն ստեղծագործութիւններն ու գեղանկարները: Քարոզչական յանձնախումբին կողմէ կատարուած այս աւանդական նախաձեռնութեամբ ԼՕԽ-ը կը միտի 2017-ի օրացոյցին մէջ մեր արուեստագիտուհիները յարգել ու մեծարել, անոնց գործերը հայ թէ օտար ընտանիքներու տուներէն ներս ներկայութիւն դարձնել: Իւրաքանչիւր ամիս կը կրէ արուեստագիտուհիի մը դրոշմը, տեղադրուած գործերը ընտրուած են անոնց կողմէ:...

Ծառայութիւն: 2016` Ծառայութեան տարի: Ո՞վ լաւապէս կը ճանչնայ այս պարզ բառին խորքն ու իմաստը, եթէ ոչ` ԼՕԽ-ականը` Լիբանանահայ օգնութեան խաչին զինուորագրեալը: Աշնանամուտ է: Նոր թափ, նոր կեանք, նոր եռուզեռ է չորս դին: Մասնաճիւղեր, յանձնախումբեր կարծես նոր աւիշով թարմացած` լծուած են գործի: Ծառայութի՛ւն: Մեր պատմութեան խորերէն եկած` հայ կնոջ, հայ մօր առաքինութիւն: Իսկ ԼՕԽ-ականի` անքակտելի բարեմասնութիւն: Իրապէս սա ո՛չ գովեստ է,...

Միջինարեւելեան երկիրներու եւ այնտեղ գոյութիւն ունեցող կազմակերպ աւանդական գաղութներու ապագային նկատմամբ յուսահատական ալիքներ կը փչեն, որոշ իմաստներով հասկնալիօրէն: Հասկնալին բնականաբար կապուած է զինուորական այն լայնածաւալ եւ աշխարհաքաղաքական բնոյթի իրադարձութիւններուն, որոնց հետեւանքով կը ստեղծուին հսկայական ճգնաժամեր եւ անոնցմէ բխած ապահովական, մարդասիրական, արտահոսքի, մինչեւ ցեղային զտումներու արհաւիրքային կացութիւններ: Իրապաշտ ըլլալու համար ճիշդ է այն, որ փակուղիէն դուրս գալու լոյսի նշոյլները չեն երեւար...

ՊԱՐՈՅՐ ՅԱԿՈԲԵԱՆ 1966-ը եղաւ տխուր ու ցաւալի զուգադիպութիւններու տարի մը, թէեւ տարին սկսած էր ուրախ տրամադրութիւններով լի, նոր յոյսերու ու ծրագիրներու իրականացման խանդավառութեամբ մը: Հայ գրականութեան մեծագոյն դէմքերէն, սքանչելի գիւղագիր, Համաստեղի ծննդեան 70 եւ գրական գործունէութեան 50-ամեակն էր 1966-ը: Տարին հռչակուած է յոբելենական տարի: Յոբելենական հանդիսութիւնները պատշաճ ձեւով կազմակերպելու համար կազմուեցան մասնաւոր յանձնախումբեր ի սփիւռս աշխարհի բոլոր կեդրոններուն մէջ: Բոլորին...

ԼՂՀ մայրաքաղաք Արցախում կայացած Հայաստանի սփիւռքի նախարարութեան նախաձեռնած «Հայոց պետականութիւնը` միասնութեան առանցք» խորագրով Լրագրողների 8-րդ համահայկական համաժողովի ժամանակ ամերիկահայ լրագրող, հրապարակախօս Արմէն Հարէեանն անդրադարձել է խօսքի ազատութեանն ու պետականակերտման, մարդակերտման գործում լրագրողական պատասխանատուութեան խնդիրներին: «լրագրողները քարոզիչներ են ու շարժում են մարդկային միտքը: Այն ամէնը, ինչ որ մենք խօսում ենք մարդկանց հետ, գաղափարներ են, որոնք քարոզի ձեւով հասնում են մեր մերձաւորին...

ՇԱՀԱՆ ԳԱՆՏԱՀԱՐԵԱՆ Նախ կ՛ուզեմ ողջունել բոլորիդ ներկայութիւնը այստեղ եւ յատկապէս յիշել իրաքահայութեան առաջնորդ Աւագ արք. Ասատուրեանը, Իրաքահայութեան Ազգային վարչութեան փոխատենապետ Սարգիս Չոլաքեանը, եւ վարչութեան անդամներ Կարապետ Գալուստեանը եւ Սարգիս Գոթունեանը, ինչպէս նաեւ Աւագ սրբազանին օգնականը Վահէ Աւետիսեան, որոնք յատկապէս այստեղ են ներկայ գտնուելու  «Ազդակ»-ի առաջին կուսակցական խմբագիր Լեւոն Գարմէնի անունով խմբագրասենեակի բացման թէեւ անպաշտօն, բայց մտերիմ այս հանդիպումին: Խմբագրասենեակին անուանակոչումը...

ԱՒԱԳ ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍ ԱՍԱՏՈՒՐԵԱՆ Առաջնորդ Իրաքի Հայոց Թեմին Սա պահուն, նուիրական պարտականութեամբ մը մէկտեղուած ենք այստեղ: Պարտականութիւն, որ մեզ կը տանի կէս դար դէպի ետ, անգամ մը եւս հանդիպելու վաղամեռիկ խմբագիր Լեւոն Գարմէնին (Լեւոն Ստեփանեան) եւ մեր արժանի յարգանքի տուրքը մատուցելու իրեն «Ազդակ» օրաթերթի խմբագրասենեակներէն մէկը մկրտելով իր անուամբ:  Արդարեւ, «Ազդակ» օրաթերթի տնօրէնութեան առաջարկով եւ Իրաքի Հայոց թեմի  նիւթական աջակցութեամբ, այդ...

ԻՐԱՔԻ ՀԱՅՈՑ ԹԵՄԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ՎԱՐՉՈՒԹԵԱՆ ԱՏԵՆԱԴՊԻՐ ՍԱՐԳԻՍ ԳՈԹՈՒՆԵԱՆ Երախտապարտութեան գիտակցութիւնը մարդը բնորոշող ազնիւ տարրերէն մէկն է, իսկ արժանիքները ճանչնալն ու մեծարելը` յատուկ առաւելութիւն է: Ժողովուրդի մը գոյատեւման հիմնաքարը կը հանդիսանայ մշակոյթը, ան կը շարունակէ գոյատեւել, երբ կ՛ունենայ գիտակցութիւնը յարգելու եւ մեծարելու իր ռահվիրաները: Հետեւաբար ազգային, մշակութային գետնի վրայ երկարամեայ ծառայութիւն ունեցող վաստակաշատ անձեր պատուելը անհրաժեշտութիւն մըն է, յատկապէս դաստիարակչական հեռանկարով,...