Անդրադարձ

ԿԱՐՕ ԱԲՐԱՀԱՄԵԱՆ Բարի սովորութեան մը վերածուեցաւ տպագիր մամուլի տասնամեակային նշումները:  Այս տարի լիբանանահայ երեք օրաթերթերն ալ կը նշեն իրենց տարեդարձներ.  «Ազդակ»-ը (90)‚ «Արարատ»-ը (80)‚ Զարթօնք'-ը (80): Ժամանակակից տպագիր մամուլին սպառնացող իրավիճակը նկատի ունենալով` լոյս տեսնող լիբանանահայ բոլոր թերթերն ու հանդէսներն ալ արժանի են նշելու իրենց տարեդարձները. «Աւետիք»-ը (85)‚  «Հասկ»-ը (85)‚  «Պատանեկան Արձագանգ»-ը (81)‚  «Ջանասէր»-ը (80)‚  «Խօսնակ»-ը (60)‚ «Բագին»-ը (55)‚  «Հայկազեան...

ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Համազգայինի «Վահէ Սէթեան» հրատարակչատունէն 2015-ին լոյս տեսաւ Պօղոս Սնապեանի «Յուշագիրներ... (2007-2014) հատորը, բաղկացած` 144 էջերէ: Գիրքը լոյս տեսած  է Սիտնի բնակութիւն հաստատած Հրաչ եւ Զոհրապ Գըւըրեան եղբայրներու մեկենասութեամբ, Պօղոս Սնապեանի մահուան առաջին տարելիցին առիթով: «Յուշագիրներ»-ը կը կազմեն «Ազդակ»-ի գրական յաւելուած` Ազդակ գրական-Ազդակ արուեստ»-ի պարբերականի առաջին էջերուն լոյս տեսած խմբագրականները, 2007-էն 2014 թուականներուն վրայ երկարող: «Ազդակ գրականը արդի մարտահրաւէրների...

ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Համազգայինի «Վահէ Սէթեան» տպարանէն 2015-ին, լոյս տեսաւ Շահանդուխտի «Ճամբորդութիւն` առանց հասցէի» գիրքը, բաղկացած` 119 էջերէ: Խմբագիր` Կարօ Յովհաննէսեան: Գիրքին մեկենասութիւնը ստանձնած են հայ գիրքի բարեկամներ: Գիրքին նիւթը` Պէյրութի «Միտք» գրախանութի պաշտօնեայ Սոնայի եւ Դամասկոսէն Պէյրութ ժամանած ուսանող Սուրէնի պատմութիւնն է: Սուրէն, ընդհանուր զարգացման տէր երիտասարդ, կ՛այցելէ «Միտք» գրախանութ, գիրքեր կ՛առնէ, կը ծանօթանայ Սոնային եւ կը համակրին իրարու: Յետոյ...

Նուսրեթիէ մզկիթ «Թիւրքիյէ» թերթի յօդուածագիր Էրքեմ Պուղրա Էքքինճի յօդուածով մը անդրադարձած է հռչակաւոր Պալեան ընտանիքի պատմութեան ու ստեղծագործութիւններուն, նշելով, որ Վոսփորի մզկիթներու մէջ նամազ ընողներուն մեծամասնութիւնը չի գիտեր, որ այդ կառոյցներուն հեղինակները Պալեան արքունի ճարտարապետներն են: Պէյլերպէյի պալատ «Ծագումով կեսարացի Պալեաններու ընտանիքը ինը սերունդ շարունակ ճարտարապետներ կրթած է: 18-19-րդ դարերուն Պոլսոյ եւ անոր շրջակայքը կառուցուած բոլոր պալատները, մզկիթները, եկեղեցիները, ամարանոցները,...

Մտածել Հասնումի Կէտին Նայելով Եթէ Ազգային-քաղաքական որեւէ հարց եւ նպատակ անմիջականէ եւ անհատականէ անդինը չսեւեռեն, առանց ամբոխավարական աղմկարարութեան` նկատի չունենան ազգի գալիք սերունդները, կը ծանծաղին տօն օրերու հրավառութեան ակնթարթին մէջ: Սփիւռք(ներ)ի եւ Հայաստանի ղեկավարութիւնները շատ կը սիրեն խօսիլ «հզօր» սփիւռքի կամ անոր «հզօրացման» մասին: Յուզիչ եւ յուզական: Ո՞ր ռազմավարութեան հետեւելով պէտք է ամրացնել սփիւռք(ներ)ը: Ան կրնա՞յ սոսկ մարտավարութենէ աւելին ըլլալ,...

Փետրուարեան ապստամբութեան նշումը երկար ատենէ ի վեր չ՛ունենար համարժէք արձագանգ: Կար ժամանակ, երբ փետրուարեան խորհուրդին ամրօրէն կառչած, յատկապէս սփիւռքեան ամէնէն կազմակերպ համայնքներուն մէջ փետրուարեան այս խորհրդանշական օրը կը նշուէր, կը տօնուէր, կ՛արժեւորուէր արժանավայել կերպով, երբ մանաւանդ խորհրդային պատմաքաղաքական շրջանակները զայն նսեմացնելու եւ իրողութիւնները խեղաթիւրելու իրենց քաղաքականութեան մէջ  ապստամբութիւնը կ՛որակէին աւանդուրա (արկածախնդրութիւն): Աւելի ուշ, երբ քաղաքական իրադարձութիւններու ելեւէջները համեմատաբար խաղաղ բնոյթ...

ՊՕՂՈՍ ՇԱՀՄԵԼԻՔԵԱՆ Բուն անունով` Ռոզի Յովհաննէսեան, հետագային` Պետրոսեան: Հայրը նախիջեւանցի էր, իսկ մայրը` Անգարայի ծնունդ: Ցեղասպանութենէն փրկուած երկու գաղթական հայեր ընտանիք կազմած են Փարիզի մէջ, ուր հայախօս ընտանիքի մէջ ծնած ու հասակ առած է Ռոզի: «4 տարեկան էի. այնքան կ’երգէի, աւելի ճիշդ` կը պոռայի, որ շատ յաճախ ձայնս կը քաշուէր: Ծնողքս մտահոգուած` բժիշկի տարած են զիս. վերջինս ժպտելով ըսած է,...

«Ազդակ»-ի 90-ամեակի ծրագիրներու ընդհանուր ծիրին մէջ  Հայաստանի Ազգային գրադարանի եւ «Ազդակ»-ի համագործակցութիւնը կը շարունակուի` հայ մամուլի թույանցման ծաւալային աշխատանքներ իրականացնելու ողղութեամբ: 10 փետրուարին «Ազդակ»-ի տնօրէն եւ գլխաւոր խմբագիր Շահան Գանտահարեան տեսակցութիւն ունեցաւ Հայաստանի Ազգային գրադարանի տնօրէն Տիգրան Զարքարեանին հետ: Հանդիպումին ներկայ էին նաեւ Աղասի Ազիզեան, որ իր նպաստը կը բերէ յատկապէս դաշնակցական մամուլի նկարահանուած թիւերը «Ազդակ»-ին հասցնելու աշխատանքին, ինչպէս նաեւ`...

Թատրերգութիւն մըն է, որ պատահեցաւ փետրուար 8-9-ին, Պիելոռուսիոյ մայրաքաղաք` Մինսքի մէջ: Ողբերգութի՞ւն, եղերե՞րգ, թէ՞ ողբերգակատակերութիւն, այսինքն թրաժիքոմետի: Եթէ հայոց բանաստեղծ եւ թատերագիր Մուշեղ Իշխանի համար «Մեռնիլը որքան դժուար է», ըստ երեւոյթին, շաբաթներէ ի վեր լրագրող Ալեքսանտր Լափշինի առնչութեամբ, ստեղծուած թնճուկը տարբեր նիւթեր արծարծող թատրերգութիւններու դուռ կը բանայ` «Ամբաստանուիլը որքան հեշտ է», կամ «Դատապարտուիլն ալ` որքան դիւրին»: Այսպէս, փետրուար 8-9-ի լուսցող...

ՀԱՄԲԻԿ ՊԻԼԱԼԵԱՆ Յաճախ մենք մեզի հարց տուած ենք, թէ նշեալ ապստամբութիւնը կանխող ժամանակահատուածին` Հայաստանի առաջին հանրապետութեան ստեղծման օրերուն, արդեօք հայութիւնը ինքնաճանաչման գագաթ նուաճած չէ՞ր, եւ կամ ինչպէ՞ս կրցած էր ամրագրել քաղաքական ու պետական մտքի հասունութիւնը: Անշուշտ որ նուաճած էր, եւ` արդարօրէ՛ն: Ուրեմն ինչո՛ւ շեշտադրել տուեալ ապստամբութիւնը եւ ամէն պատեհ առիթի վերաջրդեղել անոր պատմաքաղաքական իմաստն ու խորհուրդը: Ինչո՛ւ վերյիշել եւ վերարժեւորել...

Մ. ԻՇԽԱՆ Վարդանանց յիշատակին նուիրուած տօնը եւ փետրուար 18-ի տարեդարձը, 16 օրուան տարբերութեամբ մը նոյն ամսուան կը զուգադիպին: Առաջինը դարաւոր անցեալէ կու գայ, իսկ երկրորդը հազիւ 46 տարիներու հնութիւն ունի: Երկուքն ալ սակայն պատմական թուականներ են եւ նոյն ոգիի յայտնութիւնը կը խորհրդանշեն: Երկուքն ալ բռնութեան դէմ հայ ժողովուրդի հերոսական ընդվզումն ու խոյանքը կը մարմնացնեն: Փետրուար 18-ի փաստն ու իմաստը հարազատ...

ՎԱՀՐԱՄ ԷՄՄԻԵԱՆ Միացեալ Նահանգներու նախագահի պաշտօնը ստանձնելէ ետք, Տոնալտ Թրամփ Թուրքիոյ նախագահ Ռեճեփ Թայիփ Էրտողանի հետ իր առաջին հեռաձայնային հաղորդակցութեան ընթացքին բարձր գնահատած էր Թուրքիոյ կողմէ ՏԱՀԵՇ-ի դէմ կատարուած գործողութիւնները` նշելով, որ իր երկիրը կ՛աջակցի ՕԹԱՆ-ի դաշնակից եւ ռազմավարական գործընկեր Թուրքիոյ: Թրամփ-Էրտողան հեռաձայնային հաղորդակցութենէն մէկ օր ետք, Միացեալ Նահանգներու փոխնախագահ Մայք Փենս իր կարգին հեռաձայնային հաղորդակցութիւն մը ունեցաւ Թուրքիոյ վարչապետ...

«Հորիզոն» Բ. Մաս Ի՞նչ է լուծումը: Եթէ մեր նպատակը Միջին Արեւելքի մէջ երկարատեւ խաղաղութիւն‚ արաբ ժողովուրդներու ինքնակառավարում եւ Միացեալ Նահանգներու մէջ ազգային անվտանգութիւնն է, պէտք է շրջանին մէջ նոր միջամտութիւն մը կատարենք` նկատի ունենալով պատմութիւնը եւ անոր դասերէն օգտուելով: Միայն երբ մենք` ամերիկացիներս, այս հակամարտութեան պատմական ու քաղաքական դրդապատճառները հասկնանք` մեր ղեկավարներուն որոշումներուն պատշաճ վերահսկողութիւն կրնանք կատարել: 2003-ին Սատտամ Հուսէյնի...

Մ. ՔԻՒՐՏՕՂԼԵԱՆ Երկու օրեր առաջ մեր ակումբի բակին մէջ բարեկամի մը հետ կը զրուցէինք ասկէ-անկէ: Խօսակցութեան ուղղութիւնը յանգեցաւ Հայաստանի նախընտրական մթնոլորտին վրայ:  Զրուցակիցս խոր մտահոգութիւն յայտնեց կազմուող ընտրական, այլեւ աններդաշնակ դաշինքներուն համար, կասկածելով, թէ անոնք Ազգային ժողով մուտք գործելէ ետք հաւանական է, որ իրարմէ բաժնուին, կոտորակուին, իրարու հակադիր կեցուածքներ որդեգրեն եւ Ազգային ժողովը վերածեն խարխափումներու եւ հակառակութեանց  բեմահարթակի: Հարց տուաւ...

ՎԱՉԷ ԲՐՈՒՏԵԱՆ …Որովհետեւ Դաշնակցութիւնը հետեւողական է իր կեցուածքներուն մէջ եւ իր խօսքին տէրն է։ Հայաստանի խորհրդարանական ընտրութիւններու նախապատրաստական փուլի օրերն են։ Կուսակցութիւններ, քաղաքական հոսանքներ կամ դէմքեր հեւքոտ աշխատանքի մէջ են դաշինքներ, ցանկեր կազմելու նպատակով։ Անցնող օրերուն ականատես դարձանք այս կամ այն դաշինքի կազմութեան, այս կամ այն քաղաքական հոսանքի կամ դէմքի՝ տուեալ դաշինքի միանալու փափաքի մերժումին, բանակցութիւններու (կամ սակարկութիւններու) ձախողութեան, կամ...

Համապետական հերթական ընտրութիւններու սեմին է Հայաստանի Հանրապետութիւնը: Հերթականը այս պարագային, պարզապէս խորհրդարանի ժամկէտի աւարտին, իր ատենին ընտրութիւններ կազմակերպելու բնութագիր է, ըստ կարգի եւ ըստ ձեւի, քան ըստ էութեան: Խորքին մէջ նոր համակարգի` խորհրդարանական համակարգի առաջին ընտրութիւններն են, որոնք կը կազմակերպուին: Այս խորհրդարանը հետզհետէ կը ստանձնէ նորացուած սահմանադրութեամբ իրեն վերապահուած լիազօրութիւնները: Այլ խօսքով, ընտրելի Ազգային ժողովը մինչեւ 2018 կ՛իրականացնէ այն բոլոր...

1916 մայիս 15, Ռեւանտուզ: «Վա՜յ, բալաներս, ես զարկուեցի»: Ասիկա եղաւ վերջին խօսքը Դ. գունդի հրամանատար Քեռիի: Հեռագիրը գուժեց մահը` «Քեռին ինկաւ հերոսաբար»: Սոխակները լռեցին եւ չճլուըլացին ա՛լ, սակայն կռունկները սլացան դէպի Հայաստան եւ համայն հայութեան տարածեցին սրտաճմլիկ լուրը, թէ հայոց պաշտպան Քեռին զարնուեցաւ ճակատէն: Այն մարդուն, որ ամէն տեղ կը վազէր օգնութեան, եւ անոր չէր ազդեր ո՛չ սուրը, ո՛չ թուրը...

«Հորիզոն» Բ. ՄԱՍ. «Մէկ այլ վեթերան լրագրող մը` Պապ Փարի կը հաստատէ վերոնշեալ գնահատումը. «Տարածաշրջանին մէջ ոչ ոք մաքուր ձեռքեր ունի, սակայն չարչարանքի, զանգուածային սպանութեան, քաղաքացիական ազատութեանց ճնշման եւ ահաբեկչութեան աջակցութեան աշխարհին մէջ Ասատը շատ աւելի լաւ է, քան` սէուտցիները», կ՛ըսէ ան: Ոչ ոք հաւատաց, թէ վարչակարգը խոցելի է այն անիշխանութեան դիմաց, որ հարուածեց Եգիպտոսը, Լիպիան, Եմէնը եւ Թունուզը: 2011-ի...

ԳԷՈՐԳ ՊԵՏԻԿԵԱՆ Ծաղկաձորէն եւ Աղվերանէն ետք, այս անգամ հայրենի մեր բարեկամները մեզի, ինծի եւ կնոջս իբրեւ «օդափոխութեան» նոր վայր, Ստեփանաւան երթալ թելադրեցին: Անկեղծօրէն, թէեւ գիտէի, որ հայրենիքին մէջ համայնավար հերոս` Ստեփան Շահումեանի անունը յաւերժացնող յուշարձաններ կային, սակայն իր անուան հետ կապուած օդափոխութեան վայրի մը գոյութեան անտեղեակ էի: Ստեփանաւանը Լոռիի շրջանին մէջ գեղեցիկ քաղաք մըն էր, որուն շրջապատող բլուրներուն վրայ հանդարտօրէն...

ՐԱՖՖԻ ՏՈՒՏԱԳԼԵԱՆ Այս օրերուն քաղաքական բոլոր ուժերուն գլխաւոր մտահոգութիւնն ու առաջնահերթութիւնը խորհրդարանական ընտրութիւններուն առաւելագոյն քուէներ ստանալն ու նոր կազմաւորուելիք Ազգային ժողովին մէջ ներկայութիւն ապահովելն է: Կայացած կուսակցութիւնները, որոնք ի դէպ ներկայ իշխանութեան մէջ են, կամ մօտիկ անցեալին իշխանութեան մէջ եղած էին, այլ ուժերու հետ դաշինքներ կնքելու կարիքը չեն զգար: Իսկ փոքր եւ նորակազմ քաղաքական խմբաւորումները, որոնք զուրկ են ազդեցութեան լծակներէ...