Միջազգային

ԹԱՍՍ լրատու գործակալութիւնը կը հաղորդէ, որ Եւրոպական Միութիւնը 1,5 միլիոն եւրօ պիտի յատկացնէ Սուրիոյ մէջ զինուորական յանցագործութիւններու հետաքննութեան ՄԱԿ-ի Ընդհանուր ժողովի որոշումով ստեղծուած անկախ յանձնախումբի աշխատանքին համար: Դեկտեմբեր 2016-ին ստեղծուած յանձնախումբը հետաքննութիւն պիտի կատարէ 2011-ի մարտէն ի վեր Սուրիոյ մէջ գործուած առաւել լուրջ յանցագործութիւններու պատասխանատուները ճշդելու համար: Ընդհանուր ժողովին որդեգրած բանաձեւին համաձայն, յանձնախումբին յանձնարարուած է հաւաքել եւ վերլուծել իրաւախախտումներու ապացոյցներ,...

Միացեալ Նահանգներ խստօրէն կը դատապարտեն Թուրքիոյ մէջ մարդու իրաւունքներու վեց պաշտպաններու ձերբակալումը` թրքական իշխանութիւններուն կոչ ուղղելով անմիջապէս ազատ արձակելու զանոնք: «Արմէնփրես» կը հաղորդէ, որ այս մասին մամլոյ ասուլիսի ընթացքին յայտարարած է Միացեալ Նահանգներու արտաքին գործոց նախարարութեան բանբեր Հետըր Նոուըրթ: «Փոքրաթիւ ապացոյցներով կամ չնչին թափանցիկութեամբ այդպիսի մեղադրանքները կ՛ոտնահարեն Թուրքիոյ մէջ օրէնքի գերակայութիւնը եւ անհատներու իրաւունքը յարգելու այդ երկրի պարտաւորութիւնները: Մենք Թուրքիոյ...

Մասուտ Պարզանի Իրաքի Քրտական ինքնավար մարզի նախագահ Մասուտ Պարզանի յայտնեց, որ քիւրտերը հանրաքուէ կատարելու իրաւունքէն պիտի չհրաժարին` աւելցնելով. «Քիւրտիստանի ժողովուրդը այդ իրաւունքը պիտի կիրարկէ խաղաղ կերպով` առանց բռնարարքի»: «Իմ կարծիքովս, աւելի լաւ է ապրինք իբրեւ զիրար յարգող դրացիներ եւ յարգենք իրարու ռազմավարական խորքը, եւ տարբեր մարզերու մէջ գործակցինք իբրեւ բարեկամներ ու եղբայրներ», ըսաւ ան: «Քիւրտիստանի ժողովուրդը կ’ուզէ խաղաղութեամբ ու եղբայրաբար...

Քրտական «Ռուտաու» կայքը կը գրէ, որ ՄԱԿ-ի մէջ Միացեալ Նահանգներու մնայուն ներկայացուցիչ Նիքի Հէյլի իր մտահոգութիւնը յայտնած է Իրաքի Քրտական ինքնավար մարզի` սեպտեմբերին նախատեսուած անկախութեան հանրաքուէին վերաբերեալ: Հէյլի, մասնաւորաբար, շեշտած է, որ  հանրաքուէն ու ատոր շուրջ ստեղծուած լարուած կացութիւնը կրնան Իրաքի իշխանութիւններուն եւ ժողովուրդին ուշադրութիւնը շեղել այնպիսի առանցքային խնդիրներէ, ինչպէս օրինակ` ՏԱՀԵՇ-ի դէմ պաքարը: Ըստ ամերիկացի պաշտօնատարին, Քիւրտիստանի անկախութեան հանրաքուէն...

ՕԹԱՆ պաշտօնապէս արձագանգած է Թուրքիոյ Քոնիա քաղաքին մէջ գտնուող ՕԹԱՆ-ի ռազմակայանին շուրջ ստեղծուած թուրք-գերմանական ճգնաժամին: Յիշեցնենք, որ Թուրքիոյ փոխվարչապետ եւ կառավարութեան բանբեր Նուման Քուրթուլմուշ` խօսելով Քոնիայի ռազմակայան գերմանացի երեսփոխաններու այցելութեան մասին, նշած էր, որ անոնց այցելութիւնը ժամանակաւորապէս յետաձգուած է երկու երկիրներուն միջեւ գոյութիւն ունեցող լարուած յարաբերութիւններուն պատճառով: Թրքական «Տեմոքրաթհապեր» կայքը կը գրէ, որ ՕԹԱՆ-ի հրապարակած յայտարարութեան մէջ կ՛ըսուի, որ ՕԹԱՆ...

Միացեալ Նահանգներ մտահոգ են Մալոռոսիա պետութիւնը ստեղծելու մասին յայտարարութեամբ, սակայն պատրաստ չէ որեւէ մեկնաբանութիւն կատարելու Տոնեցքի Ժողովրդային հանրապետութեան ղեկավար Ալեքսանտր Զախարչենքոյի նախաձեռնութեան վերաբերեալ: «Կազեթա» կը հաղորդէ, որ Միացեալ Նահանգներու արտաքին գործոց նախարարութեան բանբերը ըսած է. «Մենք տեսած ենք յայտարարութիւնը, թէ այսպէս կոչուած անջատողականները նոր պետութիւն կ՛ուզեն: Այդ նոր պետութիւնը Ուքրանիոյ տեղ պիտի ըլլայ: Ատիկա, ի հարկէ, մեզ կը մտահոգէ, սակայն...

Սպիտակ տունը յայտարարեց, որ Միացեալ Նահանգներու նախագահ Տանըլտ Թրամփ վերահաստատած է Իրանի հետ հիւլէական թղթածրարին շուրջ համաձայնութեան նկատմամբ իր երկրին յանձնառութիւնը, այդպիսով ետդարձ կատարելով այդ համաձայնագիրը պատռելու իր նախընտրական խոստումէն: Ամերիկացի պաշտօնատար մը յայտնեց, որ Թրամփ միեւնոյն ժամանակ սպառնացած է Իրանի դէմ հաստատել պատժամիջոցներ, որոնք առնչուած չեն Թեհրանի հիւլէական ծրագիրին, այլ` զինուորական երկու այլ ծրագիրներու: Մինչ այդ, Իրանի արտաքին գործոց...

ԹԱՍՍ լրատու գործակալութիւնը կը հաղորդէ, որ Իրանի արտաքին գործոց նախարար Մոհամետ Ճաւատ Զարիֆ երկուշաբթի օր Նիւ Եորքի Միջազգային յարաբերութիւններու հարցերով խորհուրդին մէջ արտասանած իր խօսքին ընթացքին յայտարարած է, որ Իրաքի Քրտական ինքնավար մարզի անկախութեան մասին հանրաքուէն պատճառ պիտի դառնայ աղէտալի հետեւանքներու: «Մենք չենք կարծեր, որ հանրաքուէն ճիշդ ընտրութիւն է: Մենք կը կարծենք, որ ատիկա պիտի առաջնորդէ Իրաքի մէջ կեդրոնախոյս ուժերու...

Իսրայէլի խորհրդարանի` Քնեսեթի արտաքին յարաբերութիւններու եւ անվտանգութեան հարցերու յանձնախումբի նախագահ Աւի Տեխթեր յայտնեց. «Այն գաղափարը, որ տաճարին վայրը իսլամական կալուած է, վերջ գտաւ»: «Աքսայի մզկիթին մէջ որեւէ միջազգային ուժ պիտի չըլլայ, այլ միայն իսրայէլեան պետութիւնն ու ոստիկանութիւնը», նշեց ան: Միւս կողմէ, Քնեսեթի նախագահ Ուլի Էտելշթայն բուռն կերպով քննադատեց Յորդանանի խորհրդարանի նախագահ Աթեֆ Թարաուինան` վերջինիս Երուսաղէմի եւ Աքսայի մզկիթին մէջ իսրայէլեան...

Ռուսիոյ արտաքին գործոց նախարարութիւնը յայտնած է, որ Ռուսիոյ աւելի քան 4000 քաղաքացիի` Թուրքիոյ «սեւ ցուցակ»-ին վրայ յայտնուելուն հարցը անպայման պիտի քննարկուի երկրի իշխանութիւններուն հետ: Թուրքիոյ իշխանութիւնները Ռուսիոյ 4128 քաղաքացիներու արգիլած են մուտք գործել երկիր` ՏԱՀԵՇ-ի հետ առնչութիւն ունենալու կասկածանքով, նոյն պատճառով 2011-էն ի վեր Ռուսիոյ 804 քաղաքացիներ արտաքսուած են երկրէն: Թրքական «Տեմոքրաթհապեր» կայքը իր «Ռուսիան Թուրքիայէն պատասխան կ՛ուզէ» վերնագիրով յօդուածին...

«Ինթըրֆաքս» լրատու գործակալութիւնը կը հաղորդէ, որ Տոնեցքի ժողովրդական հանրապետութեան ղեկավար Ալեքսանտր Զախարչենքօ յայտարարած է Մալոռոսիա պետութեան ստեղծումը: «Մենք կը կարծենք, որ Ուքրանիա պետութիւնը այն տեսքով, որ եղած է, ենթակայ չէ վերականգնման: Մենք` նախկին Ուքրանիոյ շրջաններու ներկայացուցիչներս, կը յայտարարենք ստեղծումը նոր պետութեան մը, որ Ուքրանիոյ ժառանգորդն է: Մենք համաձայն ենք, որ նոր պետութիւնը կոչուի Մալոռոսիա, որովհետեւ Ուքրանիա անուանումը ինքզինք վարկաբեկած է»,...

Օսմանեան կայսրութեան 34-րդ սուլթան Ապտիւլ Համիտի թոռները կ՛ուզեն Թուրքիա վերադարձնել սուլթանին` օտարերկրեայ դրամատուներուն մէջ մնացած դրամական մեծ միջոցները, կը գրէ թրքական «Պիրկիւն» օրաթերթը: Յայտնի է, որ յեղաշրջումէն առաջ Երիտասարդ թուրքերը Յունաստան փախչող Ապտիւլ Համիտին «ստիպած են» ստորագրել որոշակի փաստաթուղթեր, որով ան իր դրամական միջոցներուն մէկ մասը յանձնած է նոր իշխանութիւններուն: Սակայն անոր թոռներէն Օրհան Օսմանօղլու համոզուած է, որ իրենց պապը...

Իրանի արտաքին գործոց նախարար Մոհամետ Ճաւատ Զարիֆ յայտնեց, որ շրջանի տագնապները կրնան լուծուիլ, եթէ Սէուտական Արաբիոյ եւ Իրանի միջեւ գործակցութիւն տեղի ունենայ: «Իրան չի յուսար, որ Եմէնի մէջ ներկայ տագնապը առաջնորդէ Իրանի եւ Սէուտական Արաբիոյ միջեւ ուղղակի ճակատումի մը», նշեց իրանեան դիւանագիտութեան պետը: Ան ըսաւ, թէ պայման չէ, որ շրջանի երկիրները իրարու թշնամի ըլլան` աւելցնելով, որ Եմէնի հարցը կրնայ Իրանի...

Թուրքիոյ Հանրապետական ժողովուրդի կուսակցութեան ղեկավար Քեմալ Քըլըճտարօղլու բրիտանական «Տը Թայմզ» օրաթերթին հետ հարցազրոյցի մը ընթացքին յայտարարած է, որ աղմկայարոյց «Արդարութեան քայլարշաւ»-էն եւ շուրջ երկու միլիոննոց հանրահաւաքէն ետք, իրենք կը պատրաստուին շարունակել երկրին մէջ իշխանութիւններուն դէմ բողոքի ցոյցերը: Քըլըճտարօղլու նշած է, որ իրենց նպատակը Էրտողանը «գահընկէց» ընելն է:

Ռուսիոյ արտաքին գործոց նախարար Սերկէյ Լաւրով յայտնեց. «Միացեալ Նահանգներն ու Ռուսիան Սուրիոյ մէջ լարուածութեան մեղմացման գօտիներու հաստատման ընթացքին պիտի երաշխաւորեն, որ Իսրայէլի շահերը նկատի առնուին»: Նախապէս Իսրայէլի վարչապետ Պենիամին Նեթանիահու յայտարարած էր, որ իր երկիրը կը մերժէ հարաւային Սուրիոյ մէջ զինադադարին վերաբերեալ ռուս-ամերիկեան համաձայնութիւնը, որովհետեւ անիկա Սուրիոյ մէջ իրանեան ներկայութիւնը կ՛երկարաձգէ: Նշենք, որ ամերիկեան «Ֆորէյն Փոլիսի» պարբերաթերթին համաձայն, ռուս-ամերիկեան համաձայնութիւնը...

«Ռոյթըրզ» լրատու գործակալութիւնը կը հաղորդէ, որ Իրաքի մէջ քրտական ուժերու ահաբեկչութեան դէմ պայքարի ծառայութեան բարձրաստիճան պաշտօնատար Լահուր Թալապանի երէկ յայտարարած է, որ 99 առ հարիւրով վստահ է, թէ ՏԱՀԵՇ-ի ղեկավար Ապուպաքր Պաղտատի ողջ է եւ կը գտնուի Սուրիոյ Ռաքքա քաղաքէն հարաւ գտնուող տարածքին մէջ: «Պաղտատի վստահաբար ողջ է: Ան չէ սպաննուած: Մենք տեղեկութիւն ունինք, որ ան ողջ է: Մենք 99...

Քուէյթի մէջ Իրանի դեսպան Ալի Ռիտա Անայթի յայտարարեց. «Թեհրան Քաթարի հետ ծոցի շրջանի տագնապին մէջ չէզոք կեցուածք ունի»: «Իրան այս տագնապին մէջ որեւէ կողմի հետ պիտի չըլլայ», նշեց ան: Անայթի մամլոյ ասուլիսի մը ընթացքին նշեց. «Իրան Քաթարի եւ շարք մը արաբական պետութիւններու միջեւ յառաջացած տագնապին սկիզբէն ի վեր յայտարարեց, որ այդ տագնապին առնչակից չէ եւ պիտի չմիջամտէ ի նպաստ կողմերէն...

Իրան հակուած չէ ոեւէ մէկու հետ դաշինք կազմելու միւս երկիրներուն դէմ, որովհետեւ շրջանին մէջ խաղաղութեան պահպանման նպաստող քաղաքականութիւն կը վարէ: «Փրես Թի.Վի.» կը հաղորդէ, որ այս մասին ըսած է Իրանի արտաքին գործոց նախարարութեան բանբեր Պահրամ Քասեմի` անդրադառնալով շրջանին մէջ գոյութիւն ունեցող մտահոգիչ տագնապներուն, որոնք, ըստ Քասեմիի, կը ծագին տասնամեակներ առաջ գերտէրութիւններու գործած սխալներէն: Պատասխանելով այն հարցումին, թէ արդեօք Իրան մտադի՞ր...

Գերմանիոյ վարչապետ Անկելա Մերքել «Էյ.Առ.Տի.» պատկերասփիւռի կայանին հետ հարցազրոյցի մը ընթացքին յիշեցուց, որ Պունտըսթակի երեսփոխանները իրաւունք ունին այցելելու արտերկրի մէջ ծառայող գերմանացի զինուորներուն: «Քոնիայի ռազմակայանին հարցով կը գործեն այն նոյն կանոնները, որոնք կը գործեն «Ինճիրլիք» ռազմակայանին պարագային», յայտարարած է Մերքել` պատասխանելով գերմանացի զինուորները տեղափոխելու մասին հաղորդավարի հարցումին: Մերքելի համաձայն, Քոնիայի ռազմակայանին կացութիւնը քիչ մը տարբեր է, որովհետեւ գերմանացի զինուորները այդտեղ...

Թուրքիոյ իշխանութիւններուն կողմէ փակուած Մարտինի ասորական միութեան նախագահ Եուհաննա Աքթաշ «Սփութնիք»-ի թրքերէն ծառայութեան հետ զրոյցի մը ընթացքին խօսած է Թուրքիոյ մէջ ապրող փոքրաթիւ ասորական համայնքին առջեւ ծառացած նոր մարտահրաւէրներուն, վախերուն եւ 21-րդ դարուն ապրուած անօրէնութիւններուն մասին: Յայտնենք, որ շաբաթներ առաջ Մարտինի Միտիաթ պատմական շրջանին մէջ գտնուող եւ ասորական համայնքին պատկանող շարք մը սրբավայրեր, եկեղեցիներ եւ գերեզմանատուներ բռնագրաւուած էին իշխանութիւններուն կողմէ`...