Անդրադարձ

ՊՕՂՈՍ ՇԱՀՄԵԼԻՔԵԱՆ Բարեկամիս` Յակոբ Հաւաթեանի «Բարի լոյս» յօդուածաշարքին հետ ոչ մէկ կապ ունի այս գրութիւնս: Այս մէկը լոսանճելըսեան «Բարի լոյս» մըն է, որ այնքան հազուադէպ կը լսենք: Ամէն առաւօտ, տակաւին արեւը չծագած, արդէն իսկ մայրուղիներու վրայ եմ: Գործատեղիիս շէնքի մուտքին, պահակին կողմէ ժպտուն «կուտ  մոռնինկ» մը իրարու ըսելէ ետք, վերելակին մէջ, հանդիպած քանի մը պաշտօնեաներուն, նոյն մաղթանքը տալով ու ստանալով,...

ՄԱՐԶՊԵՏ ՄԱՐԿՈՍԵԱՆ Քանի մը ամիս առաջ էր, երբ Արմենակ Եղիայեանը` Պէյրութէն, իր հերթական «Ի պէտս զարգացելոց»-ով գրեթէ անզսպելի բարկութեամբ կը չախէր կարգ մը թերթերու խմբագիրներն ու աշխատակիցները` իրենց անհոգութեան համար հայերէնի հանդէպ: Կը նմանէր  ուսուցիչին, որ յատուկ զայրոյթով կը սաստէր անփոյթ ու ծոյլ աշակերտ մը: Կ՛ակնարկեմ Արմենակի զայրոյթին, որովհետեւ անմիջականօրէն կապ ունի այսօրուան քննարկուող գիրքի հեղինակին` Արամ Սեփեթճեանի հետ:  Պահու...

ՎԱՀՐԱՄ ԷՄՄԻԵԱՆ 16 մայիսին Աւստրիոյ մայրաքաղաք Վիեննայի մէջ տեղի ունեցաւ Հայաստանի եւ Ազրպէյճանի նախագահներուն հանդիպումը, որուն ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբակի համանախագահներուն եւ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչին կողքին մասնակցեցան Ռուսիոյ արտաքին գործոց նախարար Սերկէյ Լաւրով, Միացեալ Նահանգներու արտաքին գործոց նախարար Ճոն Քերրի եւ Ֆրանսայի եւրոպական հարցերու պետական քարտուղար Արլեմ Տեզիր: Համանախագահող երկիրներու նախարարները առաջին անգամ ըլլալով ներկայ եղան Հայաստանի եւ Ազրպէյճանի նախագահներուն...

ՐԱՖՖԻ ՏՈՒՏԱԳԼԵԱՆ Մայիսը  յաղթանակներու ամիս է. ամէն տարի հազարաւոր հայեր այդ ամսուան 9-րդ օրը Ղարաբաղ կ՛այցելեն տօնելու համար հայ ժողովուրդի նորօրեայ կարեւորագոյն յաղթանակներէն մէկը` Շուշիի ազատագրումը: Այդ օրերուն, գործընկերոջս` Անդրանիկ Գասպարեանին հետ ճամբայ ելանք դէպի Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութիւն, բայց ո՛չ միայն մասնակցելու համար Յաղթանակի օրուան նուիրուած հանդիսութիւններուն, այլեւ` այցելելու Բերձորի (նախկին Լաչին) շրջանը, սփիւռքահայերու ներդրումներով իրականացուող տնտեսական զարգացման փոքր եւ...

ԳԷՈՐԳ ԴԱՐԲԻՆԵԱՆ Վիեննայում մայիսի 16-ի ուշ երեկոյեան Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտութեան կարգաւորման շրջանակում Հայաստանի եւ Ազրպէյճանի նախագահների, ԵԱՀԿ Մինսքի խմբակի համանախագահող երկրների արտաքին գերատեսչութիւնների ղեկավարների` Միացեալ Նահանգների արտաքին գործերի նախարար Ճոն Քերիի, Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարար Սերգէյ Լաւրովի, Ֆրանսայի եւրոպական հարցերով արտաքին գործերի նախարար Արլեմ Տեզիրի մասնակցութեամբ կայացած բազմակողմ ձեւաչափով բանակցութիւններն աւարտուեցին համանախագահների ընդունած համատեղ յայտարարութեամբ: Ըստ դրա, Հայաստանի եւ Ազրպէյճանի...

ՅԱԿՈԲ ԼԱՏՈՅԵԱՆ Վերջին շաբաթներուն Հայաստանի թէ սփիւռքի տպագիր մամուլին եւ համացանցի էջերու ճամբով իմացանք, որ հայ բանակին, հայ զինուորին, զոհուածներու ընտանիքներուն, վիրաւորներուն վերաբերող զանազան տեսակի բարեսիրական նախաձեռնութիւններ տեղի ունեցան: Ընկերութիւն մը տասը հատ ինքնաշարժ նուիրեց: Ուրիշ մը վիրաւոր զինուորին այցելեց: Այլ տեղ մը զոհուած զինուորներու ընտանիքներուն ուտեստեղէն բաժնեցին եւ այլն: Ուրիշ մը այս առիթով վիտէօ-քլիփ մը պատրաստեց: Տեղ մը` աժան...

Արցախեան հակամարտութեան վերջին իրադարձութիւններու քննարկման յատկացուած Վիեննայի հանդիպման մասնակիցներու ձեւաչափը արտակարգ է: Հանդիպումը ո՛չ միջնախարարական է, ո՛չ միջնախագահական, ո՛չ ալ կողմերու նախագահներու եւ նախարարներու  եւ ԵԱՀԿ Մինսքի խմբակի միջնորդներու մակարդակով միայն: Մասնակիցներու շարքը չէ փակուած նոյնիսկ ԵԱՀԿ-ի նախագահի անձնական ներկայացուցիչով: Միացեալ Նահանգներու եւ Ռուսիոյ արտաքին գործոց նախարարներն ու Ֆրանսայի եւրոպական հարցերու պետական նախարարը համալրած են մասնակիցներու շարքը` Վիեննայի հանդիպումին տալով...

ՎԱՀՐԱՄ ԷՄՄԻԵԱՆ Մայիս 8-ին Երեւանի մէջ տեղի ունեցաւ առաջին նիստը ՀՅԴ Հայ դատի յանձնախումբերու եւ գրասենեակներու քառօրեայ խորհրդաժողովին, որուն կը մասնակցէին Հայ դատի աւելի քան 25 յանձնախումբերէն ու գրասենեակներէն, ինչպէս նաեւ` ՀՅԴ կուսակցական մարմիններէն շուրջ 65 ներկայացուցիչներ: Հայ դատի Կեդրոնական խորհուրդի նախագահ Յակոբ Տէր Խաչատուրեան արտասանեց բացման խօսք մը, որուն յաջորդեց ՀՅԴ Բիւրոյի ներկայացուցիչ Հրանդ Մարգարեանի ողջոյնի խօսքը: Առաջին նիստի...

ԿԻՐՕ ԳԱՐԱԿԷՕԶԵԱՆ Անբացատրելի էր իմ զգացումս, երբ իմացայ, թէ լիբանանցի լրագրողներու հետ պիտի մեկնէի Արցախ: Արդարեւ, 6 ապրիլ 2016-ի առաւօտեան կանուխ ժամերուն Պէյրութէն հասանք Երեւան, լիբանանեան «Էլ. Պի. Սի.» պատկերասփիւռի կայանի լրագրողին եւ նկարիչին հետ: Իմ ներկայութիւնս թարգմանութեան եւ աշխատանքներու համադրման համար էր: Նոյն օրը` ապրիլի 6-ի առաւօտեան այցելեցինք Երեւանի Նուպարաշէն շրջանին մէջ գտնուող կամաւորներու արձանագրութեան զօրանոց: Հոն ականատես եղայ...

Վարագոյրը լրիւ չէ իջած տակաւին Լիբանանի քաղաքապետական եւ թաղապետական ընտրութիւններուն վրայ. այսուհանդերձ, առանց մոռնալու հիւսիսային Լիբանանի ընտրութիւնները եւ այնտեղ նաեւ Դաշնակցութեան աշխուժ մասնակցութեան հրամայականն ու թեկնածու առաջադրելը, կարելի է ըսել, որ հիմնականին մէջ  Դաշնակցութեան առաջադրած թեկնածուներու համարեա ամբողջական ընտրացուցակը ընտրուած է արդէն: Տակաւին առիթը կ՛ունենանք ընտրուած քաղաքապետներու, փոխքաղաքապետներու, քաղաքապետական խորհուրդներու անդամներու եւ թաղապետներու ընդհանուր համայնապատկերը, իբրեւ յաջողած թեկնածուներու հանրագումար ներկայացնելու:...

ՀԱՄԲԻԿ ՊԻԼԱԼԵԱՆ ... Տրտնջացող եւ յուսահատ խօսքերուն հակադարձելով, հայ ուսուցչուհի մը բարձրագոռ կը պատասխանէ. «Հայ զինուորը առանձինը կը կռուի բոլորիս համար, դո՛ւք ի՞նչ կ՛ընէք»: Այո՛, իրաւացի է հայ ուսուցչուհին, որուն ի խորոց սրտէ արձակուած կանչը, թէեւ իր մէջ կը պարփակԷ դառնութիւն, բողոք ու ցասում, այդուամենայնիւ,  անիկա կը մարմնաւորէ ամբողջ ժողովուրդի մը հոգեկերտուածքը` հայրենապաշտութիւնը: Ի՛նչ կ՛ընեն բոլոր անոնք` սփիւռքի թէ հայրենի...

ՆՈՐԱՅՐ ՏԱՏՈՒՐԵԱՆ Երեւանեան ամէն փողոց ունի իր «ձայնը», իր ոգին: Հրապարակին մօտ, Հիւսիսային պողոտայէն ոչ շատ հեռու, Արամի փողոցին վրայ, անիկա խաչքարներ քանդակող վարպետ Վարազդատ Համբարձումեանի երկխօսութիւնն է տուֆ քարին հետ, լեզու գտած` մուրճի, պողպատ «մատիտ»-ի եւ հատիչի շարժումներով: Փոքրիկ խնդրանքի մը համար կը մօտենամ անոր. յաւերժութեան նշան մը` 12 ճառագայթներով: Երբ ան կը սկսի «քարի դարէն մնացած» իր գործիքներով...

ԹԱԹՈՒԼ ՅԱԿՈԲԵԱՆ 2011 թուականի յունիսին Քազանում Հայաստանի եւ Ազրպէյճանի նախագահներին Ռուսաստանի այն ժամանակուայ առաջնորդ Տմիթրի Մետվետեւի կողմից առաջարկուած փաստաթուղթը, որը մերժեց Իլհամ Ալիեւը, իր փիլիսոփայութեամբ յիշեցնում է 1997-ի փուլային առաջարկը: Այսօր էլ Հայաստանի ղեկավարութիւնը համաձայն է ղարաբաղեան կարգաւորման հիմնարար սկզբունքների մասին այդ փաստաթղթի հետ (գոնէ հրապարակաւ յայտարարում է), որը ենթադրում է հետեւեալ քայլերը` ըստ հերթականութեան. Առաջին. հայկական ուժերը դուրս են...

Յ. ՊԱԼԵԱՆ Յակոբ Կարապենց հայ գրող էր, «ծագումով հայ» չէր: Օտարագիր ծափահարուող հայածնունդ գրող չէր: Հարազատութեան շարունակող էր: Երբեմն տխրութեամբ կը կանգնիմ գրադարանիս գիրքերուն առջեւ: Բարեւի կեցած զինուորներու պէս շարուած (եթէ այցելու ունենան) կամ ասդին անդին իրարու վրայ դիզուած, սպասելով բարեգութ ձեռք մը, որ զիրենք տեսանելի դարձնէ: Դէզեր խառնշտկեցի եւ քանի մը գիրքեր ըսին, որ դեռ բոլորովին չեն անյայտացած, իրարու...

ԼԱԼԱ ՄԻՍԿԱՐԵԱՆ-ՄԻՆԱՍԵԱՆ Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեակի գործունէութեան եւ ընդհանրապէս Հայ դատի հետապնդումի ծիրին մէջ կատարուած իրագործումներուն անհրաժեշտօրէն մաս կը կազմէ թարգմանութիւնը: Որքան որ կարեւոր է մեր ներկայ սերունդին գիտականօրէն, փաստերու միջոցով մատուցել կատարուածը, նոյնքան եւ աւելի կարեւոր է հայկական փաստացի հետազօտութիւններու թարգմանութիւնը` օտարներուն հնարաւորութիւն տալով լիարժէք գաղափար ունենալ անցած դարասկիզբին մարդկութեան դէմ գործուած մեծագոյն չարիքի մասին, որ հայութեան մեծ հատուածի բռնի...

ՎԱՉԷ ԲՐՈՒՏԵԱՆ  Ա. Ծիծեռնակաբերդ. Քառօրեայ Պատերազմին Շարունակութիւնը Օրը կիրակի էր, 24 ապրիլ 2016: Ընկերոջս` Գէորգին ու իր կնոջ` Սիլվային հետ որոշած ենք բարձրանալ Ծիծեռնակաբերդ: Սիրտի, հոգիի ու խիղճի պարտք մը կայ վերջապէս, չէ՞: Ինքնաշարժներու խճողում կայ Քիեւեան կամուրջին վրայ, ուրկէ անդին երթեւեկը արգիլուած է: Այնտեղէն կը սկսինք քալելու ու անցումի մուտքին ծաղիկ գնելէ ետք, բազմահազար ուրիշներու հետ կը բռնենք վերելքի...

ՅՈՎՍԷՓ ԷՍԿԻՃԵԱՆ Թէեւ այսօր փակուած է այն ճաշարանը, որուն ակնարկութիւն կը կատարուի ստորեւ հրատարակուած յօդուածին մէջ, բայց եւ այնպէս զայն կը հրատարակենք արտայայտուած շինիչ գաղափարներուն եւ տեսակէտներուն համար: «Ա.» Յամի Տեառն 2005 թուականին արտասահմանի զանազան երկիրներէ հայրենիք ժամանած զբօսաշրջիկներու խումբիս ապրած ուրախ եւ յիշատակելի պահերու կողքին, Երեւանի Մաշտոց պողոտային վրայ զգացի անօրինակ ցասում` «Սուլթան խորոված» մատուցող օտարոտի «Ռեստորան»-ին առջեւ: Արդարեւ,...

Միքայէլ Նալպանտեանի քանդակը ՆԻԿՈԼԱՅ ՆԻԿՈՂՈՍԵԱՆ Նիկողայոս (Նիկոլայ) Նիկողոսեանը Հայաստանի ամենանշաւոր արուեստագէտներէն մէկն է: Անոր ամենաճանչցուած գործը ազատութեան երգիչ Միքայէլ Նալբանդեանի արձանն է, որ կարծէք իբրեւ ծաղր, կամ բողոք, դրուած է Երեւանի նախկին Քա. Կէ. Պէ. շէնքի դիմաց: Ան հեղինակ է նաեւ Չարենցի եւ կամ Իսահակեանի նման շարք մը դէմքերու նուիրուած յուշարձաններուն: Ն. Նիկողոսեանը այժմ իննիսունութ տարեկան է եւ կը շարունակէ...

ԹԱԹՈՒԼ ՅԱԿՈԲԵԱՆ Երբ Սերժ Սարգսեանը ապրիլի 2-ին խօսում էր Արցախում 18 զոհի եւ 35 վիրաւորի մասին, շատերը չհաւատացին: Ես էլ չհաւատացի: Սարգսեանի ելոյթից որոշ ժամանակ անց Ստեփանակերտում ունէի տեղեկութիւն, որ հայկական կողմի կորուստները` զինուորական, քաղաքացիական, 104 է: Այդ տեղեկութիւնը, համոզուած էի, որ ճշմարտութիւնն է կամ` շատ մօտ է ճշմարտութեանը: Սակայն դրա մասին չգրեցի իմ յօդուածներում, հեռարձակուած տեղեկագրութիւններում եւ հարցազրոյցներում: Կամուկացի...

ՍԵԴՕ ՊՈՅԱՃԵԱՆ Վաղը` երկուշաբթի, 16 մայիսին, Թուրքիոյ Ազգային ժողովը օրակարգի վրայ պիտի ունենայ երեսփոխաններու անձեռնմխելիութեան վերացման օրինագիծը: Ասիկա խիստ վտանգաւոր քայլ մըն է, որ պիտի նուիրագործէ ընդդիմադիր երեսփոխաններու դէմ Թուրքիոյ նախագահ Ռեճեփ Թայիփ Էրտողանի նախաձեռնած մարդորսութիւնը: Կարելի չէ այլ կերպ բնութագրել այս օրինագիծը, որովհետեւ այդ մարդորսութիւնը գործադրութեան մէջ է տարիներէ ի վեր: Աստիճանաբար ան զարգացաւ` հասնելու մինչեւ Թուրքիոյ Ազգային Ժողովի...