Անդրադարձ

Ձեռք բերուած նոր ձեռագիրները Մաշտոցի անուան մատենադարանին մէջ 2015-ին կազմած են 116 միաւոր` հիմնականօրէն Թորոս Ազատեանի հաւաքածոյին մնացած մասը Գիտութեան եւ արուեստի թանգարանէն տեղափոխելու շնորհիւ: Եթէ 2007-ին Մատենադարանի ձեռագիրներու հաւաքածոյին մէջ կար 17 հազար 250 ձեռագիր, ապա այդ թիւը այժմ կը կազմէ 22 հազար 550 ձեռագիր: Կ՛իրականացուի նաեւ Մատենադարանին համար ռազմավարական նշանակութիւն ունեցող նպատակային ծրագիր մը` մեծադիր ձեռագիրներու, հազուագիւտ արխիւային...

ՀԱՄԲԱՐՁՈՒՄ ԱՂՊԱՇԵԱՆ Թուրքիոյ արդի հանրապետութիւնը հիմնուեցաւ 1923-ին, Մուսթաֆա Քեմալ Աթաթիւրքի կողմէ, որ եղաւ նաեւ առաջին նախագահը եւ աշխարհիկ վարչակարգ սահմանեց երկրին մէջ: Այն ժամանակէն ի վեր փորձեր եղան Աթաթիւրքի սկզբունքներէն շեղելու դէպի արմատական իսլամութիւն, սակայն անոնց վերջ դրուեցաւ բանակին կողմէ. անոնցմէ վերջինն էր Նեճմէտտին Էրպաքանի իսլամական վարչակարգի փորձը (1996-1997): Այսուհանդերձ, Ապտիւլլա Կիւլ (2002-2003), Ռեճեփ Թայիփ Էրտողան (2003-2014) եւ Ահմեթ Տաւութօղլու...

ԳՐԻԳՈՐ ՂԱԶԱՐԵԱՆ «Խաղաղութիւն` երկրի ներսում, խաղաղութիւն` աշխարհում»: Սա Թուրքիայի Հանրապետութեան հիմնադիր` Մուսթաֆա Քեմալի (Աթաթուրք) յայտնի խօսքերից է: Այս խօսքը տարիներ հիմք էր ծառայում երկրի ներքին եւ արտաքին քաղաքականութիւնը վարելու մէջ: 1931 թ.-ին արտայայտուած այս խօսքից անցնում է 85 տարի. ներկայ օրերիս Թուրքիայում չկայ որեւէ խաղաղութեան նշոյլ, վերջերս կատարուած զինուորական ձախող յեղաշրջումից անցնում է երեք շաբաթ եւ երկիրը դեռ տագնապի մէջ...

Դէպի Հաղարծին տեղացի եւ արտասահմանցի զբօսաշրջիկներու այս շաբթուան այցելութիւնը զուգորդուած է «Հաղարծինի մշակութային շաբթուան» եռուզեռով: Շուրջ 100 կամաւորներ` կանաչ վերնաշապիկներով, այցելուներուն կը ներկայացնեն Հաղարծինի պատմութիւնը, կ՛ուղղորդէ վանքի շրջակայքը տեղակայուած հայկական օճառներու տաղաւար, Տաւուշի «Վանքի անուշ»-ի փոքրիկ արտադրամաս ու վարպետութեան դասերու հաւաքատեղիներ: Ըստ «Արմէնփրես»-ի, մէկ շաբաթ շարունակ Հաղարծին պիտի ապրի արտակարգ դրութեամբ: Տաւուշի թեմի առաջնորդ Բագրատ եպս. Գալստեանի համաձայն, «Հաղարծինի մշակութային...

ԱԲՕ ՊՈՂԻԿԵԱՆ Արթուր Ալեքսանեանը նուաճեց մեր սիրտը իր շահած ողիմպիական ոսկի մետալով, բայց աւելի՛ն`  մեր նահատակ հերոսներուն հանդէպ իր ցուցաբերած յարգալիր վերաբերմունքով: Արթուրը իր ոսկի մետալը ստանալու պահը մեզի համար առանձնապէս նշանաւորեց` նահատակ Ռոպեր Ապաճեանի նկարը կրող շապիկով ներկայանալուն փաստով: Յուզուեցանք ու գնահատեցինք: Այսպիսի երեւոյթներու` հայրենասիրութիւն խթանող հզօր ազդակներ ըլլալու իրողութիւնը կարելի չէ թերագնահատել: «Իմ յաղթանակս կը նուիրեմ սահմանը պաշտպանող...

«Ոսկէ ծիրան» միջազգային շարժապատկերի փառատօնի ծիրէն ներս, ներկայացուեցաւ հայկական արտադրութեան «Սխտորաշէն» ժապաւէնը: Փառատօնի Հայկական համայնապատկեր ազգային մրցումին ներկայացուած ժապաւէնը Արցախի Սխտորաշէն գիւղի մասին է, որուն միակ բնակչուհին 83-ամեայ Լենա տատն էր: Պատահաբար յայտնուելով Մարտունի շրջանի 30 տարիէ ի վեր ամայացած գիւղին մէջ` շարժապատկերի նկարահանող եւ լուսանկարիչ Գարեգին Պապոյեան տեսած էր Լենա տատը եւ որոշած` անոր մասին ժապաւէն նկարել: Լրագրողներու հետ...

ՍԵԴՕ ՊՈՅԱՃԵԱՆ Գոնէ խօսքի մակարդակի վրայ ամէն մարդ կ՛ուզէ իր լուման ներդնել Ազրպէյճանի հետ խաղաղութեան հաստատման գործընթացին: Հայաստանի եւ Արցախի անվտանգ ապագայի կերտման հարցի մէջ բոլոր հայերուն ձայնը կենսական է: Ի վերջոյ հարցը կը վերաբերի մեր ժողովուրդի հաւաքական ապահովութեան եւ զարգացման: Այս հիմնախնդրին մէջ պէտք է լսել ձայնը բազմաց: Սակայն, բազմաց ձայնը պէտք չէ վերածուի բազում աղմկարարութեան վասն քաղաքական սին...

ՎԱՀՐԱՄ ԷՄՄԻԵԱՆ 15-16 յուլիսին Թուրքիոյ մէջ տեղի ունեցած յեղաշրջումի ձախող փորձը Թուրքիոյ նախագահ Ռեճեփ Թայիփ Էրտողանին արտօնեց արտակարգ դրութեան պայմաններուն տակ իր լիազօրութիւնները ընդլայնելով ամրապնդել իր իշխանութիւնը` առանց կառավարման նախագահական համակարգի որդեգրման համար սահմանադրական բարեփոխումներու բարդ ու դժուարութեան մատնուած հոլովոյթի տաղտուկին: Յեղաշրջման փորձին եւ լիազօրութեան ընդլայնումին պատճառով մենատիրութեան ուրուականը դարձաւ շօշափելի իրականութիւն մը եւ ժողովրդավարութեան նահանջը ստացաւ այնպիսի գերարագ կշռոյթ...

ՐԱՖՖԻ ՏՈՒՏԱԳԼԵԱՆ Անցեալ շաբաթ հրաւիրուած էինք Արցախի Քաշաթաղ շրջանի (նախկին Լաչին) Իշխանաձոր գիւղը, մասնակցելու նորակերտ բնակարաններու յանձնման հանդիսութեան: Իշխանաձորը Բերձորէն դէպի հարաւ, շուրջ մէկ ժամ հեռաւորութեան վրայ կը գտնուի. նկատի ունենալով անոր աշխարհագրական դիրքին կարեւորութիւնը, Արցախի կառավարութիւնը վերջին տարիներուն գիւղի բնակեցման համար յատուկ ծրագիրներ մշակած է: Մեր այցելութեան օրը կառավարութիւնը նորակերտ 18 տուներ յանձնեց Իշխանաձոր հաստատուող ընտանիքներու: Քաշաթաղի վարչական շրջանի...

ՀԱՄԲԻԿ ՊԻԼԱԼԵԱՆ Ըստ երեւոյթին տակաւին որոշակի շրջան մըն ալ հայ տպագիր մամուլը պիտի պահէ իր կենսունակութիւնը շնորհիւ հայ հաւատաւոր ընթերցողներու, որոնց յամառ եւ յարատեւողի պահուածքին ի պատասխան, հայ մամուլի առաքելութեան հաւատացող հովանաւոր միութիւններ եւ կուսակցութիւններ, անհատներ թէ բարերարներ պիտի շարունակեն սատար կանգնիլ անոր տարածումին: Միւս կողմէ նաեւ, կարելի չէ մտահան ընել եզակի նուիրումն ու անգնահատելի ներդրումը հայ գիրի ու մտքի...

ՅԱՐՈՒԹ ՉԷՔԻՃԵԱՆ Հայաստանի տնտեսական ու ընկերային մագլցող տագնապը` անգործութիւն, արտագաղթ, մեծահարուստներու աճող դասակարգ, միջակ դասակարգի բացակայութիւն եւ յարատեւ աճող աղքատներու դասակարգ` հետեւանք են ազգային հարստութեան անհեռատես տնտեսումին, թալանումին, անարդարութեան եւ հաշուետուութեան բացակայութեան: Խորհրդային Միութեան քաղաքացին ունէր երկու տեսակի սեփականութիւն. անհատական` իրերու եւ հաւաքական` հողագործութեան (կոլխոզ), կամ աշխատավայրի (կոլեկտիւ). իր տան կամ գործատեղիին կալուածային սեփականութիւն չունէր, բոլոր հողերը, կալուածները, գործարանները, արհեստանոցները...

Խ. ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ Առանց յուլիսեան երկշաբաթեայ իրադարձութիւններուն վերջնական վերլուծման մը յաւակնութեան, օգոստոս մէկի իր ելոյթով նախագահ Սերժ Սարգսեան այնուամենայնիւ հրամցուց քանի մը եզրակացութիւն: Անոնց կարգին` անընդունելի համարեց հարցերը զէնքով լուծելու «որեւէ միտում իսկ», միեւնոյն ժամանակ չանտեսեց, որ ժողովուրդի «մի հատուածի մօտ» առկայ են «մտահոգութիւններ»: Մինչ նման սկզբունք հազիւ թէ կարելի է հարցականի տակ առնել, նախագահին խօսքին մէջ տարբեր հաստատումներ եւ...

Ֆրանսայի խորհրդարանի լրատուական կայքին  Արցախի նախագահին տուած հարցազրոյցը տեղի տուած է տարատեսակ մեկնաբանութիւններու: Խնդրայարոյց հարցազրոյցի վերածուած այս երեւոյթը հայկական ելեկտրոնային եւ յատկապէս այլընտրանքային լրատուութեան դաշտին մէջ աղմուկ բարձրացուցած է եւ այս ուղղութեամբ գրառումներու եւ հաստատումներու հեղեղի մը առիթ տուած: Նախ, երկու խնդրայարոյց բաժինները մէջբերենք. խորագիրը` «Ազրպէյճանը իր մէջ պէտք է գտնէ կամք` մերժելու ցեղային կարծրատիպերը արցախցիներուն եւ հայերուն նկատմամբ»: Պարզ...

ՎԱՀՐԱՄ ԷՄՄԻԵԱՆ Երէկ 60 տարեկան գերմանացի մը Աւստրիոյ մէջ գնացքով ճամբորդած ատեն յարձակում գործեց եւ լրջօրէն վիրաւորեց 19 տարեկան եւ 17 տարեկան երկու աւստրիացիներ: Երէկուան յարձակումը մէկ ամսուան մէջ Եւրոպայի տարածքին իր տեսակին մէջ երրորդն էր: Շաբաթ օր Զուիցերիոյ Սեն Կալեն նահանգին մէջ 27 տարեկան զուիցերիացի մը գնացքի մը մէջ յարձակում գործելով սպաննեց կին մը, նոյն օրը Կիպրոսի Այանափա շրջանին...

ԳԷՈՐԳ ՅԱԿՈԲՃԵԱՆ 12 օգոստոսը Երիտասարութեան միջազգային օրն է: Այս տարի ՄԱԿ-ը այս օրը օգտագործած էր երիտասարդութեան մասնակցութիւնն ու ներգրաւուածութիւնը ամրագրելու ՄԱԿ-ի Կայուն զարգացման նպատակներու իրականացման մէջ: Ամբողջ աշխարհի մէջ բազմաթիւ ու զանազան նախաձեռնութիւններ կազմակերպուեցան, համացանցի եւ ընկերային հաղորդակցութեան ցանցերու կարելիութիւնները օգտագործուեցան, հանդիպումներ, արշաւներ, հաւաքներ ու զանազան ծրագիրներ գործադրուեցան: Ընկերութիւններուն մէջ երիտասարդութեան ունեցած դերին ու տեղին մասին քննարկումները ժամանակավրէպ դարձած են:...

Հայաստանի Հանրապետութեան գիւղատնտեսութեան նախարար Սերգօ Կարապետեան 26 յուլիսին ընդունած է Հայաստանի մէջ Եւրոպական Միութեան պատուիրակութեան արտաքին համագործակցութեան պատասխանատու Ճոն Փարքըրը: Հայաստանի Հանրապետութեան գիւղատնտեսութեան նախարարութեան տեղեկատուութեան եւ հասարակութեան հետ կապերու բաժանմունքը կը հաղորդէ, որ հանդիպումին սկիզբը կողմերը քննարկած են Եւրոպական Միութեան աջակցութեամբ Հայաստանի մէջ իրականացուող ծրագիրները: Ընդգծելով, որ այդ ծրագիրները մեծապէս նպաստած են Հայաստանի մէջ գիւղատնտեսութեան մարզի զարգացման` նախարար Կարապետեան յոյս...

Այս օրերուն, դասական թէ այլընտրանքային միջոցներու մէջ երեւցող հրապարակումները անընդհատ կը հոլովեն յեղափոխութիւն, ահաբեկչութիւն, բռնութիւն, զինեալ պայքար, ապստամբութիւն, անհնազանդութիւն, յեղաշրջում, ազատագրում, ազատագրական պայքար յղացքները: Բառագիտութիւնը եւս քարացած գիտութիւն չէ եւ հետեւաբար իմաստի կամ ընկալումի նրբերանգային փոփոխութիւններու կ՛ենթարկուի, ժամանակի շունչին ազդեցութեան ներքոյ. հաւանաբար ալ բառարանները կը նորացուին, կ՛այժմէականացուին, ոչ միայն նոր բառակերտումները ներառելու, այլ տուեալ բառին հոմանիշները թեթեւ փոփոխութիւններու ենթարկելու համար...

ՀԱՄԲԻԿ ՊԻԼԱԼԵԱՆ Պանք Օթոման «Այս գիրքին մէջ տրուած է նաեւ Պանք Օթոմանի գրաւումին պարագան, որուն մասնակցած են նաեւ հնչակեանները,  գրած է հեղինակը»: «ԶԱՐԹՕՆՔ», 6- 4-2016 Լիբանանահայ քոյր մամուլի մը էջերուն լոյս տեսած վերոնշեալ տողերը, որոնք գրի առնուած են գիրքի մը ներկայացման առիթով չեն զարմացներ մեզ երբե՛ք, այլ ընդհակառակը` անոնք կ՛ոգեւորեն եւ կը ներշնչեն, աւելի՛ն. կ՛ամրապնդեն ու կ՛իմաստաւորեն յեղափոխական տրամաբանութեան ակունքները,...

Պանք Օթոմանի գրաւման մասնակցած ֆետայիներ Մարսէյլի մէջ Սասնոյ առաջին ապստամբութեան անյաջողութիւնը եւ 1895-1896-ի ջարդերուն պատճառած յուսալքութիւնը հակազդեցութեան դիմելու զօրաւոր տրամադրութիւններ ստեղծեցին Հայ յեղափոխական դաշնակցութեան ղեկավարութեան մօտ: Արեւմտեան բիւրոյի եւ կուսակցութեան կարգ մը մարմիններու համաձայնութեամբ, Պոլսոյ կեդրոնական կոմիտէն նախաձեռնեց գրաւման Պանք Օթոմանի, որ միջազգային ելեւմուտքի գլխաւոր հաստատութիւնն էր Արեւելքի մէջ: Ձեռնարկին նպատակն էր նախ ցնցիչ հարուած մը տալ օսմանեան պետութեան, եւ...

ՅԱՐՈՒԹ ՍԱՍՈՒՆԵԱՆ «Քալիֆորնիա Քուրիըր» թերթի հրատարակիչ եւ խմբագիր Միացեալ Նահանգներու իններորդ ցանցի վերաքննիչ դատարանը Քալիֆորնիոյ Փասատենա քաղաքին մէջ, օգոստոսի 4-ին լսեց բանաւոր փաստարկներ երկու դատական հայցերու առնչութեամբ` Թուրքիոյ կողմէ 1915-1923 թուականներուն բռնագրաւուած հայկական կալուածներու վերաբերեալ, Պաքալեան եւ Տաւոյեան ընդդէմ Թուրքիոյ Հանրապետութեան եւ անոր Կեդրոնական ու «Զիրաաթ» դրամատուներուն: 2013-ին շրջանային դատարանը մերժած էր այս երկու հայցերը` հիմնաւորելով, որ իրենք գործ ունէին...