Անդրադարձ

ՎԱՐԴԱՆ ԹԱՇՃԵԱՆ ՄԿՀ-ի երգչախումբը 1957-ի ամավերջի հանդէսին օրը Խմբավար պրն. Վ. Պէտէլեան բեմին վրայ Բեմէն վար, կեդրոնը նստած` տնօրէն Բիւզանդ Եղիայեան Մելգոնեանի մեր ուսանողութեան տարիներուն հաստատութեան ներքին կեանքի երաժշտական երեսը կը յատկանշուէր արտադասարանային երեք տարբեր գործունէութեամբ` երգչախումբ, նուագախումբ, փողերախումբ: Առաջինը` երկսեռ, միւս երկուքը` գրեթէ արական: Աշակերտներէն շատեր կամովին մաս կը կազմէին երեքին  ալ, քանի որ փորձերու խաչաձեւում չկար: Պատճա՞ռը: Շատ...

Թալիշի անզէն բնակչութեան դէմ կիրարկուած ժամանակակից ահաբեկչութեան յարիր եւ  անոր ձեռագիրը կրկնօրինակելու դէպքերը կարելի չէ մասնակիացնել եւ առանձնացնել: Թալիշը ունի իր պատմական եւ մօտ անցեալի հիմնաւորումները` Սումկայիթէն Կիրովապատ, Պաքու եւ Մատաղիս, անցնելով Պուտափեշտէն, քաղաքացիին զինուորական համազգեստ հագցնելով ռազմական գերի դարձնելու եւ ֆիզիքական չարչարանքներու ենթարկելու իրողութիւններէն, մինչեւ իսկ վարժողական ծրագիր իրականացնող ուղղաթիռ խփելէն եւ նահատակուած զինուորներու դիերն ու աճիւնները չյանձնելու մերժողական...

ՎԱՉԷ ԲՐՈՒՏԵԱՆ Ազրպէյճանական նախայարձակումէն հազիւ 24 ժամ անց Հայաստանի մէջ կամաւորներու արտասովոր հոսք մը սկսաւ դէպի ճակատ` սահմանները պաշտպանելու նպատակով: Հազարաւորներ, մեծ մասամբ` նախկին ազատամարտիկներ, որոնք մասնակցած էին Արցախի ազատագրական պայքարին, խումբերով խուժեցին (բառացիօրէն) դէպի հանրակառքերը` հասնելու համար Ստեփանակերտ: Նախ` Ժողովրդային Մակարդակի Վրայ Անոնցմէ շատեր արդէն «կռուելու տարիքը» անցած կը թուէին իրենց սպիտակած մազ-մօրուքով: Ուրիշներ, որոնք կեանքի ծանր պայմաններու տակ...

ԹԱԹՈՒԼ ՅԱԿՈԲԵԱՆ 1992-ից ի վեր հայկական Թալիշ գիւղը երկու անգամ աւերուել է եւ երկու անգամ տեղահանուել: Առաջին տեղահանութեան ժամանակ Արամ Օհանեանը փրկում էր իր երեխաներին, իսկ մի քանի օր առաջ` իր թոռներին: «Ես թոռներիս պահել էի իմ մարմնով, որպէսզի նրանց կեանքը փրկեմ կարկուտի նման թափուող ռումբերից: Հիմա հաւաքել եմ անվնաս մնացած իրերը եւ տեղափոխւում ենք այլ վայր», ասաց Օհանեանը: Լեռնային...

Զինադուլի վերադառնալու պայմանաւորուածութիւնը որոշ չափով մեղմացուցած է Արցախի սահմանային գօտիին վրայ վերջին օրերուն ստեղծուած պատերազմական լարուած վիճակը: Այդուհանդերձ, հայրենի հողի վրայ թէ հայրենիքէն հեռու ոտքի կանգ նած եւ վճռականօրէն բողոքի դաշտ իջած հայութիւնը ամէն պատճառ ունի յաւելեալ թափ տալու Ազրպէյճանի հակահայ գրգռութեանց սանձ դնելու իր քաղաքական-դիւանագիտական պայքարին: Փաստ է, որ իր թիկունքին ունենալով թրքական պետութեան հրձիգի «եղբայրական» եւ «հակահայ» զօրակցութիւնն...

Անցեալ շաբաթավերջին Ուաշինկթընի մէջ կայացած հիւլէական անվտանգութեան խորհրդաժողովին կը սպասուէր, որ Ազրպէյճանի եւ Հայաստանի նախագահներուն միջեւ կատարուի սովորական «փրոթոգոլային» բնոյթ ունեցող հանդիպում մը, որ պիտի նկատուէր այս տարուան անդրանիկ տեսակցութիւնը: Սակայն յայտագիրն ու հրամցուած անակնկալը (գէթ` անախորժ) տարբեր էին: Երկու երկիրներուն նախագահները հազիւ վերադարձած իրենց երկիրները` արդէն իսկ արցախեան սահմանամերձ շրջանները, հիւսիսէն հարաւ, բռնկած էին: Ալիեւ, որ օրին հարցազրոյցի մը...

Յ. ՊԱԼԵԱՆ Օսմանի օրերէն մինչեւ այսօր թուրք-ազրպէյճանական ծաւալապաշտական եւ ոճրային սանձարձակութիւնը կը շարունակուի, թող ոչ ոք գայթակղի, եթէ ըսենք` միջազգային մեղսակցութեամբ: Ա՛յս մեղսակցութիւնը ըսելու սովորութիւն չունինք`  կարծեցեալ դիւանագիտութիւն խաղալով: Անգլիոյ վարչապետը` Լորտ Սեսիլ, Ա. Աշխարհամարտի ընթացքին յայտարարած էր, որ պատերազմէն ետք Հայաստանի մէջ թրքական իշխանութեան հետք պիտի չմնար: Հայերը մինչեւ այսօր հպարտութեամբ կը յիշեն, որ կամաւորական խումբերով ֆրանսական բանակի կողքին...

Անցնող օրերուն Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան դէմ Ազրպէյճանի շղթայազերծած գործողութիւնները ետ մղուեցան, եւ Ազրպէյճան այնպիսի պատասխան ստացաւ, որուն պատճառով ոչ միայն մեծաթիւ կորուստներ ունեցաւ, այլեւ չյաջողեցաւ վերջնականապէս գրաւել ռազմավարական նշանակութիւն ունեցող որեւէ դիրք, ստիպուած եղաւ քանի մը անգամ զինադադար խնդրել, գնդակահարել իր իսկ նահանջող զինուորները ու պայթեցնել սահմանագիծի վրայ գտնուող կամուրջները` հայկական ստորաբաժանումներուն յառաջխաղացքը դադրեցնելու համար: Ազրպէյճան պատերազմական լայնածաւալ գործողութիւններով, ծանր...

ՅԱԿՈԲ ԼԱՏՈՅԵԱՆ Այսօրուան իրավիճակը` անցնող եօթը օրերու իրավիճակէն տարբեր է: Այսօր մենք իբրեւ հաւաքականութիւն քանի մը քայլ վեր ենք արդէն: Այսօր մեր քաղաքակրթական վարքագիծը նոր ոստում արձանագրած է: Բնաւ մտածեցի՞նք, որ հայ զինուոր մը օր մը կրնայ 92 տարեկան պապուկ մը նստած տեղը սպաննել եւ անոր ականջները կտրել... Բնաւ մտածեցի՞նք, որ հայ սպայ մը կամ զինուոր մը, վիրաւոր վիճակով, անձնական...

ԱՆՈՒՇ ԹՐՈՒԱՆՑ 3 ապրիլի երեկոյեան արուեստասէր հանդիսատեսով եւ պաշտօնատար հիւրերով  լեցուն էր Երեւանի Կոմիտասի անուան սենեկային երաժշտութեան տունը: Լիբանանահայ սոփրանօ Շողիկ Թորոսեանի հայաստանեան առաջին մենահամերգը համընկել էր ղարաբաղա-ազրպէյճանական շփման գծի վրայ լարուած իրադարձութեան ամենաթէժ օրերից մէկին: Հանդիսականը եկել էր սպասումներով` զգալու երգի եւ ոգեւորող հայրենասիրութեան ուժը, որ արուեստի միջոցով հնարաւոր է փոխանցել համընդհանուր լարուածութեան եւ սպասողական իրադրութեան մէջ: Համերգին ներկայ...

ԱՆԻ ՄԱՐԳԱՐԵԱՆ Դուրս ես գալիս օդակայանից ու ջրի կաթիլներով լի քամին իսկոյն յիշեցնում է, որ դու Լիբանանում ես... Մինչ ժամանելը բազմիցս զգուշացնում էին` արաբական փակ երկիր է, վտանգաւոր, մենակ դուրս չգաս, «հայերը գոռոզ են ու անբարեհամբոյր` հայաստանցիների մասին վատ կարծիքի», երբեմն միայն այցելում են Հայաստան, բողոքում տեղացիների բարքերից, վերադարձին գնում Արարատի նկար ու բերում հետ, կախում պատին: Եւ այդպիսիով սպառւում...

Տիգրան Եկաւեան auroraprize.com-ի վրայ կը գրէ‚ որ Շամիրամ Սեւակի Ֆրանսայի Նիս քաղաքի տան մէջ պատուոյ տեղ կը գրաւէ մանկութեան լուսանկար մը‚ որուն մէջ անոր կողքին են անոր եղբայրն ու մայրը: Սակայն այս մէկը ընտանեկան արձակուրդի մը ուրախալի պահի մը անմահացումը չէ: Խոժոռադէմ նշեալ երեք անձերը լուսանկարուած են 1915-ի աշնան, Պոլսոյ մէջ: Անոնց մայրը սեւ հագած է` իբրեւ սուգի նշան‚ անոնց...

Հայկական բանակի մարտունակութեան անգերազանցելիութիւնը ենթակայական կամ կողմնակալ գնահատական չէ: Ռազմագիտական հանդէսներու մէջ հրապարակուած նիւթերը, ռազմագէտներն ու պատերազմներու վերլուծաբանները գերմարտունակութեան ընդգծումներ կատարած են այս առումով: Հայկական զինեալ ուժերու հրասայլի բաժանմունքի համապատասխան մրցումներուն մասնակիցները գրաւած են ընդհանուր արդիւնքներուն առաջին հորիզոնականները: Աշխարհը ականատես դարձաւ 21-րդ դարու գերժամանակակից ռազմարդիւնաբերութեան նմուշներու օգտագործման, յատկապէս օդային հարուածներու, անօդաչու սարքերու յաճախակի շրջագայութիւններուն: Պարզ դարձաւ պատերազմի եղանակի որոշակի փոփոխութիւն:...

ԳԷՈՐԳ ԴԱՐԲԻՆԵԱՆ Ապրիլի 2-ին Ազրպէյճանի զինուժի ձեռնարկած լայնածաւալ յարձակումը ԼՂՀ-ի հետ սահմանի ամբողջ երկայնքով ԼՂ բանակցային գործընթացի ձախողման ուղղակի հետեւանքն է: Դեռեւս առիթ կը լինի վերլուծելու, թէ որո՛նք էին Պաքուի այս  քայլի արտաքին ու ներքին դրդապատճառները: Սակայն երբ սահմանին փաստացի պատերազմ է տեղի ունենում, այդ ամէնը դառնում է երրորդական: Առաջնայինը փաստացի պատերազմը յաղթելն է` թէ՛ ռազմաճակատում, թէ՛ թիկունքում` հոգեբանական-բարոյական, տեղեկատուական-քարոզչական...

ՎԱՐՈՒԺ ՉԻԼԻՆԿԻՐԵԱՆ «Իմ սիրտը լեռներումն է»... մեր բոլորին սիրտը` այսօր: Այդ լեռներուն մէջ օր մը հանդիպեցայ Արայիկին` անծանօթ զինուորին, հազարաւոր այն զինուորներէն, որոնք այսօր խրամատներուն մէջ կը պաշտպանեն մեր հողը: 2013-ի ամրան էր, երբ ընտանիքիս հետ Մարտակերտէն վերադարձին մեր ճամբան կորսնցուցինք Նոր Մարաղայէն դէպի Գանձասար տանող լեռներուն մէջ, որովհետեւ վստահեր էինք մեր GPS-ին, որ ցոյց կու տար լեռներու միջով, անբնակ...

ԹԱԳՈՒՀԻ ՄԵԼՔՈՆԵԱՆ Հրասայլորդ ընկերոջ զոհուելու լուրը զինուորին չեն յայտնել` խնայում են, սպասում են` դիրքերից իջնի` նոր: Զինուորին շշուկներ են հասել, թէ թէժ մարտերից յետոյ ընկերը կորել է... Մի տեղ էլ լսել է, թէ իբր գնդում ընկերոջը տեսնող է եղել: Զինուորը հաւատում է երկրորդ լսածին, հաւատում է, որովհետեւ դիրքում դեռ իրեն հակառակը չեն համոզել: Զինուորն իմ հարցերին պատասխանում է կարճ, բայց`...

ԱՐԱՄ ԱԲՐԱՀԱՄԵԱՆ Եթէ ոեւէ հայ սպայ կացինով սպաննէր քնած ազրպէյճանցու, որն իր հետ սովորում էր արտասահմանում, այդ սպան հայրենիքում կ՛արժանանար առնուազն արհամարհական վերաբերմունքի: Եթէ ոեւէ մեր զինծառայող պարծենար, որ սպաննել է 92 տարեկան տատիկի եւ կտրել է նրա ականջները, նա Հայաստանում նողկանքից բացի` ոչ մի այլ զգացմունք չէր առաջացնի: Հայ զինուորը բոլորովին այլ վարքագիծ ունի. նա, վիրաւոր լինելով, ուղարկում է...

Մուրացանի ռազմական հիւանդանոցը գտնուող վիրաւոր զինուորներուն այցելած են ՀՄԸՄ-ՀԱՍԿ-ի սկաուտները, որոնք սնունդ եւ սուրճ բերած էին անոնց ծնողներուն: Հիւանդանոցին մօտ կը գտնուէին նաեւ «Վարդանանք» հասարակական կազմակերպութեան անդամները, որոնք զօրակցութեան նոյնանման նախաձեռնութեան մը ձեռնարկած էին, եւ ՀՄԸՄ-ՀԱՍԿ-ի սկաուտները միացան անոնց: «Սնունդ եւ ջուր բերած ենք հիւանդանոցին դիմաց իրենց վիրաւոր որդիներուն սպասող ծնողներուն` թեթեւցնելու համար անոնց առօրեայ հոգը», ըսած է ՀՄԸՄ-ՀԱՍԿ-ի անդամ...

Արցախ-Ազրպէյճան սահմանագօտիին վրայ Պաքուի կողմէ շղթայազերծուած պատերազմի հաւանական շարժառիթները փորձել ընկալելու համար նախ պէտք է բացառել յանկարծակիութեան գործօնի վարկածը: Մտաբերել նախ, որ պատահածը տարողութեան նշաձողի բարձրացում է այն առումով, որ վերջին ժամանակաշրջանին, թէեւ ելեւէջներով, այսուհանդերձ մնայուն պետական վարքագիծի վերածուած էր Պաքուի ռազմական այս վարքագիծը` արձակազէններով, հետախուզական թափանցման փորձերու գործողութիւններով, հրթիռակոծումներով: Ռազմական այս պահուածքային հետեւողականութիւնը կը համալրուի քաղաքական կեցուածքով. Պաշտօնական Պաքուն...

Ս. ՄԱՀՍԷՐԷՃԵԱՆ Ապրիլի առաջին օրերուն Արցախի դէմ ազերիական կանխամտածուած յարձակողականին միասնաբար հակազդելու հայութեան կամքը ելեկտրական հոսանքի պէս տարածուեցաւ դէպի Հայաստան եւ հայկական մօտակայ ու հեռաւոր օճախներ` բոլորս վերածելով մէկ բռունցքի, որ պատրաստ է կարելի բոլոր միջոցներով հակահարուած տալու ոճրածին նախայարձակին եւ կանգնելու Արցախի կողքին: Բռունցքին կազմութեան հրաւէրը ծնաւ հայ զինուորին նահատակութենէն: Ոեւէ մէկէն առաջ մենք` հայերս ականատես եղանք արթուն ինքնապաշտպանութեան...