Մշակութային եւ Այլազան

ՄԱՐԳԱՐԻՏԱ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ Իր Բաժինը... Երկրորդ շարքին մէջ ձախէն աջ երրորդը՝ Աւետիս Օհանեան, իսկ չորրորդը՝ Արտեոմ Մարգարեան «Ընտանիքում չէի ասել, որ գնում եմ Արցախ, յետոյ իմացան: Իրենց համար շատ ծանր էր միտքը, որ հնարաւոր է` այլեւս չտեսնեն ինձ: Ի՞նչ պէտք է անէին: Համակերպուեցին որոշմանս հետ»: «Ազդակ»-ի հետ զրոյցում պատմեց ազատամարտիկ Արտեոմ Մարգարեանը, ով 1992 թուականին ընդամէնը 19 տարեկան էր, երբ գաղտնի...

ՄԱՐԳԱՐԻՏԱ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ «Արեւոտ» Ջրերը Լճի արծաթափայլ հայելու մէջ լողում էր օգոստոսեան արեւը` օդի այրող տաքութիւնից կրակէ գունդն էր կարծես հալւում կապոյտ եւ սեւ ջրերում: Մի՞թէ լճի մակերեսին արեւի արտացոլանքը այսքան հրաշալի կարող է լինել: Ինչ-որ հանճարեղ գեղանկարչի կտաւի՞ց էր հրաշքով կեանք առել, թէ՞ գունազարդ ու կախարդական հեքիաթի գրքից, դժուար էր ասել: Ես ոչ մի տեղ չէի տեսել նման գեղեցկութիւն: Ձկնորսութեան...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Իսկապէս ժողովրդավար, պարկեշտ, հայրենիքին եւ ընդհանրապէս մարդկութեան ծառայող  ղեկավարները կարելի չէ երգիծանքի առարկայ դարձնել եւ ծիծաղելի կերպով ներկայացնել: Անոնք հանրութեան վնաս պատճառող թերութիւններ չունին, որպէսզի կարելի ըլլայ շեշտել, չափազանցել եւ ծիծաղ յառաջացնել: Ոչ ոք իրաւազրկուածը, հալածուածը ներկայացուցած է  երգիծանքով եւ երգիծանկարով: Սակայն իրաւազրկողը, հալածողը, մէկ խօսքով` բռնատէրը, միշտ ալ կարելի եղած է խծբծել, ծաղրել, հեգնել եւ, անշուշտ,...

ՄԱՐԳԱՐԻՏԱ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ   Տունը` Փողոց Աբովեան «Կարծես ծնուել է ծերացած` ծաղկէ զամբիւղը ձեռքին, կեանքը գինով է ծաղկեցրել բարի ժպիտը դէմքին»: Պապին Պօղոսեանի երգից մի հատուած է`  նուիրուած յայտնի երեւանցուն, ով սիրում էր գինի, բայց առաւել` ծաղիկներ: Սերունդներ առաջ մարդկային իր առանձնայատուկ տեսակով Երեւանում հանրայայտ էր երգի ու մեր պատմութեան հերոս ծաղկավաճառ Կարաբալան: Եթէ ժամանակին ճանաչուած եւ սիրուած էր նրա անձը,...

ՄԱՐԳԱՐԻՏԱ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ «Ընդհանուր առմամբ շատ քիչ բան է յայտնի եղել Հայաստանի մասին, թէեւ մշակութային առումով Եւրոպան պարտական է նրան շատ բաներում: Պատմութեան սաղմնաւորման ժամանակ Հայաստանը քաղաքակրթութեան ակունքներից մէկն է եղել: Քրիստոնէական շրջանից հազարամեակներ առաջ Հայաստանի տնտեսութիւնը, արուեստները եւ յայտնի աւանդոյթները այն աստիճանի են զարգացել, որ նրա մշակոյթը քաջալերել է Եգիպտոսին, Յունաստանին ու Հռոմին` նիւթապէս ու հոգեպէս»: Բարեբախտաբար այս տողերի հեղինակ...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Այս հարցումն է, որ մեզ միշտ պիտի մղէ կրաւորականութեան չվերադառնալու, չբաւարարուելու ճանաչումներով, նպաստաւոր կարծիքներով, մեզի ուղղուած կարեկցանքի, զօրակցութեան կամ գնահատանքի արտայայտութիւններով: Մինչ այդ, անշուշտ, շահեկան է գիտնալ, թէ աշխարհը այս անգամ ինչպէ՛ս արձագանգեց: Միջազգային լրատու միջոցներ` թերթեր, կայքեր, պատկերասփիւռի եւ ձայնասփիւռի կայաններ աշխարահռչակ օսկարակիր դերասան, գործիչ Ճորճ Քլունիի`  միջազգային «Աւրորա» մրցանակաբաշխութեան մասնակցելու նպատակով Երեւան այցելութեան անդրադարձան` նշելով,...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Մարդը` Նախքան Արհեստագիտութիւնը Անշուշտ, որ այլեւս կարելի չէ պատկերացնել աշխարհը` զուրկ արհեստագիտական բարիքներէ, սակայն այս մարզի մասնագէտները այժմ կը պատկերացնեն տասնամեակ մը, կամ քսանամեակ մը ետք արհեստագիտական բարիքներով առաւելագոյնս օժտուած աշխարհ մը: Կենսական է, որ այս բոլորին մէջ հիմնական արժէքը կը մնայ ՄԱՐԴԸ իր հնարամտութեամբ` իբրեւ հիմնաքարը արհեստագիտական նորանոր նուաճումներու: Ն.  «5 Ճի» (5 G)-ով Օժտուած Աշխարհ...

ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Մայիս 28-ի Վերարժեւորումը Եւ Եռագոյնը` Ազգային Դրօշ Արցախեան շարժման իբրեւ հակազդեցութիւն Ազրպէյճանի մէջ հայերու դէմ բռնարարքները, հալածանքները եւ բռնագաղթերը կը շարունակուէին, եւ 1988-ի դեկտեմբերի սկիզբը արդէն շուրջ 100 հազար գաղթական հայեր հասած էին Հայաստան: Միւս կողմէ, խորհրդային բանակին հաստատած խիստ սեղմումներու պայմաններուն տակ Երեւանի մէջ ցոյցերը ընդհատուած եւ Էջմիածնի մէջ վերսկսած էին: Չորեքշաբթի, 7 դեկտեմբեր 1988-ի ժամը 11:41-ին ուժգին եւ...

ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Ազերի ղեկավարներուն ցեղապաշտ ծրագիրները օրըստօրէ կը բացայայտուէին, եւ Պաքուի վարիչները քսաներորդ դարու վերջին քառորդին սկսած էին գործադրութեան դնել մէկ տարբերակը Թուրքիոյ իրենց ազգակիցներուն այն ծրագիրին, որ գործադրուեցաւ առաջին աշխարհամարտի օրերուն: Ազերպէյճանի ղեկավարները կը հետեւէին հայերը գաղթի մղելու յստակ քաղաքականութեան մը եւ ցեղասպանութեան սպառնալիքով բացայայտօրէն հայերը կը մղէին հեռանալու ազրպէյճանական քաղաքներէն: Պաքուի մէջ առօրեայ հաւաքները բացայայտօրէն սարքուած էին սարսափի...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄԽԷՐԵԱՆ Բրիտանական հեղինակաւոր «Ինտիփենտընթ» թերթը, ապրիլ 24-ի ընդառաջ, 28 մարտ 2016-ի թիւին մէջ  հրատարակեց Միջին Արեւելքի իր վաստակաւոր թղթակից, միջազգային մրցանակներու դափնեկիր Ռոպերթ Ֆիսքի շահեկան յօդուածը, որուն մէջ հեղինակը անդրադարձած է Հայոց ցեղասպանութեան ճանաչման խնդրին, Միացեալ Նահանգներու արտաքին գործոց նախարար Ճոն Քերիի` ժամանակակից  ցեղասպանութիւններու վերաբերեալ վերջերս ըրած յայտարարութեան առիթով: Ռոպերթ Ֆիսք առանց բառերը ծամծմելու կ՛ըսէ շատերուն ըսել չուզածը,...

ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Այնթապ Կիլիկիոյ հին բնակավայրերէն է. կը գտնուի Եփրատի վտակ Սաճուրի ափին, այգիներով շրջապատուած երեք բլուրներու վրայ: Այնթապ, իր շրջակայ աւելի քան հարիւր գիւղերով հայկական հոծ բնակչութիւն ունեցած է: Հայերու կողքին, բնակչութիւնը բաղկացած էր թուրքերէ, մասամբ նաեւ քիւրտերէ եւ այլ փոքրամասնութիւններէ: Ի. դարու սկիզբի տուեալներով Այնթապ ունէր 50 հազար բնակիչ, որուն 20 հազարը հայեր էին: Այնթապցի հայերը գլխաւորաբար արհեստաւորներ...

ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Լեռնային Ղարաբաղի քաջարի ժողովուրդը կը մնար պահանջատիրական պատնէշի վրայ, մինչ կը բազմանային ճնշումները` ժողովուրդին եւ ղեկավարութեան վրայ: Միաժամանակ, 1988 յունիս 24-էն սկսեալ միջադէպեր արձանագրուեցան Երեւանի հարաւը, հայերու եւ ազերիներու միջեւ: Նոյն օրերուն հազարաւոր ազերիներ խոյս տուին Հայաստանէն եւ Ազրպէյճան ու Լեռնային Ղարաբաղ փոխադրուեցան, փոխադարձաբար ալ հազարաւոր հայեր Ազրպէյճանէն հեռանալով Հայաստան փոխադրուեցան: Պաքուի հայերուն վրայ ճնշումները սաստկացան: Պաքուցի հայեր...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Հետաքրքրական զուգադիպութեամբ մը ընթացիկ ամսուան մէջ «Նեշընըլ Ճէոկրաֆիք»-ը եւ Պի.Պի.Սի.-ն տարբեր յօդուածներով անդրադարձած են այժմ բռնագրաւեալ հայկական Անի քաղաքին: Պի.Պի.Սի.-ի կայքին մէջ 15 մարտ 2016-ին տպուած «Կայսրութիւնը, որ աշխարհը մոռցաւ» վերնագիրով յօդուածը (հեղինակ` Ժոզեֆ Ֆլահերթի) կը բովանդակէ բացառիկ գեղեցիկ նկարներ, որոնց ներքեւ հեղինակը ե՛ւ վաւերական բացատրութիւններ, ե՛ւ  իր անձնական տպաւորութիւնը կը յայտնէ: «Նեշընըլ Ճէոկրաֆիք»-ի մէջ հրատարակուած Փոլ...

ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ «Ազդակ»-ի իննսունամեակին ընդառաջ եւ այս առիթով իրագործուելիք ձեռնարկներուն ու հանդիսութիւններուն շրջագիծին մէջ, անդրադարձ պիտի կատարուի թերթին անցած ուղիին եւ ժամանակի հոլովոյթին հետ իրագործուած նուաճումներուն` յատուկ կարեւորութեամբ արձանագրելով հայ կեանքին հետ առնչութիւն ունեցող իրադարձութիւնները, որոնք արձագանգ գտած են «Ազդակ»-ի մէջ: Նախապէս արդէն անդրադարձ կատարուած էր վրանաքաղաքներու օրերէն մինչեւ Լիբանանի քաղաքացիական պատերազմին աւարտը հասնող ժամանակաշրջանին: Ուստի, ասկէ ետք լուսարձակի տակ...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Հալէպ.  Անցեալ... Երազ...  Մղձաւանջ... Սուրիական տագնապի առաջին իսկ օրերէն  շրջանային եւ միջազգային լուսարձակները շեշտուած կերպով կեդրոնացան Հալէպի (նահանգ եւ քաղաք) վրայ, եւ այդպէս ալ մնացին: Մեկնաբաններ, լրագրողներ, պատմաբաններ, նոյնիսկ բանաստեղծներ հրապարակեցին յօդուածներ, գիրքեր, տարաբնոյթ դիտանկիւններով` քաղաքական, առեւտրական, մարդասիրական, կրօնական, հնագիտական, յուշագրական եւ այլն: Բոլորին հասարակաց գիծը ցաւն էր: Յառաջիկայ ամիս Բրիտանիոյ մէջ պիտի հրատարակուի գրող, պատմաբան դոկտ....

ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ 5 մարտ 2016-ին «Ազդակ» ամբողջացնելով իր 89-ամեայ առաքելութեան ուղին, հաստատակամ քայլերով թեւակոխեց 90-ամեակը: Ինը տասնամեակ` ի սպաս հայութեան, Լիբանանին, Հայ դատին հայ գիրին, մշակոյթին ու դպրութեան: «Ազդակ» լիբանանահայ կեանքին պատմութեան հարազատ տարեգրութիւնը եղաւ: Պէյրութի եւ շրջակայքին մէջ վրանաքաղաքներու կազմութեան, այնուհետեւ  հայաբնակ թաղերու կազմաւորման, եկեղեցիներու, դպրոցներու, ակումբներու եւ բարեսիրական կեդրոններու կառուցման ամբողջական եւ վաւերական սկզբնաղբիւրի արժէք ներկայացնող պատմութիւնը արձանագրուած է...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԵՐԵԱՆ Դարեր շարունակ հայերը գաղթած են իրենց հայրենիքէն` ապաստան գտնելով աշխարհի զանազան երկիրներու մէջ: Ոմանք հաստատուած են մօտակայ երկիրներ, ոմանք առաւել լաւ կենսապայմաններ փնտռելու նպատակով, կտրած եւ անցած են նոյնիսկ ծովեր ու ովկիանոսներ: Եւ հակառակ հայրենիքէն հեռու գտնուելու հանգամանքին` անոնք բնաւ մոռացութեան չեն մատնած իրենց հայ ըլլալու ծագումը եւ իբրեւ  ատոր վառ վկայութիւն` կրցած են որոշ տարածքներ վերանուանել...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԵՐԵԱՆ Գահիրէի մէջ հայկական դեսպանատունը յայտնուած է քաղաքի ամէնէն հետաքրքրական 17 վայրերու ցանկին վրայ: «Արմենփրես»-ը կը տեղեկացնէ, որ «Այտենթիթի-Մակ» կայքէջը պատրաստած է Գահիրէի հեքիաթային 17 վայրերու ցուցակը: Կայքը կը գրէ, թէ այն կառոյցը, ուր տեղակայուած է դեսպանատունը, կարծես դուրս եկած է «Անտառի քնացած իշխանուհիին» կամ «Հենցըլ եւ Կրեթըլ»-ի հեքիաթէն: Ցուցակին մէջ ներառուած են Հելիոփոլիսի մէջ գտնուող «Պարոն Իմփէյն»...

ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Հայոց ցեղասպանութեան հարիւրամեակին առիթով, 31 յունուար - 1 փետրուար 2015-ին Հայկազեան համալսարանին մէջ տեղի ունեցաւ գիտաժողով` «Հարիւրամեակ Հայոց ցեղասպանութեան. հետեւանքներ եւ յառաջադրանքներ» խորագիրով: Գիտաժողովը կազմակերպուած էր Հայկազեան համալսարանին եւ հարիւրամեակի Լիբանանի կեդրոնական մարմինին միացեալ ճիգերով: Գիտաժողովին արծարծուած նիւթերը հրապարակուեցան առանձին հատորով, բաղկացած` 235 էջերէ: Գիրքը կը բացուի Անդրանիկ Տագէսեանի «Երկու խօսք»-ով, այնուհետեւ` Հայկազեան համալսարանի տնօրէն վեր. դոկտ. Փոլ...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Օրիորդ մը փողոցէն քալած ատեն երիտասարդ մը կը հարցնէ. - Ուրկէ՞ կու գաս, քոյրի՛կ: Օրիորդը կը պատասխանէ. - Գեղեցկութեան տունէն: - Անպայման փակ էր, հա՞,-կ՛ըսէ երիտասարդը: Պարզ է, որ  գեղեցկութեան հանդէպ մարդոց ապրումները, ձգտումները, ըմբռնումներն ու տեսակէտները այլազան են, ոմանք` մակերեսային, ոմանք` խորունկ: Արուեստով գեղեցկութիւն ստեղծողներու կողքին, կան արհեստագիտութեամբ գեղեցկութիւն «շինել» փորձողներ, որոնք այս օրերուն բաւական «կոկիկ»...