Մշակութային եւ Այլազան

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ  Յատկապէս Միացեալ Նահանգներու մէջ շատ տարածուած երեւոյթ եղած է առեղծուածային պատմութիւններու հրապարակումը, տարածումը թերթերու, պատկերասփիւռի, շարժապատկերներու եւ այժմ համացանցի միջոցով: Կարգ մը խմբակներ օգտագործելով շատերու սնահաւատութիւնը եւ  միամտութիւնը` կը հիւսեն առասպելներ, որոնք որպէս իրականութիւն «կը վաճառեն»: Անշուշտ նոյնպէս կան մութ ուժեր, որոնք չես գիտեր` ի՛նչ շահեր կը հետապնդեն: Ամերիկեան քանի մը կայքերէ քաղելով` կը ներկայացնենք Մոնթանայի Լանկվիյ աւանի...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ - Ճոշիմաթ. Հնդկաստանի խորտակուող hիմալայեան քաղաքին մէջ ապրելու մտատանջութիւնը - Ծովուն Մէջ Կորսուած Հնդիկ Ձկնորսներու  Հրաշք Վերադարձը Զանազան երկիրներու մէջ մարդիկ այս կամ այն պատճառներով միշտ մտահոգ կ՛ըլլան, կը տանջուին, կը հալածուին: Մէկ խօսքով,  հանգիստ կեանք եւ հանգիստ մարդ կարծես թէ շատ քիչ կայ, առաւել` Հնդկաստանի մէջ: «Պի.Պի.Սի.» այս նիւթով հրապարակած է երկու յօդուած: Ն. Ճոշիմաթ. Հնդկաստանի խորտակուող...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ  Մինչ Կազայի եւ Արցախի մէջ մարդիկ շրջափակուած են, միջազգային ընտանիքը միայն յայտարարութիւններ կը հրապարակէ` առանց գործնական քայլերու դիմելու: Ճիշդ է, որ Կազայի եւ Արցախի հարցերը, իրարմէ տարբեր ըլլալով հանդերձ, ունին նմանութիւններ. երկու վայրերուն մէջն ալ բնակիչները կը տառապին: Մարդասիրական խօսքերը առատ են, օժանդակութիւններն ալ կրնան հոսիլ, բայց ի՞նչ օգուտ, երբ մարդիկ ճնշուած են, ազատ չեն: Հարցերու արդար լուծումներուն...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Հինէն եկող երեւոյթ է. մարդիկ աւելի բարեկեցիկ ապագայի մը ձգտումով կը լքեն իրենց ծննդավայրը, հայրենի տունը, երբեմն` հարազատները, եւ կը մեկնին այլ վայրեր, ուր օտար մթնոլորտի, միջավայրի մէջ  կ՛ունենան յաջողութիւններ, սակայն ժամանակի ընթացքին կը կորսնցնեն ազգային ինքնութիւնը, լեզուն: Բարեբախտաբար միշտ կ՛ըլլան այնպիսիներ, որոնք կ՛որոշեն մնալ եւ աշխատիլ իրենց նախնիներու հողին վրայ, երբեմն` հակառակ բոլոր դժուարութիւններուն: «Թրեւըլ» կայքին հրապարակած...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ  Տարուան այս եղանակին անշուշտ ամէն ոք կը փափաքի լաւագոյն տօնածառը ունենալ իր տան մէջ: Սակայն հարցումը անխուսափելի է. արհեստակա՞ն, թէ՞ իսկական տօնածառ... «Պի.Պի.Սի.» այս մասին վերջերս հրապարակած է շահեկան յօդուած մը: Ն. Իսկական Տօնածառերու Անտեսուած Առաւելութիւնները Գիտնականները կը նշեն, որ տօնածառերու բնապահպանական դրական եւ բացասական կողմերը շատ աւելին են, քան` «իսկական կամ կերպընկալ» ազդեցութիւնը կլիմայի վրայ: Հետեւաբար ո՞րն...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Անշուշտ քաշողականութիւն մը ունի վիճակահանութիւնը, որուն առաւելութիւններուն կ'ընկերանան անխուսափելի անպատեհութիւններ: Liveabout կայքը նշած է անձեր, որոնք վիճակահանութեան գլխաւոր պարգեւը շահած են, սակայն յետոյ կորսնցուցած են ամէն բան: Ն. Մեծ Գումարներ Շահած Անձեր, Որոնք Ամէն Բան Կորսնցուցած Են Շատերը կը կարծեն, թէ վիճակահանութիւն շահիլը կը պատասխանէ իրենց աղօթքներուն եւ կը լուծէ իրենց բոլոր խնդիրները, բայց որոշ շահողներու համար իրականութիւնը...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Փիրենեան լեռնաշղթայի Արանի հովիտի բնակչութիւնը կը պահպանէ իր բարբառը` արաներէնը, որ ընդհանրապէս նուազ ծանօթ լեզու մըն է: Այդ հանգամանքը, սակայն, պատճառ չէ եղած, որ հովիտի բնակչութիւնը չգործածէ լեզուն: Եթէ կամեցողութիւնը կայ, ոչ մէկ վտանգուած լեզու կը մեռնի:  Ռիչարտ Քոլեթ այցելած է Արանի հովիտ եւ իր տպաւորութիւնները հետաքրքրական յօդուածով մը ներկայացուցած է «Թրեւըլ» կայքէջին մէջ: Ն. Աշխարհագրութեամբ Սպանիոյ մէջ...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ   Պայթումի առաջին իսկ օրէն հարցումները կուտակուեցան. ո՞վ կանգնած է այս բռնարարքին ետին: Պետական հարուածներու եւ պայթումներու հարուստ բեմագրութիւն ունեցող Թուրքիոյ իշխանութիւնները անշուշտ անմիջապէս քիւրտերը մեղադրեցին, ապա սկսան Միացեալ Նահանգներն ու քանի մը այլ երկիրներ դատապարտել ահաբեկչական արարքներ քաջալերելու յանցանքին համար: Սակայն քիչ չէ թիւը անոնց, որոնք կը պնդեն, որ պայթումը թրքական իշխանութիւններու բեմադրութիւնն է: Նեշնըլ Ինթրեսթ կայքը...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Հարաւային Լիբանանի բռնագրաւուած Ղաժար գիւղին վրայ  վերջերս լուսարձակներ կեդրոնացուցած է բրիտանական «Կարտիըն» թերթը, որ հրապարակած է Մարիա Ռաշետի եւ Պեթան Մաքերնանի միացեալ յօդուածը: Պէտք է նշել, որ Լիբանան միշտ կը պահանջէ, որ թշնամի Իսրայէլի ուժերը հեռանան Մազարեհ Շեպաայէն, Քֆարշուպայի բարձունքներէն եւ Ղաժարէն: Ղաժարը պատմութեան ընթացքին բազմիցս գրաւուած է: Երեք հարիւր տարի առաջ գիւղը յայտնի էր Տարանճէ անունով: Այն...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Բնական աղէտներէ, արկածներէ, պատերազմական գործողութիւններէ եւ բռնարարքներէ փրկուածներու պատմութիւնները միշտ հետաքրքրական եղած են, մանաւանդ իրական, նորօրեայ դրուագները: Փրկուածները միշտ բնազդաբար գոյատեւելու ձգտում կ՛ունենան եւ ամէն ջանք ի գործ կը դնեն միջոցներ գտնելու: Միջազգային կայքեր յաճախ կ'անդրադառնան այս երեւոյթին` վերյիշեցնելով մօտիկ անցեալի դէպքեր: Ն. Երկինքէն Ինկած Աղջիկը Երբ Ճուլիան Քէոփքէ 17 տարեկան էր, 3000 մեթր բարձրութենէն ինկաւ Ամազոնի անձրեւային...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Վայրագ դրամատիրութեան մեր ժամանակներուն, երբ մեծահարուստներու եւ ընչազուրկներու միջեւ բացը արագ թափով կ՛ընդարձակուի, երբ երկիրներ կը սնանկանան, ժողովուրդներ կ՛աղքատանան, մինչ միլիառատէրեր եւ մեծ պետութիւններ աւելի կը հարստանան, բնականաբար երեւան կու գան ըմբոստացողներ, նոյնպէս` գողեր: Անշուշտ անոնցմէ իւրաքանչիւրին վերջնական նպատակն է, որ կը ճշդէ դրակա՞ն, թէ՞ ժխտական անձ մը ըլլալը: Այս առումով միշտ այժմէական եղած է հարուստները կողոպտող եւ...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Աշխարհի ամէնէն բարգաւաճ երկիրներուն մէջ իսկ գոյութիւն ունին անտուն մարդիկ, որոնք զանազան պատճառներով, բառին բուն իմաստով փողոցը մնացած են: Անշուշտ միշտ ալ կը գտնուին օգնութեան ձեռք մեկնողներ: Թորոնթոյի մէջ ատաղձագործ մը այդ փորձը կատարած է: «Նիւ Եորք Թայմզ» թերթին կայքը հրապարակած է այս առնչութեամբ  Քաթրին Փորթըրի յօդուածը:  Ն. Ատաղձագործը, Որ Տնակներ Կառուցած Է Թորոնթոյի Անօթեւաններուն  Խալիլ Սիվրայթ իրեն ...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Ազգերու, ժողովուրդներու ամէնէն բարդ խնդիրներէն են արդիականութիւնն ու աւանդապահութիւնը: Անշուշտ կարելի չէ մակերեսային մօտեցումով տեսակէտ արտայայտել, ոչ ալ քանի մը տողով` կարծիք: Բախտաւոր են եւ գոյատեւած են բոլոր այն ազգերը, որոնք երկուքին ոսկի միջինը գտած են: «Պի.Պի.Սի».-ի յօդուածագիր Փումզա Ֆիհլանի այցելած է Նամիպիոյ հիմպա ժողովուրդին եւ հրապարակած` իր տեսածներն ու լսածները, թէեւ` մակերեսային մօտեցումով մը: Ն. Նամիպիոյ հիմպա...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ  Աշխարհի զանազան ասպարէզներու եւ բնագաւառներու մէջ անպայման հայ մը կը գտնուի, որ առնուազն խօսիլ կու տայ իր մասին: Անուանացանկերու մէջ մեր աչքերը բնազդաբար հայերու անուններ կը փնտռեն: Ամբողջ աշխարհի մէջ տարածուած` մենք զիրար կը փնտռենք: Շատ քիչեր հաւանաբար գիտէին, որ 1920 թուականի ամառնային Ողիմպիական խաղերուն Միացեալ Նահանգներու խումբին մաս կազմած ջրացատկորդ Հալ Փրիսթ հայ էր` Հայկ Քէշիշեան, որ...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Ամէնէն նեղ, դժուար պայմաններու մէջ իսկ ապրողները կրթութեան, ուսումի հանդէպ դրական մօտեցում ունին: Բնազդօրէն կարծես կը գիտակցին, որ իրենց զաւակներուն համար կենսական է ուսումը, դաստիարակութիւնը, ընդհանրապէս` կրթութիւնը: Մայրաքաղաքներէն մինչեւ ամէնէն հեռաւոր աւաններու եւ գիւղերու բնակիչները նախանձախնդիր են այս առնչութեամբ: Հետաքրքրական է, թէ երբեմն ինչպէ՛ս զանազան պատճառներով ուսումէ զրկուած մարդիկ, նոյնիսկ նիւթական նեղ պայմաններ ունեցող, դպրոց կը հիմնեն: Նոյնպէս...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Այս օրերուն մանաւանդ Լիբանանի մէջ  ականատես կ՛ըլլանք մարդոց, որոնք կա՛մ կը փորձեն վաճառատուներ կողոպտել, կա՛մ ալ օր ցերեկով  ներխուժելով դրամատուն մը, պատանդներ բռնելով` իրենց  պահ  դրած  գումարը կը պահանջեն: Դրամատուն կողոպտելը, ներխուժելը անշուշտ նոր երեւոյթ մը չէ, սակայն գիտէի՞ք, որ  Միացեալ Նահանգներու պատմութեան մէջ  դրամատուներ կողոպտած  ամէնէն արդիւնաւէտ  անձը եղած  է... Քարլ Ղուկասեանը: Ara the Rat կայքը տեղեկութիւններ...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Երկար ատենէ ի վեր աշխարհի բոլոր երկիրներուն մէջ բազմաթիւ մարդիկ կը լքեն իրենց ծննդավայր գիւղերը եւ աւելի բարենպաստ պայմաններ, բարեկեցիկ, դիւրին կեանք փնտռելով` կը հաստատուին քաղաքներու, յատկապէս մայրաքաղաքներու մէջ, դատարկելով գիւղերը եւ խճողելով քաղաքները: Բայց միշտ ի յայտ կու գան խենթեր, որոնք «կը գտնեն հնար»: Վոլթըր կայքը ներկայացուցած է այդպիսի օրինակ մը:   Ն. Ստեղծագործական խենթութիւնը փրկեց Ալպուա գիւղը...

Mirror Spectator ԱԼԻՆ Ա. ԳՐԻԳՈՐԵԱՆ Թարգմանեց` ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Պոսթընի մէջ նոր կազմակերպութիւն մը կը յուսայ ստեղծել այնպիսի կառոյց մը, որուն միջոցով Հայաստանի մէջ նորարարներ` ըլլան անոնք գիտնականներ, ակադեմականներ կամ արուեստագէտներ, աջակցութիւն գտնեն իրենց սփիւռքահայ հայրենակիցներէն` իրենց մարզերուն մէջ բարձրագոյն մակարդակներուն հասնելու համար: Նոր մարմինը, որ կը կոչուի Armenian Society of Fellows (ASOF), այս ամառ գումարեց իր անդրանիկ նիստը Իտալիոյ Վենետիկ...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ  Միջազգային լրատու միջոցներ վերջերս անդրադարձան մարդոց կեանքերը փրկած 10- ամեայ, 16-ամեայ եւ օդանաւով թռիչքի համաշխարհային մրցանակ հաստատած 17-ամեայ երեք պատանիներու, որոնք դրական գործունէութեամբ օրինակ կը ծառայեն իրենց  տարեկիցներուն եւ յոյս կը ներշնչեն չափահասներուն: Ն. «Հետեւեցէ՛ք Ձեր Երազներուն». 17-ամեայ Մաք Ռատերֆորտ դարձաւ ամէնէն երիտասարդ օդաչուն, որ առանձին թռիչք կատարած է ամբողջ աշխարհի շուրջ, փոքր օդանաւով մը անցեալ շաբաթ իջնելով...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ Նորութիւն չէ, որ մեծ եւ փոքր պետութիւններու ղեկավարներ, լրատուամիջոցներ, ընդհանրապէս միջազգային հանրութիւնը երկակի չափանիշներ կը կիրարկեն յատկապէս հակամարտութիւններու ընթացքին: Կը պապանձին, երբ իրենց շահը այդ կը պահանջէ, իսկ կ՛աղմկեն, երբ այդ ձեռնտու է իրենց: Եւ այս ընթացքին որո՛նք կը տուժեն, որո՛նք անտուն, անհայրենիք կը մնան, որո՛նք կը զոհուին` որո՞ւ հոգը: Վերջին քանի մը տարիներուն արցախցիները այդ զգացին իրենց...