Խմբագրական

Արցախի նորացուած սահմանադրութեան յատկացուած հանրաքուէի գրեթէ անթերի անցնիլը եւ մանաւանդ միջազգային դէտերու այդ ուղղութեամբ տուած գնահատականը բնական է, որ պիտի անհանգստացնէին Պաքուի պետական շրջանակները: Այդ օրերուն անհրաժեշտ էր հակակշիռ քայլ միջազգային հանրութեան ուշադրութիւնը շեղեցնելու եւ միջազգային քաղաքական իրաւաչափութիւններուն ընդառաջ տնօրինում կատարելու: Ազրպէյճանի փոխնախագահութիւնը կինով օժտելու մօտեցումը կարելի էր նկատել այդ իրաւաչափութիւններուն համահունչ որոշում, եթէ... Միջազգային կարծիք շեղեցնելու Պաքուի մարտավարութիւնը կու...

Վարդանանց պատերազմի հիմնական դասը, անկախ գաղափարախօսական բարոյական ուսանելիութենէն, ռազմագիտական առումով կռուելաձեւի փոփոխութեան անհրաժեշտութիւնն էր: Ճակատային պատերազմէն դէպի փարթիզանական կռուելաձեւի անցումը, Վարդանանց պատերազմի փոխանցած ուղերձն էր: Եւ, ըստ էութեան, զուտ ռազմագիտական առումով վահանեանց փարթիզանական կռուելաձեւն էր, որ պարտադրեց Նուարսակի դաշնագիրը եւ հզօր Պարսկաստանին թելադրեց հաշուի նստիլ Հայաստանի հետ: Եւ ինչպէս Վարդանանցը, այնպէս նաեւ իւրաքանչիւր պատերազմ կը փոխանցէ իր դասերը: Հաւանաբար նաեւ...

Արցախեան ազատամարտի սկզբնաւորութեան հերթական նշումը բազմահայեացքային մօտեցումներ կը ներառէ` գաղափարականէն քաղաքական, մարտականէն տեղեկատուական, հայրենիքի անվտանգութենէն մինչեւ տարածաշրջանային խնդիրներ, բանակցային գործընթացներ, նշելու համար ամէնէն կարեւոր մարզերը: Տրուած ըլլալով սակայն, որ ժամանակի իմաստով  անմիջականօրէն մենք բաժնուած ենք Հայաստանի Հանրապետութեան խորհրդարանական ընտրութիւններէն, քաղաքական դիտարկումի մօտեցումը կը կեդրոնանայ ընտրութիւններուն ընթացքին արցախեան նիւթին արծարծման վրայ: Անմիջապէս կը նկատենք, որ նախընտրական արշաւի սկիզբէն բաւական ժամանակ առաջ...

Փետրուարեան ապստամբութեան նշումը երկար ատենէ ի վեր չ՛ունենար համարժէք արձագանգ: Կար ժամանակ, երբ փետրուարեան խորհուրդին ամրօրէն կառչած, յատկապէս սփիւռքեան ամէնէն կազմակերպ համայնքներուն մէջ փետրուարեան այս խորհրդանշական օրը կը նշուէր, կը տօնուէր, կ՛արժեւորուէր արժանավայել կերպով, երբ մանաւանդ խորհրդային պատմաքաղաքական շրջանակները զայն նսեմացնելու եւ իրողութիւնները խեղաթիւրելու իրենց քաղաքականութեան մէջ  ապստամբութիւնը կ՛որակէին աւանդուրա (արկածախնդրութիւն): Աւելի ուշ, երբ քաղաքական իրադարձութիւններու ելեւէջները համեմատաբար խաղաղ բնոյթ...

Համապետական հերթական ընտրութիւններու սեմին է Հայաստանի Հանրապետութիւնը: Հերթականը այս պարագային, պարզապէս խորհրդարանի ժամկէտի աւարտին, իր ատենին ընտրութիւններ կազմակերպելու բնութագիր է, ըստ կարգի եւ ըստ ձեւի, քան ըստ էութեան: Խորքին մէջ նոր համակարգի` խորհրդարանական համակարգի առաջին ընտրութիւններն են, որոնք կը կազմակերպուին: Այս խորհրդարանը հետզհետէ կը ստանձնէ նորացուած սահմանադրութեամբ իրեն վերապահուած լիազօրութիւնները: Այլ խօսքով, ընտրելի Ազգային ժողովը մինչեւ 2018 կ՛իրականացնէ այն բոլոր...

Միացեալ Նահանգներու նոր նախագահին առաջին քայլերը արդէն վերլուծաբանները կը մղեն ընդգծելու նոր աշխարհակարգի ստեղծման տեսանելիութիւնը: Նոր աշխարհակարգը եթէ մէկ կողմէ կը յատկանշուի երկիրներու միջեւ պատերու կառուցումով, դիւանագիտական  յարաբերութիւններու խզումով, նոր լարուածութիւններով եւ նոր կացութիւններու ստեղծումով, միւս կողմէ այն առաջին երեւութական տպաւորութիւնը կը ստեղծէ, որ նոր հարթութեան վրայ կը տեղափոխուի բեւեռի մը` Ուաշինկթընի եւ բեւեռացման ձգտող գերուժի մը` Մոսկուայի միջեւ յարաբերութիւններու...

  Դաշնակցութեան հիմնադրութեան 126-ամեակի նշումը կամ աւանդական ըսելաձեւի օգտագործումով «Դաշնակցութեան օր»-ը տօնակատարելը միաժամանակ համաժողովրդային փառատօնի եւ քաղաքական վարքագիծի հիմնադրոյթներու յայտարարութեան առիթ է: Եւ եթէ մէկ կողմէ անցած ուղին ներկայացնելու, այնտեղ դիմագրաւուած դժուարութիւններու յաղթահարման համար որդեգրուած միջոցառումներուն մասին խօսելու պահն է, որմէ նաեւ` հետագայ ընելիքներու, նոր ուղիներու մատնանշման առիթ, բայց նաեւ ու անպայման ժողովրդային զանգուածին ամէնէն պատասխանատու դիրքերէ հանդիպելու խորհրդաւոր պահ:...

  Ասթանայի բանակցութիւններու նախօրեակին Սուրիոյ կառավարական պատուիրակութիւնը գլխաւորող` ՄԱԿ-ի մօտ Սուրիոյ մնայուն դեսպան Պաշշար Ժաաֆարիի յայտարարութիւնը լուսարձակներ կը խլէ. ըստ Ժաաֆարիի, «Թուրքիան Սուրիոյ գերիշխանութիւնը ոտնահարող, ահաբեկչական կազմակերպութիւններուն աջակցող եւ խաղաղ լուծումը արգելակող պետութիւն մըն է, հետեւաբար անոր հետ երկխօսութիւն պիտի չկատարենք»: ՄԱԿ-ի մօտ Սուրիոյ մնայուն դեսպանին, այսինքն` պաշտօնական Դամասկոսին նախապայմանային այս մօտեցումը բաւական կարծր է եւ բացարձակ: Դիւանագէտներու օգտագործած բառապաշարին...

Ազրպէյճանի արտաքին գործոց նախարարի հետեւեալ յայտարարութիւնը յատուկ դիտարկման եւ վերլուծման անհրաժեշտութեան առջեւ  է. «Միանգամայն համոզուած եմ, որ եթէ Ռուսիան հարցով զբաղի ամենայն լրջութեամբ, գոյավիճակը կը փոխուի, տարածաշրջանին մէջ կը վերականգնի կայունութիւնը եւ կ՛ապահովուի Ազրպէյճանի «գրաւուած  տարածք»-ներէն հայկական զօրքերու դուրս բերումը»: Ասիկա պաշտօնական Պաքուի կողմէ մեղադրանք եւ ամբաստանութիւն է ուղղուած Մոսկուային, հետեւեալ պարզ տրամաբանութեամբ: Նախ այն, որ Ռուսիան մինչ այժմ լրջութեամբ...

  Համանախագահներու վերջին յայտարարութեան մէջ Վիեննայի եւ Փեթերսպուրկի պայմանաւորուածութիւնները վերահաստատելը կը նշանակէ 94-95-ի զինադադարը հիմք ունենալ իբրեւ գլխաւոր իրաւական համաձայնագիր: Աւելցնենք,  որ մինչեւ Վիեննա մշտադիտարկումի համակարգի հաստատման մասին էր խօսքը, Վիեննա կը խօսէր հետաքննութեան մեքանիզմին մասին. մշտադիտարկումը աւելի չէզոք հասկացողութիւն է, մինչ հետաքննութիւնը կ՛ենթադրէ յանցագործի բացայայտում եւ իրաւականօրէն նաեւ հետեւանքի վերացում: Ինչ որ աւելիով կը բացատրէ ազրպէյճանական կողմի խուսափումը այս...

Լիբանանեան թնճուկներու հանգուցալուծման ցցուն դրսեւորումները իրաւամբ նկատուեցան հանրապետութեան նախագահի ընտրութիւնն ու վարչապետի նշանակումը: Պարզ է, որ շրջանային ուժերու կանաչ լոյսերը գործնապէս դեր ունեցան նման գործընթացներու արագացման առումով: Հիմա պատահական չէ, որ հանրապետութեան նախագահը իր պաշտօնական առաջին այցելութիւնը կու տայ Սէուտական Արաբիա: Այցելութիւնը արդէն յարաբերութիւններու վերասերտացում կ՛ենթադրէ եւ որոշ ենթահողի նախապատրաստութիւն առկախուած հարցեր, կասեցուած համաձայնութիւններ վերագործարկելու առումով: Իսկ այցելութեան առաջին ըլլալը...

Թուրքիոյ գիշերային ակումբին դէմ կատարուած ահաբեկչական յարձակումը լիբանանեան հասարակութեան մօտ սրեց Թուրքիոյ մէջ ահաբեկչական խմբաւորումներու զարգացած ըլլալու փաստին հանդէպ զգայնութիւնը: Հարցը կը ստանայ նաեւ քաղաքական հնչեղութիւն այն առումով, որ մեկնաբանութիւններուն մէջ կ՛ընդգծուի Թուրքիոյ զբօսաշրջութեան երկիր ըլլալու կարծրատիպի կամ սխալ պատկերացումի քանդումի անհրաժեշտութիւնը` յորդորելու համար լիբանանցիները չմեկնելու Թուրքիա: Լիբանանցիներուն հաւաքական յիշողութիւնը սակայն, դժբախտաբար բաւական թոյլ է, չըսելու համար, որ գրեթէ գոյութիւն...

Ընթերցողը նկատած պիտի ըլլայ արդէն, որ փակուող տարուան մեր ամփոփիչ խմբագրաշարքը յատկապէս կը վերաբերէր արհեստագիտութիւն-տեղեկատուութիւն առնչութեան եւ այդ բոլորին մէջ «Ազդակ»-ի կողմէ կատարուող փորձերուն: Ինքնաբաւարարուածութեան զգացումով եւ կատարուածին քարոզչութիւնը կատարելու մղումով չէ, որ թուղթին եւ ելեկտրոնային տարածքին կը յանձնուի խմբագրականներու այս շարքը: Մէկ իրագործում սակայն ո՛չ միայն մեզի այլ ընդհանրապէս մամուլով եւ պատմութեամբ հետաքրքրուող ուսումնասիրող տարրին կու տայ նկատելի գոհունակութիւն:...

Ինչպէս նշեցինք, «Ազդակ»-ի թէ՛ կայքը, թէ՛ ֆէյսպուքեան էջերը եւ թէ՛ մանաւանդ «Էփ»-ը լիարժէքօրէն օգտագործուեցան օրուան մէջ կատարուող լրատուութիւններու թարմացման եւ արագ լրահոսի կազմակերպման աշխատանքներուն: Լիբանանեան քաղաքական կամ ապահովական իրադարձութիւնները վայրկեան առ վայրկեան ընթերցողին հասցնելու աշխատակարգը կարելի է ըսել, որ արդիւնաւէտ ձեւով ընթացաւ: Մինչ,  յատկապէս ապրիլեան քառօրեան եւ ապա Էրեբունիի դէպքերը լուսաբանելու համար այս միջոցները գրեթէ հայաստանեան մեր գործընկերներուն կշռոյթով կրցան...

Ներկայ արհեստագիտութեան ընձեռած կարելիութիւնները լիարժէք օգտագործելու մեր ճիգին մէջ կայացած ծրագիր կարելի է նկատել նաեւ «Ազդակ»-ի «էփ»-ը: Նկատուած էր արդէն, որ համացանցային նիւթերու հետեւելու համար գրասեղանային թէ շարժուն համակարգիչները հետզհետէ շատ աւելի նուազ կ՛օգտագործուին, քան բջիջային հեռաձայններու վերջին արտադրութիւնները: Հեռաձայնը արդէն վաղուց դադրած է զուտ հեռախօսային հաղորդակցութեան միջոց ըլլալէ, այլ նաեւ կողմնորոշիչ է, տեղեկութիւններու տիրապետման արագ միջոց, լրատուութիւններուն հետեւելու, լուրը...

«Ազդակ»-ի բացառիկը կը ներկայացնէ փակուող տարուան ընթացքին «Ազդակ»-ի իրագործած ծրագիրները: Աւանդութիւն դարձած այս բաժինին կ՛աւելնայ նաեւ «Ազդակ» օրաթերթի վերջին թիւերուն յանձնել մամուլի առջեւ ծառացած խնդիրներէն ամէնէն հիմնականները, որոնց ուղղութեամբ աշխատանք ծրագրուած էր, ընդգծելու համար, թէ անոնցմէ որքա՛նը կրցանք իրականացնել, եւ որքա՛նը մնացին տակաւին իրագործելի: Ժամանակին առընթեր տպագիր մամուլին գոյութեան սպառնացող վտանգներուն ծաւալը մեծցաւ: Համաշխարհային այս երեւոյթին դէմ ազդեցիկ քայլեր չեն...

Իրանեան բարձրագոյն մակարդակով մեր երկիր տրուած այցելութիւնը ինչպէս քաղաքական, այնպէս նաեւ տնտեսական առումով ռազմավարական մեծ նշանակութիւն ունի  եւ բնականաբար չի սահմանափակուիր փրոթոքոլային արարողակարգային կամ ընթացիկ աշխատանքային հանդիպումներու ճշդած օրինաչափութիւններուն մէջ: Խորքին մէջ ապամեկուսացման ճամբան բռնած Իրանի առաջին կարեւոր դրսեւորումն էր ասիկա, որ որքան Իրան-Հայաստանի Հանրապետութիւն, նոյնքան եւ աւելի Իրանի` դէպի արտաքին աշխարհ եւ Արեւմուտք նոր ուղղութիւններու նուաճման նախադրեալները կը պարփակէ:...

Հայաստանի Հանրապետութեան առաջին նախագահի ելոյթը Հայ ազգային քոնկրեսի (ՀԱՔ) երկրորդ համագումարին կը շարունակէ հրապարակային քննարկումներու, աւելի շատ գրառումներու տեսքով ողողել համացանցը: Բնականաբար ալ այդպէս պիտի ըլլար: Միանգամայն յստակացնենք, որ Տէր Պետրոսեանի մօտեցումով պէտք չէ հայեացքներու մօտեցումները ընդհանրացնել, բացարձակացնել եւ մտածողութիւններուն անհեթեթութիւնը ընդգծելու համար սեփական միտքէն դուրս այլ տեսակէտի սով նկատել ու անվերջ շեշտել միակ դեղատոմս հրամցնողի ինքնաառանձնաշնորհումը: Այլ խօսքով «ոչ...

Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցի ամէնէն ուշագրաւ եւ քաղաքական նշանակութիւն ունեցող նախաձեռնութիւններէն մէկը ՄԱԿ-ի կողմէ Ցեղասպանութիւններու զոհերու յիշատակի օրուան որդեգրումն է: Պաշտօնական Երեւանի եւ համահեղինակ 83 այլ պետութիւններու կողմէ ներկայացուած բանաձեւը դեկտեմբեր 9-ը կը հռչակէ իբրեւ «Ցեղասպանութեան յանցագործութեան զոհերու յիշատակի եւ արժանապատուութեան եւ այդ յանցագործութեան կանխարգիլման միջազգային օր»: Օրուան ընտրութիւնը պատահական չէ անշուշտ: Դեկտեմբեր 9-ը, 1948-ին, Ցեղասպանութեան յանցագործութեան կանխարգիլման եւ պատիժի...

Սպիտակ-Գիւմրի երկրաշարժի քաղաքական հետեւանքները տակաւին վերլուծման առարկայ պիտի շարունակեն ըլլալ: Մեր երկրի կարեւոր մէկ հատուածը աւերած երկրաշարժին գրաւած համաշխարհային ուշադրութիւնը արտակարգ է իր տարողութեամբ: Չմոռնանք, որ երկրաշարժը կը պատահէր այնպիսի ժամանակահատուածի մը, երբ տակաւին Երկաթէ վարագոյրը չէր վերցուած Խորհրդային Միութենէն եւ, ըստ էութեան, աշխարհի տարբեր երկիրներու այս տարողութեամբ եւ այս արագութեամբ առաջին թափանցումն էր ուղղակի խորհրդային հանրապետութիւն մը: Երկրաշարժը եթէ...