Կնոջական

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ «Պարը կ՛արտայայտէ իւրաքանչիւր ազգի բնորոշ գիծերը, մանաւանդ` բարքն ու քաղաքակրթութեան աստիճանը» ԿՈՄԻՏԱՍ Հայկական ազգային պարը իր ծագման օրէն արտայայտած է հայ ժողովուրդին կենցաղը, մտածողութիւնն ու վերաբերումը` կեանքին եւ բնութեան հանդէպ: Արդէն նախաքրիստոնէական ժամանակներէն հայերը պարին հանդէպ շատ լուրջ եւ զգուշ վերաբերում ցուցաբերած են, քանի որ պարերը ունէին ծիսական նշանակութիւն եւ ձօնուած էին աստուածներուն, հետեւաբար որեւէ սխալ շարժում կը...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ «Տիոր» նորաձեւութեան տունը թողարկած է նոր օծանելիք մը` «Ժ՛ատոր Լ՛օր»-ը, որ բուրագործ (parfumeur) Ֆրանսիս Քիւրքճեանի յղացումն է: «Ժ՛ատոր Լ՛օր»-ը նուրբ համադրումն է նարինջի ծաղիկի, յասմիկի, նուշի, մանկայի, պանանի բոյրերուն: Անիկա մրգային եւ ծաղկային բոյրերու անզուգական միախառնումն է` յագեցած «սենթիֆոլիա ռոզ»-ի հզօր բուրմունքով: Նշենք, որ բուրագործ Ֆրանսիս Քիւրքճեան ունի իր անունը կրող օծանելիքի տունը, զոր հիմնած է 2009-ին, իր...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ  Ջերմաստիճանի աննախընթաց բարձրացումով պայմանաւորուած` բժիշկները կը թելադրեն. - Խուսափիլ արեւի ուղիղ ճառագայթներէն, յատկապէս` ժամը 12:00-16:00, - Տունէն դուրս ելլելու պարագային կրել գլխարկ, արեւապաշտպան ակնոց, հովանոց: Հագուիլ բաց գոյնի, օդաթափանց եւ նախընտրաբար բամպակեայ հագուստներ, - Ջրազրկումէ պաշտպանուելու համար շատ հեղուկ օգտագործել, նախընտրաբար` ջուր կամ թան: Հեղուկները թող ըլլան գաղջ կամ քիչ մը աղ, այդպէս անոնք աւելի լաւ կը յագեցնեն...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ  Ծիրանը կը համարուի Հայաստանի ամենավառ խորհրդանիշներէն մէկը` զիջելով միայն Արարատին եւ նուռին: Մինչեւ իսկ ծիրանին լատինական անուանումը` Prunus Armeniaca, կը յուշէ, թէ որքա՛ն հայկական է այս պտուղը: Ծիրանը Հայաստանի մէջ յայտնի էր հնագոյն ժամանակներէն: Պեղումներու ընթացքին Գառնիի մէջ յայտնաբերուած են ծիրանի կորիզներ: Շատ մը գիտնականներ նաեւ կը պնդեն, որ Ալեքսանդր Մակեդոնացին ծիրանը Հայաստանէն տարեր է Յունաստան` զայն ներկայացնելով...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ  Վարդավառը նաեւ ծանօթ է Այլակերպութեան կամ Պայծառակերպութեան տօն անունով. անիկա Հայ առաքելական եկեղեցւոյ հինգ տաղաւար տօներէն մէկն է: Շարժական այս տօնը կը կոչուի Զատիկին յաջորդող 14-րդ կիրակին, իսկ այս տարի կը զուգադիպի յառաջիկայ կիրակի, 16 յուլիսին: * * * Վարդավառ բառը տարբեր ստուգաբանութիւններ ունի. բոլորն ալ կը բնութագրեն տօնին հազարամեայ խորհուրդները: Տարբերակի մը համաձայն, Վարդավառ բառը կազմուած է...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Անցեալին հայերուն մօտ թոնիրը նկատուած է արեւուն խորհրդանիշը գետնի մէջ, իսկ լաւաշը` խոնարհումն Աստուծոյ: Կը պատմուի, թէ երբ տան մը մէջ թոնիր կը կառուցուէր, այդ օճախը, այդ տունը կարծես կը կնքուէր. կարծես տուեալ տան մէջ երեխայ ծնած ըլլար... ընտանիքի անդամներուն համար մեծ ուրախութիւն էր, տարեցները կ՛երգէին, կ՛ուրախանային, կը կատակէին... Կը բերուէին տարբեր տեսակի քաղցրաւենիքներ` նշելու համար այդ ուրախ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Հայկական խոհանոցին համար աւանդական գաթան ոչ միայն աղանդեր է, այլ նաեւ` ծիսական նշանակութիւն ունեցող թխուածք: Գաթան կը զարդարէ տօնական բոլոր սեղանները. անիկա յաջողութիւն եւ երջանկութիւն կը խորհրդանշէ: Հետաքրքրական գիտելիքներ` գաթայի մասին - Գաթայի տարբեր ձեւերն ու չափերը ունին յատուկ իմաստ եւ կիրարկութիւն: Օրինակ, անցեալին Սեբաստիոյ մէջ նշանդրէքէն ետք մինչեւ հարսանիք երկարող ժամանակամիջոցը փեսային կողմէ հարսին տունը կը ղրկուէր...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Հնագոյն ժամանակներէն ի վեր տարբեր մշակոյթներու մէջ աղին վերագրած են մոգական եւ առասպելական յատկութիւններ: Աղը համարուած էր այն օգտակար հանածոն, առանց որուն` կեանքը կանգ կ՛առնէր: Աղը հին աշխարհի սպիտակ ոսկին էր եւ ամէնուր` հարստութեան խորհրդանիշ: Հայերուս եւ աշխարհի շատ մը ժողովուրդներու մէջ աղուհացը եղած է յարգանքի, հարստութեան, առատութեան, բարեկամութեան, հաւատարմութեան եւ բարեյաջողութեան խորհրդանիշ: Հայերուս մէջ հին սովորութիւն էր...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ  Դարերէ ի վեր հայերուս մէջ հացը նոյնացած է ճաշի, հիւրընկալութեան, խաղաղութեան, խնճոյքի եւ տօնի հետ: Հայերս շատ հաց սպառող ժողովուրդ ենք: Հին Հայաստանի մէջ հացը եղած է առատութեան, հիւրասիրութեան եւ խաղաղութեան խորհրդանիշ: Եթէ հայը հիւրին առջեւ հաց դնէր, կը նշանակէր, որ իր տան դռներն ու սիրտը բաց են անոր համար: Հոնկէ ալ եկած է աղուհացով դիմաւորելու հայկական սովորութիւնը:...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ  Եթէ ձեր ինքնագնահատականը ցած է, պարզապէս գլխաւոր պատճառն այն է, որ տարիներ շարունակ մոռցեր էք դուք ձեզ եւ զբաղեր էք ուրիշներով. օգներ էք, աջակցեր էք, խնամեր էք եւ ժամանակ չէք գտեր դուք ձեր մասին մտածելու: Ձեր ամբողջ կեանքը նուիրեր էք, ու կը շարունակէք նուիրել` ձեր ամուսինին, զաւակներուն, ծնողներուն, ընկերներուն եւ այդ ընթացքին գիտակցաբար թէ ակամայ մոռցեր էք, որ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ «Տունտու»-ն երեխային այն փափուկ խաղալիքն է (փըլիւշը), որմէ ան երբեք չ՛ուզեր բաժնուիլ: «Տուտու» սովորական խաղալիք չէ, ան մանուկին անբաժան ընկերն է, զայն մխիթարողը, սփոփողը, ապահովութիւն եւ անսահման սէր պարգեւողն է... - Ի՞նչ յաճախականութեամբ պէտք է լուալ «տուտուն» Յաճախ մայրերը այս հարցը կու տան: Նախ ընդունինք, որ այս փափուկ խաղալիքը շատ շուտ կ՛աղտոտի եւ նոյնիսկ` կը հոտի, քանի որ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Մեր մշակոյթի ամենագեղեցիկ եւ խորհրդաւոր արժէքներէն են հայկական ծիսական տիկնիկները: Անոնց մէջ ամփոփուած է մեր ժողովուրդին մտածողութիւնը: Անցեալին ժողովուրդը զանոնք օժտեր է մոգական ուժով, չարը խափանող, վտանգներէն զերծ պահող եւ յաջողութիւն ապահովող յատկութիւններով: Տիկնիկներուն միջոցով անոնք ձգտած են ապահովել բերք ու բարիքի առատութիւնը, պտղաբերութիւնը, արգասաբերութիւնը, ինչպէս նաեւ` ընտանեկան ու անձնական յաջողութիւնները: Սովորաբար հայկական ծիսական տիկնիկներ պատրաստած են կիները...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Հայկական հարսանեկան հագուստներու «Սիմֆոնի» ապրանքները վերջերս մասնակցած է Միլանոյի նորաձեւութեան շաբաթին` ցուցադրելով հայկական տարազի նախշերով կարուած հարսանեկան հաւաքածոն: «Սիմֆոնի» ապրանքները ստեղծուած է 5 տարի առաջ` Մարինէ Աւետեանի եւ Սաթենիկ Մխիթարեանի ջանքերով: Հարցազրոյցի մը ընթացքին Ս. Մխիթարեանը յայտնած է, որ Միլանոյի նորաձեւութեան շաբաթուան մասնակցութեան առաջարկ քանի մը անգամ ստացեր են, բայց միայն այս տարի համոզուեր են, որ ամէն առումով...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Երբ երեխան անմխիթար կու լայ, ան աւելի արագ կը հանդարտի, եթէ խօսելու փոխարէն` երգէք անոր... Արդարեւ, փաստուած է, որ երգը խօսքէն աւելի ազդու է երեխաներուն պարագային: Այսպէս, Մոնրէալի համալսարանի կին հետազօտողներ փորձ մը կատարած են 6-9 ամսական 30 երեխաներու վրայ. անոնց լացի պահուն փոխն ի փոխ երգ եւ մեղմ խօսքեր լսել տուած են: Օրերու վրայ կատարուած փորձի աւարտին...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ  Ֆրանսայի նախագահ Էմանուէլ Մաքրոնին կինը` Պրիժիթը վերջերս դարձաւ 70 տարեկան: Հինգերորդ հանրապետութեան պատմութեան ամենաերիտասարդ նախագահի եւ ամենատարեց Առաջին տիկնոջ` Էմանուէլի եւ Պրիժիթի միութիւնը կը շարունակէ հետաքրքրել շատ շատերը: Հետաքրքրական է իմանալ, թէ ի՛նչ կը պատմէ Առաջին տիկնոջ զգեստապահարանը իր մասին... «Ես ինքզինքս Առաջին տիկին չեմ զգար, ասիկա ամերիկեան «First lady» տիտղոսն է, զոր չեմ հաւնիր: Ամէն անգամ որ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Կոմիտասի անուան թանգարան-հիմնարկը (2015) կը ներկայացնէ մեծ երաժիշտին կեանքը, ստեղծագործական ուղին եւ ձգած ժառանգութիւնը: Հոն ցուցադրուած բազմաթիւ իրերէն մէկն է երգչուհի, դաշնակահարուհի Մարգարիտ Բաբայեանին ուղղուած նամակը: Վարդապետը երգչուհիին ընտանիքին ծանօթացեր էր Թիֆլիս` Մակար Եկմալեանի մօտ յատուկ դասեր առնելու ատեն: Մարգարիտին ուղղուած բազմաթիւ նամակներէն այս մէկը կ՛ամփոփէ Կոմիտասի յուզումներն ու ապրումները: Այս նամակին միջոցով կը բացայայտուի Կոմիտաս բանաստեղծը եւ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ  Հայերուս համար Զատիկը բնութեան զարթօնքը խորհրդանշող ամենամեծ եւ ամենասպասուած տօնն է: Շարժական այս տօնը (մարտ 22-էն մինչեւ ապրիլ 25) կը նշուէր ճոխ հանդիսութեամբ եւ մեծ կազմակերպուածութեամբ: Ի տարբերութիւն այլ տօներու` Զատիկը նոյն ձեւով կը նշուէր Հայաստանի գրեթէ բոլոր շրջաններուն մէջ եւ ամէնուր ծանօթ էր միեւնոյն անուանումով` «Զատիկ», «Մեծ Զատիկ», «Ջոջ Զատիկ»: Ազգագրագէտները Կը Պատմեն... Հայաստանի շատ մը շրջաններու...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Հայաստանի Առաջին Կին Ճարտարապետը Քիչեր լսած են Աննա Տէր Աւետիքեանին անունը: Աննան Հայաստանի առաջին կին ճարտարապետն է: Այս կնոջ շնորհիւ կառուցուեր են պատմամշակութային արժէք ներկայացնող աւելի քան 40 կառոյցներ` բնակելի շէնքեր, հասարակական շէնքեր եւ դպրոցներ: Երբ Աննան որոշեց ճարտարապետ դառնալ, ոլորտը բացառապէս տղամարդիկ կը տնօրինէին: Պէտք էր լեզու գտնել շինարարներուն եւ քարտաշներուն հետ, օրեր անցընէր շինութեան վայրերուն վրայ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ  Այս հարցումին պատասխանը իմանալու համար «Այո» կամ «Ոչ»-ով պատասխանեցէք ստորեւ տրուած 15 հարցումներուն, ապա կարդացէք պատասխանը: -1- Ձեր զաւկին արտօնած էք, որ ինք ընտրէ իր արտադպրոցական զբաղումը (ֆութպոլ, նուագ, թատրոն եւ այլն...): Այո Ոչ -2- Առանց ձեր հաւանութեան` ձեր զաւակը իրաւունք չունի ընկերներուն հետ ծրագիրներ մշակելու: Այո Ոչ -3- Ձեր զաւակը իրաւունք ունի կարծիք յայտնելու եւ «Ոչ» ըսելու...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ «Իրանի Ժամանակակից Աստղագիտութեան Մայր» Երկու օրէն (4 մարտ 2011) Ալենուշ Տէրեանի մահուան 12-րդ տարելիցն է: Քիչերու ծանօթ է Ալենուշ Տէրեանի անունը, մինչդեռ ան կը համարուի Իրանի առաջին արեւային աստղադիտարանի հիմնադիր եւ բնագիտութեան առաջին կին դասախօս, որ արժանացած է «Իրանի ժամանակակից աստղագիտութեան մայր» տիտղոսին: Կեանքին վերջին տարիները Տէրեան Թաուհիտի ծերանոցին մէջ անցուց: Հոն, անկողնին գամուած, արժանացաւ կեանքի վերջին պարգեւին`...