Կնոջական

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Հիւսելու Առաւելութիւնները Հարվըրտ համալսարանի հետազօտողներու կարծիքով, հիւսելը դրական ազդեցութիւն ունի մեր առողջութեան վրայ: Փրոֆեսէօր Հերպըրթ Պենսոնի կարծիքով, հիւսելը, որ առհասարակ մեծ մայրիկներու զբաղում համարուած է, յանձնարարելի է բոլորին` ընկճախտը յաղթահարելու համար: Պենսոնի կողմէ կատարուած հետազօտութիւնները ցոյց տուած են, որ անոնք, որոնք արդէն 70 տարիքը թեւակոխած են, բայց կը շարունակեն օգտագործել իրենց ձեռքերը` ըլլայ հիւսելով, դաշնամուր նուագելով, խեցեգործութեամբ զբաղելով,...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ «Հագուստ ունի, խաղալիք` նոյնպէս, փորդ կուշտ է, դպրոց կ՛երթաս, ի՞նչդ կը պակսի...»: Այս խօսքերը շատ մը ծնողներ կը կրկնեն, սակայն անոնք յաճախ կը մոռնան, որ նիւթական բարիքները այն բոլորը չեն, որոնք անհրաժեշտ են երեխային: Առաջին հերթին անոր հարկաւոր են խնամք, հոգատարութիւն, սէր, հասկացողութիւն եւ աջակցութիւն: Այս բոլորէն զրկուած երեխաները անինքնավստահ, հոգեպէս ոչ կայուն անհատներ կը դառնան եւ չափահաս...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Ընտանիքը այն ջերմ բոյնն է, ուր երեխաները կը զգան պաշտպանուած, սիրուած ու փայփայուած` մնացեալ անդամներուն կողմէ: Կատարեալ մարդ չկայ, ինչպէս որ չկայ կատարեալ ընտանիք, բայց կարեւորը միասնական ըլլալն է: Իսկ ի՞նչ կը հասկնանք «միասնական ընտանիք» ըսելով. անշուշտ խօսքը չի վերաբերիր կատարեալ ընտանիքին, այլ` անվտանգ եւ խնամող միջավայրի մը մասին, ուր բոլոր անդամները զիրար կը յարգեն, կը լսեն, իրարու...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Սէյն Լուիսի Ուաշինկթըն համալսարանի գիտնականները յայտնաբերեր են, որ աւելորդ ծանրութիւն ունեցող երեխաները նոյնքան խելացի չեն` իրենց բարեկազմ հասակակիցներուն բաղդատած: Գիտնականները ուսումնասիրեր են 9-11 տարեկան աւելի քան 2.500 աղջիկներու եւ 2.700 մանչերու մտաւոր ունակութիւնները` յատուկ մտաւոր «թեսթ»-երու օգնութեամբ: Հետազօտութեան ընթացքին գնահատուեր են փորձարկուողներուն բառապաշարը եւ մտածողութեան տրամաբանութիւնը: Հետազօտութիւնը սկսելէ երկու տարի ետք գիտնականները պարզեր են, որ այն երեխաները, որոնք...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Կարելի չէ մէկ օրէն միւսը որոշել ու երեխան տունը առանձին ձգել, այնքան ատեն որ անոր հնարաւորութիւն չէ տրուած ինքնուրոյն եւ ինքնաբաւ դառնալու: Ինքնուրոյն ըլլալու հնարաւորութիւնը երեխային պէտք է ընձեռել աստիճանաբար` հինգ-վեց տարեկանէն սկսած. հոգեբանին կարծիքով, նախ կարելի եղածին չափ մեծ ազատութիւն պէտք է տաք անոր` ձեր ներկայութեան: Յաճախ թոյլ տուէք ձեր երեխային ինքնուրոյն տնօրինել իր գործերը` առանձին հագուիլ,...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Երբեւէ մտածե՞ր էք, որ շատ քիչ բան պէտք է տունը հաճելի միջավայրի մը վերածելու համար: Ստորեւ` քանի մը հնարք, որպէսզի ուրախ եւ հանգիստ զգաք ձեր փոքրիկ բոյնին մէջ: Ո՛չ Ըսէք Աղմուկին Փորձեցէք տան մէջ աղմուկը նուազագոյնի իջեցնել: Անջատեցէք հեռատեսիլին ձայնը, փակեցէք փողոցին աղմուկը տուն փոխադրող պատուհանը, հրաժարեցէք տան մէջ բարձրակրունկ կօշիկներով շրջելէ, պոռալով խօսելէ... Աղմուկը դիւրագրգիռ կը դարձնէ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ   Ծագումով պրազիլցի ոճաբան Քրիսթինա Քորտիւլայի կարծիքով, «Բոլոր կիներն ալ գեղեցիկ են, գէր թէ նիհար` իւրաքանչիւրը ունի իր զօրաւոր կէտը, առանձնայատկութիւնը»: Ոճաբանին կարծիքով, նորաձեւութեան հետ քայլ պահելով հանդերձ, պէտք չէ դառնալ անոր գերին, այլ պէտք է ընտրել տարիքին եւ կազմուածքին համապատասխան հագուստներ: Եւ այսպէս` - Եթէ Գէր Էք... Հրաժարեցէք փայլուն հագուստներէն, որոնք աւելի եւս կը շեշտեն ձեր գիրութիւնը: Նոյնպէս`...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ  Գրագէտ Ակսել Բակունցի հօր տոհմական մականունը Բեկունց էր, որմէ ալ յառաջացած է Բակունց գրական անունը: Երբ Բակունցը ծներ է, անոր հօր ալեքսանդրապոլցի ընկերները նուէրներ ղրկեր են եւ խնդրեր են, որ զաւկին անունը Ալեքսանդր դնէ` ի պատիւ իրենց քաղաքին: Գրագէտին հայրը կ՛ընդառաջէ ընկերներուն խնդրանքին: Սակայն Ալեքսանդր անունը երկար չ՛ապրիր: Պատանեկան տարիներուն Բակունցը կը խաղայ նորվեկիացի թատերագիր Պիոռնսոնի «Նորապսակները» թատերախաղի...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Սխալ է այն համոզումը, որ երեխան պէտք է անպայման երաժշտանոց յաճախէ եւ նուագել սորվի արուեստասէր եւ նրբաճաշակ դառնալու համար: Բազմաթիւ ուսումնասիրութիւններ հաստատած են, որ ուղեղին բջիջները աւելի լաւ կը գործեն, եթէ երեխան փոքր տարիքէն դասական երաժշտութիւն լսէ: Կ՛ըսեն` դաշնակահարները բնաւորութեամբ աւելի կարգապահ, ճշդապահ եւ նպատակասլաց են: Այսուհանդերձ, պայման չէ, որ երեխան երաժշտանոց յաճախէ եւ երաժշտական գործիքի մը տիրապետէ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Ի պատիւ հայ ականաւոր շարժապատկերի բեմադրիչ Սերգէյ Փարաջանովի հարիւրամեակին (9 յունուար 1924)` աւելի քան 40 հայ ձեւագէտ-ոճաբաններ կը ներկայացնեն եզակի գործեր` ոգեշնչուած անոր յաւերժական արուեստով: Մայիս 18-31 Սերգէյ Փարաջանովի տուն-թանգարանին մէջ տեղի պիտի ունենայ «Փարաջանովը» եւ նորաձեւութիւնը» խորագրով աննախընթաց եւ իւրայատուկ ցուցահանդէսը: Փարաջանովը հսկայ ժառանգութիւն ձգած է իր ետին, անժամանցելի եւ անհերքելի արժէքներ են անոր «Մոռացուած նախնիների ստուերները»,...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Ինչպէս ամէն տարի, Ծիծեռնակաբերդի յուշահամալիրի շրջափակէն ներս տեղի ունեցաւ աւանդական «Ծաղկահաւաք» ձեռնարկը: Այս նախաձեռնութիւնը կը մէկտեղէ քաղուած ծաղիկներուն «երկրորդ կեանք» հաղորդելու խորհուրդը եւ վերամշակման միջոցով կրկին օգտագործելու առաքելութիւնը: Այս տարի եւս ապրիլ 24-ին Հայոց ցեղասպանութեան զոհերու յուշահամալիրին մէջ խոնարհուած ծաղիկները հաւաքուեցան, ու ցօղունները ծաղկաթերթերէն բաժնուեցան: Առաջիններէն ստացուած պարարտախառնուրդը պիտի օգտագործուի Յիշողութեան պուրակի հողի մշակման համար, իսկ ծաղկաթերթերէն պիտի...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Հին ժողովուրդները, որոնց կարգին` նաեւ հայերը, ծառի պաշտամունք ունեցած են, որ մինչեւ օրս ալ որոշ չափով պահպանուած է: Օրինակ, ուխտավայրերուն մէջ երազանք կը պահեն եւ ծառի ճիւղերէն թաշկինակ կը կապեն: Հայաստանի մէջ կան ծառեր, որոնք առանձնայատուկ կենսագրութիւն ունին, պատմութեան կամ դիպուածի հերոսներ են: Այլ խօսքով, ծառ- առասպելներ են: Ծառ - առասպելներու շարքին է բանաստեղծ Պարոյր Սեւակի պապիկի խնձորենին:...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Վերջերս Կլենտէյլի մէջ պատուուեցաւ դաստիարակ, ազգագրագէտ, պատմաբան, մրցանակակիր հեղինակ, հայ կիներու պատմութեան եւ իրաւունքներու ջատագով Սոնա Զէյթլեանը` իր 70 տարիներու ծառայութեան համար, ՀՕՄ-ի եւ Համազգայինի հայ կրթական եւ մշակութային միութեան կեդրոնական վարչութիւններուն կողմէ: Սոնա Սիմոնեան-Զէյթլեան ծնած է Եգիպտոս, վկայուած է տեղական Ամերիկեան համալսարանէն եւ նուիրուած ուսուցչական ասպարէզին` նախ Գահիրէի, ապա Պէյրութի ազգային վարժարաններուն մէջ: Սոնա Զէյթլեանի առաջին ուսումնասիրութիւնը`...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Գրագէտ, թարգմանիչ Ստեփան Զօրեանի տուն-թանգարանին մէջ ուշագրաւ տեղ կը գրաւէ Մարտիրոս Սարեանի վրձինած Զօրեանի դիմանկարը: Սարեանը Զօրեան նկարած է 1945-ին, տարիներ անց գրագէտը պատմեր է իր զգացողութիւններուն եւ մեծ վարպետին հետ աշխատանքի մասին: Եւ ահա, թէ ինչպէ՛ս ծնունդ առեր է կտաւը` Զօրեանի խօսքերով. «Սարեանի բնաւորութեան հիմնական գիծը մեղմութիւնն էր, ան հանգիստ էր եւ սակաւախօս: Բայց դիմանկար նկարելու ժամանակ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Մեծ պահքը իր աւարտին կը մօտենայ, եւ արդէն օրեր անց` մարտ 31-ին, մենք պիտի նշենք Քրիստոսի Ս. Յարութեան կամ Ս. Զատիկի տօնը: Ս. Յարութեան տօնի նախընթաց շաբաթը կը կոչուի Աւագ շաբաթ, եւ այսօր,  հետեւաբար, այդ շաբթուան հինգշաբթին կը կոչուի Աւագ հինգշաբթի: Այսօր Յիսուս Քրիստոսի վերջին ընթրիքի յիշատակութեան օրն է: Ըստ Աւետարանին, այդ օրը հաստատուեր է Ս. հաղորդութեան խորհուրդը:...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Մեր մշակոյթի ամենագեղեցիկ եւ խորհրդաւոր արժէքներէն են հայկական ծիսական տիկնիկները: Անոնց մէջ ամփոփուած է մեր ժողովուրդին մտածողութիւնը: Անցեալին ժողովուրդը զանոնք օժտեր է մոգական ուժով, չարը խափանող, վտանգներէ զերծ պահող եւ յաջողութիւն ապահովող յատկութիւններով: Տիկնիկներուն միջոցով անոնք ձգտած են ապահովել` բերք ու բարիքի առատութիւնը, պտղաբերութիւնը, արգասաբերութիւնը, ինչպէս նաեւ` ընտանեկան ու անձնական յաջողութիւնները: Հայկական ծիսական տիկնիկներէն իւրաքանչիւրը ունեցած է իր...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Հնդկաստանի մայրաքաղաք Մոմպայի մէջ 9 մարտ 2024-ին տեղի ունեցաւ «Աշխարհի գեղեցկութեան թագուհիի ընտրութեան մրցում»-ը, որուն աւարտին Չեխիոյ ներկայացուցիչ Քրիստինա Պիշքովա ընտրուեցաւ Աշխարհի գեղեցկուհի: Ի հպարտութիւն Լիբանանի, Լիբանանի գեղեցկուհի Եասմինա Զէյթուն 112 մասնակից գեղեցկուհիներուն մէջէն կրցաւ անցնիլ բոլոր փուլերը եւ հասնիլ աւարտական փուլ, որուն ընթացքին  իր կեցուածքով ու գեղեցկութեան արժանիքներով ընտրուեցաւ Աշխարհի գեղեցկուհիի առաջին տեղակալ: Արդարեւ, 1970 թուականին Լիբանանի...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Բանաստեղծ Եղիշէ Չարենցի պատանեկան տարիներու մտերիմները Չարենց անուանումը կը բացատրեն անով, որ ան փոքր տարիքին շատ աշխուժ եւ չար երեխայ մը եղած է: Տնեցիք այնքան անոր չար անուաներ են, որ անունը Չարենց մնացեր է: Այլ աղբիւրի մը համաձայն, մտորելով իրեն համար գրական կեղծանուն ստեղծելու մասին, ան հնչիւնային եւ տեղաշարժային փոփոխութիւններու ենթարկեր է ռուս գրող Պուշկինի «Անչար» ստեղծագործութեան վերնագիրը,...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Պատմութեան ընթացքին քրիստոնէութիւնը փոխարիներով հեթանոսութիւնը` մեր նախնիներուն համար սկսաւ նոր ժամանակաշրջան, սակայն անոնք կառչած մնացին իրենց աւանդութիւններուն եւ, ինչպէս անցեալին, այնպէս ալ այսօր, մենք կը սիրենք մեր զաւակները ամուսնացնել շքեղ հարսանիքներ կազմակերպելով: Գաւառներուն մէջ հարսանիքը շատ մեծ իրադարձութիւն էր. մանչ կամ աղջիկ ամուսնացնող ընտանիքը ամբողջ տարին կը պատրաստուէր այդ արարողութեան: Գարնան եւ ամրան կ՛աշխատէին, բերքն ու բարիքը կ՛ամբարէին,...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Կը պատմուի, որ վիպասանին բրդավաճառ հայրը կը հիւանդանայ: Տատիկին խորհուրդով ան նարդոսէ (մեղրատու ծաղիկ) պատրաստուած հիւթ կը խմէ ու կ՛ապաքինի: Ապագայ յայտնի գրողը` փոքրիկ Միքայէլ Յովհաննէսեանը, շատ կը տպաւորուի այդ դէպքէն եւ Նարդոս ծաղիկէն կախարդական ու բուժիչ յատկութենէն: Հետագային այդ ծաղիկին անունը կը դարձնէ գրական կեղծանուն` զայն բաժնելով երկու մասի եւ միացման միութեան գծիկով` Նար-Դոս: Գրագէտը կ՛երազէր երկու...