Կնոջական

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ  Վարդան Մամիկոնեանի Արձանները Աւարայրի ճակատամարտի հերոս Վարդան Մամիկոնեանի յիշատակին կառուցուած են երկու արձաններ` մէկը Երեւանի, միւսը` Գիւմրիի մէջ: Առաջինը կը գտնուի Երեւանի Օղակաձեւ զբօսայգիին մէջ: 17 մեթր բարձրութեամբ արձանին քանդակագործն է Երուանդ Քոչար: Գիւմրիի Վարդանանց հրապարակին վրայ կը գտնուի «Վարդանանք» արձանախումբը. կառուցուած է 2008-ին, քանդակագործ Արտուշ Պապոյեանն է: Արձանախումբին կեդրոնը Վարդան Մամիկոնեանն է` մէկ ձեռքին խաչ եւ դրօշ,...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ  Բրիտանական հեղինակաւոր «Տը Կարտիըն» թերթը վերջերս հրապարակած է ցանկը 20 եւրոպական ճաշարաններու, որոնք արժանի են այցելութեան: Ճաշարաններու ընտրութիւնը հիմնուած է խոհարարներու եւ սնունդի մասին յօդուածագիրներու կարծիքներուն վրայ: Ճաշարաններու ցանկին վրայ է «Ծաղկունք» ճաշարանը եւ հացատունը: «Տը Կարտիըն»-ի թղթակից-յօդուածագիր Քարոլայն Էտընի կը գրէ. «Հայաստանը ուշադրութեան արժանի է, եկեղեցիները, երաժշտութիւնը, թանգարանները, արուեստն ու արշաւը` բոլորը հասանելի են. ասոնց վրայ կու...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Իտալացի նշանաւոր մանկավարժ Մարիա Մոնթեսորին այն չորս մանկավարժներէն մէկն է, որ ըստ ԵՈՒՆԵՍՔՕ-ի, մեծ ներդրում ունեցած է 20-րդ դարու մանկավարժական մտածողութեան ոլորտին մէջ: Ստորեւ կը ներկայացնենք մեծ մանկավարժին կողմէ մշակուած պատուիրաններ` ուղղուած ծնողներուն: 1.- Մի՛շտ լսեցէք եւ պատասխանեցէք ձեզի դիմող երեխային: 2.- Կեդրոնացէք երեխային մէջ լաւի զարգացման վրայ, այնքան մը, որ վատին համար տեղ չմնայ: 3.- Երեխային մասին...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ  Ասիկա ճշմարտութիւն է. անկախ ձեր ձեռքբերումներէն` ձեր հագուելու ոճը կ՛ազդէ ձեր հարցազրոյցին վրայ: Եթէ ձեր երազային աշխատանքին համար դուք հարցազրոյցի ժամադրութիւն ունիք, պարտաւոր էք խնամուած տեսք ունենալ: Հարցազրոյցը վարողը պէտք է դրական տպաւորութեամբ անցնի իր գործին: Առաջին տպաւորութիւնը ամէնէն կարեւորն է, եւ ատիկա կու գայ հագուածքէն եւ ոչ թէ` խօսքային հաղորդակցութենէն: «Պատշաճ հագուստը» կը բարձրացնէ ձեր ինքնագնահատականն ու...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Բոլորիս հետ ալ պատահած է, որ խոստումներ տանք մեր զաւակներուն, որպէսզի անոնք կատարեն մեր կամքը, առաջադրանքը, ցանկութիւնը: Մանկավարժներու կարծիքով դաստիարակութեան այս միջոցը լաւագոյնը չէ: Յաճախ կը լսենք, - «Եթէ պաչիկ մը տաս, պաղպաղակ պիտի գնեմ...»: - «Եթէ բարձր նիշ ստանաս, ուզածդ պիտի ստանաս...»: - Եթէ դասերդ արագ աւարտես, անակնկալ մը պիտի ունենաս...»: Ու տակաւին խոստումներուն ցանկը երկար է:...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ  Մեր գրականութեան մէջ շատ են գրական կեղծանուններով յայտնի գրողներ, որոնց մէկ մասը իրենք ընտրած են այդ կեղծանունը, իսկ միւս մասին կնքեր են: Ծանօթանանք Օննիկ Կարապետեանի` Յովհաննէս Շիրազի գրական անուան պատմութեան: «Շիրազ անունը ինձ տուել է Ատրպետը: 1935-ին, լոյս տեսաւ անդրանիկ ժողովածուս` «Գարնանամուտ»-ը` Վահրամ Ալաչանի խմբագրութեամբ, որուն երախտապարտ եմ: Գրքիս ճակատին արդէն առօք փառօք թառել էր Յովհաննէս Շիրազ անունը:...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Ուսումնասիրութիւններ ցոյց տուած են, որ նուիրելու արարքը աւելի յաճախ կ՛երջանկացնէ մարդիկը, քան` ստանալը: Գիտականօրէն նաեւ հաստատուած է, որ թէ՛ նուիրելու եւ թէ՛ ստանալու հաճոյքը ուղեղին մէջ կը բարձրացնէ տոփամինի (հաճոյքի հորմոնի) տոկոսը: Կաղանդի նախօրեակին շատերու մղձաւանջն է նուէրներու ընտրութիւնը: Իսկ դո՞ւք, դժուարութիւն կ՛ունենա՞ք նուէրներու ընտրութեան ատեն, ձեզի համար ի՞նչն է առաջնահերթը` նուէրին օգտակար ըլլա՞լը, դաստիարակի՞չ ըլլալը, թէ՞ ստացողին...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Ամանորեայ սեղաններու մրցավազքը տարուէ տարի կը զարգանայ: Դժբախտաբար շատեր նոյնիսկ վարկ կը վերցնեն իրենց Ամանորեայ սեղանին պատրաստութեան համար: Ինչպէս Ամանորին, այնպէս ալ բոլոր տօներուն բնորոշ տօնածիսական ճաշատեսակներ գոյութիւն ունին, սակայն շատեր արդէն մոռցած են անոնց բովանդակութիւնն ու բուն իմաստը եւ ձեւականութեան ետեւէն կը վազեն պարտքով Նոր տարի նշելու համար... Ոմանք այնքան մթերքներ կը գնեն եւ ճաշեր կը պատրաստեն,...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Տարբեր մարդոց համար տօները կրնան տարբեր նշանակութիւններ ունենալ` ըստ կրօնին, համոզումներուն, դաստիարակութեան, բայց նաեւ` կեանքի լաւ կամ գէշ փորձառութեան: Շատ շատերու համար Ամանորն ու Ս. Ծնունդը հաւատքի ամրապնդման, խնճոյքի, տօնախմբութեան եւ վերամիաւորման առիթներ են, մինչդեռ ուրիշներու համար թախիծի, անձկութեան եւ ընկճախտի պատճառ: Մարդոց մեծամասնութիւնը վերոյիշեալ զոյգ տօները կ՛ընկալէ որպէս` - Կրօնական Տօն. Այո՛ շատերու համար տօները, յատկապէս` Ս....

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ  Հայաստանը առաջին անգամ ըլլալով կը մասնակցի Եւրոպայի մէջ մեծ ճանաչում վայելող Սթրազպուրկի Սուրբ Ծննդեան տօնավաճառին: Համաշխարհային ճանաչում ունեցող տօնավաճառին ներկայացուած են աւելի քան 60 հայ վարպետներու շուրջ 400 տեսակի ձեռագործ աշխատանքները: Հայկական զարդանաշխերով ստեղծուած Սուրբ Ծննդեան եւ Ամանորի խորհրդանիշները շուրջ մէկ ամիս (նոյեմբեր 24-էն դեկտեմբեր 24) կը զարդարեն Սթրազպուրկի «Սեն Թոմա» հրապարակին վրայ տեղադրուած հայաստանեան հիւրընկալ տաղաւարը: Տօնավաճառի...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Վերջերս «Վերնիսաժ»-ի տարածքին, առաջին անգամ ըլլալով, տեղի ունեցաւ ղափամայի եղանակային փառատօն: Փառատօնը կայացաւ նոյեմբեր ամսուն, քանի որ դդումի բերքը կը հասնի ճիշդ այդ ժամանակ: Հայ խոհարարական աւանդոյթներու զարգացման եւ պահպանման հասարակական կազմակերպութեան նախագահ Սեդրակ Մամուլեանի խօսքով, փառատօնին նպատակներէն մէկը մեր ազգային մշակոյթն ու խոհանոցը հանրահռչակելն է, ինչպէս նաեւ` զարգացնել զբօսաշրջութիւնը, իսկ «Վերնիսաժ»-ը այդ պատճառով ընտրուած է, քանի որ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Տունը այն վայրն է, ուր ծանրաբեռնուած օրուան մը աւարտին մենք պէտք է կարենանք բեռնաթափուիլ մեր առօրեայ բոլոր հոգերէն, թուլանալ ու խաղաղիլ: Շատ կարեւոր է տան մէջ ստեղծել այնպիսի պայմաններ, որոնք մեզ պիտի պաշտպանեն բացասական զգացումներէ եւ բնակարանը վերածեն յարմարաւէտ ու հաճելի վայրի մը: Ահա՛ 7 դիւրին խորհուրդներ, որոնց օգնութեամբ կարելի պիտի ըլլայ իրագործել այս բոլորը: - 1 -...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Բատոլան հայկական ծիսական հարսանեկան պարերգ է. զայն հայկական աւանդական հարսանիքներու ժամանակ կատարեր են հարսին ընկերուհիները, իսկ հետագային` ուրախ հաւաքոյթներու ժամանակ: Բատոլան բաւական տարածուած է Շիրակի, Գեղարքունիքի, Արագածոտնի, Վայոց Ձորի, Արարատի մարզերուն, ինչպէս նաեւ Ջաւախքի մէջ: Պարերգը ծանօթ է տարբեր անուններով` «Բատոլա», «Բատալօ», «Բատոլօ» եւ այլն... Ցարդ «Բատոլա» բառի բացատրութեան մասին տեղեկութիւնները շատ քիչ են եւ անբաւարար: Որոշ ուսումնասիրութիւններու...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ «Ֆորպզ» ամսագրի խոհարարական սիւնակագիր Լայզա Զիմերման վերջերս այցելած է Երեւան եւ այդ առիթով իր տպաւորութիւնները կիսուած է ամսագրին խոհարարական սիւնակին մէջ լոյս տեսած յօդուածով մը: Ստորեւ թարգմանաբար կու տանք Զիմերմանի յօդուածէն հատուածներ: «Հայկական խոհանոցին առաջին անգամ ծանօթացայ Շիքակոյի «Սայաթ Նովա» ճաշարանին մէջ: Յետոյ շարունակեցի հայկական ճաշարաններ այցելել Լոս Անճելըսի մէջ. համեղ հայկական ուտեստներու ծանօթացայ «քարուսել»-ի մէջ, որ կը...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Կը պատմուի, որ ամենայն հայոց բանաստեղծ Յովհաննէս Թումանեանը այնքան չէր սիրեր իր ծննդեան տօնը, որքան` անուանակոչութեանը: 1917-ի յունուար 14-ը ձիւնառատ օր էր: Երկու տասնեակէ աւելի երիտասարդ գրողներ հաւաքուեր էին իրենց ընկերոջ տան մօտ եւ որոշեր էին նուէր մը մատուցել անոր: Անոնք գներ էին ցուլի սեւ արձանիկ` վրան պրոնզէ աղջիկ: Կ՛որոշեն նուէրը յանձնել երեք կին գրողներու ձեռամբ... Բանաստեղծուհիները կը...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Խաշլաման գառնուկի կամ հորթի միսով պատրաստուած հայկական աւանդական կերակուր է, անուանումը յառաջացած է հայերէն «խաշել» բառէն: Անցեալին Նաւասարդ տօնի ժամանակ Արամազդ աստուծոյ ի պատիւ ուխտագնացութիւններ կը կատարուէին դէպի սուրբ վայրեր եւ այդ առիթով խաշլամա կը պատրաստէին: Խաշլամա պատրաստելու տարբեր ձեւեր կան. մեր օրերուն իւրաքանչիւր խոհարար իր տարբերակը ունի, բայց զայն պատրաստելու հիմնական սկզբունքը կաթսային մէջ շարքերով միս եւ...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Ստեփանակերտի, ինչպէս նաեւ Արցախի խորհրդանիշն է «Մենք ենք մեր սարերը» կամ, ինչպէս տեղացիները կ՛անուանեն` «Տատիկ Պապիկ» տուֆակերտ կոթողը: Քանդակագործ Սարգիս Բաղդասարեանի ստեղծագործութիւնը կը խորհրդանշէ ընտանեկան արժէքներու եւ կեանքի պահպանման նկատմամբ արցախցիներու անկոտրում կամքը, ինչպէս նաեւ` արցախեան հողին եւ ժողովուրդին արմատներուն միջեւ արիւնակցական կապը: Մէջբերումներ` քանդակագործ Սարգիս Բաղդասարեանի որդի Աշոտ Բաղդասարեանի յուշերէն, ինչ կը վերաբերի յուշակոթողին: «Երբ նա կերտում...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Մանուկներուն բացասական եւ յոռետես մտածումները պայմանաւորուած են անոնց ունեցած տհաճ փորձառութիւններով: Որո՞նք են յոռետես երեխային ախտանշանները. Ա.- Երեխան շատ արագ կը զայրանայ ինքն իր վրայ: Բ.- Ան դժուար կը հանդուրժէ անյաջողութիւնները, կորուստներն ու հիասթափութիւնները: Գ.- Ան առաջին իսկ դժուարութեան դիմաց կը յանձնուի: Դ.- Ան կը չափազանցէ տհաճ իրադարձութիւնները: Ե.- Ան ինքզինք կը մեղադրէ արտաքին գործօններու պատճառով պատահած բաներու...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Քանդակագործ Արա Յարութիւնեանի յայտնի գործերէն է Սայաթ Նովայի յուշաղբիւրը: Յուշաղբիւրին վրայ կը տեսնենք Սայաթ Նովայի դիմաքանդակը եւ աղբիւր մը: Այս աղբիւրէն ջուր խմելը շատ դժուար է, հոսկէ ջուր խմելու համար կա՛մ շատ ճկուն պէտք է ըլլալ, կա՛մ ալ անխուսափելիօրէն ոտքերը թրջել... Իսկ ինչո՞ւ այսպէս կառուցուած է. աղբիւրին գաղտնիքը Սայաթ Նովային խօսքերուն մէջ պահուած է: «Դուն էն գլխէն» երգի...

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ Բոլոր ժողովուրդներուն մօտ կարելի է հանդիպիլ հմայեակներու, որոնք չարխափան յատկութիւն ունին եւ կ՛օգնեն պաշտպանուելու չար աչքերէն: Հմայեակներուն մէջ ամէնէն տարածուածները կապոյտ ուլունքներն են, զորս մարդիկ կը կրեն իրենց վիզին կամ կը կախեն իրենց տան դրան վրայ: Հայերը ունին իրենց յատուկ հմայեակը, որ դաղդղան կը կոչուի: Անիկա փայտէ պատրաստուած է, անցեալին ժողովուրդը զայն կրեր է որպէս զարդ, կախեր է...