Անդրադարձ

 (Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսին Ուղերձը` Անկախութեան Տօնին Առիթով) Այս տարի մեր երկրի համար բարդ ու ծանր իրավիճակում ենք նշում Հանրապետութեան տօնը եւ վերստին անդրադառնում Հայաստանի Առաջին Հանրապետութեան հաստատման յիշատակներին: Աւելի քան 100 տարի առաջ ցեղասպանութեան եւ հայրենազրկման դառը հարուածները կրած մեր ժողովուրդը կանգնել էր նաեւ իր հայրենիքի արեւելեան հատուածը եւ իր գոյութիւնը պաշտպանելու մեծ մարտահրաւէրների առջեւ, սակայն չընկրկեց եւ...

(Արամ Ա. Կաթողիկոսին Պատգամը` Մայիս 28-ի Եւ Հայաստանի Ներկայ Կացութեան Մասին) Ամեակները սոսկ անցեալին նայելու առիթներ չեն: Անոնք նաե՛ւ յիշեցում են ու մարտահրաւէր` անցեալի լոյսին տակ ու ներկայի պայմաններուն համահունչ, քննական հայեացքով ու նպատակասլաց տեսլականով ապագան ծրագրելու ու կերտելու: Այսպէ՛ս է մայիս 28 մեր ազգին համար: Արդարեւ, ճակատագրական պայմաններու մէջ կերտուած Հայաստանի անկախութիւնը ահաւոր տագնապներ դիմագրաւեց եւ, աշխարհաքաղաքական պարտադրանքներու իբրեւ...

ՏԻԳՐԱՆ ՃԻՆՊԱՇԵԱՆ Ո՜ւֆ, պրծանք: Հայաստանի մէջ գրանցուած շուրջ 110 կուսակցութիւններուն հինգէն միայն մէկը կը մասնակցի պատգամաւորական արտակարգ ընտրութեան: 13 կուսակցութիւն եւ 4 դաշինք. ընտրութիւնը պիտի կատարուի 17 ցուցակներու միջեւ: Թէեւ դիւրին չէ 17-էն մէկը ընտրել, բայց յարաբերաբար աւելի հեշտ է հարիւրին մէջէն ընտրութենէն: Ընտրութիւնը դիւրացնող հնարք մըն ալ կայ. կարելի է անունները անտեսել - արդէն ոմանք անծանօթ են կամ գրեթէ...

ՀՅԴ Լիբանանի Կեդրոնական Կոմիտէի Ներկայացուցիչ Յակոբ Բագրատունիի Խօսքը` Մայիսեան Ժողովրդային Հաւաքին Հայոց ցեղասպանութենէն ետք մեր պատմութեան վերջին հարիւրամեակի ամէնէն դաժան եւ ընկճուած, ամէնէն խառնաշփոթ եւ անհորիզոն, ամէնէն պայթունավտանգ եւ ճակատագրական պայմաններու մէջ է, որ կը տօնենք անկախ Հայաստանի հիմնադրութեան տարեդարձը` 28 մայիս 1918-ով վերընձիւղուած հայ ազգի ազատատենչ կամքի արտայայտութիւնը: Անզգամ անձնատուութեամբ, հայ ազատամարտիկներու արեամբ շաղախուած Արցախի ազատագրուած տարածքներն ու Հայաստանի...

Վեր. Փոլ Հայտոսթեանին Խօսքը` Մայիսեան Ժողովրդային Հաւաքին 103 տարիներ անց, մեր այս պէյրութեան հայրենասէր ու հայաշունչ տօնախմբումով կը նշուի 1918-ի պանծալի նոր սկիզբը, դարեր շարունակ սպասուած ծնունդը սաղմնային հանրապետութեան մը, արդի պատմութեան գիրքին մէջ հայկական պետականութեան մը: Ուստի, տօն է այսօր` Սարդարապատի եւ այլ ճակատներու հերոսամարտերու իրագործումներուն եւ հանրապետութեամբ ստեղծուած հնարաւորութիւններուն: Տօն է այսօր, նոյնիսկ եթէ 2021-ի զգացումները ըլլան վհատած,...

«Ազդակ»-ի երեքշաբթի, 25 մայիսի թիւով «Տեսակէտ» բաժինին տակ եւ «Նոր ոճի փնտռտուք» խորագիրով կարդացինք Յակոբ Լատոյեանին յօդուածը, որ կ՛անդրադառնար Համազգայինի Լիբանանի ընտանիքի բազմաշերտ ու բազմաբնոյթ գործունէութեան, ինչպէս նաեւ բաղդատական մը կը կատարէր անցեալի ու ներկայի գործելաոճերուն միջեւ: Միշտ ալ տեսակէտներու փոխանցումը եւ հրապարակային քննարկումները օգտաշատ են մեր հաւաքական կեանքին մէջ եւ անոնց ճշգրիտ պարզաբանումը` հիմնուած առարկայական մօտեցումի ու ճշգրիտ հիմնաւորումներու...

Ս. ՄԱՀՍԷՐԷՃԵԱՆ Բառերու ետին չպահուըտինք, ո՛չ ալ տարուինք մեզ ու աշխարհը փոթորկող ալիքներու մոլորեցնող ազդեցութիւններով ու անոնց առթած հռետորաբանութիւններով, այլ իրականութիւնները կոչենք իրենց իսկական անուններով, որքան ալ որ դառն ու ցաւցնող ըլլան անոնք: Իրականութի՞ւնը: Այսօր, երբ աշխարհը (մենք ալ անոր հետ) տարուած է համաճարակին, գաղթականներու, Կազայի (նաեւ` Եմէնի եւ այլ արիւնահեղութիւններու), կենսոլորտի, առեւտրական պատերազմներու, թշնամի-բարեկամի վերադասաւորումներու, խտրականութեան կիրարկումներու, այս կամ...

ՄԻՀՐԱՆ ՔԻՒՐՏՕՂԼԵԱՆ 1918 մայիս 28-ի անկախութեան հռչակումն ու ազգային անկախ պետականութեան կերտումը այսօրուան պրիսմակէն քննարկես կամ այդ թուականէն նայիս հայ կեանքի պարզած ներկայ պատկերին, միեւնոյնն է, սիրտդ կը ճմլուի, անասելի տրտմութեամբ հոգիդ կը համակուի եւ տեղ չի ձգեր տօնական տրամադրութեան: Հոգեկան ընկճուածութիւնդ աւելի կը  խորանայ, երբ փորձես պատասխանը գտնել այն  հարցումին, թէ այսօրուան կուսակցութիւններն ու քաղաքական գործիչները, մտաւորականները կամ գաղափարի ...

ԳԷՈՐԳ ՊԵՏԻԿԵԱՆ Որոշումը իրն էր: Այսպէս, այդ շաբաթ, մեր թոռնուհի Վանան քիչ մը աւելի «երկար» մեզի պիտի մնար, ո՛չ թէ որովհետեւ մայիս 28 էր, այլ «մեծ ֆայնըլներ», քննութիւններ ունէր եւ պատրաստուելու յարմարագոյն «վայրը» մեր տունը ընտրած էր: Որովհետեւ... մեր մօտ «ձայն-ձոյն» չկայ: Հրահանգող ալ չկայ: Ազատ եւ անկախ... Ու մեզի, եւ մանաւանդ ինծի համար ասկէ աւելի հաճելի ու նաեւ երջանկութեան...

ՀԱՄԲԻԿ ՊԻԼԱԼԵԱՆ ... Մենք կտրեցինք մեր ձեռքերը, անբարոյականացուցինք մեր հոգիները եւ դարձանք միայն միջնորդ վաճառականներ հայ արեան, ինկանք դռնէ-դուռ ողբաձայն` անոր գինը խնդրելու: ՇԱՀԱՆ ՆԱԹԱԼԻ Շատերու կրնայ զարմանալի թուիլ խորագիրը, որ չի համընկնիր 28 մայիսի խորհուրդին, չ՛արտացոլեր սրբազան յաղթանակին էութիւնը, չի փոխանցեր անոր պատգամին հնչեղութիւնն ու այժմէականացնող իմաստը: Այո՛, իրաւացի են բոլոր անոնք, որոնք այլապէս կը զարմանան, որովհետեւ 28 մայիսը...

ՏԱՐՕՆ ՏԷՐ ԽԱՉԱՏՈՒՐԵԱՆ Մայիս 28-ի այս նախօրէին, ինչպէս ծանօթ է բոլորիս, արտասովոր ու ծանր հոգեվիճակով է, որ կ'ոգեկոչենք Հայաստանի անկախութեան 103-րդ այս տարեդարձը: Բոլորիս բացայայտ է, որ այս ուրախ օրուան տարեդարձը կ՛ընդունինք շոքի ցնցումով մը, երբ մեր 30-ամեայ Հայաստանի վերանկախացումը եւ անոր հողային ամբողջականութիւնը վտանգուած են, իսկ քիչ անդին` Արցախի հողատարածքին մէկ կարեւոր մասը վերակալանաւորուած է Ազրպէյճանին կողմէ: Մեր ազգային...

Յ. ՊԱԼԵԱՆ Անձայն եւ անշշուկ, քանի մը օրէն օրացոյցը պիտի յիշեցնէ, որ ՄԱՅԻՍ 28 է, իսկ տարեթիւը` 2021: Ինչպէս ըսուած եւ գրուած է օրին, որ պայքարած սերունդներու նուաճումը, Հայաստանի առաջին անկախ հանրապետութիւնը ճզմուեցաւ ռուսական սալին վրայ` թրքական մուրճով... Միտքով կ՛երթամ դար մը ետ, 1921, հասկնալու համար ներկան, 2021-ը: Միշտ խորհած եմ, որ յաջողութիւնը ճիշդ քննադատութեամբ, նաեւ ինքնաքննադատութեամբ կը սկսի: Այդպէս...

ՅԱՐՈՒԹ ՉԷՔԻՃԵԱՆ Յստակ է, որ հայ ժողովուրդին ազգային, հայրենասիրական բարձր գիտակցութեան եւ հաւատքի տէր հատուածը անվերապահ կերպով ու իր կեանքին գնով, ի գին մեծ զոհողութիւններու կառչած մնաց ու կը մնայ միացեալ, ազատ ու անկախ հայրենիքին եւ այդ գաղափարին: Բա՛ւ ստրկութեան եւ օտարի լուծին: Նոյնը կարելի է ըսել նաեւ այսօր: Սակայն հայանուն միւս հակադիր հատուածը մի՛շտ ներկայ եղած է մեր մէջ...

ԱՀԱՐՈՆ ՇԽՐՏԸՄԵԱՆ Նոր հրատարակութիւն մը գրախօսելէ առաջ անհրաժեշտ է ընթերցողը լուսաբանել անոր   լոյս ընծայումի շարժառիթը: Գեղարուեստական երկ մը չէ հալէպահայ մտաւորական Աւօ Գաթրճեանի «Հայաստանի Հանրապետութեան կերտման հերոսապատումը» հատորը, այլ` յուշամատեան մը: Աւօ Գաթրճեանը ճանչցած եմ «Ազդակ» պաշտօնաթերթի մէջ ստորագրած զանազան  յօդուածներէն: Զիս տպաւորած է եղելութիւնները    լայն հորիզոնի վրայ, բազմակողմանի տեսանկիւններէ դիտելու եւ վերլուծելու   լայնախոհ մտաւորականի անոր խղճմիտ մօտեցումը: «Հայաստանի Հանրապետութեան...

ՔՐԻՍԹԻՆ ԴԱՆԻԷԼԵԱՆ-ՍԱՐԳԻՍԵԱՆ Մայիս ամիսը առհասարակ հայ ժողովուրդի սրտին խօսող պատմական, եկեղեցական եւ ազգային արժէքներ յիշատակելու ամիս եղած է: 451 թուականի մայիս 26-ը օրն էր ի խնդիր հաւատքի եւ հայրենիքի մղուած Աւարայրի վճռական ճակատամարտին, որ երկարաձգուեցաւ մինչեւ 484 թուականի Նուարսակի դաշնագիրը,  որուն շնորհիւ պարսիկները հրաժարեցան հայ ժողովուրդը հաւատափոխ ընելու իրենց ծրագիրէն, որովհետեւ ո՛չ իրենց հուրը եւ ո՛չ ալ սուրը կրցան հայու...

ՏՈՔԹ. ՎԱՐԴԳԷՍ ԱՐԶՈՒՄԱՆԵԱՆ Տխուր է այս տարի մայիս 28-ը: Ինչպէ՞ս ուրախութեամբ յիշատակել այս պատմական եզակի փառապանծ թուականը, որ կը ներկայացնէ մեր անկախացած հայրենիքի առաջին հանրապետութեան ստեղծման խորհուրդը: Այո՛, տխուր է այս տարի մայիս 28-ը, որովհետեւ տակաւին նոր հաւաքուած էինք հողին յանձնելու մեր ամէնէն նուիրեալ Արցախի համար իրենց կեանքը նուիրաբերած ընտիր հերոս երիտասարդները, տակաւին նոր, դժկամ պայմաններու տակ անարդարօրէն «յանձնուեցաւ» Արցախը...

ԴՈԿՏ. ՀՐԱՅՐ ՃԷՊԷՃԵԱՆ «Գրականութիւնը անկախութիւն է, եւ անկախութիւններէն ամէնէն մեծը, ամէնէն թանկագինը»:  ԳԵՂԱՄ ԲԱՐՍԵՂԵԱՆ Շատ հետաքրքրական է, երբ բառարան կը գործածես, բացատրական թէ հոմանշային, որպէսզի բառերուն նշանակութիւնը եւ բացատրութիւնը ստանաս: Բառերու նշանակութիւնը քեզի առիթ կու տայ ո՛չ միայն հասկնալու, այլ նոյնքան նաեւ ընկալելու եւ իմաստ կերտելու քու հասկացողութեանդ համար: «Անկախութիւն» բառին բացատրութեան մէջ տեսայ «ինքնավարութիւն», «ազատութիւն», «պետական իշխանութիւն ունեցող» իմաստները:...

ԳՐԻՇ ԴԱՒԹԵԱՆ Մութն էր պատել հայոց աշխարհին, Եղեռն ու օրհաս պարուրել նրան, Փոթորիկները մռնչում էին, Երկունք էր ապրում յոյսերի հսկան: Պահերը հապճեպ խուսափում էին, Հրանօթները` ոռնում մահերգանք, Լեռների վրայ թափով անմեկին Կռիւն էր շիկնում, կռիւն էր անկանգ: Եւ քարէ մարդիկ, քարէ սրտերով, Քարէ սրտերով ու կամքով քարէ, Հայոց լեռներում կռանում էին Կեանքի ու մահուան երգը մետաղէ... Աշխարհանցում էր անծիր քաոսում,...

ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ Մայիս 28-ը հայ ժողովուրդի յաղթանակի, ազգային հպարտութեան եւ վճռակամութեան փառապանծ տօնն է: Առաջին հանրապետութիւնը իրագործուեցաւ  28 մայիս 1918-ին: Ամէն տարի ոգեկոչելու ենք մայիս 28-ի իրագործումը, որովհետեւ մայիս 28-ով հայ ժողովուրդը վեց դար գերութենէ եւ  ստրկութենէ ետք տիրացաւ ազատ ապրելու իրաւունքին, անկախութեան  եւ ժողովրդարութեան: 28 մայիս 2021-ը` Հայաստանի Ա.  Հանրապետութեան հռչակման 103-րդ տարեդարձն է: Հայ ժողովուրդը, 14-րդ դարու...

Ս. ՄԱՀՍԷՐԷՃԵԱՆ Երեքշաբթի, 25 մայիսին (երբ Հայաստանի մէջ ընտրապայքարի կաթսան կը մօտենար եռքի հանգրուանին), պաշտօնապէս հաստատուեցաւ, որ Հայաստան թափանցած ազերիական ուժերը հայ զինուոր մը սպաննած են Վարդենիսի սահմանային մէկ կէտին վրայ: Եթէ մինչեւ հիմա իշխանութիւնն ու այլք կը բաւականանային այն «յանկերգով», որ ազերիները «ապակառուցողական» են, իսկ մենք խաղաղարար մօտեցում ունինք, պիտի չտարուինք ազերիական գրգռութիւններով, ահա թշնամին նոր մակարդակի կը բարձրացնէ...