ՏԻԳՐԱՆ ՃԻՆՊԱՇԵԱՆ
Ո՜ւֆ, պրծանք: Հայաստանի մէջ գրանցուած շուրջ 110 կուսակցութիւններուն հինգէն միայն մէկը կը մասնակցի պատգամաւորական արտակարգ ընտրութեան: 13 կուսակցութիւն եւ 4 դաշինք. ընտրութիւնը պիտի կատարուի 17 ցուցակներու միջեւ: Թէեւ դիւրին չէ 17-էն մէկը ընտրել, բայց յարաբերաբար աւելի հեշտ է հարիւրին մէջէն ընտրութենէն:
Ընտրութիւնը դիւրացնող հնարք մըն ալ կայ. կարելի է անունները անտեսել – արդէն ոմանք անծանօթ են կամ գրեթէ – եւ նկատի ունենալ ծրագիրները: Այս հնարքը անսխալական է, քանի որ շատերը ծրագիր չունին, ոմանց ծրագիրն ալ գալիքին մասին չէ, այլ սովորութեան ուժով` նախկիններու քննադատութեան կամ, աւելի ճիշդ, սխալներու ինքնարդարացման կը վերաբերի: Մեզի համար ապագան է անհրաժեշտ, նոյնիսկ անմիջական ու մօտաւոր ապագան:
Ըստ օրինի, ընտրապայքարը չէ սկսած: Եթէ ոմանք-քիչերը – ընտրապայքարին նախորդող ժամանակը կ՛օգտագործեն ծրագիրներ մշակելու համար, ուրիշներ արդէն լծուած են աշխուժ ընտրապայքարի:
Անցնող երեք տարիներու ընթացքին, իբրեւ թէ յեղափոխութիւն իրականացուցած վարչախումբը ժամանակ վատնեց հիները պարսաւելով, որուն իբրեւ արդիւնք` գրեթէ ոչինչ իրագործեց: Պարտութիւնը, տարածքներու կորուստը, հազարաւոր զոհերը եւ կրկնապատիկ վիրաւորները կը թուի, որ իրագործում կը համարուին, քանի որ վարչապետի պաշտօնակատարը կը յայտարարէ, որ… հպարտ է պարտութեան համար:
Հրաժարական տուած իշխանութիւնը անդադար շեփորահարեց, որ արդար ընտրութեան իբրեւ արդիւնք, յաղթած է ու տիրացած աննախընթաց ժողովրդային օրինականութեան: Ընտրութեամբ տիրացած օրինականութեան ուժով հաստատեց միանձնեայ իշխանութիւն, որ նոյնքան աննախընթաց աղէտէն ետք, կը շարունակէ կիրարկուիլ:
Հին ու նոր ռազմագերիները մոռնալով, սահմաններուն վրայ խախտումները ստորագնահատելով, վարչապետի պաշտօնակատարը շրջաններ կ՛այցելէ ու ամէն օր մէկը միւսին գերազանցող անհեթեթ միտքեր կ՛արտաբերէ: Եւ քանի որ վարչապետն է յայտարարողը, որոշ մամուլի օրկաններ կը մեկնաբանեն ու կը տարածեն: Հարիւր տարի առաջ պատահածը ներկային մէջ տեղադրելով, Նիկոլ Փաշինեան կը կարծէ արդարացուցած ըլլալ, ի յառաջագունէ, պատրաստուող նորագոյն զիջումները:
Վարչական հնարաւորութիւններու օգտագործումը ինչպէ՞ս տեղի կ՛ունենայ: Եթէ իբրեւ վարչապետ շրջաններ կ՛այցելես, բայց իբրեւ թեկնածու կը բարբանջես, ժամանակաւոր պաշտօնդ ընտրական նպատակներու համար շահագործած չե՞ս ըլլար: Բայց ինչո՞ւ զարմանալ. զրպարտութիւնն ու սուտը քաղաքական ստորագրութեան վերածողներէն արդա՞ր է այլ բան ակնկալել:
Վերադառնանք ընտրութեան: Շուտով կը սկսի պաշտօնական ընտրապայքարը, իր սահմանափակումներով եւ հաւասարութեան կանոններով, 17 ցուցակներու ներկայացուցիչներ պէտք է գովազդեն, հաւասար պայմաններով, իրենց նախընտրական ծրագիրները: Թէ՛ ծրագիր ունեցողը, թէ՛ ունենալ ձեւացնողը եւ թէ՛ ի սպառ չունեցողը: Համբերութիւն պէտք է մաղթել ընտրողներուն ու ծով իմաստութիւն… որպէսզի կարենան անիրականանալի խոստումները անտեսել ու երկիրը իր խոր ճգնաժամէն դուրս բերելու ատակ իշխանութիւն ձեւաւորել:
