Յօդուածներ

Որպէսզի այս յօդուածի խորագիրը չափազանցութիւն չթուայ, նախ ներկայացնենք ամենաակնառու օրինակը: Փաշինեանը դուրս է եկել Հայ առաքելական եկեղեցու դէմ` շատ լաւ գիտենալով, որ աշխարհում առաջինը պետականօրէն ճանաչուած 1700-ամեայ քրիստոնէական ուսմունքը հայ ժողովրդի բացարձակ մեծամասնութեան հաւատն է` շաղախուած վերջինիս հոգեկերտուածքի հետ: Հայ եկեղեցին, պետականութեան բացակայութեան պայմաններում, հարիւրամեակներ շարունակ, ըստ էութեան, ստանձնել է ժողովրդի առաջնորդութիւնը` իրականացնելով բազմազան, այդ թւում` ազգային-քաղաքական գործունէութիւն: Հայ եկեղեցու...

Արդէն հասանելի է ՀՅԴ պաշտօնաթերթ «Դրօշակ»-ի 7-րդ թիւը, որուն մէջ քաղաքական խորագիրներու տակ կը կատարուին ներկայիս հայ հասարակութեան համար առաւել հնչեղութիւն ունեցող թեմաներու լուսաբանութիւնն ու վերլուծումը: Անդրադառնալով Հայ եկեղեցւոյ վերաբերող զարգացումներուն, «Զանգեզուրի միջանցք»-ին, ներքին հետապնդումներու թեմաներուն եւ այլ իրողութիւններու` ըստ պաշտօնաթերթի «Առաջնորդող»-ին, Նիկոլ Փաշինեան, ըստ էութեան, պատերազմ յայտարարած է հայ ժողովուրդին դէմ: Խօսելով վերջին շրջանի իրերայաջորդ իրադարձութիւններուն մասին` Անի Մելքոնեանի...

Այս յօդուածի ստանձնումէն օրեր ետք ոչ պաշտօնական տեղեկութիւններ հրապարակուեցան այն մասին, որ Պուրքինա Ֆասոյի նախագահը` գնդապետ Իպրահիմ Թրաորէն Վատիկանի կողմէ առաջադրուած է իբրեւ թեկնածու Նոպէլեան խաղաղութեան մրցանակին: Բնականաբար, նման տեղեկութիւններ մինչեւ վերջին օրը գաղտնի կը պահուին: Բայց եւ այնպէս օրեր անց Թրաորէն քաղաքավարօրէն մերժած է ընդունիլ Նոպէլեան մրցանակի թեկնածութիւնը: Ի. Թրաորէի մասին` ստորեւ յօդուածով: «Ա.» Ս. ՄԱՀՍԷՐԷՃԵԱՆ Ուքրանիան, Կազան, Իրանը,...

Ազրպէյճան Ղարաբաղը, Զանգեզուրն Ու Նախիջեւանը Կը Ճանչնայ Հայաստանի Անբաժանելի Մաս ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Կարսի անկումէն (30 հոկտեմբեր 1920) ետք հայկական բանակը բարոյական եւ հոգեբանական ծանր պայմաններու տակ շարունակեց նահանջել: Թշնամիին ձեռքը ինկան մեծ թիւով գերիներ եւ զէնք ու զինամթերք: Թրքական զօրքերու հրամանատար Քեազէմ Քարապեքիր նոյեմբեր 7-ին զինադադարի առաջարկ ներկայացուց, որ աւելի վերջնագիր էր: Հայկական կողմը ստիպուած ընդունեց թրքական պահանջները եւ նոյն...

 ՆՈՐԱ ԲԱՐՍԵՂԵԱՆ Պէյրութի նաւահանգիստի ահեղ պայթումին ուժգնութիւնը մեր մարմնին, հոգիին ու մտքին վրայ զգալէ, մարմնի վէրքերու բուժման երկար ու դաժան ուղին բռնելէ, մեր միտքը որոշ չափով բիւրեղացնելէ ու հոն ծագած բազում ինչերո՞ւն, ինչո՞ւներուն եւ ինչպէ՞սներուն պատասխան գտնելէ ետք, հոգիի ապաքինման մասին շա՜տ դժուար էր, թերեւս ալ տակաւին դժուար է խօսիլ, պէտք էր քիչ քիչ վերադառնայինք բնականոն մեր կեանքին, երթայինք մեր...

ՄՈՎՍԷՍ ԾԻՐԱՆԻ Երեւան, 1995, Սեպ. 14 Սէյրան Խաթլամաճեան Այդ օրերուն Ազգային ժողովրդավարական միութիւն (ԱԺՄ) կուսակցութեան ակումբը Աբովեան փողոցի վրայ «Կինօ Մոսկուա»-էն քիչ մը վար կը գտնուէր: Հանդիպման էի Վազգէն Մանուկեանի եւ Լութվիկ Խաչատրեանի հետ: Ծանր եւ տագնապալից օրեր էին: Երկար տարիներ բացակայելէ ետք,  առաջին անգամն էր, որ կու գայի հայրենիք: Թէ ի՛նչ կը քննարկէինք` այդ մասին այլ առիթով... Ես աւելի...

ԿԱՐԷՆ ՇԱՀԷ ՃԻՆՊԱՇԵԱՆ Մենք եղած ենք խաղաղասէր ժողովուրդ, սակայն այդ խաղաղասիրութեան ընդմէջէն դարձած ենք ստրկամիտ: Դարձած ենք հլու հնազանդ զօրաւորին` անոր, որուն ձեռքը կայ գաւազան, անոր, որուն ձեռքը կայ դաշոյն, անոր, որուն ձեռքը կայ զէնք: Եւ այդ զինեալին դիմաց հայը կանգնեցաւ խաչով, գրականութեամբ, հողագործութեամբ, համեստութեամբ եւ հաւատարմութեամբ: Ո՛չ միայն համեստութեամբ, այլ նաեւ` ինքնութեան յարգանքի ամբողջական լքումով: Հայ ազգը դաժան եզրակացութեան...

ԴՈԿՏ. ՄԱՐԻ ՌՈԶ ԱԲՈՒՍԷՖԵԱՆ Այս օրերին աշխարհի հզօրների ուշադրութիւնը մեր երկրի մի փոքրիկ` 43 քմ հատուածի վրայ է սեւեռուած, որը կրում է «Զանգեզուրի միջանցք» անունը, որի մասին խօսում են ամենայայտնի լրատուամիջոցներից սկսած մինչեւ նորելուկները, մասամբ` առանց հասկանալու, թէ որտե՛ղ է այն գտնւում, ո՛ւմ հողի վրայ եւ ի՛նչ տեսք ունի, առաւել եւս անթաքոյց յայտնում են նաեւ, որ դա լաւագոյն հնարաւորութիւնն է...

ՅԱՐՈՒԹ ՍԱՍՈՒՆԵԱՆ Անցնող իւրաքանչիւր օրուան հետ, մինչ Հայաստանի քաղաքական եւ ռազմական իրավիճակը կը շարունակէ սրիլ, վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան Դիմատետրի վրայ զբաղած է` փորձելով վերահսկողութիւն հաստատել Հայ առաքելական եկեղեցւոյ վրայ: Ան կարծես չի գիտակցիր, որ եկեղեցւոյ գործերուն իր մնայուն միջամտութեամբ կը խախտէ սահմանադրութեամբ ամրագրուած եկեղեցւոյ եւ պետութեան տարանջատման սկզբունքը: Աւելի՛ն. վերջին եօթը տարիներուն Փաշինեան խախտած է հարիւրաւոր օրէնքներ: Ան 2020-ի Արցախի...

ԳՐԻԳՈՐ ԱՐՔ. ՉԻՖԹՃԵԱՆ Մեր առօրեայ ժամերը խլողը մեր աշխատանքը չէ՛, ո՛չ ալ` այն ծրագիրները, զորս կը մշակենք մեր կեանքը տնօրինելու համար: Գլխաւոր երեւոյթը, որ մարդկային այժմու կեանքը կը զբաղեցնէ եւ ժամեր կը խլէ, մտահոգուիլն է: Մօտաւոր թէ հեռաւոր ապագայով մտահոգ մարդոց թիւը շատ աւելի է, քան` անոնց թիւը, որոնք նոր ծրագիրներով ապագայ կեանքի տնօրինումներ կը կատարեն: Չենք ուզեր անդրադառնալ առօրեային...

ԳԷՈՐԳ ՊԵՏԻԿԵԱՆ Այս տողերուն մէջ կ՛ուզեմ արտայայտել այն բոլորը, որոնք իբրեւ մտահոգութիւն մտքիս մէջ ամբարած էի ինքնածին, իբրեւ մարմաջ, նաեւ` ազնիւ ցանկութիւն եւ տրամադրութիւն: Ազատ երկնքի տակ կ՛ապրինք, բայց կարծես ներկայէն բացակայ ենք: Միւս կողմէ` այս դարու պատմութիւնն ալ հայու մեր դէմքին վրայ նոր եւ անօրինակ ակօսներ բացած է, որոնց իբրեւ հետեւանք` մարդկային ամէն տեսակի ցնցումներու ենթակայ դարձած ենք: Կապուած...

ՊԱՐՈՅՐ Յ. ԱՂՊԱՇԵԱՆ Աբօ Սաղտճեան ու Պարոյր Աղպաշեան 2009-ին կ՛այցելեն Հայ աւետ. քոլեճի իրենց վաստակաւոր ուսուցիչին (ապա` տնօրէն), դոկտ. Զաւէն Մսըրլեանին: Երկարամեայ ընկերութիւն մը, որ սկսած էր շատ վաղուց ու շարունակուած` անդադար եւ անընդմէջ, մօտ թէ հեռու ժամանակներէն, երբեք չէր կրնար ըլլալ առժամեայ կամ անցողակի, հարեւանցի թէ մակերեսային, որովհետեւ հոն տիրող յարաբերութիւնները հիմնուած չէին կրնար ըլլալ ըստ պատահականութեան, այլ` գերազանցապէս...

ԳՐԻԳՈՐ ՏՈՒՆԿԵԱՆ Հալէպի Հըլլոք արուարձանի, ապա Սիւլէյմանիէ թաղամասի մէջ կայք հաստատած, եդեսիացի Գրիգոր Թիւթիւնճեանի եւ տիգրանակերտցի Նազելի Նաճարեանի ընտանիքը լոյս աշխարհ պիտի բերէր երեք մանչեր` Անդրանիկ` 1923-ին, Ճորճ` 1930-ին եւ Յակոբճան` 1934-ին, ծանօթ` Ճանօ անունով: Գրիգոր հայրիկի երաժշտութեան հանդէպ սէրն ու երգի շնորհքը պիտի ծաղկէր իր երեք մանչերուն մէջ, հայր եւ որդիք ընտանեկան հանդիպումներու, ճոխացնող հաւաքոյթներու փնտռուած ներկայութիւն էին: Շուտով...

ՍԻՄՈՆ ԿՈՍՏԱՆԴԻՆԵԱՆ Գետերուն մէջ ջուր չկայ: Սրտերուն մէջ սէր չկայ: Աստուած իմ, դուն գէթ անպայման, Մեր ցաւերուն եղիր դարման: Աչքերուն մէջ, Տէ՛ր, չկայ լոյս: Մեր քայլերուն ուղեկորոյս, Աստուած իմ, տուր Դուն ուղղութիւն, Որպէսզի մենք չերթանք անդունդ: Երկնքին մէջ չկան աստղեր, Ամպերուն մէջ կորսուած են, Տէր, Բայց մենք Քեզմով ճամբան գտանք Քու երկնքիդ մէջ շարունակ: |Գետերուն մէջ երբ ջուր չկայ, Սրտերուն...

ՍԱԳՕ ԱՐԵԱՆ Եղբայրներս` արաբները, աւելի երջանիկ են: Գոնէ ցաւի աղբիւր մը ունին: Գաղափարի, շունչի, գոյներու անուններ ունին: Իրարու քովէն անցած պահուն բարեւել գիտեն, խունկը ճիշդ տեղը վառել գիտեն:  Երազներուն անուն տալ գիտեն, երազել գիտեն ու երազին համար մեռնիլ ալ գիտեն: Հիմա հին տեսարանը նորէն կը կրկնուի, եւ Համրա փողոցի կիրակնօրեայ լռութիւնը առագաստի մը պէս կը բացուի... Այդ լռութիւնը տուփի կը...

ԼԻՒՍԻ ՄԵԼՔՈՆԵԱՆ Խաղողի որթատունկի սարփինայով ծածկուած տան տանիքը Գարնանային առաւօտ մըն էր. հեռուէն կը լսուէր թռչուններու մեղմ ծլվլոցը: Տերեւներու ծայրերէն կախուած ցօղի կաթիլները կամաց-կամաց կը կաթէին վար`  թարմացնելով հողին բոյրը: Պապուկիս հաւնոցին գոռոզ աքլորը բարձրաձայն կը կանչէր: Անոր զիլ կուկուլիկուկուն կ՛արթնցնէր մեզ: Ան յամառօրէն կը կանչէր, մինչեւ որ դուրս գայինք բակ եւ պղտոր աչքերով բարկանայինք անոր. «Գլուխնիս ցաւցուցիր, արթնցանք, կը...

Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ 2022 թուականի Ուքրանիոյ մէջ պատերազմի մեկնարկէն ետք, Եւրոպական Միութեան առաջնորդները գրաւ դրին Ազրպէյճանի վրայ` որպէս ուժանիւթային գործընկերոջ, Ռուսիոյ կազէն կախուածութիւնը նուազեցնելու համար: Քննադատները կ՛ըսեն, որ այդ քայլին պատճառով Ազրպէյճանի մէջ լայնածաւալ դարձան բռնաճնշումները, իսկ Եւրոպական Միութիւնը դաւաճանեց իր սկզբունքներուն` չլուծելով կազի կապուած խնդիրները: Այս տարուան մայիսին Թիրանայի մէջ Ալիեւի եւ Եւրոպական Միութեան բարձրաստիճան պաշտօնատարներու ջերմ հանդիպման նկարները նեղացուցած...

Ս. ՄԱՀՍԷՐԷՃԵԱՆ Թրամփը միակ ստողը չէ... Լա՛ւ կ՛ըլլայ, որ ձկնորսական եղէգով ու կարթով ձկնորսութեան փոխարէն` ուռկանով ընես լուրերուդ որսը, այդպիսով, մէկի փոխարէն, բազմաթիւ «ձուկեր» կը բռնես, թելադրեց բարեկամս` զիս հրաւիրելով բարձրանալ իր երեւակայական առագաստանաւը: Ինչո՞ւ ոչ, մտածեցի: Բացինք առագաստները եւ լրորսի համար ճամբայ ելանք տեղակատուական ծովերուն մէջ, ունեցանք առատ որս` մեծ ու պզտիկ, նաւուն սառցատուփերը լեցուցինք լրաձուկերով, մաս մըն ալ...

 ԼԻԶԱ ԲԱՆՃԱՐՃԵԱՆ-ԹԵԼՎԻԶԵԱՆ Կիրակի առաւօտ մըն է. աչքերս կը բանամ, արտասովոր հանդարտութիւն մը կը տիրէ չորս կողմը: Կազդուրուած զգալով` կ՛ելլեմ անկողինէս: Տնեցիները տակաւին քնացած են: Ակնարկով մը կը նկատեմ, որ արեւուն ոսկեզօծ շողերը ամպերու շղարշին ետեւէն` խպնոտութեամբ մերթ ընդ մերթ կ՛երեւին: Կիրակիի մը հաճոյալի պատկերացումով համակուած` սուրճս կը խմեմ: Գրասեղանիս վրայ զետեղած եմ հայերէն եւ անգլերէն գիրքերու ընտրանի մը, որ մէկ...

ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Անթիլիասի տպարանէն, 2024-ին լոյս տեսաւ հոգելոյս Զարեհ արքեպիսկոպոս Ազնաւորեանի «Պատասխան հաւատացեալի հարցումներուն» գիրքը, բաղկացած` 272 էջերէ: Կենսագրական բաժինին մէջ կ՛ըսուի, որ Զարեհ արքեպիսկոպոս հայ եկեղեցւոյ ընտրելագոյն հոգեւորականներէն է` իր բարութեամբ, խոնարհութեամբ, համեստութեամբ, համբերութեամբ, եկեղեցանուէր կեանքով եւ ծառայասիրութեամբ: Ան հայ եկեղեցւոյ եւ յատկապէս Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսութեան դարաւոր Սուրբ Աթոռին համար եղաւ օրինակելի, անմոռաց եւ պարծանք...