Պաղեստինեան Համաս շարժումի քաղաքական գրասենեակի ղեկավար Իսմայիլ Հանիէն եւ անոր թիկնապահներէն մէկը մահացան, երբ Թեհրանի մէջ անոնց նստավայրը հրթիռային յարձակումի ենթարկուեցաւ:
Հանիէ մէկ օր առաջ Իրանի մայրաքաղաքին մէջ մասնակցած էր Իրանի նորընտիր նախագահ Մասուտ Փեզեշքիանի երդման արարողութեան:
Համաս յարձակումը որակեց «դաւաճանական» եւ յայտարարեց, որ ատոր պատճառը «սիոնական նենգ յարձակումն է»: Պաղեստինեան շարժումը յայտարարեց, որ Հանիէի պաշտօնական յուղարկաւորութիւնը այսօր տեղի պիտի ունենայ Թեհրանի մէջ, իսկ թաղումը ուրբաթ օր` Տոհայի մէջ:
Իրանի գերագոյն հոգեւոր պետ այաթոլլա Ալի Խամենէի յայտնեց. «Համաս շարժումի քաղաքական գրասենեակի նախագահ Իսմայիլ Հանիէի արեան վրէժը լուծելը մեր պարտաւորութիւնն է, որովհետեւ ահաբեկումը մեր հողերուն վրայ տեղի ունեցաւ»:
«Սիոնական ոճրագործ ու ահաբեկչական գոյացութիւնը այս յարձակումով ինքն իր վրայ բերաւ խստագոյն պատիժը», յայտարարեց Խամենէի:
Իրանի նախագահ Մեսուտ Փեզեշքիան յայտարարեց. «Իրան պիտի պաշտպանէ իր հողերուն անվտանգութիւնն ու իր պատիւը եւ ահաբեկիչ ներխուժողները պիտի մղէ իրենց երկչոտ արարքին համար զղջալու»:
ՄԱԿ-ի մօտ Իրանի ներկայացուցչութիւնը յայտարարեց. «Համաս շարժումի քաղաքական գրասենեակի ղեկավար Իսմայիլ Հանիէի ահաբեկման հակադարձութիւնը աւելի խիստ յատուկ գործողութիւններու ճամբով պիտի ըլլայ` ահաբեկումի ոգիին մէջ զղջում յառաջացնելու համար»:
Իրանի արտաքին գործոց նախարարութիւնը իր կարգին յայտնեց. «Սիոնական բռնագրաւողներու ճիրաններէն փրկելու համար պայքարող ժիհատականի արիւնը երբեք ի զուր պիտի չըլլայ»:
Իսրայէլի կառավարութեան բանբերը յայտնեց. «Իրան պիտի կրէ իր արարքներէն յառաջացող որեւէ մագլցումի հետեւանքները, եւ մեր կարելին պիտի ընենք մեր հիւսիսային սահմաններուն վրայ անվտանգութեան վերականգնման համար»:
«Իսմայիլ Հանիէի ահաբեկումը պիտի չմեկնաբանենք» ըսաւ ան:
Իսրայէլի պետական պատկերասփիւռի կայանին համաձայն, «Իսմայիլ Հանիէ սպաննուեցաւ Իրանէն դուրս եղող երկրէ մը եւ ոչ թէ իրանեան օդային տարածքէն արձակուած հրթիռով»:
Իրանեան աղբիւր մը իր կարգին «Մայատին» արբանեակային պատկերասփիւռի կայանին յայտնեց, որ Հանիէ Թեհրանի մէջ սպաննուած է «երկրէ երկիր եւ ոչ թէ Իրանի ներսէն արձակուած հրթիռով»:
Միջազգային Արձագանգներ
Քաթարի վարչապետ, արտաքին գործոց նախարար շէյխ Մոհամետ պըն Ապտելռահման, մեկնաբանելով Հանիէի սպանութիւնը, յայտնեց. «Ահաբեկումներն ու մագլցումը կը յառաջացնեն հարցում մը` բանակցութիւնները ինչպէ՞ս կը վարուին, երբ բանակցող կողմերէն մէկը կը սպաննուի»:
«Շրջանային ու միջազգային խաղաղութիւնը կարիք ունին լուրջ գործընկերներու եւ մագլցումի ու ժողովուրդներու կեանքերու թերագնահատման դէմ միջազգային կեցուածքի», ըսաւ Համասի եւ Իսրայէլի միջեւ բանակցութիւններուն մէջ միջնորդ շէյխ Ապտելռահման:
Թուրքիոյ նախագահ Ռեճեփ Թայիփ Էրտողան յայտնեց. «Հանիէի ահաբեկման նպատակը պաղեստինցի ժողովուրդի կամքը կոտրելն է, սակայն սիոնական բարբարոսութիւնը իր նպատակները պիտի չիրագործէ»:
Էրտողան նշեց, որ ահաբեկման նպատակը «Պաղեստինեան դատը, Կազայի «փառապանծ դիմադրութիւնն ու մեր պաղեստինցի եղբայրներուն արդար պայքարը ականահարելն է»:
Թուրքիոյ արտաքին գործոց նախարարութիւնը յայտնեց. «Թեհրանի մէջ պատահածը ցածոգի ահաբեկման գործողութիւն է, որուն նպատակը Կազայի մէջ պատերազմի ծիրը շրջանային մակարդակի բարձրացնելն է»:
«Ահաբեկման գործողութիւնը ցոյց կու տայ, որ Նեթանիահուի կառավարութիւնը խաղաղութեան իրագործման նպատակ չունի», նշեց նախարարութիւնը:
Միացեալ Նահանգներու արտաքին գործոց նախարար Էնթընի Պլինքըն յայտնեց. «Իսմայիլ Հանիէի սպանութեան հարցը բան մըն էր, որմէ նախապէս տեղեակ չէինք եւ որուն չմասնակցեցանք»: Ան ընդգծեց, որ շատ կարեւոր է ազատ արձակել գերիները եւ Կազայի մէջ զինադադար հաստատել` աւելցնելով, որ լարուածութիւնները հանդարտեցնելու լաւագոյն ուղին կրակոցը դադրեցնելն է:
Ռուսիոյ արտաքին գործոց նախարարութիւնը յայտնեց, որ «Հանիէի սպանութիւնը բացարձակապէս անընդունելի քաղաքական ահաբեկում է»` աւելցնելով. «Գործողութիւնը լարուածութեան մէջ յաւելեալ մագլցումի պիտի յանգեցնէ»:
«Հանիէի ահաբեկման պատասխանատուները գիտէին շրջանին վրայ այդ արարքին վտանգաւոր հետեւանքները», նշեց Ռուսիոյ արտաքին գործոց նախարարութիւնը:
«Բոլոր կողմերուն կոչ կ՛ուղղենք` Հանիէի սպանութենէն ետք ինքնազսպումի եւ ետ կանգնելու որդեգրելէ քայլեր, որոնք կրնան Միջին Արեւելքի մէջ լայնածաւալ զինեալ տագնապի ծագման առաջնորդել», ըսաւ նախարարութիւնը:
Չինաստանի արտաքին գործոց նախարարութիւնը յայտարարեց. «Կ՛ընդդիմանանք եւ բուռն կերպով կը դատապարտենք Համաս շարժումի քաղաքական գրասենեակի նախագահ Իսմայիլ Հանիէի ահաբեկման գործողութիւնը, որ կրնայ շրջանին մէջ յաւելեալ անկայունութեան յանգեցնել»:
«Պէտք է ամէնէն մօտ ժամանակին դադրեցնել կրակոցը` յաւելեալ մագլցումէն ու ճակատումէն խուսափելու համար», նշեց նախարարութիւնը` աւելցնելով. «Չինաստանը միշտ շրջանային տարակարծութիւններու բանակցութիւններու եւ երկխօսութեան միջոցով լուծումը կ՛որդեգրէ»:
Եգիպտոսի արտաքին գործոց նախարարութիւնը յայտնեց. «Կը դատապարտենք անցնող երկու օրերու ընթացքին իսրայէլեան մագլցումի վտանգաւոր քաղաքականութիւնը: Կը կարծենք, որ այս վտանգաւոր մագլցումը կ՛ահազանգէ յառաջացնելու վտանգը շրջանին մէջ ճակատումին, որ ապահովական ծանր հետեւանքներու կը յանգեցնէ»:
«Շրջանային այս մագլցումը, Կազայի մէջ զինադադարի բանակցութիւններուն մէջ յառաջընթաց չարձանագրելու հետ միասին կացութեան բարդութիւնը կ՛աւելցնէ», ըսաւ նախարարութիւնը:
«Կը զգուշացնենք ահաբեկման քաղաքականութեան, այլ պետութիւններու գերիշխանութիւնը ոտնահարելուն եւ շրջանին մէջ տագնապը բորբոքեցնելու հետեւանքներէն», յայտնեց Եգիպտոսի արտաքին գործոց նախարարութիւնը` աւելցնելով. «Շրջանային մագլցումը հանդարտեցման իսրայէլեան քաղաքական կամքի բացակայութիւնը ցոյց կու տայ»:
Սուրիոյ արտաքին գործոց նախարարութիւնը յայտարարեց. «Սիոնական գոյացութիւնը նոր ոճիր մը գործեց Թեհրանի մէջ գործելով ահաբեկչական յարձակումը, որ յանգեցուց Համաս շարժումի քաղաքական գրասենեակի նախագահի նահատակման»:
«Սուրիան կը դատապարտէ սիոնական այս նենգ յարձակումը եւ Իրանի Իսլամական Հանրապետութեան գերիշխանութեան այս ոտնահարումը», ըսաւ Դամասկոս:
Յորդանանի արտաքին գործոց նախարարութիւնը նշեց. «Խստագոյն ձեւով կը դատապարտենք Հանիէի ահաբեկումը»: «Այն, ինչ որ տեղի ունեցաւ, մագլցողական ոճիր է, որ շրջանին մէջ յաւելեալ լարուածութեան եւ քաոսի պիտի առաջնորդէ», յայտնեց նախարարութիւնը:
Իրաքի արտաքին գործոց նախարարութիւնը բուռն կերպով դատապարտեց Հանիէի ահաբեկումը եւ նշեց. «Հանիէի ահաբեկումը թշնամական արարք է, միջազգային օրէնքներու բացայայտ խախտում եւ շրջանի անվտանգութեան ու կայունութեան սպառնալիք»:
Օմանի արտաքին գործոց նախարարութիւնը յայտնեց. «Իսմայիլ Հանիէի ահաբեկումը ցաւալի է եւ զայն պէտք է դատապարտել. անիկա միայն յաւելեալ անկայունութեան պիտի առաջնորդէ»:
«Հանիէի ահաբեկումը միայն յաւելեալ տագնապի պիտի յանգեցնէ, եւ խաղաղութեան դատին վտանգաւոր յետընթաց է», ըսաւ նախարարութիւնը:
Մալեզիոյ վարչապետ Անուար Իպրահիմ յայտարարեց. «Իսմայիլ Հանիէի ահաբեկումը ամէնէն ստոր սպանութեան ոճիրն է, որուն նպատակը Կազայի մէջ ցեղասպանութիւնը դադրեցնելու բանակցութիւնները քանդելն է»:
Փաքիստանի արտաքին գործոց նախարարութիւնը յայտնեց. «Բուռն կերպով կը դատապարտենք Իսմայիլ Հանիէի ահաբեկումը, ինչպէս նաեւ կը դատապարտենք ահաբեկչութիւնը իր բոլոր ձեւերով ու երեւոյթներով, ներառեալ արդարադատութենէն դուրս ու սահմաններէն անդին սպանութեան գործողութիւնները` անկախ անոնց դրդապատճառներէն»:
«Մեծապէս ցնցուած ենք այս անպատասխանատու արարքի թայմինկէն, որ կը զուգադիպի Իրանի նախագահի երդման արարողութեան», նշեց փաքիստանեան նախարարութիւնը` աւելցնելով. «Մեծ մտահոգութեամբ կը դիտենք շրջանին մէջ իսրայէլեան հետզհետէ աճող արկածախնդրութիւնը»:
«Իսրայէլի վերջին արարքները իրապէս վերիվայրումի մէջ եղող շրջանին մէջ վտանգաւոր մագլցում է եւ կ՛ականահարէ խաղաղութեան համար թափուող ջանքերը», ըսաւ նախարարութիւնը:
Հըզպալլան յայտնեց. «Հանիէն դիմադրութեան մեծ ղեկավարներէն է, որոնք քաջութեամբ կանգնեցան ամերիկեան եւ սիոնական բռնագրաւումի տիրակալութեան ծրագիրին դէմ»:
«Հանիէի նահատակութիւնը Դիմադրութեան բոլոր բեմերուն վրայ դիմադրողները աւելի վճռական ու յամառ պիտի դարձնէ` շարունակելու ժիհատի ուղին», նշեց կուսակցութիւնը:
Եմէնի մէջ հուսիները յայտնեցին, որ Հանիէի սպանութիւնը ահաբեկչական ոճիր է եւ միջազգային օրէնքի բացայայտ խախտում: «Իսրայէլի հետ դիմակայութեան շրջադարձային փուլի մէջ ղեկավար Հանիէի ահաբեկումը մեծ կորուստ է իսլամ ժողովուրդին համար»:
Թալեպան շարժումը նշեց. «Հանիէի նահատակութիւնը իսլամ ժողովուրդին համար մեծ կորուստ է»` աւելցնելով. «Սիոնական վարչակարգի ոճիրներու շարունակութիւնը շրջանը աւելի անկայուն պիտի դարձնէ»:
