Գետ-Գիտութեան. «Ինչպէ՞ս Կ՛աշխատի Մանրալիքային Փուռը» Եւ Ուրիշ Բաներ

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ

Մանրալիքային փուռը (microwave oven) կ՛աշխատի ելեկտրամագնիսական ալիքներ յառաջացնելով, որոնք կը կոչուին մանրալիքներ: Այս մանրալիքները կ՛արտադրուին մագնեթրոն կոչուող բաղադրիչի միջոցով: Ստորեւ կը ներկայացնենք մանրալիքային փուռի բաղադրիչները.

1.- Մագնեթրոն (Magnetron)– Մագնեթրոնը մանրալիքային փուռի սիրտն է: Այդ օդատութեան խողովակ մըն է, որ ելեկտրական ներուժը կը փոխակերպէ բարձր յաճախականութեամբ (high frequency) ելեկտրամագնիսական ալիքներու, մասնաւորաբար` մանրալիքներու:

2.- Կառավարման վահանակ (Control Panel)– Կառավարման վահանակի միջոցով կրնաք սահմանել ջեռուցման ժամանակը, զօրութեան մակարդակը եւ այլ կարգաւորումներ: Այս մէկը սովորաբար կը բաղկանայ ստեղնաշարէ կամ կոճակներէ եւ թուային պաստառէ:

3.- Ելեկտրական ուժի մատակարարում (Power supply) – Ելեկտրամատակարարումը կ՛ապահովէ անհրաժեշտ ելեկտրական ուժը` մանրալիքային փուռը գործարկելու համար: Ան բարձր վոլթաժ կը հաղորդէ մագնեթրոնին` մանրալիքները ստեղծելու համար:

4.- Ալիքատար (Waive guide)– Մագնեթրոնը կ՛արտադրէ մանրալիքներ, որոնք այնուհետեւ կ՛անցնին ալիքատարի միջոցով: Ալիքատարը մետաղեայ խողովակ կամ միջանցք մըն է, որ կ՛ուղղորդէ մանրալիքները դէպի խոհարարական խոռոչ:

5.- Խոհարարական խոռոչ (Cooking cavity)– Խոհարարական խոռոչը մանրալիքային փուռի ներքին տարածութիւնն է, ուր կը տեղադրէք ձեր տաքցնելիք կերակուրը: Այդ մէկը սովորաբար պատրաստուած է մետաղէ եւ նախատեսուած է մանրալիքները հաւասարաչափ արտացոլացնելու եւ բաշխելու համար:

6.- Խառնիչ (Stirrer) – Հաւասարաչափ ջեռուցում ապահովելու համար շատ մը մանրալիքային փուռեր ունին խառնիչներ` օդափոխիչի նմանող սարք մը կամ մետաղեայ պնակ մը, որ ճաշ պատրաստելու խոռոչին մէջ կը շրջի եւ կ՛օգնէ մանրալիքները համաչափ բաշխելու:

7.- Շրջող պնակ (Turntable) – Որոշ մանրալիքային փուռեր ունին շրջող պնակներ` խոհարարութեան խոռոչի գետինը: Այս մէկը կ՛օգնէ ապահովելու հաւասարաչափ ջեռուցում` կերակուրը եփած ժամանակ պնակը դարձնելով:

8.- Կղպանքի համակարգ (Interlock system) – Ապահովական նկատառումներէ մեկնած` մանրալիքային փուռերը ունին կղպանքի համակարգ մը, որ կը կանխէ մագնեթրոնը աշխատելէ, երբ փուռին դուռը բացուի: Ան սովորաբար բաղկացած կ՛ըլլայ անջատիչներէ (switches), որոնք կ՛աշխատին, երբ դուռը փակ ըլլայ:

Երբ դուք աշխատցնէք մանրալիքային փուռը, կառավարման վահանակը ազդանշան կ՛ուղարկէ ելեկտրական ուժի մատակարարման աղբիւրին: Վերջինս ելեկտրական ներուժ կը մատակարարէ մագնեթրոնին: Այնուհետեւ մագնեթրոնը կը յառաջացնէ մանրալիքներ, որոնք ալիքատարի միջոցով կ՛ուղղուին խոհարարական խոռոչ: Այս մանրալիքները կը փոխազդուին սնունդի մէջ առկայ ջուրի մասնիկներուն, ճարպերուն եւ ածխաջուրերուն հետ` ստիպելով անոնց արագ թրթռալ: Այս մասնիկային թրթռացումը կը յառաջացնէ ջերմութիւն, որ կ՛եփէ կամ կը տաքցնէ սնունդը:

Շրջող պնակը եւ խառնիչը մանրալիքները կը հասցնեն ուտելիքի բոլոր մասերուն` համաչափ տաքցնելով զանոնք: Իսկ կղպանքի համակարգով մանրալիքներու փուռը կը դառնայ ապահով օգտագործման համար` կանխելով մանրալիքներու արտանետումը, փուռին դուռը բացուելու պարագային:

Մանրալիքային փուռի արդիւնաւէտ օգտագործումը կրնայ խնայել ժամանակ, ներուժ եւ օգնել ձեզի` ստանալու լաւագոյն արդիւնքները: Ահա քանի մը քայլեր եւ խորհուրդներ` մանրալիքային փուռէ առաւելագոյնս օգտուելու համար.

1.- Ընտրեցէք մանրալիքի փուռի համար անվտանգ ամաններ–  Միշտ օգտագործեցէք մանրալիքային փուռի համար անվտանգ սպասք, օրինակ` ապակի կամ խեցեգործական (ceramic) աման: Խուսափեցէք մետաղեայ կամ մետաղեայ եզրագիծերով ամաններ օգտագործելէ, որովհետեւ անոնք կրնան կայծեր կամ հրդեհներ յառաջացնել:

2.- Ծածկել սնունդը անհրաժեշտութեան պարագային– Սնունդը մանրալիքային փուռին մէջ ծածկել ապահով կափարիչով կամ թաղանթով: Այս մէկը կրնայ օգնել խոնաւութիւնը պահպանելու եւ ջերմութիւնը խտացնելու:

3.- Հաւասարաչափ դասաւորել կերակուրը– Եթէ ձեր փուռը շրջող պնակ չունի, կերակուրը հաւասարապէս դասաւորեցէք եւ ժամանակ առ ժամանակ խառնեցէք զայն եփելու ընթացքին` համաչափ տաքցնելու համար:

4.- Օգտագործեցէք զօրութեան մակարդակները– Այս փուռերը սովորաբար ունին զօրութեան քանի մը մակարդակ: Զօրութեան ցած մակարդակները յարմար են նուրբ մթերքները հալեցնելու կամ եփելու համար, մինչդեռ աւելի բարձր մակարդակները աւելի արագ կը տաքցնեն կամ կ՛եփեն:

5.- Ուտելիքը միատեսակ չափերու բաժնել.- Սնունդը միատարր կտորներու կտրելը կ՛ապահովէ համաչափ եփում:

6.- Խոնաւութիւն աւելցուցէք չոր մթերքներուն.- Չոր մթերքները տաքցուցած ժամանակ, օրինակ` հացը կամ փիցցան, գաւաթ մը ջուր դրէք փուռին մէջ, որպէսզի անոնք չկարծրանան կամ չչորնան:

7.- Հալեցման խորհուրդներ.- Երբ ձեր կերակուրը սառած է, օգտագործեցէք մանրալիքային փուռի հալեցման կարգաւորումը կամ աւելի ցած զօրութեան մակարդակ:

8.- Խուսափեցէք չափազանց եփելէ.- Մանրալիքային փուռերը արագ կը տաքցնեն ուտելիքը, ուստի անհրաժեշտ է խուսափիլ չափազանց եփելէ: Սկսեցէք պատրաստման աւելի կարճ ժամանակէ, եւ անհրաժեշտութեան պարագային կրնաք աստիճանաբար աւելի ժամանակ աւելցնել:

9.- Հետեւեցէք խոհարարութեան հրահանգներուն.- Որոշ սննդամթերքներ կրնան պահանջել մանրալիքային փուռի յատուկ զօրութիւն:

10.- Մաքուր պահեցէք ներքնամասը.- Պարբերաբար մաքրեցէք փուռին ներքնամասը` կանխելու համար սնունդի մնացորդներու պատճառով փուռի կարողականութեան նուազումը:

Հետեւելով այս քայլերուն եւ խորհուրդներուն` կրնաք արդիւնաւէտօրէն օգտագործել ձեր մանրալիքային փուռը:

Մանրալիքային փուռերը դարձած են խոհանոցի հիմնական սարքերէն մէկը: Այդ մէկը ունի քանի մը առաւելութիւններ, ինչպէս նաեւ` որոշ թերութիւններ: Մանրալիքային փուռերու առաւելութիւններէն են

1.- Արագութիւն.- Մանրալիքային փուռերը աներեւակայելի կերպով արագ ձեւ մըն են կերակուր պատրաստելու կամ տաքցնելու համար: Անոնք կրնան զգալիօրէն կրճատել պատրաստման ժամանակը` համեմատած սովորական մեթոտներու հետ, ինչպիսիք են կազային փուռերը:

2.- Արդիւնաւէտութիւն.- Մանրալիքային փուռերը կ՛օգտագործեն ելեկտրամագնիսական ալիքներ` ուղղակիօրէն տաքցնելով կերակուրը: Այս մէկը խոհարարութեան գործընթացը ներուժի իմաստով կը դարձնէ արդիւնաւէտ: Անոնք կը տաքցնեն միայն սնունդը, ոչ թէ` շրջակայ օդը, ի տարբերութիւն աւանդական փուռերու:

3.- Հաւասարաչափ ջեռուցում.- Ժամանակակից մանրալիքային փուռերը ունին շրջող պնակներ կամ խառնիչներ, որոնք կ՛օգնեն մանրալիքներու հաւասարաչափ բաշխման` ապահովելով սնունդի միատեսակ տաքացում:

4.- Բազմակողմանիութիւն.- Մանրալիքային փուռերը կրնան կատարել խոհարարական տարբեր առաջադրանքներ, ինչպիսիք են` հալեցնելը, տաքցնելը, բանջարեղէն եփելը եւ բթբթիկ (pop corn) պատրաստելը:

5.- Դիւրաւ օգտագործելի– Մանրալիքային փուռերը սովորաբար կ՛աշխատին պարզ` մատչելի կառավարման վահանակներով եւ նախապէս կարգաւորուած պատրաստման ընտրանքներով: Այս մէկը զանոնք յարմար կը դարձնէ բոլոր տարիքի մարդոց համար:

6.- Կը պահպանէ սննդանիւթերը– սննդամթերքը մանրալիքային փուռին մէջ աւելի կարճ տեւողութեամբ մնալով եւ աւելի ցած ջերմաստիճանի ենթարկուելով, կը պահպանէ իր սննդանիւթերը` համեմատած աւանդական պատրաստման մեթոտներու, որոնք կրնան պատճառել սննդանիւթերու կորուստ` բարձր ջերմութեան երկարատեւ ազդեցութեան պատճառով:

Սակայն մանրալիքային այս փուռերը թերութիւններ ալ ունին: Ահա անոնցմէ քանի մը հատը.-

1.- Անհաւասար տաքացում.– Հակառակ շրջող պնակներու կամ հարիչի առկայութեան` մանրալիքային փուռերը միշտ չէ, որ կրնան կերակուրը հաւասարապէս տաքցնել, որուն պատճառով որոշ մասեր շատ կ՛եփին, իսկ միւսները կը մնան թերի:

2.- Հիւսուածք եւ համ.- Որոշ մթերքներ մանրալիքային փուռին մէջ պատրաստած ժամանակ կրնան այնքան խրթխրթան կամ կարմրած չըլլալ. բան մը, որ կրնայ ազդել անոր հիւսուածքին (texture) եւ համին վրայ:

3.- Սահմանափակ ընտրանքներ.- Թէեւ մանրալիքային փուռերը կրնան կատարել եփման հիմնական կարգ մը առաջադրանքներ, անոնք սակայն կրնան յարմար չըլլալ բարդ բաղադրատոմսերու պարագային:

4.- Ապահովութեան հետ կապուած մտահոգութիւններ.- Կան որոշ մտահոգութիւններ` առողջական հաւանական վտանգներու վերաբերեալ: Այդ մտահոգութիւններէն են որոշ տեսակի կերպընկալէ պնակները, որոնք կ՛օգտագործուին ուտելիքի ջեռուցման համար:

5.- Չափի սահմանափակումներ.- Մանրալիքային փուռին մէջ  խոհարարական խոռոչի չափը կրնայ սահմանափակել ճաշի քանակն ու տեսակը:

6.- Կարգ մը համերու եւ հոտերու բացակայութիւն.- Ի տարբերութիւն ճաշ պատրաստելու աւանդական ձեւերու, ինչպիսին է տապակելը, մանրալիքային փուռը կրնայ որոշակի ճաշատեսակներու համի կամ բոյրի նոյն խորութիւնը չապահովել:

Քիչ չեն մանրալիքային փուռի անցեալին եւ անոր կիրարկումներուն հետ կապուած պատմութիւններն ու իրականութիւնները: Ահա քանի մը զուարճալի փաստ` անոր հետ կապուած.

1.- Պատահական գիւտ.– Մանրալիքի փուռի միտքը պատահաբար յայտնագործուած է Raytheon-ի ճարտարագէտ Փերսի Սփենսըրի կողմէ, 1945 թուականին: Բ. Համաշխարհային պատերազմի ժամանակ ռատարային արհեստագիտութեամբ աշխատած ժամանակ ան նկատած է, որ իր գրպանը գտնուող տուրմը հալած է մանրալիքային ճառագայթման պատճառով:

2.- Բթբթիկի յառաջատարներ.- Մանրալիքային փուռերու առաջին յայտնի կիրարկութիւններէն մէկը բթբթիկ (pop corn) պատրաստելն էր: 1970-ականներու վերջը այս մէկը գտաւ լայն տարածում ` սինեմայի երեկոներն ա՛լ աւելի հաճելի դարձնելով:

3.- «Մանրալիքի փուռի համար ապահով» ըլլալու խորհրդանիշ.- Ստորեւ ներկայացուած խորհրդանիշները կը նշեն, որ նշեալ արտադրանքը անվտանգ է մանրալիքային փուռի մէջ օգտագործելու համար: Սա առաջին անգամ ներկայացուած է 1980-ականներու վերջաւորութեան:

4.- Մանրալիքային փուռերն ու փենիսիլինը.– Սկզբնական փուռերը այնքան զօրաւոր էին, որ կրնային ոչնչացնել որոշ հակակենսայիններ, անոնց կարգին` փենիսիլինը: Այդ պատճառով հիւանդանոցները ի սկզբանէ կը խուսափէին իրենց խոհանոցներուն մէջ մանրալիքային փուռեր օգտագործելէ:

5.- Մանրալիքային հաղորդակցութիւն.- Մանրալիքային արհեստագիտութիւնը չի սահմանափակուիր միայն ճաշ պատրաստելով: Սոյն ալիքները լայնօրէն կ’օգտագործուին հաղորդակցութեան նպատակներով, ինչպէս` արբանեակային փոխանցումը, բջիջային ցանցերը եւ անլար (wireless) համացանցի կապերը:

6.- Հաղորդակցական կապի լոյսի արագութիւն.- Հաղորդակցութեան համար օգտագործուող մանրալիքները լոյսի արագութեամբ կը շարժին, մօտաւորապէս 299.792 քիլոմեթր` մէկ երկվայրկեանուան մէջ:

7.- Մանրալիքային աստղագիտութիւն.- Մանրալիքային փուռերը կարեւոր նշանակութիւն ունին աստղագիտութեան ոլորտին մէջ: Գիտնականները մանրալիքային աստղադիտակներ կ՛օգտագործեն տիեզերական յետնամասային մանրալիքային ճառագայթումը ուսումնասիրելու համար, որ հնարաւորութիւն կու տայ տիեզերքի սկզբնական շրջանի պայմաններու մասին պատկերացում կազմելու:

8.- Սկաւառակներու մանրալիքներու ենթարկումը– Սկաւառակները կամ DVD-ները կրնան զուարճալի լոյսի ցուցադրութիւն մը ներկայացնել` մանրալիքները արտացոլացնող սկաւառակի մետաղական շերտերուն շնորհիւ: Այնուամենայնիւ, ասիկա կրնայ վնասել ձեր փուռը եւ պէտք չէ փորձել զայն:

9.- Օճառի մանրալիքներու ենթարկումը.- Եթէ փղոսկրի օճառի (Ivory soap) կտոր մը ենթարկէք մանրալիքներու, ապա կը ստանաք փրփուրի աշտարակ մը: Այդ մէկը կը պատահի, որովհետեւ մանրալիքային ճառագայթումը կը գրգռէ օճառի մէջ գտնուող ջուրի մասնիկները` յառաջացնելով շոգի եւ ընդարձակելով օճառը:

10.- Ոչ իոնացնող ճառագայթում (Non-ionizing radiation).- Մանրալիքները կ՛օգտագործեն ոչ իոնացնող ճառագայթում: Սա կը նշանակէ, որ անոնք չունին բաւարար ներուժ` նիւթերու հիւլէական կառուցուածքը փոխելու: