Միջազգային

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ 29 սեպտեմբեր 1982-ի առաւօտեան կանուխ ժամերէն ողբերգական, բժշկական առեղծուածը սկսաւ կոկորդի ցաւէ եւ հարբուխէ մը: Նոյն այդ ժամանակ էր, երբ Շիքակոյի արուարձաններէն` Էլք Կրով գիւղին մէջ, 12-ամեայ Մերի Քելերմանը իր մօրն ու հօրը պատմեց իր զգացած ախտանիշներուն մասին: Ծնողները իրենց զաւկին տուին extra-strength Tylenol-ի պարկուճ մը (capsule), որ,- առանց իրենց իմանալուն, լեցուած էր խիստ թունաւոր կալիումի խաժիդով (potassium...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ AirMed&Rescue-ը լուսարձակի տակ կ՛առնէ բժշկական օդային անօդաչու թռչող սարքերու (ԱԹՍ)առաքման ծառայութիւնը, Zipline International-ի աշխատանքը, եւ թէ ինչպէ՛ս ներկայիս կը գտնուի Սահարային Ափրիկէի առողջապահութեան համակարգի առաջնագիծի վրայ: Ծառայութիւններու համառօտ ակնարկ Զիփլայնը ներկայիս կ՛օգտագործէ անօդաչու սարքեր` արեան պաշարներ հասցնելու համար Ռուանտայի եւ Ղանայի հիւանդանոցներուն: Ընկերութիւնը հիմնուած է 2014 թուականին` համահիմնադիրներ Քելըր Ռինաուտոյի (ընկերութեան գործադիր տնօրէն) եւ Քինըն Ուայրոպեքի (արտադրանքի ու...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Քարիւղը եւ շրջակայ միջավայրը. Պիթումը (bitumen) եւ հիւսիսային անտառները Միշտ չէ, որ հում քարիւղը պէտք է արդիւնահանուի խորունկ հորատման միջոցով: Քարիւղը, եթէ գետնի տակ չհանդիպի քարքարոտ եւ անթափանց խոչընդոտներու, կրնայ թափանցել մինչեւ մակերես եւ պղպջակել գետնէն վեր: Պիթումը քարիւղի տեսակ մըն է, ունի սեւ գոյն, կ՛ըլլայ չափազանց կպչուն եւ երբեմն կը բարձրանայ Երկրի մակերես: Իր բնական վիճակին մէջ...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Քարիւղի ամբարներ Քարիւղը կը գտնուի ստորգետնեայ բաժիններու մէջ, որոնք կը կոչուին ամբարներ: Ընդերքի մէջ ճնշումը չափազանց բարձր է: Ուստի քարիւղը դանդաղօրէն դուրս կու գայ դէպի մակերես, ուր ճնշումը աւելի ցած է: Այս շարժումը կը կատարուի բարձրէն դէպի ցած ճնշում` մինչեւ քարիւղը հանդիպի ժայռի շերտի մը, որ անթափանց է: Այնուհետեւ քարիւղը կը հաւաքուի ամբարներու մէջ, որոնք կրնան Երկրի մակերեւոյթէն...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Միլիոնաւոր տարիներ առաջ լօռերն (algae) ու բոյսերը կ՛ապրէին ծովերու մակերեսին: Մեռնելէ եւ ծովուն յատակը սուզուելէ ետք օրկանական անոնց նիւթը խառնուած է այլ նստոյցներու (sediments) հետ եւ թաղուած` այնտեղ: Միլիոնաւոր տարիներու ընթացքին բարձր ճնշման եւ ջերմաստիճանի պայմաններու մէջ այս օրկանիզմներու մնացորդները վերածուեցան այսօրուան շատերուն ծանօթ բրածոյ վառելանիւթին (fossil fuel): Ածուխը, բնական կազը եւ քարիւղը հանածոյ վառելանիւթեր են, որոնք ձեւաւորուած...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Բանալիները իւրահատուկ եւ յաճախ թերագնահատուած նշանակութիւն ունին մեր առօրեայ կեանքին մէջ: Անոնք այն համեստ, բայց կարեւոր գործիքներն են, որոնք կ՛ապահովեն մուտք, ապահովութիւն եւ վերահսկողութիւն մեզի համար ամէնէն կարեւոր տարածքներուն եւ սեփականութիւններուն նկատմամբ: Մեր տուներու, մեքենաներու եւ աշխատատեղերու բանալիներէն մինչեւ թուային բանալիներ, որոնք կը պաշտպանեն մեր զգայուն տեղեկատուութիւնը այլաշխարհի մէջ, այս փոքր, յաճախ աննկատ առարկաները առանցքային դեր խաղացած են...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Մարդկային գործունէութեան պատճառով յառաջացած թափօնները բազմաթիւ վտանգներ կը ներկայացնեն մեր շրջակայ միջավայրին, առողջութեան եւ բարեկեցութեան: Թափօններէն ոչ պատշաճ ձերբազատումը եւ անոնց սխալ կառավարումը կրնայ յանգեցնել զգալի հետեւանքներու: Բան մը, որ հրամայական կը դարձնէ թափօնները նուազեցնելու միջոցներու ձեռնարկելը: Այս յօդուածով կը ներկայացնենք թափօններու հետ կապուած վտանգները եւ կ՛ընդգծենք, թէ ինչո՛ւ թափօններու կրճատումն ու վերահսկումը ո՛չ միայն ընտրութիւն է, այլ...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Բարձրախօսը` թուացեալ պարզ, բայց խորապէս ազդեցիկ սարքը, առանցքային դեր խաղցած է մարդկային հաղորդակցութեան, ժամանցի, զուարճանքի եւ արհեստագիտութեան ընթացքի ձեւաւորման մէջ: Իր խոնարհ ծագումէն մինչեւ իր բարդ ժամանակակից ձեւերը, բարձրախօսը ենթարկուած է հետաքրքրաշարժ եղափոխութեան, որ յեղափոխութիւն կատարած է ձայն «որսալու» եւ փոխանցելու գործին մէջ: Այս յօդուածը կը խորանայ բարձրախօսի պատմութեան, անոր աշխատանքի սկզբունքի եւ անոր հետ կապուած հետաքրքրական ու...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Էնիկմա մեքենան հաղորդագրութիւններ ծածկագրող սարք մըն է, որ կ՛օգտագործուէր Բ. Համաշխարհային պատերազմի ժամանակ գաղտնի հաղորդակցութիւններ գրելու համար: Զայն հնարած է գերմանացի ճարտարագէտ Արթիւր Շերպիոս 20-րդ դարու սկիզբը, եւ այդ մէկը մեծապէս օգտագործուած է գերմանական ուժերու, յատկապէս ռազմածովային (Kriegsmarine), բանակի (Heer) եւ օդային ուժերու (Luftwaffe) կողմէ: Որոշ ժամանակ այս գաղտնագրերը կը թուէին, թէ անկոտրում էին, սակայն Պլեչլի Փարքի մէջ...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Մանրալիքային փուռը (microwave oven) կ՛աշխատի ելեկտրամագնիսական ալիքներ յառաջացնելով, որոնք կը կոչուին մանրալիքներ: Այս մանրալիքները կ՛արտադրուին մագնեթրոն կոչուող բաղադրիչի միջոցով: Ստորեւ կը ներկայացնենք մանրալիքային փուռի բաղադրիչները. 1.- Մագնեթրոն (Magnetron)- Մագնեթրոնը մանրալիքային փուռի սիրտն է: Այդ օդատութեան խողովակ մըն է, որ ելեկտրական ներուժը կը փոխակերպէ բարձր յաճախականութեամբ (high frequency) ելեկտրամագնիսական ալիքներու, մասնաւորաբար` մանրալիքներու: 2.- Կառավարման վահանակ (Control Panel)- Կառավարման վահանակի...