ՊԱՐՈՅՐ Ծ. ՎՐԴ. ՇԷՐՆԷԶԵԱՆ
Տեսուչ դպրեվանուց
Դպրեվանեան կեանքը տեսուչի դիտանկիւնէն դիտելը բոլորովին տարբեր եւ իւրայատուկ պատկեր կը պարզէ: Դիտանկիւն մը, ուրկէ դպրեվանեան կեանքը կը պարզուի աւելի ընդարձակ եւ խորունկ պատկերի մը ընդմէջէն: Մտածեցի այդ «պատշգամէն» երեւցող համայնապատկերէն քանի մը երեւոյթ առանձնացնել եւ զանոնք բաժնել ընթերցողներու հետ:
Տարուէ տարի աւարտականներ դուրս կու գան դպրեվանքի ծառայութեան դարպասէն: Որքա՜ն հետաքրքրական է այս մէկը, երբ կ՛անդրադառնաս, որ իւրաքանչիւր աւարտող աշակերտի «ոդիսական»-ին ծանօթ ես: Այլ խօսքով, գիտես, թէ տարիներ առաջ անոնք ինչպիսի՛ աշակերտներ էին, ինչպիսի չարաճճիութիւններու տէր, ինչպիսի գանգատներ բերած են իրենց մասին տեսչարան` իրենց հսկիչին կամ ուսուցիչին կողմէ, եւ ահա հիմա արդէն երիտասարդ, վկայականը իրենց ձեռքին` պիտի լծուին եկեղեցւոյ եւ ազգի ծառայութեան վեհ առաքելութեան: Քանի՜ անգամ անոնք պատճառ դարձած են, որ ուսուցիչները ափսոսանք արտայայտեն իրենց մասին, եւ ահա այսօր նոյն ուսուցիչները դրուատիքով եւ մեծ յոյսերով կը նային անոնց: Աւելի՛ն. անոնք նաեւ` իբրեւ յոյս, կ՛երթան ժողովուրդի կեանքը ծաղկեցնելու: Քանի՜ անգամ յանդիմանութիւն տալու կացութեան մէջ դրած են քեզ, նեղուած են քեզմէ, եւ սակայն այսօր այդ յանդիմանութիւնը` իբրեւ գոհարեղէն եւ յիշատակ, իրենց հետ կ՛ուզեն տանիլ:
Շրջանաւարտներէն անկախ` միւս աշակերտները, որոնք դպրեվանքի վերամուտին ի՜նչ խանդավառութեամբ իրենց տուներէն եկած են, տարուան ընթացքին անհամբեր կը դառնան արձակուրդի երթալու: Քանի՜ անգամ ուզած են ձգել ամէն բան եւ տուն երթալ: Սակայն հիմա, երբ հասած է պահը արձակուրդի երթալու, չեն ուզեր բաժնուիլ իրենց ընկերներէն եւ դպրեվանքի կեանքէն: Վերջին «ցտեսութիւն»-ը կ՛ըսեն իրենց աւարտական մեծ եղբայրներուն, մինչ նոյն ակնթարթին արդէն իսկ իրենց աւարտելու երազը կը հիւսեն: Այդ երազը հեռու կը թուի իրենցմէ, սակայն չեն գիտեր, որ այդ «հեռուն» կարճ տեւողութեան մը համազօր է յաճախ:
Իբրեւ տեսուչ` կը տեսնես կրթական ճանապարհորդութեան մը աւարտը, իսկ միւս կողմէ` խոստմնալից սկիզբ մը: Այնպէս` ինչպէս կեանքի մէջ, ամէն վայրկեան թէ՛ ծնունդ եւ թէ՛ մահ տեղի կ՛ունենայ, ահա նոյն սկիզբն ու աւարտը իրարու կը հանդիպին մեր աչքերուն առջեւ: Կը յուսաս ու կ՛աղօթես, որ ամէն մարդ ապահով եւ անփորձանք իր կեանքը շարունակէ կերտել: Կը մաղթես, որ անոնք եկեղեցւոյ եւ ազգի պատմութեան մէջ գրիչներ ըլլան, որոնք իրենց գործով կը գրեն բազմաթիւ պատմութիւններ: Կը մաղթես, որ անոնք դպրեվանքի սէրը` իբրեւ ուժականութեան աղբիւր եւ ներշնչարան, իրենց հետ տանին ամէն տեղ: Կը ցանկաս, որ հպարտանան, որ «վերստին ծնած են» դպրեվանքի սուրբ արգանդին մէջ եւ կերտուած են իբրեւ եկեղեցւոյ եւ ազգի նուիրեալներ: Ես ալ, իմ կարգիս, այս մաղթանքներն ու աղօթքները ծալած ծրարի մը պէս սրտիս անկիւնը կը դնեմ, որպէսզի օր մը անիկա բացուի ու մարմին առնէ եւ բոլորիս յոյս ներշնչէ: Եւ այս բոլորը` միայն մեր սիրելի ծնողքին` Մայր Եկեղեցիին եւ անգին ժողովուրդին փառքին համար:
Սկիզբն ու աւարտը կեանքի գեղեցկագոյն պահերը կրնան ըլլալ, բայց անոնց միջեւ ճանապարհը տեսլական, համբերութիւն, աշխատանք եւ նուիրում կ՛ենթադրէ: Պէտք է վստահիլ այդ ժամանակամիջոցի բարի ընթացքին` հաւատալով, որ Աստուած իր խորհրդաւոր ձեւով, ուսուցիչ-հսկիչ-տեսուչի ճամբով կը գործէ, որպէսզի իւրաքանչիւր աշակերտ` իբրեւ ապագայ մարդուժ, ազգին ընծայ դառնայ: Պէտք է հաւատալ մեր պատանիներուն եւ երիտասարդներուն: Ամէն մարդ արժանի է այդ յոյսին, որովհետեւ, վստահաբար, Աստուած իւրաքանչիւրս կանչած է նպատակի մը համար… Այդ նպատակն է, որ կեանք ու իմաստ կու տայ թէ՛ քեզի եւ թէ՛ մանաւանդ շրջապատիդ:
Մինչեւ այն ատեն որ դպրեվանքը` իբրեւ կենսաղբիւր, կը կանգնի Կիլիկիոյ կաթողիկոսութեան սրտին մէջ, աւարտողներու ու նոր արձանագրուող սաներու քանակը թող չնուազի…
