Շարունակուող շրջափակումը անկիւնադարձային փոփոխութիւնների է ենթարկել Արցախում բնակուող իւրաքանչիւր անհատի առօրեայ կեանքը: Այդ փոփոխութիւնները անհատական դաշտից առաւել նկատելի են Արցախի քաղաքական, տնտեսական, անվտանգային եւ կենսապահպանման համակարգերում: Բնական է, որ լուծելի խնդիրների առաջին շարքում պարէնի, առաջին անհրաժեշտութեան ապրանքների սակաւութեան վերացման կամ հաւասարաչափ բաշխման համակարգի ստեղծումն է:
Պէտք է անկեղծօրէն նշել, որ այդ ասպարէզում շտաբը կատարել է արդիւնաւէտ աշխատանք, եւ այսօրուայ դրութեամբ այդ խնդիրը կարելի է լուծուած համարել: Թւում է, թէ կենցաղային հարցերի լուծումը կարող է բաւարար լինել աւելիին դիմակայելու համար, եւ խնդիրները կարելի է փարատուած համարել: Սակայն իրականութիւնն այլ է: Նման պայմաններում քաղաքական ճիշդ մօտեցումների կիրառումը հնարաւորութիւն կը տայ արդիւնաւէտ լուծումներ գտնելու եւ լաւագոյն տարբերակներ ի յայտ բերելու:
Քաղաքական կողմնորոշումների եւ հաշուարկների դրական ազդեցութիւնը համատարած է եւ շօշափելի կը լինի իւրաքանչիւր ոլորտում` թէ՛ արտաքին յարաբերութիւնների եւ թէ՛ ներքին կառավարման համակարգերում:
Քաղաքական ուժերի ներքին համերաշխութիւնը, համախմբուածութիւնը, մէկ թիրախի ուղղութեամբ գործունէութեան կենտրոնացումը էական ազդեցութիւն ունեն ներքին կառավարման եւ արտաքին քաղաքական նախաձեռնութիւնների արդիւնաւէտութիւնը ապահովելու համար: Միւս կողմից ճգնաժամային պայմաններում անհրաժեշտ վերադասաւորումները պատճառ կը դառնան, որ նուազեցուի հնարաւոր լարուածութեան օջախների առկայութիւնը:
Ելնելով վերը նշուած իրողութիւններից` Արցախի քաղաքական դաշտում այժմէական են մնում մի շարք նախաձեռնութիւնների եւ միջոցների կիրառումը:
Այդ լուծումներից առաջինը դեռեւս պատերազմից անմիջապէս յետոյ բոլորի մօտ առաջացած մայր օրէնքի Սահմանադրութեան փոփոխութեան հարցն է: Սահմանադրութեան բարեփոխումների միջոցով առիթը կը լինի մէկ անգամ եւս ամբողջացնել 30 տարիների ընթացքում պետականաշինութեան գործընթացում գրանցուած յաջողութիւնները եւ այն համապատասխանեցնել օրուայ պահանջներին:
Շրջափակման հետեւանքներից մէկը նաեւ Արցախի քաղաքական մեկուսացումն է, դա եւս Ազրպէյճանի նպատակներից մէկն է, որի միջոցով փորձում է բարոյահոգեբանական ճնշման ենթարկել Արցախի ազգաբնակչութեանը: Ներկայ դրութեամբ Ազրպէյճանին դա չի յաջողւում լիարժէք իրականացնել, քանի որ սփիւռքի զանազան օջախներում առկայ են աշխուժութիւն եւ լոպպիստական աշխատանքներ: Սակայն այդ բոլորը չի կարելի բաւարար համարել: Անհրաժեշտ է Արցախի արտաքին գործերի նախարարութեան կից ձեւաւորել աշխատանքային խումբ` արտաքին քաղաքական նախաձեռնութիւնների մշակման եւ տեղեկատուական, քարոզչական աշխատանքները համակարգելու համար:
Եւ վերջապէս, այս իրավիճակին համահունչ պետական կառավարման համակարգի ձեւաւորման անհրաժեշտութիւնն օրախնդիր է: Ներկայ դրութեամբ աշխատող արտակարգ կառավարման շտաբը կարողանում է ինչ-որ չափով լուծել կենցաղային, առօրեայ հարցեր, սակայն, ինչպէս ասուեց, այլ մակարդակի քաղաքական հարցերի լուծումը եւս անժամանցելի է: Իսկ այդ քաղաքական մարմինը պէտք է ի մի բերուի քաղաքական համախմբութեամբ եւ օրէնքի թելադրանքով:
