ԱՐՄԻՆԷ ՄԻՆԱՍԵԱՆ
Հոկտեմբեր 3-ին Նիւ Եորքի Ս. Լուսաւորիչ մայր եկեղեցում տեղի ունեցաւ հոգեհանգստեան արարողութիւն` նուիրուած նորոգ նահատակ, ազգային հերոս Գէորգ Հաճեանի: Մեսրոպ քհնյ. Լագիսեանը լայնօրէն անդրադարձաւ նրա գործունէութեան. «Ինծի համար Գէորգը հերոս էր իր նահատակութիւնէն առաջ ալ, հերոս էր իր հայրենասիրութեամբ, հերոս էր իր երգերով եւ ելոյթներով: Ան հոկտեմբեր 6-ին առաւել եւս հերոսացաւ իր նահատակութեամբ: Գէորգին համար Հայաստանը, Արցախը, հայրենի հողն ու ջուրը ուրիշ իմաստ ու նշանակութիւն ունէին: Դիւրութեամբ կրնար հաստատուիլ եւրոպական եւ ամերիկեան երկիր մը, եւ ես գիտեմ` աշխատանքի հրաւէրներ ալ ունէր, բայց ընտրեց Հայաստանը, հայկականը եւ Պռօշեան գիւղը, որ նմանութիւն ունէր ծննդավայր Այնճարին: Առիթով մը ինծի ըսաւ. «Մեծ պատիւ է բանակին եւ խրամատին մէջ գտնուող զինուորներուն հետ ըլլալն ու անոնց համար երգելը»: Հիմա կը մտածեմ, որ չբաւարարուեցաւ միայն անոնց համար երգելով, այլ իր մասնակցութեամբ, զէնքը ձեռքին զոհեց ամէնէն թանկագինը` իր կեանքը:
Վերոյիշեալ եկեղեցւոյ հոգաբարձութեան կողմից մօտ տասը տարիներ տօնական օրերին Հաճեանը հրաւիրուեց` մասնակցելու եկեղեցւոյ ժամերգութեանը, եւ կարծես թէ ներկայ հաւատացեալների հոգիները ժպտացին Աստծոյ ողորմութիւնը ստանալով:
2015-ին կազմուեց Նիւ Եորքի Համազգայինի «Ծիրանի» մանկապատանեկան երգչախումբը` ՀՅԴ «Արմէն Գարօ» կոմիտէի, Ս. Լուսաւորիչ մայր եկեղեցւոյ եւ Նիւ Եորքի Համազգայինի մասնաճիւղի միացեալ ջանքերով: «Ծիրան»-ի մանկապատանեկան երգչախումբը մեծ խանդավառութիւն ստեղծեց համայնքիս մէջ, մասնաւորապէս` մեր նորահաս մանուկների հոգիներում: Մանուկները երգի միջոցով առիթն ունեցան գիտակցելու ու առաւել եւս սովորելու դարեր քայլած հայ մշակոյթի պահպանումը` ազգիս գոյատեւման պայքարի խնդրում, վեր պահելով հայի կամքն ու անառիկ հոգին: Երգչախումբը ելոյթներ ունեցաւ տեղիս Ուտսայտի Հայ կեդրոնի «Մելքոն Փափազեան» եւ Սուրբ Լուսաւորիչ մայր եկեղեցւոյ «Փաշալեան» սրահի մէջ, նաեւ` Նիւ Ճըրզիում:
Առաջին իսկ հանդիպումիս զգացի Գէորգ Հաճեանի բազմազան, անընկճելի ձիրքերը, սէրը` հանդէպ հայրենիքի, ընտանիքին, ընկերներին ու իր մօտիկներին: Հրաշալի երգիչ էր, խմբավար, ուսուցիչ, հասարակական գործիչ, նկարիչ, հայ երգի հոգին յաւերժացնողը ապագայ ժամանակների գրկում:
Ծնուել էր 11 յունիս 1971-ին, Լիբանանի հայաւան Այնճարում, մուսալեռցի ընտանիքի մէջ: 1974-ին նախակրթութիւնն ստացել է Յառաջ-Գալուստ Կիւլպէնկեան վարժարանի մէջ: Բարձրագոյն կրթութիւնը ստացել է Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Զարեհեան դպրեվանքի մէջ եւ, որպէս աւագ սարկաւագ, մուտք է գործել աշխարհիկ կեանք` հանդիպելով իր ապագայ կնոջը` Ֆրիտային: Եղել է դպրապետ` Պէյրութի Սուրբ Վարդանանց եւ Նիւ Եորքի Ս. Լուսաւորիչ առաքելական մայր եկեղեցում, ուր տօնական օրերին հրաւիրուել է բազում անգամներ: Քուէյթ եղած ժամանակ խմբագրել է տեղի «Ազդարար» շաբաթաթերթը, ունեցել է համակարգչի մասնագիտութիւն եւ հինգ տարի աշխատել «Ալ-Շալ» (AL Shal) ընկերութեան մէջ: Հետեւել է Հայ սեւ գօտիների միութեան (ABBA) մարզումներին` հասնելով սեւ գօտի: Դասաւանդել է հայագիտական դասանիւթեր` Այնճարի Յառաջ-Գալուստ Կիւլպէկնեան վարժարանում, ուր իր կազմած երգչախումբը արժանացել է «Բարսեղ Կանաչեան» մետալին` գրաւելով առաջին տեղը հայկական 15 դպրոցների երգչախմբերի մրցոյթին: 2005-ին ընտանիքին հետ տեղափոխուել է Հայաստան, ընդունուել է Կոմիտասի անուան պետական երաժշտանոց` խմբավարական բաժին, փրոֆ. Իվան Վարդանեանի մօտ, միաժամանակ մեներգեցողութեան վարպետութեան դասերի, օփերային համաշխարհային մենակատար Բարսեղ Թումանեանի մօտ:
Ինչպէս ասացինք, բազմաթիւ են նրա ինքնաբուխ ձիրքերն ու համերգների շարքերը: Հանդէս է եկել Հայաստանի, Արցախի, Միացեալ Նահանգների, Քանատայի եւ Լիբանանի տարբեր շրջանների մէջ, նաեւ` Սլովենիայի, Պրազիլի, Կիպրոսի, Վիեննայի, Պուլկարիոյ, Ֆրանսայի, Գերմանիոյ, Իտալիոյ, Եգիպտոսի, Սուրիոյ, Պարսկաստանի, Քուէյթի եւ Աւստրալիոյ մէջ: Արժանացել է տասնեակից աւելի պատուոգրերի, գնահատագրերի, վկայագրերի, հաւաստագրերի, շնորհակալագրերի, օրհնութեան գրերի եւ յուշամետալների` պաշտպանութեան նախարարութիւնից, Կիլիկիոյ կաթողիկոսութիւնից եւ թեմակալ առաջնորդներից: Արժանացել է «Բարսեղ Կանաչեան» մետալին, վաստակաւոր ուսուցիչի գնահատանքին` Քուէյթի դպրոցի տնօրէնութեան կողմից: Մինչեւ մահը լոյս է ընծայել հինգ ձայնասկաւառակներ: Անձնապէս շատ մօտ եմ եղել Գէորգ Հաճեանի ընտանիքին, Հայաստան յաճախ հանդիպումներ էինք ունենում թէ՛ իրենց բնակարանում եւ թէ՛ օփերայի շրջակայքում: Նաեւ ինքը` Գէորգը եւ կինը միաժամանակ եղել են Նիւ Եորքի իմ բնակարանում, երբ «Ծիրանի» երգչախմբի փորձերն էին կատարւում:
Իսկ երբ 2019-ին դարձեալ Երեւան էի, մեր սովորական հանդիպումների պահին իրեն ներկայացրի «ԵՐԱԶ ՏԵՍԱՅ» ձայնագրուած բանաստեղծութիւնս, որն ինձ անակնկալի էր բերել յայտնի արժանթինահայ յօրինող Ալմուխեանը. տեղւոյն վրայ անմիջապէս յայտնեց, որ սիրայօժար երգելու է: Եւ այդպէս, Գոհար Շագոյեանի օգնութեամբ, երգը երգուեց Կոմիտասի անուան երաժշտանոցում, դաշնամուրի վրայ` յայտնի Սվետլանա Նաւասարդեան, եւ այդպիսով գոյացաւ մի գեղեցիկ ձայնապնակ, որը կարծես թէ Գ. Հաճեանի վերջին երգը եղաւ:
Գէորգ Հաճեանը զինուորագրուած չէր, բայց իր հայրենասիրական զգացումները եւ Արցախի ազատագրումը թոյլ չտուեցին նրան անտարբեր մնալու. զէնքը ձեռքին գնաց պատերազմի դաշտ` օգտակար լինելու հայ ազատամարտիկներին, որպէսզի իր երգերով ու հայրենասիրական խօսքերով առաւել քաջալերի նրանց դէպի յաղթանակ… յաղթանա՛կ… Աւա՜ղ 2020թ. հոկտեմբեր 6-ին այդպէս վաղաժամ հեռացաւ մեզանից թշնամու անարդար ու անխիղճ կրակոցներով: Ամենայն փառք ու պատիւ նրա անմոռաց յիշատակին եւ բոլոր ա՛յն ազատամարտիկներին, որոնք իրենց ամենաթանկագին կեանքը զոհեցին հայրենի հողի ազատագրման համար:
Նիւ Եորք
