Արցախի իրաւունքներէն հրաժարիլը հաւասարազօր է նոր դաւաճանութեան: Այս մասին Ազգային ժողովի յայտարարութիւններու ժամուն ըսաւ ՀՅԴ Հայաստանի Գերագոյն մարմինի ներկայացուցիչ, Հայաստանի Ազգային ժողովի փոխնախագահ Իշխան Սաղաթէլեան:
Յայտարարութիւնը ամբողջութեամբ` ստորեւ.
«Սիրելի՛ հայրենակիցներ
Անցած շաբաթ լրացաւ Արցախի Հանրապետութեան 30-րդ յոբելեանը:
Արցախի Հանրապետութիւնը` թէկուզ վիրաւոր, թէկուզ խոցուած ու տարածքի մեծագոյն մասը կորցրած, բայց գոյութիւն ունի, եւ, չնայած Ազրպէյճանի պնդումներին եւ ցանկութեանը, ղարաբաղեան հիմնախնդիրը լուծուած չէ: Հիմնախնդրի լուծումը չեն ազդարարել ո՛չ բանակցային գործընթացն առաջնորդելու բացառիկ մանդատն ունեցող ԵԱՀԿ Մինսքի խմբի համանախագահող պետութիւնները, ո՛չ էլ որեւէ միջազգային կազմակերպութիւն:
Եւ ահա այս պայմաններում քննարկւում է Հայաստանի ապաշրջափակման, Հայաստանի եւ Ազրպէյճանի միջեւ սահմանազտումի եւ սահմանագծումի, ինչպէս նաեւ խաղաղութեան եւ բարի դրացիական յարաբերութիւններ հաստատելու մասին համաձայնագրեր ստորագրելու հարցը:
Դատելով Հայաստանի իշխանութիւնների վարած քաղաքականութիւնից, դիրքորոշումներից եւ իրենց գործունէութեան փաստացի արդիւնքներից` կարելի է եզրակացնել, որ այս ճանապարհով գնալու դէպքում մենք ունենալու ենք նոր կորուստներ` ապաշրջափակման փոխարէն ունենալու ենք աւելի խոր շրջափակում, սահմանազտումի եւ սահմանագծումի արդիւնքում ունենալու ենք տարածքային նոր կորուստներ, իսկ տարածաշրջանում խաղաղութիւն հաստատելու պարզունակ մտադրութեամբ վերջնականապէս կորցնելու ենք Արցախը:
Ազրպէյճանի եւ Թուրքիայի նպատակը պարզ է եւ յստակ. նրանք փորձում են պատերազմով ձեռք բերած առաւելութիւնները ամրագրել տէ ժիւրէ` այդպիսով հարցականի տակ դնելով հայ ժողովրդի` իր հայրենիքում ապրելու, զարգանալու, իր ինքնութիւնը պահելու եւ, առհասարակ, պետականութիւն ունենալու հարցը:
Նման պայմաններում, երբ Ազրպէյճանը եւ Թուրքիան փորձում են մեզ պարտադրել իրենց օրակարգը, երբ ակնյայտ յարձակողապաշտութիւն են իրականացնում Հայաստանի տարածքային ամբողջականութեան դէմ, անհանդուրժելի եւ անընդունելի է Հայաստանի իշխանութիւնների վարքագիծը: Այսքանից յետոյ գործող իշխանութիւնը յայտարարում է Թուրքիայից դրական ազդակների մասին, Սիւնիքի հայկական տարածքները դաւադիր կերպով կոչում է ազրպէյճանական անուանումներով` տուրք տալով Պաքուի բռնապետի շնական պահանջներին:
Փաստօրէն, թուրք-ազրպէյճանական ծաւալապաշտական քայլերի ու գործողութիւնների իշխանական ընկալումն այդպիսին էր:
Մեր ժողովրդի իրաւունքների պաշտպանութեան փոխարէն կառավարութեան ղեկավարը զբաղուած է տարածաշրջանում խաղաղութիւն հաստատելու` ինքնահռչակ եւ իրականութիւնից կտրուած խաբկանքներով:
Սիրելի՛ հայրենակիցներ, մենք դէմ չենք խաղաղութեանը, խաղաղութեան ձգտումը մեր գլխաւոր նպատակներից մէկն է, բայց տարածաշրջանային խաղաղութեան հաստատումը ենթադրում է երկկողմանի կամք ու ցանկութիւն, ինչն ազրպէյճանական կողմում ի սպառ բացակայում է: Խաղաղութիւնը պէտք է նուաճուի, հակառակ դէպքում թշնամու կողմից նուիրուած խաղաղութիւնը նոր կորուստների, նոր հայրենազրկման, նոր դժբախտութիւնների բացայայտ թակարդ է:
Ստեղծուած իրավիճակում յապաղումը, Արցախի իրաւունքներից, արդար պայքարից հրաժարումը հաւասարազօր է նոր դաւաճանութեան:
Հայաստանի Հանրապետութեան իշխանութիւնը պարտաւոր է օր առաջ յստակ եւ առանց աճպարարութեան յայտարարել Հայաստանի Հանրապետութեան պաշտօնական դիրքորոշումը ղարաբաղեան հիմնախնդրի վերաբերեալ, ի հարկէ, եթէ այլ թաքնուած նպատակներ չունի.
– Արցախի նկատմամբ ազրպէյճանական վերջին նախայարձակումը միջազգային հանրութեան կողմից պէտք է որակուի որպէս յարձակողապաշտութիւն` այդ եզրոյթի ամբողջ իրաւաքաղաքական գնահատմամբ,
– արցախահայութեան ինքնորոշման իրաւունքի իրացման փաստի ճանաչումն այլընտրանք չունի,
– Ազրպէյճանում գտնուող բոլոր գերիների անյապաղ վերադարձը, Հայաստանի տարածքում գտնուող ազրպէյճանական զօրքերի դուրս բերումը, պատերազմում միջազգային ահաբեկչական միաւորումների մասնակցութեան վերաբերեալ միջազգային իրաւաքաղաքական գործընթացի մեկնարկումը, Արցախի հոգեւոր-մշակութային հարուստ ժառանգութեան պաշտպանութիւնը պէտք է միջազգայնանան` դառնալով Հայաստանի արտաքին քաղաքականութեան հիմնական ուղղութիւն եւ միջազգային քննարկման առարկայ:
ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբի համանախագահների շրջանակում բանակցային գործընթացի վերականգնումը կենսական անհրաժեշտութիւն է: Այս շրջանակում Ազրպէյճանի հետ ուղիղ երկխօսութեան հերթական անհեռանկար փորձերը կարող են հարուածել բանակցային գործընթացի մեկնարկին` միջնորդ համանախագահութեան շրջանակում:
Սիրելի՛ հայրենակիցներ, Արցախի ճակատագիրը կանխորոշուած չէ, Արցախի ճակատագիրը կախուած չէ (ինչպէս փորձում են ձեզ համոզել) միայն գերտէրութիւնների կամքից կամ էլ մէկ պաշտօնեայի քմահաճոյքից, Արցախի եւ, ընդհանրապէս, հայ ժողովրդի ճակատագիրը մեր ձեռքերում է: Բոլորը թող իմանան` Արցախը մեր ժառանգութիւնն է, մեր անվտանգութիւնը, մեր անկախութիւնը, մեր ապրելու եւ ապրեցնելու բնական իրաւունքը, Արցախը մեր հողն ու ջուրն է, արիւնը, մեր ինքնութիւնը:
Շուշին, Հատրութը եւ Արցախի Հանրապետութեան Սահմանադրութեամբ ամրագրուած միւս շրջանները միմիայն ժամանակաւորապէս են բռնազաւթուած թշնամու կողմից»:
