Հայրենի Կեանք

Պատրաստեց՝ ՄԱՐԻՆԱ ՀԱՄԱՄՃԵԱՆ

Պարոյր Սեւակի Տուն-Թանգարանի Անձնակազմը Հետաքրքրական Ձեռնարկներով Նշեց Անոր Ծննդեան 96-Ամեակը

Ականաւոր բանաստեղծ, գրող, գրականագէտ Պարոյր Սեւակ, որուն ստեղծագործած անթիւ ու անհամար գործերը գերած են ու կը գերեն տարբեր սերունդներ, յունուար 24-ին պիտի դառնար 96 տարեկան: Նոյն օրը, Պարոյր Սեւակի տուն-թանգարանի անձնակազմին աւանդութեան համաձայն, նշուեցաւ գրողին ծննդեան տօնը` կազմակերպելով տարբեր ձեռնարկներ:

Պարոյր Սեւակի տուն-թանգարանի տնօրէն Սեւակ Ղազարեան տեղեկացուց, որ ծաղիկներ տեղադրած են բանաստեղծին շիրիմին, այնուհետեւ  Զանգակատուն համայնքի միջնակարգ դպրոցի աշակերտները եւ «Ռոտոնդա» մանկապատանեկան ներառական թատերախումբը հանդէս եկած են ելոյթներով եւ թատերական ներկայացումով:

«Շատ կարեւոր է յատկապէս «Սիրունիկ, սիրունիկ» եւ «Ձեր ծանօթները» վերնագիրներով բացառիկ գիրքի շնորհահանդէսը, որուն մէջ ամփոփած են Յովհաննէս Թումանեանի եւ Պարոյր Սեւակի մանկական ստեղծագործութիւնները: Գիրքը ունի երկու շապիկ. մէկ կողմէ կը սկսի թումանեանական հատուածը, միւսէն` սեւակեանը: Հաւանաբար Սեւակի մանկական բանաստեղծութիւններուն մասին քիչերը կը յիշեն, այս իսկ պատճառով ներառած ենք զանոնք գիրքին մէջ», նշած է Ս. Ղազարեան:

Անդրադառնալով տուն-թանգարանի գործունէութեան` Սեւակ Ղազարեան շեշտած է, թէ ընդամէնը մէկ տարի է, որ ստանձնած է տնօրէնի պարտականութիւնները եւ այդ ընթացքին իրականացուցած է որոշ փոփոխութիւններ:

«2019 թուականին կտրուկ աւելցած է մեր թանգարանը այցելողներուն թիւը: Ընդհանուր առմամբ, թանգարանը ունեցած է 14 հազար 85 այցելու: Այս աննախադէպ ցուցանիշ է թանգարանին գրեթէ 40-ամեայ գործունէութեան տարիներուն ընթացքին: Երեւանի կեդրոնին մէջ անգամ կան թանգարաններ, որոնք այս ցուցանիշը չունին: Կը կարծեմ, թէ այցելուներուն քանակին աճը պայմանաւորուած է նաեւ անով, որ աշխուժացուցած ենք նաեւ համացանցի մեր ընկերային հարթակները եւ ամբողջացուցած ենք տուն-թանգարանի մատուցած ծառայութիւններուն փաթեթը», հաղորդած է տուն-թանգարանի տնօրէնը:

Սեւակ Ղազարեան նշած է, որ կը փափաքի տուն-թանգարանին մէջ եւ  անոր տարածքին ստեղծել այնպիսի միջավայր, որ մարդիկ կարենան այնտեղ այցելել ամբողջ ընտանիքով եւ կարենան լիարժէք օր մը անցընել:

Սեւակ Ղազարեան աւելցուցած է, որ թանգարանը այժմ ջեռուցման համակարգ ունի եւ արդէն իսկ սկսած է գործելու: Ան յիշեցուցած է, որ անցեալ տարի այցելուներուն համար իր դռները բացած է նաեւ Պ. Սեւակի հայրական հարիւրամեայ տունը, որ կը գտնուի գիւղին կեդրոնը: Այս այն տունն է, ուր ծնած եւ մեծցած է Պարոյր Սեւակ:

Յիշեցնենք, որ Պարոյր Սեւակ ծնած է 24 յունուար 1924-ին, Արարատի Չանախչի` ներկայիս Զանգակատուն գիւղը: Սեւակ կեղծանունը առաջարկած է անոր Ռուբէն Զարեանը` ի յիշատակ եղեռնի զոհ Ռուբէն Սեւակի: Գրել ու կարդալ սկսած է հինգ տարեկանէն եւ նոյն տարիքին ալ յաճախած է դպրոց: Առաջին անգամ բանաստեղծութիւն գրել փորձած է տասնմէկ տարեկանին, այնուհետեւ ընդունուած է Երեւանի պետական համալսարանի բանասիրական բաժանմունքի հայերէնի բաժինը: Որոշ ժամանակ անց «Սովետական Գրականութիւն» ամսագիրին մէջ տպագրուած են Սեւակի երեք բանաստեղծութիւնները` Պարոյր Սեւակ ստորագրութեամբ: Սեւակ ստեղծագործելու զուգահեռ` աշխատած է Հայաստանի Գիտութիւններու ազգային ակադեմիայի  Մ. Աբեղեանի անուան գրականութեան հիմնարկին մէջ: Եղած է նաեւ  Հայաստանի Գրողներու միութեան վարչութեան քարտուղարը: Սեւակ մահացած է 1971 թուականի յունիս 17-ին, ինքնաշարժի արկածով եւ թաղուած է իր հայրենական գիւղը:

Հայոց Ցեղասպանութեան Թանգարան, Հիմնարկը Պիտի Կազմակերպէ Կիլիկեան Հերոսամարտերուն Նուիրուած Գիտաժողով

23 յունուարին Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան-հիմնարկի տնօրէն Յարութիւն Մարութեան եւ գլխաւոր ֆոնտապահ Գոհար Խանումեան ունեցան մամլոյ ասուլիս մը, որուն ընթացքին անդրադարձան թանգարանի աշխատանքներուն եւ ծրագիրներուն:

Գոհար Խանումեան յայտնեց, որ հիմնարկը 16-17 ապրիլ 2020-ին պիտի կազմակերպէ «Պայքար հայկական Կիլիկիոյ համար. Կիլիկիան եւ կիլիկիահայութիւնը Ա. Աշխարհամարտի աւարտէն ետք (1918-1921)» խորագրով գիտաժողովը, որ նուիրուած է Կիլիկիոյ ինքնապաշտպանական մարտերու 100-ամեակին: Այս առիթով պիտի իրականացուի համապատասխան ցուցահանդէս մը եւս:

«Հերոսամարտերու պատմութեան նուիրուած ցուցահանդէսներ նախապէս իրականացուցած ենք, իսկ այս ցուցադրութեան նպատակն է ներկայացնել Կիլիկիոյ պատումը եւ հերոսամարտերը, թէ ինչպէ՛ս մարդիկ կենաց-մահու կռիւ մղելով` պայքարած են յանուն Կիլիկիոյ», նշած է ան:

Ըստ Խանումեանի, թանգարանային ցուցադրութեան ծիրին մէջ պիտի ներկայացուին բացառիկ ցուցանմուշներ, որոնք կը պատմեն մարդկային ճակատագիրներու մասին: «Ցուցադրութեան մէջ պիտի օգտագործենք նաեւ վերջին տարիներու հաւաքական աշխատանքի իբրեւ արդիւնք ձեռք բերուած նմուշներ, բացիկներ եւ իրեր», ընդգծած է գլխաւոր ֆոնտապահը:

Յարութիւն Մարութեան անդրադարձաւ հիմնարկի գիտական աշխատողներուն թիւը աւելցնելու անհրաժեշտութեան մասին` նշելով, որ միայն 10 գիտական աշխատողներ լծուած են գիտական հետազօտական աշխատանքներու, սակայն թանգարանը կարիքը ունի առնուազն 15 գիտական աշխատողներու:

Խօսելով թանգարան-հիմնարկի ֆինանսաւորման մասին` Յ. Մարութեան ըսաւ, որ մօտաւորապէս տասը տարի հաստատութեան ֆինանսաւորման 40 տոկոսը տրամադրած է «Լոյս» հիմնադրամը, մնացեալը` պետութիւնը, սակայն վերջին տարիներուն պետութիւնը այդ 40 տոկոսը ներառեց պիւտճէին մէջ` մօտաւորապէս 65 միլիոն դրամ գումար: Ըստ անոր, թանգարանը եկամուտ չունի, որովհետեւ մուտքը անվճար է եւ անվճար պիտի մնայ, սակայն 1 օգոստոս 2019-էն սկսեալ այցելուներուն ընկերակցիլը եւ բացատրութիւններ տալը դարձաւ վճարովի: «Այս փոփոխութենէն թանգարանը բնաւ չտուժեց այցելուներուն քանակի իմաստով, բայց եւ այնպէս մեզի համար շօշափելի գումար ստացանք», եզրափակեց Յ. Մարութեան:

«Երեւան-2800» Արծաթէ Յուշադրամը 3-րդ` Միջազգային Մրցումին

Հայաստանի Կեդրոնական դրամատան կողմէ 2018-ին հրապարակուած «Երեւան-2800» արծաթէ յուշադրամը Ռուսիոյ մէջ տեղի ունեցող «Դրամներու համաստեղութիւնը-2019» 13-րդ միջազգային մրցումին գրաւեց երրորդ դիրքը` «Տարուան յուշադրամը» անուանակարգին մէջ: Այս մասին տեղեկացուց Հայաստանի Կեդրոնական դրամատան հասարակութեան հետ կապերու ծառայութիւնը:

«Դրամներու համաստեղութիւնը-2019» մրցումին մասնակցելու դիմում ներկայացուցած են 33 կազմակերպութիւններ` 22 երկիրներէ, ներկայացնելով 2018-ին հրապարակուած առաւել քան 220 յուշադրամներ:

Նշենք, որ յուշադրամները գնահատուեցան միջազգային դատական կազմին քուէարկութեամբ:

Ճանչցուած Է Աշխարհի Ամենագեղեցիկ Թղթադրամը. Հայկական 50 Հազար Դրամանոցը

Միջազգային թղթադրամային միութեան հաղորդումով հայկական 50 հազար դրամանոց թղթադրամը ճանչցուած է աշխարհի ամենագեղեցիկ թղթադրամներէն մէկը:

Թղթադրամի ճակատային հատուածին վրայ պատկերուած է Գրիգոր Լուսաւորիչը եւ հնագոյն ձեռագիրներու պատկերներ: Հակառակ կողմի վրայ Խոր Վիրապն է, Արարատ լեռը եւ Գրիգոր Լուսաւորիչը:

Միջազգային թղթադրամային միութիւնը կը նշէ, որ ամենագեղեցիկ թղթադրամներու ցանկին վրայ յայտնուելու համար թղթադրամը պէտք է գեղարուեստական արժէք ներկայացնէ:

Աշխարհի ամենագեղեցիկ դրամներէն են`

Քանատական 10 տոլարը,
Զուիցերիական 200 ֆրանքը,
Նորվեկիական 500 քրոնը,
Ռուսական 100 ռուբլին,
Սողոմոնեան կղզիներու 40 տոլարանոցը:

Երեւան` Աշխարհի Ամէնէն Սուղ Քաղաքներու Ցուցակին Վրայ

Երեւան, Numbeo-ի կեանքի ցուցանիշի արժէքի վարկանշային ցանկին մէջ յայտնուած է 380-րդ դիրքի վրայ, Պաքուն` 390-րդ, իսկ Թիֆլիսը` 404-րդ: Այսինքն Երեւան աւելի սուղ է տարածաշրջանի միւս երկու քաղաքներէն:

Յայտնենք, որ վարկանշային ցանկին վրայ տեղ գտած է 440 քաղաք: Աշխարհի ամէնէն սուղ քաղաքներու հնգեակին մէջ են զուիցերիական քաղաքները` Ցիւրիխ, Պազել, Լոզան, Ժընեւ եւ Պեռն: Իսկ տասնեակին մէջ են Ստաւանկեր, Օսլօ, Տրոնհայմ (Նորվեկիա), Ռէյքեաւիք (Իսլանտա) եւ Պերկեն (Նորվեկիա):

Գնահատումի համար նկատի կ՛առնուին ապրելու ծախսերը, տան վարձքը, ճաշարաններու գիները. անոնք որոշ ժամանակաշրջանի ընթացիկ ցուցանիշներու նկարագրութիւնն են, եւ կը հրապարակուին պարբերաբար:

Հաղորդենք, որ Numbeo-ն տուեալներու մեծ շտեմարան է` աշխարհի քաղաքներու եւ երկիրներու մասին:

2022-էն Հայաստանի Մէջ Պիտի Գործէ Կերպընկալէ Տոպրակներու Գործածութիւնը Արգիլող Օրէնք

1 յունուար 2022-էն սկսեալ Հայաստանի մէջ պիտի արգիլուի կերպընկալէ տոպրակներու որոշ տեսակներու օգտագործումը: Այս մասին օրէնքի նախագիծը հաստատուեցաւ կառավարութեան կողմէ:

Շրջակայ միջավայրի փոխնախարար Իրինա Ղափլանեան ըսաւ, որ յուլիս 2018-էն սկսած է այդ տոպրակներու օգտագործման հանգրուանային արգիլումը` իրազեկման աշխատանք տանելով կերպընկալէ տոպրակ արտադրողներուն, հանրախանութներուն, ճաշարաններուն եւ հասարակական կազմակերպութիւններուն հետ, որոնք ներգրաւուած են այս ծրագիրին մէջ: Արդարեւ, Հայաստան Հայաստան-Եւրոպական Միութիւն համաձայնագիրով նաեւ պարտաւորութիւն ստանձնած է Հայաստանի մէջ ստեղծել շրջանակային տնտեսութեան սկզբունքները եւ հիմքերը` կարելի եղածին չափ նուազեցնելու աղբի ծաւալները, որոնք այսօր կը կուտակուին Հայաստանի մէջ:

Օրէնքի նախագիծով կը նախատեսուի նաեւ, որ արգելքը ներառէ այն տոպրակները, որոնցմով ապրանք կը տարուի տուն: «Բացառութիւն կը նկատուի կշռափաթեթաւորման պարկերը, որովհետեւ ո՛չ միայն Հայաստանի մէջ, այլեւ եւրոպական երկիրներու մէջ եւս տակաւին այլընտրանք չկայ: Երկրորդ բացառութիւնը երկրորդական հումքէ պատրաստուած տոպրակներն են, որոնք իբրեւ կանոն` նախատեսուած են աղբի համար», նշեց ան:

Մինչեւ օրէնքին ուժի մէջ մտնելը պիտի կատարուի իրազեկման մեծ աշխատանք հանրութեան համար` մարդոց մօտ ձեւաւորելու տոպրակներու բազմակի օգտագործման մշակոյթը, նաեւ թելադրելու, որ անոնք ընտրեն թուղթէ կամ կերպասէ տոպրակները:

23 յունուարին, նախագիծին ընդունման օրը, քաղաքի բոլոր վարչական շրջաններուն մէջ արդէն տեղադրուած են այս մասին ծանուցումներ, կը նախատեսուի նաեւ լայն արշաւի ձեռնարկել ընկերային ցանցերով եւ պատկերասփիւռի կայաններու ճամբով:

Լուսինէ Աւետիսեան նշեց, որ տարեկան դրութեամբ սպառողին պիտի տրուի մօտաւորապէս 4000 թոն կերպընկալէ տոպրակ, որ կը կազմէ ընդհանուր կերպընկալէ արտադրողութիւններուն շուրջ 30 տոկոսը:

Ազգային Գրադարանին Մէջ Գրքափոխանակութեան Անկիւն

Գիրքի, գրականութեան երկրպագուները, գալով Հայաստանի Ազգային գրադարան, այսուհետեւ կրնան օգտուիլ նաեւ Գրքափոխանակութեան անկիւնէն, որուն դարաններուն վրայ դրուած են արժէքաւոր հրատարակութիւններ` հայերէնով եւ օտար լեզուներով գիրքեր, կերպարուեստի վերաբերող գրականութիւն, մատենագիտական եւ այլ հրատարակութիւններ:

Յայտնենք, որ գրքափոխանակութեան անկիւնին բացումը կատարուեցաւ յունուար 21-ին, Հայաստանի Ազգային գրադարանի վարչական մասնաշէնքի առաջին յարկին վրայ:

Գրքափոխանակութեան անկիւնը ներկայացուած գիրքերէն որեւէ մէկը կրնայ յայտնուիլ ընթերցողի գրադարանին մէջ, եթէ անոր փոխարէն ան առաջարկէ այլ գիրք մը, որմէ Ազգային գրադարանին մէջ չկայ եւ կամ մէկ օրինակ կայ:

«Մեր գրադարանին մէջ կը գործէ Գրքափոխանակութեան բաժին, որուն նկուղներուն մէջ  կան տասնեակ հազարաւոր գիրքեր, որոնք կը խոնաւնան: Այդ գիրքերէն շատերը բաժնած ենք մարզային գրադարաններուն: Մեծ մասը փրկելու, շրջանառութեան մէջ դնելու նպատակով որոշեցինք ստեղծել այս անկիւնը: Ընթերցողները կրնան գալ, մեր գրադարանին առաջարկել գիրքեր, որոնք մեզ մօտ քիչ են կամ առհասարակ չկան, եւ այստեղէն ընտրել իրենց գիրքը», նշեց գրադարանի տնօրէն Հրաչեայ Սարիբէկեանը:

Ան շեշտեց, որ Գրքափոխանակութեան անկիւնին մէջ բազմաթիւ հետաքրքրական նախաձեռնութիւններ պիտի իրականացուին. Նոյն անկիւնը պիտի օգտագործուի նաեւ փետրուար 19-ին, Գիրք նուիրելու օրը:

Սարիբէկեան տեղեկացուց, որ գրքափոխանակութեան անկիւնին մէջ կրնան օգտուիլ բոլոր հետաքրքրուողները:

Գրադարանի աշխատակցուհի Լուսինէ Սողոմոնեան, որ այսուհետեւ պիտի աշխատի նաեւ Գրքափոխանակութեան անկիւնը, ըսաւ, թէ գրադարան կ՛այցելեն շատ մարդիկ, որոնց կը հետաքրքրէ Գրքափոխանակութեան անկիւնը: «Վստահ եմ, որ արդիւնաւէտ աշխատանք  կը սպասէ մեզի», նշեց Սողոմոնեան եւ աւելցուց, որ գրքափոխանակութեան նպատակայարմարութիւնը պիտի որոշէ մասնագիտական յանձնախումբը:

«Մշակութային Ժառանգութիւն. Փորձ Եւ Հեռանկարներ Միջազգային Ծիրին Մէջ» Գիտաժողովի Աշխատանքները

 «Մշակութային ժառանգութիւն. փորձ եւ հեռանկարներ միջազգային ծիրին մէջ» խորագիրով միջազգային համաժողովին ընթացքին, յունուար 23-24, հայ եւ օտար փորձագէտներ քննարկեցին մշակութային ժառանգութեան կառավարման եւ խնամքին, ինչպէս նաեւ ոլորտի մասնագէտներու վերապատրաստութեան վերաբերեալ հարցեր:

Գիտաժողովը տեղի ունեցաւ Մատենադարանին մէջ: Անիկա կարելիութիւն ստեղծեց լսելի դարձնելու տարածաշրջանի մասնագէտներուն ձայնը, միտքեր փոխանակելու եւ մշակելու նոր ռազմավարութիւնը` մշակութային արժէքներու արժեւորման, կառավարման եւ պահպանութեան գործին մէջ, որ իր կարգին խթան կը հանդիսանայ երկիրի հասարակական եւ տնտեսական յառաջընթացին համար:

«Գիտաժողովի ծիրին մէջ ծաւալեցան շատ կարեւոր զրոյցներ` միջազգային մշակութային ժառանգութեան մասին, որովհետեւ իւրաքանչիւր մշակութային գանձ համաշխարհային նշանակութիւն ունի եւ մարդկութեան պատմութեան համար չափազանց կարեւոր է: Նախ եւ առաջ ծանօթացանք մասնագէտներու հետ, այնուհետեւ, մշակեցինք յուշարձաններու արժեւորման, ուսումնասիրման վերաբերող քայլեր», լրագրողներու հետ զրոյցի ընթացքին նշած է Հայաստանի կրթութեան, գիտութեան, մշակոյթի եւ մարմնակրթութեան նախարարի տեղակալ Նարինէ Խաչատուրեան:

Անդրադառնալով մշակութային ժառանգութեան կառավարման ոլորտի բացերուն` Խաչատուրեան ընդգծած է, որ հիմնական հարցերը կապուած են օրէնսդրութեան հետ: «Մեր նախարարութիւնը արդէն կը կատարէ որոշ հանգրուանային փոփոխութիւններ: Ի վերջոյ, այդ յօդուածները եւ կէտերը պիտի քննարկուին Հայաստանի Ազգային ժողովին մէջ», շեշտած է նախարարին տեղակալը:

Հայաստանի մէջ Իտալիոյ արտակարգ եւ լիազօր դեսպան Վինչենցօ տել Մոնաքօ, խօսելով գիտաժողովի կարեւորութեան մասին` ընգծած է, որ անիկա համախմբած է հիւրեր` Լիբանանէն, Թուրքիայէն եւ այլ երկիրներէ: «Նիւթը, որուն շուրջ կազմակերպուած է ձեռնարկը, միջազգային շրջագիծի մէջ յաճախ կը հնչէ եւ էական նշանակութիւն ունի», շեշտած է ան:

Նշենք, որ գիտաժողովը իրագործուեցաւ «ՌՕՔԵՄՓ» մշակութային ժառանգութեան կառավարման, պահպանութեան, արժեւորման տարածաշրջանային կեդրոնի նախաձեռնութեամբ, Պոլոնիոյ համալսարանի Մշակութային ժառանգութեան բաժանմունքի, Հայաստանի կրթութեան, գիտութեան, մշակոյթի եւ մարմնակրթութեան նախարարութեան եւ Համագործակցութեան զարգացման իտալական գործակալութեան աջակցութեամբ:

Հայաստան Անկախ Պետութիւններու Հասարակայնութեան Մէջ Ամէնէն Տարածուած Հեղինակային Շրջագայութիւններու Լաւագոյն Հնգեակին Մէջ Է

«Թուր ըսթար» զբօսաշրջութեան ընկերութիւնը պատրաստած է Անկախ պետութիւններու հասարակայնութեան ամէնէն տարածուած ուղղութիւններու եւ երթուղիներու վարկանշային ցանկը` ռուս զբօսաշրջիկներու հեղինակային շրջագայութիւններուն համար:

Երեւանը, Սեւանը եւ Ջերմուկը` Հայաստանի մէջ, Ալմաթին, Ալմաթիի մարզը եւ Պուրապայն ու Աքտաուն` Ղազախստանի մէջ, Մինսկը, Մինսկի մարզը եւ Վիթեպսքը` Պիելոռուսիոյ մէջ, Պաքուն, Շեքին ու Կապալան` Ազրպէյճանի մէջ, Պուխարան ու Սամարղանտը ՈՒզպեքիստանի մէջ ներառուած են ամէնէն աւելի տարածուած ուղղութիւններուն կարգին` Անկախ Պետութիւններու հասարակայնութեան երկիրներուն մէջ` հեղինակային շրջագայութիւններու համար:

Հաղորդենք, որ վարկանիշը կազմուած է հեղինակային շրջագայութիւններու պահանջի եւ հանգիստի առաջարկներու շուկայի վերլուծութեան հիման վրայ: