Հայրենի Կեանք

Պատրաստեց՝ ՄԱՐԻՆԱ ՀԱՄԱՄՃԵԱՆ

Առաջին Անգամն Ըլլալով «Միտքերու Գագաթնաժողով»` Հայաստանի Մէջ

Ամէն տարի Ֆրանսայի Շամոնի քաղաքին մէջ տեղի ունեցող «Միտքերու գագաթնաժողով»-ը (Summit of Minds) այս տարի առաջին անգամն ըլլալով պիտի կազմակերպուի Հայաստանի մէջ:

Armenian Summit of Minds խորագրով գագաթնաժողովը տեղի պիտի ունենայ 7-9 յունիսին, Երեւանի եւ Դիլիջանի մէջ, կը հաղորդէ Հայաստանի նախագահի մամլոյ ծառայութիւնը:

Գագաթնաժողովի գլխաւոր գործընկերն է The Monthly Barometer յայտնի վերլուծական թերթը:

Ժողովը կազմակերպելու համաձայնութիւն գոյացած է սեպտեմբեր 2018-ին, երբ նախագահ Արմէն Սարգսեան` իբրեւ գլխաւոր բանախօս կը մասնակցէր ամէնամեայ «Միտքերու գագաթնաժողով»-ին:

Այս ձեռնարկին պիտի մասնակցին անուանի եւ ազդեցիկ մօտաւորապէս 300 քաղաքական գործիչներ, գիտնականներ, գործարար-ներդրողներ, մեծագոյն ընկերութիւններու եւ լրատուամիջոցներու ղեկավարներ ամբողջ աշխարհէն:

Տեղեկացնենք, որ Հայաստան Շամոնիէն դուրս առաջին երկիրն է, որ պիտի հիւրընկալէ այս ժողովը: Armenian Summit of Minds-ի քննարկումի հիմնական թեման պիտի կրէ` «Տարածաշրջանային աշխարհաքաղաքականութիւնը, տնտեսութիւնը եւ ներդրումները. բազմաբեւեռութեան ազդեցութիւնը առեւտուրի եւ ներդրումային հոսքերու վրայ» խորագիրը:

ՀՕՄ-ի Իւրաքանչիւր Հանդիպում Նոր Գաղափարներու Ծնունդ Է

Վերջերս կազմակերպուած էր այցելութիւն մը` դէպի Վանաձորի երկու հանրակացարաններ: Առաջնահերթ համարելով փոքրիկներուն ուսումը` նախաձեռնութեան հեղինակները իրենց հետ տարած էին գրենական պիտոյքներ եւ դպրոցական շարք մը այլ պարագաներ: Այցելութիւնը կազմակերպուած էր Հայ օգնութեան միութեան Վանաձորի մասնաճիւղի եւ ՀՅԴ անդամ Արամ Ղարաբէկեանի միացեալ ջանքերով: Միեւնոյն ժամանակ իրենց ներդրումը ունեցած էին եւ նիւթական աջակցութիւն ցուցաբերած էին վանաձորցի անհատ ձեռներէց Կարէն Կարապետեանը եւ Միացեալ Նահանգներու ՀՅԴ կառոյցի անդամ Լաուրա Յակոբեանը:

Հանրակացարաններուն մէջ օժանդակ կառոյցներու առկայութիւնը եւ նկուղային տարածքները նկատելով` Արամ Ղարաբէկեանը առաջարկեց զանոնք ծառայեցնել եւ նոր առեւտրական նախաձեռնութիւն իրականացնել, իսկ անոնցմէ գոյացած եկամուտներով ալ կարելի կը դառնայ բարելաւել շէնքային պայմանները:

Նախաձեռնութեան հեղինակները բնակիչներուն հետ միասին քննարկեցին նաեւ հանրակացարանի բակի հարցը լուծելու կարելի տարբերակները. որոշուեցաւ զայն վերածելու բերքատու ծառերով լի պարտէզի:

Այցելութեան նպատակը թիւով 44 փոքրիկներուն գրենական պիտոյքներ նուիրելն էր, սակայն, ինչպէս պարզ դարձաւ, իւրաքանչիւր հանդիպում նոր գաղափարներու ծնունդ է:

Կիպրոսի Պաշտպանութեան Նախարարը Այցելեց Հայոց Ցեղասպանութեան Յուշահամալիր Եւ Թանգարան

Պաշտօնական այցելութեամբ Երեւան այցելած Կիպրոսի պաշտպանութեան նախարար Սաւաս Անկելիտիսի գլխաւորած պատուիրակութիւնը 13 փետրուարի առաւօտեան այցելեց Հայոց ցեղասպանութեան յուշահամալիր եւ թանգարան:

Թանգարանի լրատուական ծառայութիւնը կը տեղեկացնէ, որ Կիպրոսի պաշտպանութեան նախարարը յարգանքի տուրք մատուցեց զոհերու յիշատակին, այցելեց Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան, ծանօթացաւ ցուցադրութեան եւ գրառում կատարեց Պատուաւոր հիւրերու յուշամատեանին մէջ:

ՀՑԹ հիմնարկի տնօրէն Յարութիւն Մարութեանը բարձրաստիճան հիւրին յանձնեց Մխիթարեան միաբանութեան միաբան Վահան ծ. վրդ. Օհանեանին եւ աւստրալիահայ Արա Քեթիպեանին կազմած 1890-1922 ամերիկեան մամուլին մէջ հրատարակուած Հայոց ցեղասպանութեան վերաբերող յօդուածներու երկու հատորը:

Նշենք, որ Կիպրոսի պաշտպանութեան նախարարը հանդիպեցաւ վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանին հետ: Հանդիպման ընթացքին քննարկուեցան պաշտպանութեան ոլորտին մէջ Հայաստանի եւ Կիպրոսի համագործակցութիւնը խորացնելու վերաբերող հարցեր:

«Գիրք Նուիրելու Օր»-ը Քարվաճառի Գրադարանի Ընթերցողները Նուէր Կը Ստանան Գիրքեր

Արցախի Հանրապետութեան Շահումեանի շրջանի Քարվաճառի քաղաքային գրադարանը ունի 142 ընթերցող:

«Տարուան ընթացքին արձանագրուած գրեթէ բոլոր ընթերցողները կ՛այցելեն գրադարան», յայտնած է գրադարանավարուհի Արփինէ Դաւթեանը եւ աւելցուցած է, որ ի հարկէ, ցանկալի էր ընթերցողներուն կողմէ աւելի մեծ հետաքրքրուածութիւն տեսնել գիրքի եւ ընթերցանութեան հանդէպ:

Գրադարանի հիմնական ընթերցողները Քարվաճառի դպրոցականներն են: Ընթերցողներ կան նաեւ ուսուցիչներէն, ինչպէս նաեւ գրադարան յաճախ կ՛այցելեն շրջանի ուսանողները, որոնք կ՛ուսանին Ստեփանակերտի մէջ:

Դպրոցականները գրադարանէն հիմնականօրէն կ՛առնեն հայ դասական գրողներուն գիրքերը, այն ստեղծագործութիւնները, որոնք անոնց կը յանձնարարուին կարդալ դպրոցին մէջ:

Դպրոցականները յաճախ կը ցանկան գրադարանը օգտագործելու նաեւ իբրեւ ընթերցասրահ եւ այստեղ գիրք կարդալ, սակայն այդ պայմանները չկան:

Գրադարանի շէնքային պայմանները բարւոք չեն, տեղը շատ փոքր է, ինչպէս նաեւ գրադարանի սենեակի յատակը անյապաղ վերանորոգման կարիքը ունի: Գրադարանը ունի նաեւ գրապահարաններու կարիք. այժմ որոշ գիրքեր ուղղակի շարուած են յատակին:

Գրադարանին համար չենք կրնար նոր նուիրուած գիրքեր ընդունիլ` տեղի բացակայութեան պատճառով:

Ըստ գրադարանավարուհիին, գիրքերու պակաս կայ. խօսելով գրադարանի այլ կարիքներուն մասին` գրադարանավարը ընդգծեց, որ գրադարանին աշխատանքը առաւել արդիւնաւէտ կը դառնայ համակարգիչի առկայութեան պարագային. համակարգիչը անհրաժեշտ է գիրքերու շտեմարան ստեղծելու եւ պէտք եղած գիրքը արագ գտնելու համար:

Խօսելով գրադարանին մէջ կազմակերպուող ձեռնարկներուն մասին` մեր զրուցակիցը տեղեկացուց, որ հայ գրողներուն ծննդեան օրերուն դպրոցականներուն համար եւ իրենց հետ կը կազմակերպուին գրական ցերեկոյթներ:

Այս տարի եւս, փետրուար 19-ին, գիրք նուիրելու օրը, գրադարանին մէջ պիտի կազմակերպուի հանդիպում ընթերցողներու հետ, եւ ընթերցողները գիրքեր նուէր պիտի ստանան:

Տաւուշի Մարզի Դովեղ Գիւղին Մէջ Ստեղծուած Է Արտաքին Լուսաւորութեան Ուժանիւթ Խնայող Եւ Ամբողջութեամբ Նոր Ենթակառուցուածք

Տաւուշի մարզի Դովեղ գիւղը արեւելքէն 15 քիլոմեթր երկարութեամբ սահման ունի Ազրպէյճաի հետ: Հակառակ արտաքին լուսաւորութեան լիարժէք համակարգի անհրաժեշտութեան` սահմանապահ գիւղը տարիներ շարունակ ստիպուած եղած է համակերպուելու իրավիճակը մեղմող պայմաններուն: Տարբեր աղբիւրներէ ստացուած միջոցներով հարցին տրուած է մասնակի լուծում: Ապագային, գործածութենէ յաճախակի դուրս եկող լամբերուն պատճառով, մասնակի լուսաւորութեան այդ համակարգի շահագործումը լրացուցիչ նիւթական բեռ դարձած է գիւղին համար:

2017 թուականէն Վայրի բնութեան եւ մշակութային արժէքներու պահպանման հիմնադրամը եւ «Վիվասել-Էմ.Թի.Էս.»-ը սկսած են հարցի լուծման աշխատանքները: «Այլընտրանքային ուժանիւթ» նախագիծի շրջանակներուն մէջ գործընկերները համակարգուած ձեւով` երկու փուլով, Դովեղի մէջ ստեղծած են արտաքին լուսաւորութեան ուժանիւթ խնայող եւ ամբողջութեամբ նոր ենթակառուցուածք:

Իրականացուած  ծրագրին իբրեւ արդիւնք` համայնքներուն զարգացումը կարեւոր առաջնահերթութիւն համարող գործընկեր կառոյցներու ջանքերով տեղակայուած է 131 լետ լուսարձակ` լուսաւորելով մօտաւորապէս 4800 մեթր երկարութեամբ տարածութիւն. լուսաւորուած է  գիւղին գրեթէ ամբողջ տարածքը:

Համակարգի գործարկման մասնակցած են` «Վիվասել-Էմ.Թի.Էս.»-ի գլխաւոր տնօրէն Ռալֆ Երիկեանը, Վայրի բնութեան եւ մշակութային արժէքներու պահպանման հիմնադրամի գլխաւոր ճարտարագէտ, ծրագրի համակարգող Մարթին Մարալչեանը, Նոյեմբերեան համայնքին ղեկավար Կարէն Աբազեանը եւ համայնքին բնակիչները:

Բնապահպանական եւ ուժանիւթ խնայող լէտ լուսարձակներուն շահագործումը տնտեսապէս արդիւնաւէտ է պիւտճէական համեստ միջոցներ ունեցող գիւղերուն համար: Այսպիսի համակարգի շահագործումը էականօրէն կը կրճատէ ուժանիւթի ծախսը` խնայուած միջոցներուն հաշիւը նուազեցնելով` գիւղին ֆինանսական բեռը:

Ի տարբերութիւն այլ լոյսերու` լետ լոյսերը առաւել արդիւնաւէտ եւ դիմացկուն են, կրնան անհամեմատ աւելի երկար ծառայել` սպառելով 80%-ով պակաս ելեկտրական ուժանիւթ:

Նշենք, որ Դովեղի փողոցները պիտի լուսաւորուին ամրան` ժամը 21:00-էն մինչեւ 01:00, իսկ ձմրան` ժամը 18:00-էն մինչեւ 24:00: Տօնական օրերուն լուսաւորութիւն պիտի ապահովուի նաեւ ամբողջ գիշերը:

Երեւանը Յայտնուած Է Ամենավիպային Քաղաքներու Վարկանշային Ցանկին Վրայ

ԹուրՍթաթ վերլուծական գործակալութիւնը իրականացուցած է ընկերային ցանցերու վրայ վիճակագրութիւն մը, ուր ի յայտ եկած է ռուս զբօսաշրջիկներու շրջանի մէջ` Անկախ Պետութիւններու Հասարակապետութեան տարածքի  եւ մօտակայ երկիրներու ամենավիպային քաղաքներու վարկանշային ցանկը, որուն մէջ յայտնուած է նաեւ Հայաստանի մայրաքաղաք Երեւանը:

Գործակալութեան տուեալներով, Անկախ Պետութիւններու Հասարակապետութեան երկիրներուն մէջ վիպային զբօսաշրջութիւնը ներառած է աւելի քան 1 միլիոն շրջապտոյտ տարուան ընթացքին:

Նշենք, որ Անկախ Պետութիւններու Հասարակապետութեան ամենավիպային քաղաքներու վարկանշային ցանկին վրայ յայտնուած են` Ալմա Աթան, Պիշքեքը, Երեւանը` ստանալով 5-ական տոկոս ձայն:

Արցախի Մէջ Զբօսաշրջային Կեդրոն Պիտի Ստեղծուի

2018 թուականին Արցախ այցելած է 28 հազար 588 զբօսաշրջիկ, որ 23 տոկոսով աւելի է, քան` 2017-ի համապատասխան ցուցանիշը, փետրուար 12-ին տեղի ունեցած մամլոյ ասուլիսի ընթացքին ըսած է Արցախի մշակոյթի, երիտասարդութեան հարցերու եւ զբօսաշրջութեան նախարար Լեռնիկ Յովհաննիսեանը` աւելցնելով, որ 2019-ի յունուարին մօտաւորապէս 710 զբօսաշրջիկ այցելած է Արցախ` նախորդ տարուան նոյն ժամանակահատուածին 676-ի համեմատ:

«2018-ի զբօսաշրջութեան զարգացման ծրագիրը հիմնականօրէն ուղղուած էր շուկայագիտական (marketing) քաղաքականութեան իրականացման: Մայրաքաղաքին եւ Շուշիի մէջ գործող չորս տեղեկատուական կեդրոնները շարունակած են անվճար սպասարկել Արցախ այցելած զբօսաշրջիկներուն` անոնց տրամադրելով հաւաստի եւ անվճար տեղեկութիւններ: Անցեալ տարի այս չորս կեդրոնները այցելած են աւելի քան 800 զբօսաշրջիկներ` 52 երկիրէ: Տարուան ընթացքին Արցախի մէջ բացուած է 18 հիւրանոցային տնտեսութիւն: Այժմ Արցախի մէջ կը գործէ 64 հիւրանոցային տնտեսութեան կառոյց` 1532 մահճակալով», նշած է  Յովհաննիսեանը:

Նախարարին խօսքով, 2019-ին պիտի շարունակեն ընդլայնել Արցախ այցելող զբօսաշրջիկներու ծագման աշխարհագրութիւնը:

«2019 թուականին պիտի գործարկուի artsakh.travel եւ karabakh.travel զբօսաշրջային պաշտօնական կայքը: Շուկայագիտութեան ծրագիրներու իրականացման ծիրին մէջ պիտի կազմակերպուի digital marketing campaign` մեծ թիւով օգտատէրերու ընդգրկումով: Վարդենիս-Մարտակերտ մայրուղիին շահագործումը կարելիութիւն ստեղծած է միացնելու Արցախի եւ Հայաստանի զբօսաշրջային երթուղիները Արցախի հիւսիսարեւմտեան շրջաններուն, որ նպաստաւոր պայմաններ կը ստեղծէ Երեւան-Գորիս-Ստեփանակերտ-Մարտակերտ-Վարդենիս օղակաձեւ զբօսաշրջային երթուղիի զարգացման համար: Մեթոտական եւ նիւթական աջակցութիւն պիտի տրամադրուի Հադրութի շրջանի Տող գիւղին մէջ «Արցախեան գինի»-ի վեցերորդ փառատօնին, ինչպէս նաեւ` զբօսաշրջութեան զարգացման ուղղուած այլ փառատօներու ու ձեռնարկներու կազմակերպման: Պիտի ստեղծուի Զբօսաշրջիկներու աջակցութեան կեդրոն` Արցախ այցելած զբօսաշրջիկներուն համապարփակ տեղեկատուութիւն եւ օժանդակութիւն ցուցաբերելու նպատակով», աւելցուցած է նախարարը:

«Աւրորա»-ն Կը Շարունակէ Աջակցիլ Մատենադարանին

«Աւրորա» մարդասիրական նախաձեռնութիւնը կը շարունակէ աջակցիլ Մատենադարանին եւ այս տարի 20 հազար տոլար դրամաշնորհ պիտի ուղղուի հայկական գրչութեան կեդրոններու փոխգործօն (interactive)  քարտէսի ստեղծման:

«Աւրորա» մարդասիրական նախաձեռնութեան հետ մեր համագործակցութիւնը անգնահատելի է: Այս նոր նախագիծով մենք պիտի ունենանք շատ օգտակար գործիք` interactive  քարտէս, որ կարելիութիւն պիտի ընձեռէ աւելի պատկերաւոր ներկայացնելու հայ գրչութեան կեդրոնները, որոնք բացառիկ նշանակութիւն ունեցած են հայ ժողովուրդի հոգեւոր եւ մշակութային կեանքին մէջ: Արդի արհեստագիտական լուծումները ամենաարդիւնաւէտ միջոց են` ներկայացնելու հայկական մշակութային հարուստ ժառանգութիւնը եւ անոր ազդեցութիւնը համաշխարհային մշակոյթի գանձարանին», ըսաւ Մատենադարանի տնօրէն Վահան Տէր Ղեւոնդեանը:

Մէկ հպումով Մատենադարանի իւրաքանչիւր այցելու պիտի կարենայ ճանապարհորդել պատմութեան մէջ եւ տեսնել գրչութեան տասնեակ կեդրոններու զարգացումը:

Առանձին պատուհանով պիտի բացուին գրչութեան կեդրոններու պատկերները եւ անոնց մասին մանրամասն տեղեկութիւններ` հակիրճ պատմութիւնը, աշխարհագրական դիրքը, վանական համալիրի ճարտարապետական բնութագիրը, թէ ո՛ւր գտնուած է տուեալ կեդրոնը: Առանձին պատուհաններով պիտի տրամադրուի նաեւ ձեռագիրներու մասին տեղեկութիւններ` վերնագիր, ժամանակաշրջան, գտնուելու վայր, գրիչի եւ մանրանկարիչի անուններ, վիճակագրական տուեալներ եւ այլն:

«Ուրախ ենք, որ կը  շարունակենք մեր միացեալ աշխատանքը Մատենադարանին հետ, ուր հսկայական քանակութեամբ հայկական ձեռագիրներ կը պահուին: Այս ձեռագիրները պատուհան կը բանան դէպի հայկական միտքի եւ արեւմտեան աշխարհի պատմութիւն: «Աւրորա»-ն կարեւոր կը նկատէ հայերու անցեալը եւ ներկան համաշխարհային զարգացման ծիրին մէջ ներկայացնելը: Այս նախագիծը եւս կը ծառայէ այդ գործին, պահպանումէն բացի` կը դիւրացնէ անոնց բազմակողմանի ներկայացումը», նշեց «Աւրորա» մարդասիրական նախաձեռնութեան համահիմնադիր Վարդան Գրիգորեանը:

«Աւրորա»-ն արդէն չորրորդ դրամաշնորհը կը տրամադրէ Մատենադարանին` յիշողութեան պահպանման Armenian Memory Act նախագիծի ծիրին մէջ: 2015-ի դրամաշնորհով հիմնարկը կարելիութիւնը ունեցած է ձեռք բերելու ձեռագիրներու հրապարակման յատուկ սարք մը:

2016-ին տրամադրուած դրամաշնորհով Մատենադարանի տասը աշխատողներ վերապատրաստուած են Գերմանիոյ մէջ:

2017-ին դրամաշնորհով Մատենադարանը կազմակերպած է 50-է աւելի դասախօսութիւններ:

Նշենք, որ Մատենադարանին մէջ աշխատողներուն համար կը պատրաստուի նաեւ գորքոյկ մը:

«Կուկըլ»-ի, «Ամազոն»-ի Եւ «Դիմատետր»-ի Պատասխանատուները Հայաստան Պիտի Գան

Հոկտեմբեր 6-9 Հայաստանի մէջ տեղի պիտի ունենայ «Տեղեկատուական արհեստագիտութեանց համաշխարհային համաժողով», որուն իրենց մասնակցութիւնը պիտի բերեն «Կուկըլ»-ի, «Ամազոն»-ի եւ «Դիմատետր»-ի ղեկավարութիւնները: Հայաստանի փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորեանը, որ Ալմաթիի մէջ կը մասնակցի Եւրասիական միջկառավարական խորհուրդի նիստին, ուրբաթ այս մասին յայտարարելով` այդ օրերուն Երեւան հրաւիրեց նաեւ Ալմաթայի մէջ «Թուային օրակարգը համաշխարհայնացման  դարաշրջանին 2. Եւրասիական նորարարական էքոհամակարգ» համաժողովի մասնակիցներուն: