Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ
«Կ՛ըսէք, որ ձեր զաւակները կը սիրէք ամէն բանէ աւելի, եւ հակառակ ասոր` դուք անոնց ապագան կը խլէք անոնց աչքերուն առջեւ»:
Այս ձեւով արտայայտուած է 15 տարեկան Կրեթա Թանտպըրկը` կլիմայի յատկացուած 24-րդ համագումարին ընթացքին, որ տեղի ունեցաւ դեկտեմբեր 2018-ին, Լեհաստանի մէջ: Ան չքաշուեցաւ իրականութիւնը ըսելու աշխարհի բոլոր ներկայացուցիչներուն առջեւ:
Օգոստոս ամիսէն ի վեր շուէտացի այս պարմանուհին ամէն ուրբաթ դպրոց երթալու փոխարէն` կ՛ուղղուի դէպի Շուէտի վարչապետարան` բողոքելու եւ ցոյց ընելու, պատասխանատուները մղելու գործնական որոշումներու` կլիմայի տաքութեան դէմ պայքարելու համար: Կրեթան կոչ ուղղած է աշխարհի բոլոր մանուկներուն` իր օրինակին հետեւելու: Այս ձեւով, աշխարհին շուրջ նուազագոյնը 270 քաղաքներու եւ երկիրներու մէջ աւելի քան 20 հազար ուսանողներ միացած են Կրեթայի շարժումին:
***
Լեհաստանի մէջ տեղի ունեցած կլիմայի յատկացուած համագումարին մասնակցած են մօտաւորապէս 200 պետութիւններ: «Որովհետեւ մեր ղեկավարները մանուկներու նման կը վարուին, մենք պէտք է առնենք այդ պատասխանատուութիւնը, որ անոնք շատոնց պէտք էր առած ըլլային», ըսաւ Կրեթա: Համագումարին ընթացքին ան հանդիպում մը ունեցաւ Միացեալ ազգերու կազմակերպութեան ընդհանուր քարտուղար Անթոնիօ Կիթերեսի հետ եւ մեծ տպաւորութիւն ձգեց անոր վրայ: Այս վերջինը համոզուած է, որ երիտասարդ սերունդներն են, որոնք պիտի մղեն եւ ամբողջացնեն հիմա սկսած գործը, հետեւաբար կարեւոր է անոնց ուժը եւ գաղափարները օգտագործել կլիմայի պահպանումին նպատակով նոր ծրագիրներ մշակելու համար:Տէյն Եւ
Ձիւնէ Գնդակները
Տէյն Պեսթ 9 տարեկան մանչուկ մըն է ան կ՛ապրի Ամերիկայի Քոլորատօ նահանգին Սեզերընս փոքրիկ քաղաքին մէջ: Այդ քաղաքին մէջ գոյութիւն ունի յատուկ օրէնք մը, որ դրուած է 1920 թուականներուն: Արգիլուած է քարեր կամ որեւէ մէկ տեսակի «մարմիններ» նետել: Այս վերջին խմբակին մէջ կ՛իյնան, անշուշտ, ձիւնէ գնդակները:
Տէյն ուզած է այս օրէնքը փոխել: Հետեւաբար ներկայացած է իր քաղաքի քաղաքապետարանի պատասխանատուներուն, փորձելով զանոնք համոզել: Տէյն պատրաստած էր իր պատճառաբանութիւններն ու ապացոյցները: Ըստ անոր, ձիւնէ գնդակներ նետելու իրաւունք ունենալը պիտի մղէր մանուկները` տունէն դուրս ելլելու, մարզանք ընելու եւ այս ձեւով` աւելորդ ծանրութիւն չկուտակել:
Պատասխանատուները կը համաձայնին Տէյնի մտածելակերպին հետ, եւ գնդակներ նետելու արգելքը կը ջնջեն:
Այս ձեւով, Տէյնը իրաւունքը ունեցած է նետելու արտօնուած առաջին ձիւնէ գնդակը:
Շուէտ
Աշխարհի Ամէնէն Գեղեցիկ Եւ Համեմներով
Պատրաստուած Կարկանդակէ Տունը
Աշխարհի ամէնէն գեղեցիկ եւ համեմներով պատրաստուած կարկանդակէ տունին մրցումը տեղի կ՛ունենայ դեկտեմբեր ամսուն, Շուէտի մայրաքաղաք Սթոքհոլմի մէջ: Այս մրցումը այս տեսակի մրցումներուն ամէնէն շքեղն է:
Այս տարի առաջնութիւնը շահեցաւ 21 տարեկան երիտասարդուհի մը: Համեմներով պատրաստուած այս կարկանդակէ տունը Շուէտի մէջ Կաղանդի տօներուն ամէնէն յատկանշական տարրերէն մէկն է: Տան պատերը շինուած են համեմներով կարկանդակի կտորներով, ապա անոնք իրարու փակցուած են նուշի խմորով, իսկ տանիքն ու վանդակապատերը ծեփուած են շաքարէ քրեմով մը:
Եթէ քեզ կը հետաքրքրեն այս տեսակի գործերը, դուն տակաւին ժամանակ ունիս զանոնք տեսնելու: Մրցումին մասնակցած 153 գործերը տակաւին կը ցուցադրուին Սթոքհոլմի մէջ, մինչեւ յունուար 6…
Անհաւատալի, Բայց Իրա՛ւ
– «Կաղանդ պապան կը յաղթէ Հրատի բնակիչներուն»: Ասիկա 1964-ի շարժապատկերի մը վերնագիրն է: Ան կը խօսի Հրատի բնակիչներուն մասին, որոնք երկրագունդ կու գան Կաղանդ պապան արեւանգելու:
– Եւրոպայի կարգ մը շրջաններու մէջ, ըստ առասպելի մը, Ծնունդի կէս գիշերին անասունները կրնան խօսիլ:
– Ըստ կարգ մը աւանդութիւններու, Կաղանդի ծառը յունուար 6-էն առաջ հանելը դժբախտութիւնը կրնայ պատճառել:
– Տարի մը Միացեալ Նահանգներու Սպիտակ տան պաշտօնեաները շէնքը զարդարեցին տանիքէն 8000 թուղթէ փաթիլներ կախելով:
– 2014 թուականին Նիկերիոյ մէջ (Ափրիկէ) 25.272 երկիրներ հաւաքուեցան Ծնունդի երգեր երգելու համար: Անոնք նոյն ատեն նոր մրցանիշ մը արձանագրեցին:
– Հոլանտայի մէջ խումբ մը անձեր շինեցին Ծնունդի յատուկ հացէ անուշեղէն մը, որ ամբողջ փողոցի մը երկարութիւնը ունէր:
– Գիտէի՞ր, թէ կարելի է արհեստական ձիւն շինել գետնախնձորի նշայով:
– Ամերիկայի Քալիֆորնիա նահանգին Հոլիվուտ շրջանին մէջ գոյութիւն ունի խանութ մը, որ կը ծախէ 2500 տոլար արժող յատուկ շինուած Կաղանդ պապայի հագուստներ:
– Մեքսիքայի մէջ մանուկները Կաղանդը կը տօնեն փենիաթներ կտրելով:
– Ըստ գիտնականի մը, Կաղանդ պապան Կաղանդի գիշերուան իր շրջապտոյտին ընթացքին պէտք է կտրէ 241 միլիոն քմ:
– Ըստ աւանդութեան, Իսլանտայի յատուկ Կաղանդ պապան փտած գետնախնձորներ կը դնէ չարաճճի մանուկներուն կօշիկներուն մէջ:
– Հարաւային կիսագունդին մէջ Կաղանդը կու գայ ամրան կիսուն:
– Քանի մը դար առաջ, երբ առաջին անգլիացի գաղթականները հաստատուեցան նոր գտնուած Հիւսիսային Ամերիկայի մէջ, անոնցմէ կարգ մը խումբեր արգիլեցին Ծնունդի տօնակատարութիւնները եւ նոյնիսկ տուգանքի ենթարկեցին զայն տօնողները:
– Եթովպիոյ, Ղազախստանի, Եգիպտոսի եւ Սերպիոյ մէջ բնիկ քրիստոնեաները Ծնունդը կը տօնեն յունուար 7-ին:
– Քալիֆորնիոյ Սան Տիէկօ քաղաքին մէջ բոլոր անոնք, որոնք իրենց Կաղանդի լոյսերը կախած կը պահեն փետրուար 2-էն ետք, տուգանքի կ՛ենթարկուին:
– Անգլիոյ կարգ մը շրջաններու մէջ մարդիկ Ծնունդը կը տօնեն սառ-ջուրի մէջ ցատկելով:
– Աշխարհի ամէնէն մեծ շաքարէ գաւազանը մոխրագոյն կէտի մը չափ էր:
– Հնդկաստանի մէջ խումբ մը անձեր շինած են 10 յարկանի շէնքի մը չափ մեծ Կաղանդի զարդ մը:
– Սառոյցի վրայ սահելու ժամանցը հաւանաբար հնարուած էր 5000 տարիներ առաջ, Ֆինլանտայի մէջ:
Ժամանց
