Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ
Ամէն տարի տեսակաւոր նոր խաղալիքներ կը լեցնեն Կաղանդ պապային տոպրակը: Սակայն կան խաղալիքներ, որոնք միշտ ներկայ կը մնան Կաղանդ պապային ցանկին վրայ:
Նախագահ Ռուզվելթի փըլիւշէ արջուկը
1902-ին Միացեալ Նահանգներու նորընտիր նախագահ Թէոտոր Ռուզվելթ, չորս օրուան արջի որսորդութեան արշաւէ մը ետք, կը պատրաստուի ձեռքերը պարապ վերադառնալ: Անոր հաճոյք պատճառելու համար, արշաւին կազմակերպիչները ծառի մը կոճղին կը կապեն արջուկ մը, որպէսզի ան անասունը որսայ եւ այդպէս վերադառնայ:
Սակայն նախագահը կ՛ընդվզի այս արարքէն եւ կը մերժէ անասունը սպաննել եւ զայն ազատ կ՛արձակէ:
Յաջորդ տարին երկու խաղալիք շինողներ այս յուզիչ պատահարը պատմութեան կ՛անցընեն` ստեղծելով փըլիւշէ արջուկ մը, զոր կ՛անուանեն «Թետի»` ի պատիւ նախագահին: Այս խաղալիքը այնքան մեծ յաջողութիւն կը գտնէ, որ այդ ժամանակներէն ի վեր «փըլիւշէ արջուկը» անգլերէնով պարզապէս «Թետի պեր» կը կոչուի:
Քափլայի կտորներ` պալատ շինելու համար
25 տարեկանին, հոլանտացի Թոմ Վան Տէր Պրուկընը ունի մէկ երազ, Ֆրանսայի մէջ պալատ մը շինել: Ճարտարապետութեան սիրահար երիտասարդը կ՛երազէ սքանչելի պալատ մը` աստիճաններով, աշտարակներով… Արդիւնքը յստակօրէն տեսնելու համար ան կը սկսի շինել պալատին մանրակերտը: Շինութեան համար անոր գծած փայտէ խորանարդները շատ մեծ են իր մանրակերտին համար: Հետեւաբար ան անձամբ կը կտրէ եւ կը ձեւաւորէ նոյն չափով փայտէ կտորներ: Անոնք շատ ճշգրիտ են եւ հաստատուն կը մնան առանց խէժի:
Երբ պալատին մանրակերտը կը վերջանայ, ան կը շարունակէ զբաղիլ այդ շատ գործնական փայտի կտորներով: Ան այս փայտի կտորները այնքան հաճելի կը գտնէ, որ կ՛որոշէ աւելի մեծ թիւով անձերու մատչելի դարձնել: 1987-ին ան այս փայտի կտորները կ՛անուանէ «ՔԱպութըր ՓԼԱՆՔԺԸ» (Թզուկներու փայտիկներ) եւ շուկայ կ՛իջեցնէ: Այս երկար անունը կը կրճատուի, եւ «Քոփլան»-ը մեծ յաջողութիւն կը գտնէ կառուցումի սիրահարներուն մօտ:
Պարպարա եւ Քենեթ կը ներշնչեն իրենց մայրը
1950-ական թուականներուն ամերիկացի գործատէր Ռութ Հանտլըր կ՛անդրադառնայ, որ իր 10 տարեկան աղջիկը իր պարզ խաղալիքները կը ձգէ եւ կը խաղայ չափահասներ ներկայացնող թուղթէ կերպարներու հետ: Հետեւաբար Ռութ կը մտածէ հնարել անոր տարիքին աւելի յարմար կիներու նմանող պուպրիկներ:
Ռութը անմիջապէս շինել կու տայ դեղին մազերով, երկար ոտքերով եւ նեղ մէջքով մանըքեն պուպրիկ մը: Ան պուպրիկը կը կոչէ Պարպի, իր աղջկան անուան` Պարպարայի կր ճատումը: Քիչ ետք ան կը ստեղծէ անոր ընկերը` Քենը, իր տղուն` Քենեթին կրճատումը: Այս պուպրիկները շատ մեծ յաջողութիւն կը գտնեն. անոնց ստեղծումէն ի վեր աւելի քան մէկ միլիառ օրինակներ ծախուած են աշխարհի շուրջ:
Մոնոփոլի` կտաւի կտորներու վրայ
1929-ին տնտեսական մեծ տագնապ կար Միացեալ Նահանգներու մէջ. ամերիկացի ճարտարագէտ Չարլզ Տարրոն իր գործը կը կորսնցնէ: Անգործութեան շրջանին, ան իր դրացիներուն մօտ կը տեսնէ հետաքրքրական ընկերային խաղ մը` «Տը լենտլորտ՛զ կէյմ» (Տանտիրոջ խաղը):
Ան անմիջապէս անոր նման խաղ մը կը յղանայ եւ զայն կը կոչէ Մոնոփոլի: Ան կը սկսի խաղը շինել իր տրամադրութեան տակ ունեցած առարկաներով. խաղին տախտակը կը շինուի խոհանոցի սեղանին ծածկոցով, եւ խաղին քարերուն համար ան կը գործածէ իր կնոջ ապարանջաներէն մէկուն վրայի զարդերը: Ան մեծ յոյսով իր խաղի ծրագիրը կը ներկայացնէ «Փարքըր պրատըրզ» ընկերային խաղերու ընկերութեան: Անոնք կը մերժեն` ըսելով, որ Մոնոփոլին ապագայ չունի, որովհետեւ ան շատ խրթին է:
Սակայն Չարլզը մեծ հաւատք ունի իր խաղին նկատմամբ եւ միջոցը կը գտնէ խաղը շուկայ իջեցնելու` իր անձնական միջոցներով: Խաղը այնքան շուտ յաջողութիւն կը գտնէ, որ «Փարքըր պրատըրզ» կը գնէ անոր իրաւունքները: Եւ այս ձեւով նախկին անգործը կը դառնայ միլիոնատէր:
Խոհագիր.
Կաղանդի Փոքրիկ Ծառեր
Կաղանդի պատրաստութիւններուն դուն ալ մասնակցութիւնդ բե՛ր` շինելով իւրաքանչիւր մասնակցողի յատուկ Կաղանդի ծառի տեսքով կարկանդակի կտորը:
Պէտք ունիս (8 հոգիի համար)
– 150 կրամ սեւ տուրմի, 100 կրամ շաքարի, 50 կրամ ալիւրի, 150 կրամ կարագի, 4 հաւկիթի, 2 ապուրի դգալ կաթի:
– Զարդարանքի համար` 200 կրամ փոշի շաքարի, 1 հաւկիթի ճերմկուցի, ուտուելիք կանաչ ներկի, 8 շաքարէ ցպիկի, գունաւոր շաքարէ գնդիկներու:
Պատրաստութիւն
– Փուռը տաքցուր 180 աստիճանի վրայ: Կարագը կակուղցուր:
– Տուրմը կտորներու բաժնէ եւ հալեցուր` վրան 2 ապուրի դգալ կաթ աւելցնելով, պեն-մարիի ձեւով: Տուրմը դիր փոքրիկ խորունկ ամանի մը մէջ, աւելցուր կաթը, փոքրիկ կաթսայի մը մէջ տաք ջուր դիր եւ կաթսան պահէ կրակին վրայ: Տուրմի ամանը դիր տաք ջուրին վրայ եւ խառնելով` հալեցուր տուրմը:
– Խորունկ ամանի մը մէջ դիր կարագը եւ շաքարը. շատ լաւ խառնէ, մինչեւ որ խառնուրդը բաց գոյն ստանայ:
– Խառնուրդին վրայ աւելցուր հալած տուրմը:
– Վերջապէս, վրան մէկ-մէկ աւելցուր հաւկիթները եւ, վերջապէս, ալիւրը:
– Հաւկիթին ճերմկուցները պտղունց մը աղով զարկ, մինչեւ որ ձիւնին նման ըլլան, եւ ապա զանոնք զգուշութեամբ խառնէ ստացուած խիւսին հետ:
– Կարկանդակի ափսէի մը վրայ կարագ քսէ եւ ալիւր սրսկէ. մէջը պարպէ խառնուրդը:
– Կարկանդակը փուռին մէջ եփէ 180 աստիճանի վրայ, մօտաւորապէս 20 վայրկեան: Ձգէ, որ պաղի:
– Չափահասի մը օգնութեամբ կարկանդակը կտրէ 8 հաւասար եռանկիւնաձեւ կտորներու: Շաքարէ ցպիկները անցուր կարկանդակին մէջ կոր բաժինին կողմէ:
– 200 կրամ շաքարը շատ լաւ խառնէ 1 հաւկիթի ճերմկուցին հետ: Վրան աւելցուր քանի մը կաթիլ ուտուելիք կանաչ ներկ: Այս խառնուրդով կարկանդակին վրայ գծէ երիզներ եւ ապա զարդարէ գունաւոր պզտիկ շաքարէ գնդիկներով:
Կաղանդ
Անհաւատալի, Բայց Իրա՛ւ
– Միջնադարեան Անգլիոյ մէջ սովորութիւն էր Կաղանդին հրամցնել խոզի գլուխ` մանանեխով (մութարտ):
– Հարիւր տարիներ առաջ փոքրիկներուն կողմէ Կաղանդ պապային գրուած նամակին մէջի նուէրներու ցանկին մէջ շատ պահանջուած նուէրները պոնպոններ եւ կաղինի տեսակներն էին:
– Գերմանիոյ մէջ գոյութիւն ունի իւրայատուկ սովորութիւն մը: Ծնունդի առտուն մանուկները կը փնտռեն Կաղանդի ծառին մէջ պահուած թթուած վարունգի ձեւով զարդարանք մը:
– Աւստրալիոյ մէջ Կաղանդ պապան երբեմն կու գայ ուղղաթիռով կամ նաւակով:
– Ամէն տարի մօտաւորապէս 10 միլիոն հնդկահաւ կը սպառի Անգլիոյ մէջ, Ծնունդի շրջանին:
– 1800-ական թուականներուն, Միացեալ Նահանգներու Փենսիլվանիա նահանգին մէջ հոլանտական ծագում ունեցող մանուկները իրենց տուներուն պատուհաններուն վրայ կը կախէին Կաղանդի քուքիներ` իբրեւ զարդարանք:
– Քանատա յատուկ նամակատուփ մը ունի Կաղանդ պապային յղուած նամակներուն համար: Անոր հասցէն HOH – OHO է:
Ժամանց
